Saga Kötlu 9. júlí 2011 11:54 Frá Kötlugosi 1918. Katla er eitt hættulegasta eldfjall landsins og hafa hlaup úr Kötlu valdið gríðarlegu tjóni á Suðurlandi. Talið er að Katla hafi gosið um tuttugu sinnum frá landnámi en síðasta stóra gos í Kötlu varð árið 1918. Mesta hættan af Kötlugosunum liggur í jökulhlaupum. Árið 1721 varð eitt mesta gjóskugos Kötlu og fylgdi því gríðarlegt jökulhlaup. Hlaupið kom úr Kötlugjá og rann með svo miklum krafti til sjávar að flóðbylgja myndaðist sem olli meðal annars tjóni í Vestmannaeyjum. Jökulhlaupin úr Kötlu hafa lagt byggðir í auðn, auk þess að mynda mikil sandflæmi umhverfis Kötlu og færa út strandlengju landsins. Katla er ein virkasta eldstöð landsins og eru Kötlugos á sögulegum tíma um tuttugu talsins. Skráð gos, sem skilið hafa eftir sig gjóskulag í nágrenni Mýrdalsjökuls er átján. Katla hefur gosið á 40 til 80 ára fresti, stysta hvíld milli gosa er 13 ár en talið er að allt að 95 ár ghafi liðið milli gosa fyrr á öldum. Síðasta Kötlugos varð árið 1918 og því var Katla komin á tíma, eins og það er orðað, og gosið í dag eitthvað sem menn hafa reiknað með. Aðdragandi Kötlugosa eru snarpir jarðskjálftar. Kötlugos eru yfirleitt öflug þeytigos og nær gosmökkurinn oft náð mikilli hæð. Gjóskufall er oft mikið úr Kötlugosum og dregur hægar úr gjóskufallinu en til dæmis í Heklugosum. Gos í Kötlu hafa varað í allt að fimm mánuði. Önnur hætta sem fylgir Kötlugosum eru miklar skruggur og eldingar. Getur eldingum slegið niður í að minnsta kosti 30 kílómetra fjarlægð frá Kötlu. Tvær manneskjur létust af völdum eldinga í Kötlugosinu 1755. Gos í Kötlu hafa valdið einhverjum mestu umhverfisbreytingum sem orðið hafa á sögulegum tíma hér á landi. Eldgjárgosið breytti landslagi, vatnafari og möguleikum á landnýtingu á öllu suðurlandi. Sandflæmin umhverfis Mýrdalsjökul, til dæmis Skógasandur, Sólheimasandur og Mýrdalssandur, bera afleiðingum Kötlugosa vitni. Mest lesið Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Innlent Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Innlent Minnst þrettán látnir og tuttugu barna saknað eftir flóð í Texas Erlent Sósíalistum bolað úr Bolholti Innlent „Þá fylgir það börnum í gegnum skólakerfið og út í samfélagið“ Innlent Nýtt bankaráð Seðlabankans skipað Innlent Sambýliskonan sem sá allt og bróðirinn sem þekkti ekki fjölskylduna Innlent Inga mundaði skófluna við Sóltún Innlent Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Innlent Skellt upp úr í þingsal þegar ráðherra reyndi að mynda hjarta Innlent Fleiri fréttir Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Inga mundaði skófluna við Sóltún „Þá fylgir það börnum í gegnum skólakerfið og út í samfélagið“ Nýtt bankaráð Seðlabankans skipað Sósíalistum bolað úr Bolholti Sýknaður af kæru Samtakanna 78 um hatursorðræðu Lokametrar, bútasaumur og Starbucks Veiðigjaldið aftur í nefnd og viðræður komnar á lokametra Lára snýr sér að kynningarstörfum fyrir HR Bætti þúsund tonnum í strandveiðipottinn Skellt upp úr í þingsal þegar ráðherra reyndi að mynda hjarta Rúv vildi Ísraelsmenn burt en þeir sluppu með skrekkinn í bili Lögðu hald á mikið magn fíkniefna og fleiri milljónir Eiríkur, Eyvindur og Þorbjörg sækjast eftir dómaraskikkjunni Samfylking tekur aftur fram úr Sjálfstæðisflokki Skoða málið en hafa ekki tekið endanlega ákvörðun um aðgerðir Stór ferðahelgi framundan og bæjarhátíðir víða um land Skjálfti að stærð 3,6 í Bárðarbungu Þingmenn upplitsdjarfir Öðrum þeirra handteknu sleppt úr haldi Þokast í samkomulagsátt á þingi Sakfelldur en ekki gerð refsing fyrir að bana móður sinni Tveir handteknir eftir húsleit í Laugardal og Kópavogi Bandaríska sendiráðið elur á ótta við hælisleitendur og útlendinga Vonast til að samkomulag náist innan skamms, vonandi í dag Sambýliskonan sem sá allt og bróðirinn sem þekkti ekki fjölskylduna Engar fréttir af þinglokum en veiðigjöldin ekki á dagskrá í dag Hagsmunir barnanna hafi ekki áhrif á afstöðuna til veiðigjalda Sjá meira
