Fjármagn skortir til að fylgja eftir málum sem snúa að lyfjamisnotkun Viktoría Hermannsdóttir skrifar 14. október 2014 07:00 Á síðasta ári komu á borð embætti landlæknis 314 mál sem tengdust ávanabindandi lyfjum. Á myndinni má sjá hluta þeirra lyfjaumboða sem Markús fann heima hjá dóttur sinni en á rúmlega hálfu ári var ávísað sami læknir 2200 töflum til hennar. Embætti landlæknis skortir fjármagn til þess að fylgja eftir málum er snúa að lyfjamisnotkun. Þetta segir Ólafur Einarsson verkefnastjóri lyfjagagnagrunns hjá embættinu. Á síðasta ári komu á borð þess 314 mál sem sneru að misnotkun ávanabindandi lyfja. Bæði er varða einstaklinga sem grunur leikur á að misnoti lyf sem og læknum sem taldir eru ávísa slíkum lyfjum í of miklu magni. Sérstakt lyfjateymi er starfrækt innan embættisins sem Ólafur Einarsson líffræðingur heldur utan um. Ásamt honum starfa í því lyfjafræðingur í hálfu starfi, læknir í 30 prósenta starfi auk þess sem yfirhjúkrunarfræðingur og yfirlæknir hafa aðkomu að teyminu. Ólafur segir að það taki langan tíma að vinna úr hverju máli fyrir sig og oft sé erfitt að fá þær upplýsingar sem óskað sé eftir vegna tiltekinna mála.Embættið í fjársvelti Ólafur segir embættið vera fjársvelt og erfitt sé að sinna öllum þeim fjölda mála sem koma á borð þeirra. Í helgarblaði Fréttablaðsins var viðtal við Markús Kristjánsson, faðir konu sem lést í maí á síðasta ári. Hún hafði strítt við meltingarsjúkdóm en það var ekki það sem dró hana til dauða heldur misnotkun ávanabindandi lyfja sem læknar höfðu ávísað á hana vegna sjúkdómsins. Á rúmlega hálfs árs fresti fékk hún ávísað frá sama lækni 2200 töflum af Ketogan sem er sterkt morfínlyf. Læknirinn fékk áminngu frá landlækni en hefur enn lyfjaleyfi og starfar sem læknir. Í samtali við Fréttablaðið vegna málsins sagði Ólafur að það vantaði fleiri til þess að starfa að eftirliti við lyfjagagnagrunn sem er nú til reynslu hjá embættinu. “Í fullkomnum heimi væru fleiri starfandi við eftirlitið og við gætum þá klárað rafrænan gagnagrunn sem er enn á tilraunastigi. En embættið er í fjársvelti.”246 mál það sem af er þessu ári Embætti landlæknis hefur eftirlit með lyfjaávísunum lækna. Ólafur segir málin í málaskránni snúa bæði að læknum og sjúklingum. Á síðasta ári voru þau 314 talsins og það sem af er þessu ári eru málin orðin 246. Aðspurður hvernig þessi mál séu skoðuð segir Ólafur: „Þetta er matsatriði í hvert skipti.“ Hann segir þá allar lyfjaávísanir keyrðar út í gegnum lyfjagagnagrunninn og farið sé yfir þær. Einnig sé fylgst með gagnagrunninum og læknar spurðir út í það ef talið er að um óeðlilegt magn lyfjaávísana sé að ræða.Þarf ekki að vekja grumsemdir Sá mikli fjöldi lyfja sem dóttir Markúsar fékk ávísað þarf þó að sögn Ólafs ekki endilega að vekja grunsemdir sjáist það í kerfinu. „Á ársgrundvelli eru einstaklingar sem eru að fá meira ávísað af lyfinu, t.d sjúklingar með krabbamein á lokastigi eða þeir sem eru á líknardeild.“ Hann segir embættið gera sitt besta til þess að fylgja slíkum málum eftir en það strandi á fjármagni. Geir Gunnlaugsson landlæknir tekur undir það. „Við gerum það sem við getum. Við erum stöðugt að vinna í þessum málum.“3-4 áminntir árlega Umræddur læknir sem ávísaði lyfjunum í fyrrnefndu máli fékk áminningu. Geir segir að á liðnum árum hafi árlega um 3-4 læknar að meðaltali fengið áminningu í starfi, einhverjar þeirra séu vegna lyfjamála. „Hvert einasta mál er skoðað á grundvelli fyrirliggjandi gagna. Við tökum það mjög alvarlega og gerum allt til í að koma í veg fyrir misnotkun lyfja,” segir Geir. „Það eru nokkur dæmi um það að starfsréttindi lækna hafi verið skert t.d með því að þeir megi ekki skrifa út ákveðnar tegundir lyfja. Almennt lækningarleyfi gefur þér réttindi til þess að skrifa út lyf. Þessi starfsréttindi er hægt að skerða annað hvort að hluta eða öllu leyti en við metum hvert einasta tilvik á grunni þeirra.