30 ár frá slysinu í Chernobyl Samúel Karl Ólason skrifar 26. apríl 2016 12:45 Minningarathafnir eru haldnar víða í Úkraínu í dag til minningar þess að 30 ár eru liðin frá Chernobyl kjarnorkuslysinu. Tilraun í kjarnorkuverinu í Chernobyl mistókst að morgni 26. apríl 1986 með þeim afleiðingum að einn kjarnakljúfurinn bræddi úr sér. Um er ræða stærsta kjarnorkuslys sögunnar. Klukkan 13:23 að staðartíma í dag var bjöllum hringt og syrgjendur lögðu kransa að minnisvörðum. Klukkan var 13:23 þegar sprengingin varð í kjarnorkuverinu í apríl fyrir þremur áratugum. Geislavirk efni sluppu út í andrúmsloftið og tugir þúsunda þurftu að yfirgefa heimili sín. Fjölmargir létu lífið og afleiðingar slyssins finnast enn í Úkraínu og víðar. 31 lét lífið strax í kjölfar slyssins. Þar á meðal voru starfsmenn orkuversins og slökkviliðsmenn. Mikhail Gorbachev, fyrrum leiðtogi Sovíetríkjanna, hefur sagt að slysið hafi verið einn af síðustu nöglunum í líkkistu ríkjabandalagsins. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin segir slysið hafa leitt til aukinnar tíðni krabbameina og annarra sjúkdóma á stórum svæðum. Þá hafi um 530 þúsund manns unnið við að draga úr mengun og hreinsa upp á svæðinu. Urðu margir þeirra fyrir mikilli geislun.Um 50 þúsund manns bjuggu í bænum Pripyat sem hafði verið byggður sérstaklega fyrir starfsmenn kjarnorkuversins og fjölskyldur þeirra. Þann 27. apríl voru allir íbúar bæjarins fluttir á brott í rútum. Þeim var skipað að pakka ekki miklu niður þar sem þau kæmu aftur eftir þrjá daga. Biðin reyndist lengri en það. Í heildina voru um 116 þúsund manns flutt af svæðinu.Reuters fréttaveitan fylgdi Zoya Perevozchenko og öðrum þegar þau heimsóttu fyrrum heimili sitt í Pripyat á dögunum. Hún bjó þar með manni sínum og börnum. Maður hennar Valeriy vann í kjarnorkuverinu og var einn þeirra sem lét lífið vegna geislunarinnar.Leikskóli í Pripyat.Vísir/EPA„Ég var í erfiðleikum með að finna íbúðina mína, bærinn er skógur núna. Tré vaxa í gegnum gangstéttirnar og á þökum húsa. Öll herbergi eru tóm, glerið er horfið úr gluggunum og allt er eyðilagt,“ sagði Perevozchenko, sem nú er 66 ára. Hún segir að enginn hafi útskýrt fyrir þeim hvað væri í gangi um leið og slysið varð. Hún og dætur hennar voru fluttar til Kiev, þar sem þær búa enn.Sjá einnig: Birtir magnað myndband af Chernobyl úr lofti. Hin 64 ára gamla Valentina Yermakova segir það sárt að einhverjir hafi farið ránshendi um heimili sitt, eftir að hún og fjölskylda hennar var flutt á brott. Þau hafi læst hurðinni að íbúðinni, en hún hafi verið brotin niður. Henni reyndist mjög erfitt að snúa aftur í gömlu íbúðina sína, en eiginmaður hennar sem bjó þar með henni lést nokkrum árum eftir slysið vegna geislunar.Yermakova segir að þrátt fyrir að Pripyat sé í rúst líði henni enn eins og bærinn sé heimili hennar.Afmælishátíðin hefur notið mikillar athygli og þá sérstaklega þar sem stutt er í að smíði lýkur á sérstökum verndarskyldi yfir orkuverið. Byggingunni er ætlað að koma í veg fyrir að geislavirk efni leki frá verinu á næstu hundrað árum. Byggingin er smíðuð með fjármagni sem veitt var af rúmlega 40 þjóðum um heim allan. Þrátt fyrir skýlið verður aðgengi að um 2.600 ferkílómetra svæði í kringum kjarnorkuverið að mestu áfram lokað almenningi. Sérfræðingar óttast að ef fleiri hlutar kjarnakljúfursins láta undan veðri og vindum gæti það leitt til meiri mengunar. Enn eru rúm 200 tonn af úraníumi í kjarnorkuverinu Hér að neðan má sjá á grafíkinni hvernig