72 ár frá mesta sjóslysi Íslandssögunnar Gunnar Atli Gunnarsson skrifar 5. júlí 2014 20:00 Í dag eru 72 ár síðan skipalestin QP-13 lenti í tundurduflabelti undan Straumnesi á Vestfjörðum en um 240 menn, konur og börn fórust í slysinu, en skipin voru bandarísk, bresk og rússnesk. Minnismerki vegna slyssins var vígt við Stigahlíð í nágrenni Bolungarvíkur í dag en viðstaddir voru meðal annars sendiherrar ríkjanna hér á landi. Varðskipið Þór heiðraði minningu þeirra látnu með því að skjóta sex skotum úr fallbyssu skipsins, fyrir hvert skip sem fórst þessa örlagaríku kvöldstund. Gunnar A. Birgisson, áhugamaður um skipsflök, hefur rannsakað atburðinn undanfarin ár en rannsóknarskip á hans vegum hefur myndað skipsflök skipalestarinnar QP-13. Þetta er í fyrsta sinn sem þessar einstöku myndir birtast opinberlega. Myndirnar eru teknar á 75 metra dýpi, rétt undan við Straumnes. Alls voru um 500 manns í skipalestinni sem var á leið frá Rússlandi en hún sigldi fyrir slysni inn í tundurduflabelti með þeim hræðilegu afleiðingum að 240 manns hlutu vota gröf. Vonskuveður var á svæðinu þegar þetta mesta sjóslyss íslandssögunnar átti sér stað, stormur og skyggni var slæmt.Þór Whitehaed, sagnfræðingur, segir orsök slyssins vera þá, að skipstjórnarmenn skipanna hafi haft ranga staðarákvörðun. Þeir hafi talið sig vera við Hornbjarg, en hafi þá í raun verið við Straumnes þar sem duflalögnin var „Áður en þeir vissu af, sprakk forystuskip lestarinnar sem var breskur tundurduflaslæðari. Menn áttuðu sig ekki á því, hvað var þarna um að ræða og brugðust þess vegna ekki rétt við. Í stað þess að hefja strax handa við að bjarga mönnum, þá byrjuðu skipin að kasta úr djúpsprengjum því þeir héldu að þarna væru kafbátar,” segir Þór. Litlar upplýsingar er að finna um atburðinn í íslenskum sögubókum, en Þór segir ástæðuna meðal annars þá, að hér hafi verið um útlendinga að ræða sem hafi látist í stríðsrekstri. Því hafi atburðurinn hlotið minni athygli. „Það er ekki fyrr en á síðustu áratugum sem menn eru farnir að ræða þennan atburð hér og gera sér grein fyrir þeim harmleik sem þarna gerðist.” Mest lesið Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Erlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Innlent Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Innlent Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Innlent Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Innlent Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Innlent Svandís boðar til blaðamannafundar Innlent Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Tilvísunum vegna skekkju á höfuðkúpu ungbarna fjölgað mikið Fréttaskýring Maríu Sigrúnar kemur út á mánudag Einar segir forsetaembættið um ekki neitt Svona gæti bensínstöðvarreiturinn við Ægisíðu litið út Ákærð fyrir að kæfa son sinn með kodda Börn lögð inn með kíghósta „Við reyndum eins og við gátum“ Framkvæmdanefnd fyrir Grindavík sett á laggirnar Sambærileg rúðubrot í Lækjargötu og á Skólavörðustíg Skipar framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Spellvirkinn lætur til skarar skríða á ný Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Svandís boðar til blaðamannafundar Heyrist meira af kjaftæði um lyf en vísindalegum staðreyndum Sautján greinst með kíghósta og inflúensan enn að dreifa sér Vilja svör um möguleg „óþægileg hagsmunatengsl“ borgar og RÚV „Fann það þegar ég vaknaði í morgun að þetta var lúmskt áfall“ Horfði á þegar vinur hans réðst á manninn sem braut á dóttur hans Sjá meira
