Áskorun að hlusta á taktinn og tónlistina í líkamanum Magnús Guðmundsson skrifar 18. nóvember 2016 09:30 Katrín Gunnarsdóttir, dansari og danshöfundur, frumsýnir nýtt verk í Tjarnarbíó í kvöld. Visir/Eyþór Núna er ég er að fara að sýna nýtt sólóverk sem heitir Shades of History. Kveikjan að verkinu var að vinna með höfundareinkenni eða einkennishreyfingar mismunandi danshöfunda sem hafa haft áhrif á mig í gegnum tíðina,“ segir Katrín Gunnarsdóttir, dansari og danshöfundur, sem hefur á undanförnum árum hlotið verðskuldaða athygli fyrir verk sín bæði hér heima og erlendis. Frumsýningin er í Tjarnarbíó í kvöld en það verða aðeins örfáar sýningar þar sem hún heldur innan tíðar með verkið til sýninga bæði í Sviss og Skotlandi. Katrín heldur áfram og bætir við að í þessu verki sé hún áfram að vinna með sama viðfangsefni og í sýningunni Saving History. „Þetta er líka orðið að hugleiðingu um það hvernig hlutir breytast. Hvernig ein hreyfing þróast yfir á aðra. Þannig er ég að reyna að leita að einhverjum kjarna eða ákveðnu flæði í hreyfingu.“Visir/EyþórSagan endurtekur sig Katrín hefur fengist við dansinn allt frá unga aldri en fyrir tveimur árum hlaut hún Grímuna sem danshöfundur ársins fyrir verkið Coming Up ásamt Melkorku Sigríði Magnúsdóttur. Í kjölfarið samdi hún verkið Saving History og Katrín segir að það verk hafi í raun verið það fyrsta sem tilheyrir þessari rannsókn. „Þá var ég að skoða síðustu fimmtán ár en ég er búin að vera að dansa í tuttugu ár eða þar um bil. En ég miða við að fyrsta opinbera dansverkið mitt, þar sem ég var að fá lánað eða hafði orðið fyrir áhrifum frá öðrum höfundum, hafi verið þegar ég var svona þrettán ára í Tónabæ.“ En skyldi Katrín sækja mikið í að horfa á og skoða verk annarra höfunda svona dags daglega? „Já, það sem var grunnur að þessu verki eru öll þessi áhrif sem við verðum fyrir án þess endilega að við tökum eftir því. Þannig að það kallaði á ákveðna rannsóknarvinnu að finna þessa áhrifavalda og vera meira meðvituð um það hvaðan áhrifin koma. Þannig að þessi rannsóknarvinna gerði mig meira meðvitaða um það hvaðan áhrifin á mann koma. Þannig að þessi vinna breytti mér sem áhofanda og gerði mig meðvitaða um það hvernig sagan birtist í dansverkum og hvernig hún er alltaf að endurtaka sig. Ég held að við séum alltaf undir áhrifum frá öðrum hvort sem við könnumst við það eða ekki.“Hætt að vera frumleg Katrín hlær við spurningunni um það hvort þetta merki það að hún sé þá póstmódernisti. „Við erum komin miklu lengra en það. Erum við ekki komin í post-truth. Er það ekki það nýjasta? Ég er komin þangað þar sem þetta skiptir ekki lengur máli og ég get bara dansað hvað sem er þarna á gólfinu og sagt að það sé eftir einhvern annan. Sannleikurinn skiptir ekki máli lengur. En það er hins vegar merkilegt hvernig dansáhrifin hér á landi voru, sérstaklega fyrir daga internetsins. Þá barst þekkingin hingað eiginlega svona second hand til okkar í gegnum aðra og þegar ég var krakki þá var það eina sem ég sá eftir fræga danshöfunda kannski bara eitt vídeó í skólanum eða með því að læra eitthvað í danstíma. Núna er raunveruleikinn allt annar þar sem þú getur séð svo margt og fylgst með öllu. Þetta hefur auðvitað breytt gríðarlega miklu en að sama skapi getur maður líka alveg gefist upp á því að vera frumlegur. Eftir þessi dansverk sem ég er búin að vera að vinna með núna þá er ég alveg búin að gefa það upp á bátinn. Ég ætla ekki að reyna að vera frumleg lengur því það er bara vonlaust.