Katla er eitt hættulegasta eldfjall landsins og hafa hlaup úr Kötlu valdið gríðarlegu tjóni á Suðurlandi. Talið er að Katla hafi gosið um tuttugu sinnum frá landnámi en síðasta stóra gos í Kötlu varð árið 1918. Mesta hættan af Kötlugosunum liggur í jökulhlaupum. Árið 1721 varð eitt mesta gjóskugos Kötlu og fylgdi því gríðarlegt jökulhlaup. Hlaupið kom úr Kötlugjá og rann með svo miklum krafti til sjávar að flóðbylgja myndaðist sem olli meðal annars tjóni í Vestmannaeyjum. Jökulhlaupin úr Kötlu hafa lagt byggðir í auðn, auk þess að mynda mikil sandflæmi umhverfis Kötlu og færa út strandlengju landsins. Katla er ein virkasta eldstöð landsins og eru Kötlugos á sögulegum tíma um tuttugu talsins. Skráð gos, sem skilið hafa eftir sig gjóskulag í nágrenni Mýrdalsjökuls er átján. Katla hefur gosið á 40 til 80 ára fresti, stysta hvíld milli gosa er 13 ár en talið er að allt að 95 ár ghafi liðið milli gosa fyrr á öldum. Síðasta Kötlugos varð árið 1918 og því var Katla komin á tíma, eins og það er orðað, og gosið í dag eitthvað sem menn hafa reiknað með. Aðdragandi Kötlugosa eru snarpir jarðskjálftar. Kötlugos eru yfirleitt öflug þeytigos og nær gosmökkurinn oft náð mikilli hæð. Gjóskufall er oft mikið úr Kötlugosum og dregur hægar úr gjóskufallinu en til dæmis í Heklugosum. Gos í Kötlu hafa varað í allt að fimm mánuði. Önnur hætta sem fylgir Kötlugosum eru miklar skruggur og eldingar. Getur eldingum slegið niður í að minnsta kosti 30 kílómetra fjarlægð frá Kötlu. Tvær manneskjur létust af völdum eldinga í Kötlugosinu 1755. Gos í Kötlu hafa valdið einhverjum mestu umhverfisbreytingum sem orðið hafa á sögulegum tíma hér á landi. Eldgjárgosið breytti landslagi, vatnafari og möguleikum á landnýtingu á öllu suðurlandi. Sandflæmin umhverfis Mýrdalsjökul, til dæmis Skógasandur, Sólheimasandur og Mýrdalssandur, bera afleiðingum Kötlugosa vitni.
Mest lesið Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Innlent Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Innlent Minnst þrettán látnir og tuttugu barna saknað eftir flóð í Texas Erlent Sósíalistum bolað úr Bolholti Innlent „Þá fylgir það börnum í gegnum skólakerfið og út í samfélagið“ Innlent Nýtt bankaráð Seðlabankans skipað Innlent Sambýliskonan sem sá allt og bróðirinn sem þekkti ekki fjölskylduna Innlent Inga mundaði skófluna við Sóltún Innlent Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Innlent Skellt upp úr í þingsal þegar ráðherra reyndi að mynda hjarta Innlent Fleiri fréttir Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Inga mundaði skófluna við Sóltún „Þá fylgir það börnum í gegnum skólakerfið og út í samfélagið“ Nýtt bankaráð Seðlabankans skipað Sósíalistum bolað úr Bolholti Sýknaður af kæru Samtakanna 78 um hatursorðræðu Lokametrar, bútasaumur og Starbucks Veiðigjaldið aftur í nefnd og viðræður komnar á lokametra Lára snýr sér að kynningarstörfum fyrir HR Bætti þúsund tonnum í strandveiðipottinn Skellt upp úr í þingsal þegar ráðherra reyndi að mynda hjarta Rúv vildi Ísraelsmenn burt en þeir sluppu með skrekkinn í bili Lögðu hald á mikið magn fíkniefna og fleiri milljónir Eiríkur, Eyvindur og Þorbjörg sækjast eftir dómaraskikkjunni Samfylking tekur aftur fram úr Sjálfstæðisflokki Skoða málið en hafa ekki tekið endanlega ákvörðun um aðgerðir Stór ferðahelgi framundan og bæjarhátíðir víða um land Skjálfti að stærð 3,6 í Bárðarbungu Þingmenn upplitsdjarfir Öðrum þeirra handteknu sleppt úr haldi Þokast í samkomulagsátt á þingi Sakfelldur en ekki gerð refsing fyrir að bana móður sinni Tveir handteknir eftir húsleit í Laugardal og Kópavogi Bandaríska sendiráðið elur á ótta við hælisleitendur og útlendinga Vonast til að samkomulag náist innan skamms, vonandi í dag Sambýliskonan sem sá allt og bróðirinn sem þekkti ekki fjölskylduna Engar fréttir af þinglokum en veiðigjöldin ekki á dagskrá í dag Hagsmunir barnanna hafi ekki áhrif á afstöðuna til veiðigjalda Sjá meira