Þrisvar sinnum fleiri svipta sig lífi en deyja í bílslysum Þorbjörn Þórðarson skrifar 23. janúar 2017 18:45 Fjörutíu til fimmtíu manns svipta sig lífi hér á landi á ári hverju og er meirihlutinn karlmenn. Það eru þrisvar sinnum fleiri en deyja í bílslysum að jafnaði. Landlæknisembættið hefur ekki ráðist í árvekniátak til að berjast gegn sjálfsvígum líkt og á fyrstu árum þessarar aldar en embættið er stöðugt að vinna í að auka fræðslu og skilning á þunglyndi. Gunnar Hrafn Jónsson alþingismaður tók sér nýlega leyfi frá störfum vegna glímu við þunglyndi en um er að ræða mjög alvarlega geðsjúkdóm sem á þátt í mörgum sjálfsvígum hér á landi á ári hverju. Síðastliðinn áratug hafa fjörutíu til fimmtíu manns svipt sig lífi á ári. Ef við skoðum tölur síðustu þriggja ára sem liggja fyrir sést að 49 sviptu sig lífi árið 2013, 44 ári síðar og 40 manns á árinu 2015. Þetta er þrisvar til fjórum sinnum fleiri en deyja í bílslysum hér á landi að jafnaði á ári. Þegar flokkun eftir kynja er skoðuð kemur í ljós að mun fleiri karlar en konur svipta sig lífi en á síðustu árum hafa að jafnaði þrisvar sinnum fleiri karlar en konur fallið fyrir eigin hendi. „Því miður er mjög erfitt að segja hvað veldur. Þetta eru fá tilvik en við vitum að í kringum kreppur og þvíumlíkt verður aukning svo kemst jafnvægi á aftur. Margir þessara einstaklinga eru að glíma við erfiðleika. Hér má nefna þunglyndi, kvíðaraskanir, ástarsorg, fíkniefni og erfiðleika í fjölskyldum eða erfiðleika í skólakerfinu,“ segir Salbjörg Bjarnadóttir verkefnisstjóri geðheilbrigðis hjá landlækni um ástæður þess að fólk sviptir sig lífi. Árið 2003 fór landlæknisembættið í átakið Þjóð gegn þunglyndi og stóð það yfir í tæpan áratug. Starfsmenn embættisins fóru marga hringi um landið til að fræða fólk um þunglyndi. Rætt var við kennara, námsráðgjafa, presta, starfsfólk félagsþjónustunnar og heilsugæsluna. Síðan þá hefur landlæknir aðallega verið ráðgefandi. Geðdeildir Landspítalans í Reykjavík og Akureyri sinna sjúklingum með þunglyndi. Þá hefur vinna frjálsra félagasamtaka skipt máli. „Til dæmis Geðhjálp, Hugarafl, Hlutverkasetur, Klúbburinn Geysir, Rauði krossinn með hjálparsímann 1717 sem er mjög öflugt fyrirbæri. Þangað hringja þeir sem eru í miklum erfiðleikum,“ segir Salbjörg. Unglingar sem glíma við þunglyndi geta átt mjög erfitt með að tjá tilfinningar sínar eða skilja hvað amar að sér. Sumir unglingar vita heldur ekki hver einkenni þunglyndis eru. Það er mikilvægt að ef það vaknar grunur um þunglyndi að það sé rætt inni á heimilinu og eftir atvikum leitað til fagfólks því margir sem þjást bera harm sinn í hljóði. Mest lesið Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Innlent De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið Erlent „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Innlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Sindri Freyr er látinn Innlent Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Innlent Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum Innlent Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Innlent Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Innlent Fleiri fréttir Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Bíða krufningar til að varpa ljósi á atburðarásina „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Andlát í Bolungarvík og forsetaefni í slorinu Héraðsdómur ruddur vegna fjölskyldutengsla og fyrri starfa dómara Áfengi og fíkniefni mældust í stýrimanninum Tvíburafolöld mætt í heiminn í Suðurnesjabæ Ferðafólki bjargað úr sjálfheldu við Þiðriksvallavatn Þriðjungur þekkir ekki neitt til Eiríks og Viktors Sindri Freyr er látinn Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Vill sjá leiðtoga á Norðurlöndunum en ekki aumingja og gungur Mótor bátsins var of stór og mennirnir ekki í björgunarvestum Óttast að þvingun og nauðung verði færð í lög Andlát til rannsóknar í Bolungarvík Áhyggjur læknanna ótímabærar og byggðar á misskilningi Ástandið í Hafnarfirði geti haft langvarandi áhrif á börn „Okkar hlutverk að halda utan um hvert annað“ Ræddu lokasprett æsispennandi kosningabaráttu Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Tvö látin en ekkert bendi til saknæms atburðar Enginn í haldi í tengslum við mannslát í Bolungarvík Slökkvilið kallað út vegna sprenginga í Hafnarfirði Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Sjá meira