“Visir/EyþórEinföld nærvera Shades of History samanstendur af því sem hefur mótað og haft áhrif á Katrínu á hennar dansferli. „Já, þetta er það en af því að ég tók þá nálgun í verkinu að vinna mikið með einfaldar hreyfingar, eins og t.d. handahreyfingar eða höfuðhreyfingar, einföld skref eða hringi þá sérðu ekkert endilega í verkinu mjög afgerandi einkenni. Heldur bregður þeim meira fyrir eins og einhvers konar skuggum eða litrófi. Þaðan kemur líka þessi titill og þú sem áhorfandi sérð ákveðið róf hreyfinga. Sumar hreyfingar eru líka þannig að áður en hreyfingin sjálf er komin í ljós þá er hún strax farin að breytast yfir í eitthvað annað. En mér fannst svo áhugavert að nálgast þetta í einhverjum svona einfaldleika. Það er engin tónlist í þessu verki, heldur bara hljóðmynd með dansaranum og andardrættinum. Mér finnst það áhugavert að fara í slíka einfalda nærveru andspænis öllum þessum stóru hugmyndum.“Tónlist líkamans Katrín viðurkennir að það sé vissulega krefjandi að vera án tónlistarinnar. „Það krefst rosalegs undirbúnings og maður þarf að venjast því. Þótt ég sé að vinna í verkinu án tónlistar þá nota ég tónlist til undirbúnings. Ég er með upphitunarlagalista og er líka oft með tónlist á æfingum vegna þess að það er manni svo eðlislægt að dansa og hreyfa sig við tónlistina. En þetta er skemmtileg áskorun að reyna að hlusta á taktinn og tónlistina í líkamanum og leyfa honum að standa einn og óstuddur. Í þessu samfélagi okkar erum við líka alltaf í svo miklu áreiti og það er allt orðið svo tæknivætt að mér fannst að það væri spennandi að láta áhorfendur bara sitja saman í þögn. Það er fólgin einhver öðruvísi nærvera í því að sitja og hlusta og á þennan líkama sem er að dansa. Mér finnst það spennandi.“Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 18. nóvember. Menning Mest lesið Trítaði sig og fékk sér Teslu: „Hvað ertu með í laun eiginlega?“ Lífið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búinn að senda þessa línu“ Makamál Álfa- og jólahúsið í Laugardalnum heyrir sögunni til Lífið Brynja og Þórhallur kveðja Nýlendugötuna Lífið Stjörnulífið: Allt á útopnu í sólinni Lífið Atli Örvarsson hlaut BAFTA verðlaunin Lífið Hönnunarhæð Karinar í Nola til sölu Lífið Andstaða frá Íslandi og vera Ísraelsmanna litar keppnina í ár Lífið Dulin blessun að missa Baðhúsið Lífið Baldurs og Felix-fáni falur Lífið Fleiri fréttir Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun Sjá meira
Núna er ég er að fara að sýna nýtt sólóverk sem heitir Shades of History. Kveikjan að verkinu var að vinna með höfundareinkenni eða einkennishreyfingar mismunandi danshöfunda sem hafa haft áhrif á mig í gegnum tíðina,“ segir Katrín Gunnarsdóttir, dansari og danshöfundur, sem hefur á undanförnum árum hlotið verðskuldaða athygli fyrir verk sín bæði hér heima og erlendis. Frumsýningin er í Tjarnarbíó í kvöld en það verða aðeins örfáar sýningar þar sem hún heldur innan tíðar með verkið til sýninga bæði í Sviss og Skotlandi. Katrín heldur áfram og bætir við að í þessu verki sé hún áfram að vinna með sama viðfangsefni og í sýningunni Saving History. „Þetta er líka orðið að hugleiðingu um það hvernig hlutir breytast. Hvernig ein hreyfing þróast yfir á aðra. Þannig er ég að reyna að leita að einhverjum kjarna eða ákveðnu flæði í hreyfingu.“Visir/EyþórSagan endurtekur sig Katrín hefur fengist við dansinn allt frá unga aldri en fyrir tveimur árum hlaut hún Grímuna sem danshöfundur ársins fyrir verkið Coming Up ásamt Melkorku Sigríði Magnúsdóttur. Í kjölfarið samdi hún verkið Saving History og Katrín segir að það verk hafi í raun verið það fyrsta sem tilheyrir þessari rannsókn. „Þá var ég að skoða síðustu fimmtán ár en ég er búin að vera að dansa í tuttugu ár eða þar um bil. En ég miða við að fyrsta opinbera dansverkið mitt, þar sem ég var að fá lánað eða hafði orðið fyrir áhrifum frá öðrum höfundum, hafi verið þegar ég var svona þrettán ára í Tónabæ.“ En skyldi Katrín sækja mikið í að horfa á og skoða verk annarra höfunda svona dags daglega? „Já, það sem var grunnur að þessu verki eru öll þessi áhrif sem við verðum fyrir án þess endilega að við tökum eftir því. Þannig að það kallaði á ákveðna rannsóknarvinnu að finna þessa áhrifavalda og vera meira meðvituð um það hvaðan áhrifin koma. Þannig að þessi rannsóknarvinna gerði mig meira meðvitaða um það hvaðan áhrifin á mann koma. Þannig að þessi vinna breytti mér sem áhofanda og gerði mig meðvitaða um það hvernig sagan birtist í dansverkum og hvernig hún er alltaf að endurtaka sig. Ég held að við séum alltaf undir áhrifum frá öðrum hvort sem við könnumst við það eða ekki.