byggingin verður reist.Mengun er enn mikil á svæðum í kringum Chernobyl og verða íbúar fyrir henni. séstaklega má finna geislavirkni í matvælum af svæðinu. Af 50 sýnum af mjólk sem safnað var af svæðinu fundust caseium-137 í þeim öllum. Svæðið er þó orðið sérstaklega vinsælt meðal ferðamanna. Þrátt fyrir geislavirkni heimsóttu um 17 þúsund manns Chernobyl heim. Hér að neðan má sjá umfjöllun VICE um ferðamannaiðnaðinn.Heildarfjöldi látinna vegna slyssins liggur enn ekki fyrir en yfirvöld Sovíetríkjanna þögðu um slysið og földu gögn. WHO hafa áætlað að minnst níu þúsund hafi látið lífið en Greenpeace segja 90 þúsund manns. Kjarnorkuverið logaði í tíu daga og heimamenn fengu sínar upplýsingar að mestu með útvarpsútsendingum frá vesturhluta Evrópu. Eins og áður hefur komið fram, leið einn og hálfur dagur áður en íbúar Pripyat voru fluttir á brott. Alþjóðasamfélagið heyrði fyrst af slysinu þann 28. apríl, tveimur dögum seinna, þegar Svíar urðu varir við mikla geislavirkni. Það var ekki fyrr en 14. maí sem Mikhail Goarbachev, þáverandi leiðtogi Sovíetríkjanna tjáði sig um slysið og viðurkenndi að það hefði átt sér stað.Chernobyl kjarnorkuverið í mars 1986.Vísir/EPAYfirvöld Úkraínu hafa nú dregið úr stuðningi sínum við þá sem lifðu slysið af og mörgum þeirra finnst eins og þeirra eigin ríki hafi svikið þá. Börn fæðast enn með fæðingargalla vegna geislunnar og fjölmörg börn fá krabbamein. Petro Poroshenko, forseti Úkraínu, sagði í dag að sársaukinn vegna slyssin myndi aldrei hverfa. „Ekki er enn búið að vinna úr afleiðingum slyssins. Þær hafa verið byrði á úkraínsku þjóinni og við eigum enn langt í land með að losna undan þeirri byrði,“ sagði Poroshenko.Heimildamynd Discovery um slysið Tsjernobyl Úkraína Tengdar fréttir Frumkvöðullinn Hann fékk hugmyndina einn sunnudag þegar fjölskyldan fór í bíltúr um nýju íbúðahverfin á höfuðborgarsvæðinu. Þar sem hann stóð og virti fyrir sér fokheld hús og grunna sem verktakar höfðu náð að steypa áður en peningarnir kláruðust áttaði hann sig á því að þetta var vannýtt auðlind. Mánuði síðar hafði hann stofnað lítið sprotafyrirtæki og var kominn í blússandi ferðamannabisness. 27. febrúar 2009 06:00 Birtir magnað myndband af Chernobyl úr lofti Breskur heimildarmyndagerðamaður fór aðeins nokkra kílómetra frá kjarnorkuverinu í Chernobyl með myndavél og dróna. Þetta er afraksturinn. 30. nóvember 2014 12:41 Æsispennandi hrollvekja í draugaborginni Pripyat Hrollvekjan Chernobyl Diaries er frumsýnd í Sambíóunum annað kvöld. Myndin er frumraun Bradley Parker í leikstjórastólnum. 28. júní 2012 09:00 Börn líklegri til að fá krabbamein Börn sem búa nærri Fukushima kjarnorkuverinu í Japan, eru tuttugu til fimmtíu sinnum líklegri til að greinast með krabbamein í skjaldkirtli, en önnur börn. 8. október 2015 10:24 Mest lesið Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Erlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Innlent Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Innlent Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna Innlent Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Innlent Segir lág laun leikskólakennara mýtu Innlent Fleiri fréttir Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Fyrstu hergögnin eiga að berast til Úkraínu á næstu klukkustundum Segir ekki af sér þrátt fyrir njósnir aðstoðarmannsins Aðstoðarvarnarmálaráðherra ákærður fyrir mútuþægni Upptök eldsins í gömlu kauphöllinni enn ókunn Settur út af sakramentinu fyrir að stýra minningarstund