Fjörutíu til fimmtíu manns svipta sig lífi hér á landi á ári hverju og er meirihlutinn karlmenn. Það eru þrisvar sinnum fleiri en deyja í bílslysum að jafnaði. Landlæknisembættið hefur ekki ráðist í árvekniátak til að berjast gegn sjálfsvígum líkt og á fyrstu árum þessarar aldar en embættið er stöðugt að vinna í að auka fræðslu og skilning á þunglyndi. Gunnar Hrafn Jónsson alþingismaður tók sér nýlega leyfi frá störfum vegna glímu við þunglyndi en um er að ræða mjög alvarlega geðsjúkdóm sem á þátt í mörgum sjálfsvígum hér á landi á ári hverju. Síðastliðinn áratug hafa fjörutíu til fimmtíu manns svipt sig lífi á ári. Ef við skoðum tölur síðustu þriggja ára sem liggja fyrir sést að 49 sviptu sig lífi árið 2013, 44 ári síðar og 40 manns á árinu 2015. Þetta er þrisvar til fjórum sinnum fleiri en deyja í bílslysum hér á landi að jafnaði á ári. Þegar flokkun eftir kynja er skoðuð kemur í ljós að mun fleiri karlar en konur svipta sig lífi en á síðustu árum hafa að jafnaði þrisvar sinnum fleiri karlar en konur fallið fyrir eigin hendi. „Því miður er mjög erfitt að segja hvað veldur. Þetta eru fá tilvik en við vitum að í kringum kreppur og þvíumlíkt verður aukning svo kemst jafnvægi á aftur. Margir þessara einstaklinga eru að glíma við erfiðleika. Hér má nefna þunglyndi, kvíðaraskanir, ástarsorg, fíkniefni og erfiðleika í fjölskyldum eða erfiðleika í skólakerfinu,“ segir Salbjörg Bjarnadóttir verkefnisstjóri geðheilbrigðis hjá landlækni um ástæður þess að fólk sviptir sig lífi. Árið 2003 fór landlæknisembættið í átakið Þjóð gegn þunglyndi og stóð það yfir í tæpan áratug. Starfsmenn embættisins fóru marga hringi um landið til að fræða fólk um þunglyndi. Rætt var við kennara, námsráðgjafa, presta, starfsfólk félagsþjónustunnar og heilsugæsluna. Síðan þá hefur landlæknir aðallega verið ráðgefandi. Geðdeildir Landspítalans í Reykjavík og Akureyri sinna sjúklingum með þunglyndi. Þá hefur vinna frjálsra félagasamtaka skipt máli. „Til dæmis Geðhjálp, Hugarafl, Hlutverkasetur, Klúbburinn Geysir, Rauði krossinn með hjálparsímann 1717 sem er mjög öflugt fyrirbæri. Þangað hringja þeir sem eru í miklum erfiðleikum,“ segir Salbjörg. Unglingar sem glíma við þunglyndi geta átt mjög erfitt með að tjá tilfinningar sínar eða skilja hvað amar að sér. Sumir unglingar vita heldur ekki hver einkenni þunglyndis eru. Það er mikilvægt að ef það vaknar grunur um þunglyndi að það sé rætt inni á heimilinu og eftir atvikum leitað til fagfólks því margir sem þjást bera harm sinn í hljóði.
Mest lesið Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Innlent De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið Erlent „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Innlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Sindri Freyr er látinn Innlent Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Innlent Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum Innlent Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Innlent Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Innlent Fleiri fréttir Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Bíða krufningar til að varpa ljósi á atburðarásina „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Andlát í Bolungarvík og forsetaefni í slorinu Héraðsdómur ruddur vegna fjölskyldutengsla og fyrri starfa dómara Áfengi og fíkniefni mældust í stýrimanninum Tvíburafolöld mætt í heiminn í Suðurnesjabæ Ferðafólki bjargað úr sjálfheldu við Þiðriksvallavatn Þriðjungur þekkir ekki neitt til Eiríks og Viktors Sindri Freyr er látinn Voru látin í einhvern tíma áður en lögregla fór inn Vill sjá leiðtoga á Norðurlöndunum en ekki aumingja og gungur Mótor bátsins var of stór og mennirnir ekki í björgunarvestum Óttast að þvingun og nauðung verði færð í lög Andlát til rannsóknar í Bolungarvík Áhyggjur læknanna ótímabærar og byggðar á misskilningi Ástandið í Hafnarfirði geti haft langvarandi áhrif á börn „Okkar hlutverk að halda utan um hvert annað“ Ræddu lokasprett æsispennandi kosningabaráttu Biður kvikmyndagerðarmanninn afsökunar Tvö látin en ekkert bendi til saknæms atburðar Enginn í haldi í tengslum við mannslát í Bolungarvík Slökkvilið kallað út vegna sprenginga í Hafnarfirði Lögregla rannsakar andlát í Bolungarvík Sjá meira