“ Hann segir ekki hægt að upplýsa um það að svo stöddu hversu margir læknar hafi misst leyfi vegna mála sem snúa að ávísun ávanabindandi lyfja en verið sé að vinna í því að fá nákvæmar tölur um það.Geir Gunnlaugsson landlæknir segist ekki geta tjáð sig um mál dóttur Markúsar Kristjánssonar. Hann telur þó að fylgt hafi verið reglum í því máli líkt og öðrum sem koma á borð embættisins. „Það er sannarlega þannig að við brugðumst við því algjörlega í samræmi við þær upplýsingar sem við fengum, unnum úr þeim og gerðum það eins hratt og okkur var mögulegt,” segir Geir. Aðspurður hvort að breyta þurfi verklagi í kjölfarið, mögulega til þess að koma í veg fyrir að slík mál endurtaki sig segir hann: „Við erum í stöðugum samræðum við velferðarráðuneytið um það hvaða hugsanlegu lagabreytingar kæmu til greina til að ná betri tökum á þessum málaflokki.“ Mest lesið Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Innlent Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Erlent Manni bjargað úr sjónum í nótt eftir að bátur hans sökk Innlent Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Innlent Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Innlent Slapp við meiðsli á höfði og hrygg Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Innlent Fico ekki talinn í lífshættu Erlent Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Innlent Fleiri fréttir Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Dregið úr hrinunni við Sýlingarfell Slapp við meiðsli á höfði og hrygg Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Manni bjargað úr sjónum í nótt eftir að bátur hans sökk Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Sjá meira
Embætti landlæknis skortir fjármagn til þess að fylgja eftir málum er snúa að lyfjamisnotkun. Þetta segir Ólafur Einarsson verkefnastjóri lyfjagagnagrunns hjá embættinu. Á síðasta ári komu á borð þess 314 mál sem sneru að misnotkun ávanabindandi lyfja. Bæði er varða einstaklinga sem grunur leikur á að misnoti lyf sem og læknum sem taldir eru ávísa slíkum lyfjum í of miklu magni. Sérstakt lyfjateymi er starfrækt innan embættisins sem Ólafur Einarsson líffræðingur heldur utan um. Ásamt honum starfa í því lyfjafræðingur í hálfu starfi, læknir í 30 prósenta starfi auk þess sem yfirhjúkrunarfræðingur og yfirlæknir hafa aðkomu að teyminu. Ólafur segir að það taki langan tíma að vinna úr hverju máli fyrir sig og oft sé erfitt að fá þær upplýsingar sem óskað sé eftir vegna tiltekinna mála.Embættið í fjársvelti Ólafur segir embættið vera fjársvelt og erfitt sé að sinna öllum þeim fjölda mála sem koma á borð þeirra. Í helgarblaði Fréttablaðsins var viðtal við Markús Kristjánsson, faðir konu sem lést í maí á síðasta ári. Hún hafði strítt við meltingarsjúkdóm en það var ekki það sem dró hana til dauða heldur misnotkun ávanabindandi lyfja sem læknar höfðu ávísað á hana vegna sjúkdómsins. Á rúmlega hálfs árs fresti fékk hún ávísað frá sama lækni 2200 töflum af Ketogan sem er sterkt morfínlyf. Læknirinn fékk áminngu frá landlækni en hefur enn lyfjaleyfi og starfar sem læknir. Í samtali við Fréttablaðið vegna málsins sagði Ólafur að það vantaði fleiri til þess að starfa að eftirliti við lyfjagagnagrunn sem er nú til reynslu hjá embættinu. “Í fullkomnum heimi væru fleiri starfandi við eftirlitið og við gætum þá klárað rafrænan gagnagrunn sem er enn á tilraunastigi. En embættið er í fjársvelti.”246 mál það sem af er þessu ári Embætti landlæknis hefur eftirlit með lyfjaávísunum lækna. Ólafur segir málin í málaskránni snúa bæði að læknum og sjúklingum. Á síðasta ári voru þau 314 talsins og það sem af er þessu ári eru málin orðin 246. Aðspurður hvernig þessi mál séu skoðuð segir Ólafur: „Þetta er matsatriði í hvert skipti.