Í dag eru 72 ár síðan skipalestin QP-13 lenti í tundurduflabelti undan Straumnesi á Vestfjörðum en um 240 menn, konur og börn fórust í slysinu, en skipin voru bandarísk, bresk og rússnesk. Minnismerki vegna slyssins var vígt við Stigahlíð í nágrenni Bolungarvíkur í dag en viðstaddir voru meðal annars sendiherrar ríkjanna hér á landi. Varðskipið Þór heiðraði minningu þeirra látnu með því að skjóta sex skotum úr fallbyssu skipsins, fyrir hvert skip sem fórst þessa örlagaríku kvöldstund. Gunnar A. Birgisson, áhugamaður um skipsflök, hefur rannsakað atburðinn undanfarin ár en rannsóknarskip á hans vegum hefur myndað skipsflök skipalestarinnar QP-13. Þetta er í fyrsta sinn sem þessar einstöku myndir birtast opinberlega. Myndirnar eru teknar á 75 metra dýpi, rétt undan við Straumnes. Alls voru um 500 manns í skipalestinni sem var á leið frá Rússlandi en hún sigldi fyrir slysni inn í tundurduflabelti með þeim hræðilegu afleiðingum að 240 manns hlutu vota gröf. Vonskuveður var á svæðinu þegar þetta mesta sjóslyss íslandssögunnar átti sér stað, stormur og skyggni var slæmt.Þór Whitehaed, sagnfræðingur, segir orsök slyssins vera þá, að skipstjórnarmenn skipanna hafi haft ranga staðarákvörðun. Þeir hafi talið sig vera við Hornbjarg, en hafi þá í raun verið við Straumnes þar sem duflalögnin var „Áður en þeir vissu af, sprakk forystuskip lestarinnar sem var breskur tundurduflaslæðari. Menn áttuðu sig ekki á því, hvað var þarna um að ræða og brugðust þess vegna ekki rétt við. Í stað þess að hefja strax handa við að bjarga mönnum, þá byrjuðu skipin að kasta úr djúpsprengjum því þeir héldu að þarna væru kafbátar,” segir Þór. Litlar upplýsingar er að finna um atburðinn í íslenskum sögubókum, en Þór segir ástæðuna meðal annars þá, að hér hafi verið um útlendinga að ræða sem hafi látist í stríðsrekstri. Því hafi atburðurinn hlotið minni athygli. „Það er ekki fyrr en á síðustu áratugum sem menn eru farnir að ræða þennan atburð hér og gera sér grein fyrir þeim harmleik sem þarna gerðist.”
Mest lesið Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Erlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Innlent Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Innlent Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Innlent Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Innlent Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Innlent Svandís boðar til blaðamannafundar Innlent Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Tilvísunum vegna skekkju á höfuðkúpu ungbarna fjölgað mikið Fréttaskýring Maríu Sigrúnar kemur út á mánudag Einar segir forsetaembættið um ekki neitt Svona gæti bensínstöðvarreiturinn við Ægisíðu litið út Ákærð fyrir að kæfa son sinn með kodda Börn lögð inn með kíghósta „Við reyndum eins og við gátum“ Framkvæmdanefnd fyrir Grindavík sett á laggirnar Sambærileg rúðubrot í Lækjargötu og á Skólavörðustíg Skipar framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Spellvirkinn lætur til skarar skríða á ný Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Svandís boðar til blaðamannafundar Heyrist meira af kjaftæði um lyf en vísindalegum staðreyndum Sautján greinst með kíghósta og inflúensan enn að dreifa sér Vilja svör um möguleg „óþægileg hagsmunatengsl“ borgar og RÚV „Fann það þegar ég vaknaði í morgun að þetta var lúmskt áfall“ Horfði á þegar vinur hans réðst á manninn sem braut á dóttur hans Sjá meira