um Navalní Handtóku barnunga öfgamenn eftir stunguárás í Sydney Ekki ólöglegt fyrir konur að brjóta gegn körlum Grunuð um að hafa banað tveimur börnum Vitni greinir frá ráðabruggi og lögmaður Trump fær viðvörun Öldungadeildin samþykkti 95 milljarða dala aðstoð við Úkraínu, Ísrael og Taívan Reyna að sigla um geiminn á geislum sólarinnar Lýsa yfir áhyggjum af fregnum af fjöldagröfum á Gasa Fá aftur gögn frá tæplega hálfrar aldar gömlu geimfari Umdeildur flutningur á hælisleitendum til Rúanda samþykktur Starfsmaður hægrijaðarflokks handtekinn fyrir njósnir fyrir Kína Gera alvarlegar athugasemdir við verðlaunakerfi Tik Tok Tugir handteknir á mótmælum háskólanema gegn aðgerðum Ísraels Undirbúa stærðarinnar sendingar til Úkraínu Engin sönnunargögn bendla UNRWA við árásina Hættu við umfangsmiklar árásir á Íran Sakaði Trump um að reyna að spilla kosningunum 2016 Dæmdu samskiptastjóra Meta fyrir að „verja hryðjuverk“ Modi sakaður um múslimaandúð í miðjum kosningum Dregur úr vinnu og verkefnum Evrópa hlýnar hraðast heimsálfanna Duda segir Pólverja reiðubúna til að geyma kjarnorkuvopn Segir af sér vegna mistaka í kringum árás Hamas Rallýbíll ók á áhorfendur á Sri Lanka Ísraelar æfir yfir fyrirhuguðum þvingunum á Netzah Yehuda herdeildina Sjá meira
Minningarathafnir eru haldnar víða í Úkraínu í dag til minningar þess að 30 ár eru liðin frá Chernobyl kjarnorkuslysinu. Tilraun í kjarnorkuverinu í Chernobyl mistókst að morgni 26. apríl 1986 með þeim afleiðingum að einn kjarnakljúfurinn bræddi úr sér. Um er ræða stærsta kjarnorkuslys sögunnar. Klukkan 13:23 að staðartíma í dag var bjöllum hringt og syrgjendur lögðu kransa að minnisvörðum. Klukkan var 13:23 þegar sprengingin varð í kjarnorkuverinu í apríl fyrir þremur áratugum. Geislavirk efni sluppu út í andrúmsloftið og tugir þúsunda þurftu að yfirgefa heimili sín. Fjölmargir létu lífið og afleiðingar slyssins finnast enn í Úkraínu og víðar. 31 lét lífið strax í kjölfar slyssins. Þar á meðal voru starfsmenn orkuversins og slökkviliðsmenn. Mikhail Gorbachev, fyrrum leiðtogi Sovíetríkjanna, hefur sagt að slysið hafi verið einn af síðustu nöglunum í líkkistu ríkjabandalagsins. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin segir slysið hafa leitt til aukinnar tíðni krabbameina og annarra sjúkdóma á stórum svæðum. Þá hafi um 530 þúsund manns unnið við að draga úr mengun og hreinsa upp á svæðinu. Urðu margir þeirra fyrir mikilli geislun.Um 50 þúsund manns bjuggu í bænum Pripyat sem hafði verið byggður sérstaklega fyrir starfsmenn kjarnorkuversins og fjölskyldur þeirra. Þann 27. apríl voru allir íbúar bæjarins fluttir á brott í rútum. Þeim var skipað að pakka ekki miklu niður þar sem þau kæmu aftur eftir þrjá daga. Biðin reyndist lengri en það. Í heildina voru um 116 þúsund manns flutt af svæðinu.Reuters fréttaveitan fylgdi Zoya Perevozchenko og öðrum þegar þau heimsóttu fyrrum heimili sitt í Pripyat á dögunum. Hún bjó þar með manni sínum og börnum. Maður hennar Valeriy vann í kjarnorkuverinu og var einn þeirra sem lét lífið vegna geislunarinnar.Leikskóli í Pripyat.Vísir/EPA„Ég var í erfiðleikum með að finna íbúðina mína, bærinn er skógur núna. Tré vaxa í gegnum gangstéttirnar og á þökum húsa. Öll herbergi eru tóm, glerið er horfið úr gluggunum og allt er eyðilagt,“ sagði Perevozchenko, sem nú er 66 ára. Hún segir að enginn hafi útskýrt fyrir þeim hvað væri í gangi um leið og slysið varð. Hún og dætur hennar voru fluttar til Kiev, þar sem þær búa enn.Sjá einnig: Birtir