“ Hann segir þá allar lyfjaávísanir keyrðar út í gegnum lyfjagagnagrunninn og farið sé yfir þær. Einnig sé fylgst með gagnagrunninum og læknar spurðir út í það ef talið er að um óeðlilegt magn lyfjaávísana sé að ræða.Þarf ekki að vekja grumsemdir Sá mikli fjöldi lyfja sem dóttir Markúsar fékk ávísað þarf þó að sögn Ólafs ekki endilega að vekja grunsemdir sjáist það í kerfinu. „Á ársgrundvelli eru einstaklingar sem eru að fá meira ávísað af lyfinu, t.d sjúklingar með krabbamein á lokastigi eða þeir sem eru á líknardeild.“ Hann segir embættið gera sitt besta til þess að fylgja slíkum málum eftir en það strandi á fjármagni. Geir Gunnlaugsson landlæknir tekur undir það. „Við gerum það sem við getum. Við erum stöðugt að vinna í þessum málum.“3-4 áminntir árlega Umræddur læknir sem ávísaði lyfjunum í fyrrnefndu máli fékk áminningu. Geir segir að á liðnum árum hafi árlega um 3-4 læknar að meðaltali fengið áminningu í starfi, einhverjar þeirra séu vegna lyfjamála. „Hvert einasta mál er skoðað á grundvelli fyrirliggjandi gagna. Við tökum það mjög alvarlega og gerum allt til í að koma í veg fyrir misnotkun lyfja,” segir Geir. „Það eru nokkur dæmi um það að starfsréttindi lækna hafi verið skert t.d með því að þeir megi ekki skrifa út ákveðnar tegundir lyfja. Almennt lækningarleyfi gefur þér réttindi til þess að skrifa út lyf. Þessi starfsréttindi er hægt að skerða annað hvort að hluta eða öllu leyti en við metum hvert einasta tilvik á grunni þeirra.“ Hann segir ekki hægt að upplýsa um það að svo stöddu hversu margir læknar hafi misst leyfi vegna mála sem snúa að ávísun ávanabindandi lyfja en verið sé að vinna í því að fá nákvæmar tölur um það.Geir Gunnlaugsson landlæknir segist ekki geta tjáð sig um mál dóttur Markúsar Kristjánssonar. Hann telur þó að fylgt hafi verið reglum í því máli líkt og öðrum sem koma á borð embættisins. „Það er sannarlega þannig að við brugðumst við því algjörlega í samræmi við þær upplýsingar sem við fengum, unnum úr þeim og gerðum það eins hratt og okkur var mögulegt,” segir Geir. Aðspurður hvort að breyta þurfi verklagi í kjölfarið, mögulega til þess að koma í veg fyrir að slík mál endurtaki sig segir hann: „Við erum í stöðugum samræðum við velferðarráðuneytið um það hvaða hugsanlegu lagabreytingar kæmu til greina til að ná betri tökum á þessum málaflokki.“
Mest lesið Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Innlent Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Erlent Manni bjargað úr sjónum í nótt eftir að bátur hans sökk Innlent Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Innlent Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Innlent Slapp við meiðsli á höfði og hrygg Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Innlent Fico ekki talinn í lífshættu Erlent Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Innlent Fleiri fréttir Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Dregið úr hrinunni við Sýlingarfell Slapp við meiðsli á höfði og hrygg Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Manni bjargað úr sjónum í nótt eftir að bátur hans sökk Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Sjá meira