Erlent

Traustar vísbendingar um tilvist Guðseindarinnar

Öreindaneminn ATLAS
Öreindaneminn ATLAS mynd/CERN
Háttsettur eðlisfræðingur hjá Samtökum Evrópu að kjarnorkurannsóknum (CERN) tilkynnti í dag að traust sönnunargögn hefðu fundist sem benda til tilvistar Higgs-bóseindarinnar.

Eðlisfræðingarnir hafa safnað saman upplýsingum úr tilraunum sínum í öreindahraðlinum LHC. Talið er að CERN geti staðfest tilvist Higgs-bóseindarinnar á næsta ári en vísindamennirnir þurfa lengri tíma til að sannreyna upplýsingarnar.

Ekki er hægt að staðfesta tilvist Higgs-bóseindarinnar með vísindalegum aðferðum fyrr en upplýsingarnar hafa verið uppfærðar.

Tvö rannsóknarteymi kynntu niðurstöður rannsókna sinna í dag. Hóparnir tveir voru ekki upplýstir um niðurstöður hvors annars enda myndi það hafa áhrif á heildarniðurstöður þeirra. Teymin eru kennd við þá öreindanema sem þau notuðust við, þá Atlas og CMS.

Lengi hefur verið vitað um eðlisfræðilega eiginleika Higgs-bóseindarinnar svo að þegar rétt stökk koma í línuritum vísindamannanna geta þeir staðfest að eindin hafi myndast í árekstrinum. Gríðarlegt magn upplýsinga þarf þó til að færa sönnur á bóseindin sé til.

Higgs-bóseindin er ekki samansett úr minni eindum og því er hún öreind. Þessi tegund einda er til grundvallar í uppbyggingu alheimsins og er nauðsynlegur hluti staðallíkans eðlisfræðinnar. Higgs-bóseindin er eini hluti líkansins sem ekki hefur verið staðfestur með vísindalegri athugun.

Higgs-bóseindin er nefnd eftir eðlisfræðingnum Peter Higgs en hann gat sér til um tilvist hennar árið 1964. Öreindin útskýrir af hverju aðrar eindir hafa massa. Þetta átti sér stað augnablikum eftir Stóra hvell. Higgs-sviðið myndaðist ásamt bóseindinni og veitti öreindum massa - þessar öreindir mynduðu síðan frumeindir eða atóm.

Hefði Higgs-sviðið ekki myndast hefðu öreindirnar einfaldlega skotist í gegnum alheiminn á ljóshraða.

Eðlisfræðingar hafa leitað ýmissa leiða við að útskýra virkni Higgs-bóseindarinnar. Ein leið fellst í því að ímynda sér Hollywood-stórstjörnu á gangi niður fjölfarna götu. Þegar ljósmyndararnir taka að streyma að neyðist stjarnan til að hægja á sér. Hún þarf að takast á við þá mótspyrnu sem ytri áhrif hafa á hana. Með öðrum orðum fær stjarnan massa.

Önnur leið til að ímynda sér Higgs-sviðið og áhrif þess á öreindir er að stinga títuprjóni eða tannstöngli ofaní dollu af þykkum vökva (t.d. sýrópi) og færa hann til. Áhaldið hefur áður óþekktann massa sem myndast frá vökvanum.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×