Hvaðan kom ég og hvert er ég að fara? Brynjar Níelsson skrifar 27. ágúst 2021 11:01 Viðreisn ætlar í kosningabaráttunni að leggja megin áherslu á nýtt fiskveiðistjórnunarkerfi, þar sem aflaheimildir verði innkallaðar með fyrningarleið og seldar hæstbjóðanda. Að vísu vantar alla útfærslu í tillögunum en í grunninn eru þetta sennilega vitlausustu tillögur sem nokkur stjórnmálaflokkur hefur lagt fram á lýðveldistímanum og óframkvæmanlegar með góðu móti. Ábyrgir stjórnmálaflokkar geta ekki leyft sér svona gáleysistal og sýndarmennsku þegar mikilvægasti atvinnuvegur þjóðarinnar er undir. Stórveldi í sjávarútvegi Það vill svo til að hvergi í heiminum skilar sjávarútvegur jafn miklu til þjóðarinnar og hér á landi. Fyrirsjáanleiki er þar lykilatriði, sem hefur gert það að verkum að nýting á afla er góð og markaðstarf öflugt. Það gerir íslenskan sjávarútveg samkeppnishæfan. Okkar fiskveiðistjórnunarkerfi hefur að auki leitt af sér mikla nýsköpun tengt sjávarútveginum. Við þurfum að standa vörð um samkeppnisstöðu íslensk sjávarútvegs sem er í samkeppni við lönd þar sem atvinnugreinin er með beinum og óbeinum hætti ríkisstyrkt. Í þessu felast hagsmunir þjóðarinnar en ekki á innköllun aflaheimilda og sölu á þeim til hæstbjóðanda eða hærri sköttum. Uppboð á aflaheimildum hvergi reynst vel Innköllun á aflaheimildum og sala til hæstbjóðanda mun rústa íslenskum sjávarútvegi. Það hefur ekki reynst vel hjá öðrum þjóðum sem hafa farið þessa leið. Þetta er Viðreisnarfólki vel kunnugt og ólíklegt er að flokkurinn færi þessa leið bæri hann ábyrgð á málaflokknum. Völdum fylgir nefnilega ábyrgð. En í kosningabaráttu geta stjórnmálaflokkar leyft sér ábyrgðarlaust hjal og innihaldslaus loforð í sinni sölu- og sýndarmennsku. Viðreisn er ekki ein í þessum leik og mér sýnist Samfylkingin ætli að toppa alla aðra. Svo verður maður bara að vona að kjósendur sjái í gegnum þessa óreiðu alla. Pólitík af þessu tagi á greiðan aðgang þegar búið er að sannfæra marga um að þjóðin eigi fiskinn í sjónum og að útgerðarmenn hafi stolið honum eða vondir stjórnmálamenn hafa gefið hann útvöldum. Það á enginn fiskinn í sjónum, hvorki þjóðin né einstakir útgerðarmenn. Fiskurinn á sig sjálfur eins og aðrar lifandi verur og fer oft á tíðum þangað sem hann vill á hverjum tíma. Sama á við um fuglinn fljúgandi. Það breytir því ekki a dýrin, þar með fiskurinn í sjónum, er auðlind sem við stjórnum í okkar lögsögu á grundvelli fullveldisréttarins. Því ákveða stjórnvöld á hverjum tíma hvernig auðlindin verði nýtt, hvað mikið er veitt, hvernig hún er skattlögð o.s.frv. Þess vegna er skondið að Viðreisn skuli vilja færa „þjóðareignina“ undir stjórn ESB. Daði og gagnamagnið Árið 2010 vann dr. Daði Már Kristófersson, prófessor í hagfræði og núverandi varaformaður Viðreisnar, greinargerð um áhrif fyrningarleiðar á afkomu og rekstur sjávarútvegsfyrirtækja að beiðni nefndar um endurskoðun á stjórnkerfi fiskveiða undir forystu Guðbjarts heitins Hannessonar. Daði Már sagði meðal annars: „Aflamarkskerfið hefur