magnað myndband af Chernobyl úr lofti. Hin 64 ára gamla Valentina Yermakova segir það sárt að einhverjir hafi farið ránshendi um heimili sitt, eftir að hún og fjölskylda hennar var flutt á brott. Þau hafi læst hurðinni að íbúðinni, en hún hafi verið brotin niður. Henni reyndist mjög erfitt að snúa aftur í gömlu íbúðina sína, en eiginmaður hennar sem bjó þar með henni lést nokkrum árum eftir slysið vegna geislunar.Yermakova segir að þrátt fyrir að Pripyat sé í rúst líði henni enn eins og bærinn sé heimili hennar.Afmælishátíðin hefur notið mikillar athygli og þá sérstaklega þar sem stutt er í að smíði lýkur á sérstökum verndarskyldi yfir orkuverið. Byggingunni er ætlað að koma í veg fyrir að geislavirk efni leki frá verinu á næstu hundrað árum. Byggingin er smíðuð með fjármagni sem veitt var af rúmlega 40 þjóðum um heim allan. Þrátt fyrir skýlið verður aðgengi að um 2.600 ferkílómetra svæði í kringum kjarnorkuverið að mestu áfram lokað almenningi. Sérfræðingar óttast að ef fleiri hlutar kjarnakljúfursins láta undan veðri og vindum gæti það leitt til meiri mengunar. Enn eru rúm 200 tonn af úraníumi í kjarnorkuverinu Hér að neðan má sjá á grafíkinni hvernig byggingin verður reist.Mengun er enn mikil á svæðum í kringum Chernobyl og verða íbúar fyrir henni. séstaklega má finna geislavirkni í matvælum af svæðinu. Af 50 sýnum af mjólk sem safnað var af svæðinu fundust caseium-137 í þeim öllum. Svæðið er þó orðið sérstaklega vinsælt meðal ferðamanna. Þrátt fyrir geislavirkni heimsóttu um 17 þúsund manns Chernobyl heim. Hér að neðan má sjá umfjöllun VICE um ferðamannaiðnaðinn.Heildarfjöldi látinna vegna slyssins liggur enn ekki fyrir en yfirvöld Sovíetríkjanna þögðu um slysið og földu gögn. WHO hafa áætlað að minnst níu þúsund hafi látið lífið en Greenpeace segja 90 þúsund manns. Kjarnorkuverið logaði í tíu daga og heimamenn fengu sínar upplýsingar að mestu með útvarpsútsendingum frá vesturhluta Evrópu. Eins og áður hefur komið fram, leið einn og hálfur dagur áður en íbúar Pripyat voru fluttir á brott. Alþjóðasamfélagið heyrði fyrst af slysinu þann 28. apríl, tveimur dögum seinna, þegar Svíar urðu varir við mikla geislavirkni. Það var ekki fyrr en 14. maí sem Mikhail Goarbachev, þáverandi leiðtogi Sovíetríkjanna tjáði sig um slysið og viðurkenndi að það hefði átt sér stað.Chernobyl kjarnorkuverið í mars 1986.Vísir/EPAYfirvöld Úkraínu hafa nú dregið úr stuðningi sínum við þá sem lifðu slysið af og mörgum þeirra finnst eins og þeirra eigin ríki hafi svikið þá. Börn fæðast enn með fæðingargalla vegna geislunnar og fjölmörg börn fá krabbamein. Petro Poroshenko, forseti Úkraínu, sagði í dag að sársaukinn vegna slyssin myndi aldrei hverfa. „Ekki er enn búið að vinna úr afleiðingum slyssins. Þær hafa verið byrði á úkraínsku þjóinni og við eigum enn langt í land með að losna undan þeirri byrði,“ sagði Poroshenko.Heimildamynd Discovery um slysið
Tsjernobyl Úkraína Tengdar fréttir Frumkvöðullinn Hann fékk hugmyndina einn sunnudag þegar fjölskyldan fór í bíltúr um nýju íbúðahverfin á höfuðborgarsvæðinu. Þar sem hann stóð og virti fyrir sér fokheld hús og grunna sem verktakar höfðu náð að steypa áður en peningarnir kláruðust áttaði hann sig á því að þetta var vannýtt auðlind. Mánuði síðar hafði hann stofnað lítið sprotafyrirtæki og var kominn í blússandi ferðamannabisness. 27. febrúar 2009 06:00 Birtir magnað myndband af Chernobyl úr lofti Breskur heimildarmyndagerðamaður fór aðeins nokkra kílómetra frá kjarnorkuverinu í Chernobyl með myndavél og dróna. Þetta er afraksturinn. 30. nóvember 2014 12:41 Æsispennandi hrollvekja í draugaborginni Pripyat Hrollvekjan Chernobyl Diaries er frumsýnd í Sambíóunum annað kvöld. Myndin er frumraun Bradley Parker í leikstjórastólnum. 28. júní 2012 09:00 Börn líklegri til að fá krabbamein Börn sem búa nærri Fukushima kjarnorkuverinu í Japan, eru tuttugu til fimmtíu sinnum líklegri til að greinast með krabbamein í skjaldkirtli, en önnur börn. 8. október 2015 10:24 Mest lesið Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Erlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Innlent Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Innlent Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna Innlent Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Innlent Segir lág laun leikskólakennara mýtu Innlent Fleiri fréttir Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Fyrstu hergögnin eiga að berast til Úkraínu á næstu klukkustundum Segir ekki af sér þrátt fyrir njósnir aðstoðarmannsins Aðstoðarvarnarmálaráðherra ákærður fyrir mútuþægni Upptök eldsins í gömlu kauphöllinni enn ókunn Settur út af sakramentinu fyrir að stýra minningarstund um Navalní Handtóku barnunga öfgamenn eftir stunguárás í Sydney Ekki ólöglegt fyrir konur að brjóta gegn körlum Grunuð um að hafa banað tveimur börnum Vitni greinir frá ráðabruggi og lögmaður Trump fær viðvörun Öldungadeildin samþykkti 95 milljarða dala aðstoð við Úkraínu, Ísrael og Taívan Reyna að sigla um geiminn á geislum sólarinnar Lýsa yfir áhyggjum af fregnum af fjöldagröfum á Gasa Fá aftur gögn frá tæplega hálfrar aldar gömlu geimfari Umdeildur flutningur á hælisleitendum til Rúanda samþykktur Starfsmaður hægrijaðarflokks handtekinn fyrir njósnir fyrir Kína Gera alvarlegar athugasemdir við verðlaunakerfi Tik Tok Tugir handteknir á mótmælum háskólanema gegn aðgerðum Ísraels Undirbúa stærðarinnar sendingar til Úkraínu Engin sönnunargögn bendla UNRWA við árásina Hættu við umfangsmiklar árásir á Íran Sakaði Trump um að reyna að spilla kosningunum 2016 Dæmdu samskiptastjóra Meta fyrir að „verja hryðjuverk“ Modi sakaður um múslimaandúð í miðjum kosningum Dregur úr vinnu og verkefnum Evrópa hlýnar hraðast heimsálfanna Duda segir Pólverja reiðubúna til að geyma kjarnorkuvopn Segir af sér vegna mistaka í kringum árás Hamas Rallýbíll ók á áhorfendur á Sri Lanka Ísraelar æfir yfir fyrirhuguðum þvingunum á Netzah Yehuda herdeildina Sjá meira
Frumkvöðullinn Hann fékk hugmyndina einn sunnudag þegar fjölskyldan fór í bíltúr um nýju íbúðahverfin á höfuðborgarsvæðinu. Þar sem hann stóð og virti fyrir sér fokheld hús og grunna sem verktakar höfðu náð að steypa áður en peningarnir kláruðust áttaði hann sig á því að þetta var vannýtt auðlind. Mánuði síðar hafði hann stofnað lítið sprotafyrirtæki og var kominn í blússandi ferðamannabisness. 27. febrúar 2009 06:00
Birtir magnað myndband af Chernobyl úr lofti Breskur heimildarmyndagerðamaður fór aðeins nokkra kílómetra frá kjarnorkuverinu í Chernobyl með myndavél og dróna. Þetta er afraksturinn. 30. nóvember 2014 12:41
Æsispennandi hrollvekja í draugaborginni Pripyat Hrollvekjan Chernobyl Diaries er frumsýnd í Sambíóunum annað kvöld. Myndin er frumraun Bradley Parker í leikstjórastólnum. 28. júní 2012 09:00
Börn líklegri til að fá krabbamein Börn sem búa nærri Fukushima kjarnorkuverinu í Japan, eru tuttugu til fimmtíu sinnum líklegri til að greinast með krabbamein í skjaldkirtli, en önnur börn. 8. október 2015 10:24