“Hætt að vera frumleg Katrín hlær við spurningunni um það hvort þetta merki það að hún sé þá póstmódernisti. „Við erum komin miklu lengra en það. Erum við ekki komin í post-truth. Er það ekki það nýjasta? Ég er komin þangað þar sem þetta skiptir ekki lengur máli og ég get bara dansað hvað sem er þarna á gólfinu og sagt að það sé eftir einhvern annan. Sannleikurinn skiptir ekki máli lengur. En það er hins vegar merkilegt hvernig dansáhrifin hér á landi voru, sérstaklega fyrir daga internetsins. Þá barst þekkingin hingað eiginlega svona second hand til okkar í gegnum aðra og þegar ég var krakki þá var það eina sem ég sá eftir fræga danshöfunda kannski bara eitt vídeó í skólanum eða með því að læra eitthvað í danstíma. Núna er raunveruleikinn allt annar þar sem þú getur séð svo margt og fylgst með öllu. Þetta hefur auðvitað breytt gríðarlega miklu en að sama skapi getur maður líka alveg gefist upp á því að vera frumlegur. Eftir þessi dansverk sem ég er búin að vera að vinna með núna þá er ég alveg búin að gefa það upp á bátinn. Ég ætla ekki að reyna að vera frumleg lengur því það er bara vonlaust.“Visir/EyþórEinföld nærvera Shades of History samanstendur af því sem hefur mótað og haft áhrif á Katrínu á hennar dansferli. „Já, þetta er það en af því að ég tók þá nálgun í verkinu að vinna mikið með einfaldar hreyfingar, eins og t.d. handahreyfingar eða höfuðhreyfingar, einföld skref eða hringi þá sérðu ekkert endilega í verkinu mjög afgerandi einkenni. Heldur bregður þeim meira fyrir eins og einhvers konar skuggum eða litrófi. Þaðan kemur líka þessi titill og þú sem áhorfandi sérð ákveðið róf hreyfinga. Sumar hreyfingar eru líka þannig að áður en hreyfingin sjálf er komin í ljós þá er hún strax farin að breytast yfir í eitthvað annað. En mér fannst svo áhugavert að nálgast þetta í einhverjum svona einfaldleika. Það er engin tónlist í þessu verki, heldur bara hljóðmynd með dansaranum og andardrættinum. Mér finnst það áhugavert að fara í slíka einfalda nærveru andspænis öllum þessum stóru hugmyndum.“Tónlist líkamans Katrín viðurkennir að það sé vissulega krefjandi að vera án tónlistarinnar. „Það krefst rosalegs undirbúnings og maður þarf að venjast því. Þótt ég sé að vinna í verkinu án tónlistar þá nota ég tónlist til undirbúnings. Ég er með upphitunarlagalista og er líka oft með tónlist á æfingum vegna þess að það er manni svo eðlislægt að dansa og hreyfa sig við tónlistina. En þetta er skemmtileg áskorun að reyna að hlusta á taktinn og tónlistina í líkamanum og leyfa honum að standa einn og óstuddur. Í þessu samfélagi okkar erum við líka alltaf í svo miklu áreiti og það er allt orðið svo tæknivætt að mér fannst að það væri spennandi að láta áhorfendur bara sitja saman í þögn. Það er fólgin einhver öðruvísi nærvera í því að sitja og hlusta og á þennan líkama sem er að dansa. Mér finnst það spennandi.“Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 18. nóvember.
Menning Mest lesið Trítaði sig og fékk sér Teslu: „Hvað ertu með í laun eiginlega?“ Lífið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búinn að senda þessa línu“ Makamál Álfa- og jólahúsið í Laugardalnum heyrir sögunni til Lífið Brynja og Þórhallur kveðja Nýlendugötuna Lífið Stjörnulífið: Allt á útopnu í sólinni Lífið Atli Örvarsson hlaut BAFTA verðlaunin Lífið Hönnunarhæð Karinar í Nola til sölu Lífið Andstaða frá Íslandi og vera Ísraelsmanna litar keppnina í ár Lífið Dulin blessun að missa Baðhúsið Lífið Baldurs og Felix-fáni falur Lífið Fleiri fréttir Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun Sjá meira