skapað mikil verðmæti gegnum hagræðingu og verðmætari afurðir. Stærstur hluti hlutdeildarinnar í heildaraflamarki, varanlegu veiðiheimildanna, hefur skipt um eigendur síðan kerfinu var komið á. Sá umframhagnaður sem aflamarkskerfið skapaði hefur því þegar verið fjarlægður að mestu úr fyrirtækjunum með sölu aflaheimildanna. Nýir eigendur aflaheimilda hagnast ekki meira en eðlilegt er miðað við áhættuna í rekstri útgerðarfyrirtækja. Þetta takmarkar mjög tækifæri ríkisins til að auka gjaldtöku á útgerðinni án þess að það feli í sér eignaupptöku og hafi veruleg neikvæð áhrif á rekstrarskilyrði hennar. Fyrning aflaheimilda felur í sér mjög mikil neikvæð áhrif bæði á efnahag og rekstur útgerðarfyrirtækja. Það sem að óathuguðu máli gæti litið út fyrir að vera óveruleg fyrning hefur í raun afar mikil neikvæð áhrif, enda er verið að svipta útgerðarfyrirtækin lykileignum með varanlegum hætti. Niðurstöður þessarar greinargerðar benda til þess að línuleg fyrning umfram 0,5% á ári mundi þurrka út hagnað útgerðarinnar. Fyrning umfram það er líkleg til þess að valda viðvarandi taprekstri. Slík lág fyrning mun einnig draga verulega úr eigin fé útgerðarfyrirtækjanna. Samkvæmt þessari greiningu mundi um 1% línuleg fyrning á ári eyða að fullu eigin fé útgerðarinnar.“ Daði Már benti einnig á að fyrning aflaheimilda hefði ýmis önnur neikvæð áhrif. Í fyrsta lagi dreifist álögur á útgerðina ekki jafnt á byggðir landsins heldur leggist þær mun þyngra á svæði þar sem útgerðin er umfangsmikill hluti atvinnulífs. Í öðru lagi dragi fyrning úr hvata útgerðarinnar til góðrar umgengni um auðlindina, því hagsmunir hennar snúast ekki lengur um hámörkun langtímavirðis veiðanna heldur hámörkun skammtímagróða. Í þriðja lagi fjarlægir fyrning fjármagn úr virkri nýtingu hjá útgerðarfyrirtækjum til ríkisins, þar sem arðsemi er oft mun minni. Hagur þjóðarinnar Hér hittir Daði Már, sem er í framboði fyrir Viðreisn, naglann á höfuðið og sjálfur gæti ég ekki orðað þetta mikið betur. Hagur þjóðarinnar snýst nefnilega ekki um um selja aflaheimildir til hæstbjóðanda til skamms tíma eða hærri skatta í ríkissjóð. Við megum ekki láta skammtíma hagsmuni eyðileggja mikilvæga atvinnugrein með tilheyrandi tjóni fyrir okkur öll . Nú veit ég ekki hvort Daði Már hafi breytt um skoðun, eða hann hafi álpast óvart í rangan flokk. Mér var nokkuð hlýtt til Viðreisnar í upphafi og taldi að flokkurinn gæti aukið fylgi við frjálslynd borgarleg öfl í landinu. Í þessari kosningabaráttu eru stóru málin þar á bæ innköllun aflaheimilda og sala til hæstbjóðanda, innganga í ESB, tengja krónuna við evru og ný stjórnarskrá. Þessum málum var þó öllum fórnað fyrir ráðherrastólana á sínum tíma með „bjartri framtíð“ Ég vissi ekki að Viðreisn hafi ráðið Jóhönnu Sigurðardóttur sem kosningastjóra. Held að það sé ekki gagnlegt fyrir framboðið, ekki frekar en hafa stjörnulögmanninn sem helstu málpípuna á samfélagsmiðlunum. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynjar Níelsson Skoðun: Kosningar 2021 Sjávarútvegur Viðreisn Sjálfstæðisflokkurinn Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Viðreisn ætlar í kosningabaráttunni að leggja megin áherslu á nýtt fiskveiðistjórnunarkerfi, þar sem aflaheimildir verði innkallaðar með fyrningarleið og seldar hæstbjóðanda. Að vísu vantar alla útfærslu í tillögunum en í grunninn eru þetta sennilega vitlausustu tillögur sem nokkur stjórnmálaflokkur hefur lagt fram á lýðveldistímanum og óframkvæmanlegar með góðu móti. Ábyrgir stjórnmálaflokkar geta ekki leyft sér svona gáleysistal og sýndarmennsku þegar mikilvægasti atvinnuvegur þjóðarinnar er undir. Stórveldi í sjávarútvegi Það vill svo til að hvergi í heiminum skilar sjávarútvegur jafn miklu til þjóðarinnar og hér á landi. Fyrirsjáanleiki er þar lykilatriði, sem hefur gert það að verkum að nýting á afla er góð og markaðstarf öflugt. Það gerir íslenskan sjávarútveg samkeppnishæfan. Okkar fiskveiðistjórnunarkerfi hefur að auki leitt af sér mikla nýsköpun tengt sjávarútveginum. Við þurfum að standa vörð um samkeppnisstöðu íslensk sjávarútvegs sem er í samkeppni við lönd þar sem atvinnugreinin er með beinum og óbeinum hætti ríkisstyrkt. Í þessu felast hagsmunir þjóðarinnar en ekki á innköllun aflaheimilda og sölu á þeim til hæstbjóðanda eða hærri sköttum. Uppboð á aflaheimildum hvergi reynst vel Innköllun á aflaheimildum og sala til hæstbjóðanda mun rústa íslenskum sjávarútvegi. Það hefur ekki reynst vel hjá öðrum þjóðum sem hafa farið þessa leið. Þetta er Viðreisnarfólki vel kunnugt og ólíklegt er að flokkurinn færi þessa leið bæri hann ábyrgð á málaflokknum. Völdum fylgir nefnilega ábyrgð. En í kosningabaráttu geta stjórnmálaflokkar leyft sér ábyrgðarlaust hjal og innihaldslaus loforð í sinni sölu- og sýndarmennsku. Viðreisn er ekki ein í þessum leik og mér sýnist Samfylkingin ætli að toppa alla aðra. Svo verður maður bara að vona að kjósendur sjái í gegnum þessa óreiðu alla. Pólitík af þessu tagi á greiðan aðgang þegar búið er að sannfæra marga um að þjóðin eigi fiskinn í sjónum og að útgerðarmenn hafi stolið honum eða vondir stjórnmálamenn hafa gefið hann útvöldum. Það á enginn fiskinn í sjónum, hvorki þjóðin né einstakir útgerðarmenn. Fiskurinn á sig sjálfur eins og aðrar lifandi verur og fer oft á tíðum þangað sem hann vill á hverjum tíma. Sama á við um fuglinn fljúgandi. Það breytir því ekki a dýrin, þar með fiskurinn í sjónum, er auðlind sem við stjórnum í okkar lögsögu á grundvelli fullveldisréttarins. Því ákveða stjórnvöld á hverjum tíma hvernig auðlindin verði nýtt, hvað mikið er veitt, hvernig hún er skattlögð o.s.frv. Þess vegna er skondið að Viðreisn skuli vilja færa „þjóðareignina“ undir stjórn ESB. Daði og gagnamagnið Árið 2010 vann dr. Daði Már Kristófersson, prófessor í hagfræði og núverandi varaformaður Viðreisnar, greinargerð um áhrif fyrningarleiðar á afkomu og rekstur sjávarútvegsfyrirtækja að beiðni nefndar um endurskoðun á stjórnkerfi fiskveiða undir forystu Guðbjarts heitins Hannessonar. Daði Már sagði meðal annars: „Aflamarkskerfið hefur skapað mikil verðmæti gegnum hagræðingu og verðmætari afurðir. Stærstur hluti hlutdeildarinnar í heildaraflamarki, varanlegu veiðiheimildanna, hefur skipt um eigendur síðan kerfinu var komið á. Sá umframhagnaður sem aflamarkskerfið skapaði hefur því þegar verið fjarlægður að mestu úr fyrirtækjunum með sölu aflaheimildanna. Nýir eigendur aflaheimilda hagnast ekki meira en eðlilegt er miðað við áhættuna í rekstri útgerðarfyrirtækja. Þetta takmarkar mjög tækifæri ríkisins til að auka gjaldtöku á útgerðinni án þess að það feli í sér eignaupptöku og hafi veruleg neikvæð áhrif á rekstrarskilyrði hennar. Fyrning aflaheimilda felur í sér mjög mikil neikvæð áhrif bæði á efnahag og rekstur útgerðarfyrirtækja. Það sem að óathuguðu máli gæti litið út fyrir að vera óveruleg fyrning hefur í raun afar mikil neikvæð áhrif, enda er verið að svipta útgerðarfyrirtækin lykileignum með varanlegum hætti. Niðurstöður þessarar greinargerðar benda til þess að línuleg fyrning umfram 0,5% á ári mundi þurrka út hagnað útgerðarinnar. Fyrning umfram það er líkleg til þess að valda viðvarandi taprekstri. Slík lág fyrning mun einnig draga verulega úr eigin fé útgerðarfyrirtækjanna. Samkvæmt þessari greiningu mundi um 1% línuleg fyrning á ári eyða að fullu eigin fé útgerðarinnar.“ Daði Már benti einnig á að fyrning aflaheimilda hefði ýmis önnur neikvæð áhrif. Í fyrsta lagi dreifist álögur á útgerðina ekki jafnt á byggðir landsins heldur leggist þær mun þyngra á svæði þar sem útgerðin er umfangsmikill hluti atvinnulífs. Í öðru lagi dragi fyrning úr hvata útgerðarinnar til góðrar umgengni um auðlindina, því hagsmunir hennar snúast ekki lengur um hámörkun langtímavirðis veiðanna heldur hámörkun skammtímagróða. Í þriðja lagi fjarlægir fyrning fjármagn úr virkri nýtingu hjá útgerðarfyrirtækjum til ríkisins, þar sem arðsemi er oft mun minni. Hagur þjóðarinnar Hér hittir Daði Már, sem er í framboði fyrir Viðreisn, naglann á höfuðið og sjálfur gæti ég ekki orðað þetta mikið betur. Hagur þjóðarinnar snýst nefnilega ekki um um selja aflaheimildir til hæstbjóðanda til skamms tíma eða hærri skatta í ríkissjóð. Við megum ekki láta skammtíma hagsmuni eyðileggja mikilvæga atvinnugrein með tilheyrandi tjóni fyrir okkur öll . Nú veit ég ekki hvort Daði Már hafi breytt um skoðun, eða hann hafi álpast óvart í rangan flokk. Mér var nokkuð hlýtt til Viðreisnar í upphafi og taldi að flokkurinn gæti aukið fylgi við frjálslynd borgarleg öfl í landinu. Í þessari kosningabaráttu eru stóru málin þar á bæ innköllun aflaheimilda og sala til hæstbjóðanda, innganga í ESB, tengja krónuna við evru og ný stjórnarskrá. Þessum málum var þó öllum fórnað fyrir ráðherrastólana á sínum tíma með „bjartri framtíð“ Ég vissi ekki að Viðreisn hafi ráðið Jóhönnu Sigurðardóttur sem kosningastjóra. Held að það sé ekki gagnlegt fyrir framboðið, ekki frekar en hafa stjörnulögmanninn sem helstu málpípuna á samfélagsmiðlunum. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins.
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar