Ofkeyrsla í líkamsrækt getur valdið varanlegum skaða Ingibjörg Bára Sveinsdóttir skrifar 8. janúar 2015 07:15 „Þegar fólk fer af stað í líkamsrækt á það ekki að vera með nein læti,“ segir Gauti Grétarsson sjúkraþjálfari. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN Æ algengara er að einstaklingar færist of mikið í fang í heilsurækt og verði fyrir varanlegum skaða. Þetta segir Gauti Grétarsson, sjúkraþjálfari hjá Sjúkraþjálfun Reykjavíkur. Fyrir nokkrum árum greindi Gauti frá áhyggjum sínum af því að meiðslum, áverkum og álagseinkennum sem rekja mætti til allt of mikillar þjálfunar hefði fjölgað mikið. Hann segir ástandið nú vera orðið enn verra. „Það er fullt af fólki að ofkeyra sig í því sem á að vera heilsurækt. Skammtímaárangur af svokallaðri ofurþjálfun getur verið svakalega mikill en skemmdirnar á líkamanum geta orðið varanlegar. Það kom kona til mín um daginn í sjúkraþjálfun vegna skaða sem hún hlaut í bílslysi fyrir 40 árum. Eftir 40 ár munu kannski einstaklingar koma til sjúkraþjálfara vegna skaða sem þeir hlutu núna í crossfit eða bootcamp,“ segir Gauti.@kvót fréttasíður nafnogtitill:gauti GrétarssonHann tekur fram að margir setji sér alltof háleit markmið. „Í stað þess að miða að því að ná ákveðnum árangri á fjórum árum, eins og íþróttamenn gera til dæmis fyrir Ólympíuleika, ætlar fólk að ná þeim árangri á fjórum mánuðum. Þegar fólk fer af stað í líkamsrækt á það ekki að vera með nein læti. Fólk þarf jafnframt að kanna hvort sá sem þjálfar það hafi til þess einhverja þekkingu. En hver og einn ber ábyrgð á eigin heilsu. Það á ekki að láta djöfla sér út við æfingar og kenna svo bara þjálfaranum um. Fólk er alltaf að ofmeta eigin getu og það þarf ekki að æfa svona svakalega mikið.“ Gauti bendir á að lágmarkshreyfing til þess að koma í veg fyrir sjúkdóma sé 30 mínútna hreyfing á dag með hóflegri áreynslu. Um geti verið að ræða röska göngu, sund, hjólreiðar, margvíslega leiki eða dans, vinnu í garðinum og inni á heimilinu. Að sögn Gauta gerir hreyfingin sama gagn þótt 30 mínútum sé skipt í nokkrar styttri lotur yfir daginn. Þjálfaðir íþróttamenn fara ekkert síður yfir strikið í æfingum en aðrir, að því er Gauti greinir frá. „Það er alltof mikil þjálfun í mörgum greinum íþrótta og einnig hjá krökkum. Margt efnilegt íþróttafólk er eyðilagt með of miklum æfingum. Krakkar sem æfa eðlilega fá næga þjálfun en þeir sem æfa ekki fá of litla þjálfun.“ Sjúkraþjálfarar fást við meiðslin, álagseinkennin og áverkana sem einstaklingar verða fyrir vegna of mikillar þjálfunar. En í alvarlegustu tilfellum þurfa einstaklingar að leita á bráðamóttöku, eins og þegar um rhabdomyolysis eða rákvöðvalýsu er að ræða. „Vöðvafrumur skemmast eða eyðileggjast og innihald þeirra fer út í blóðið. Nýrun hafa ekki undan við að hreinsa blóðið og ástandið getur orðið lífshættulegt. Það er talsvert um að fólk þurfi að fara inn á spítala vegna slíks ástands og miklu algengara en almenningur gerir sér grein fyrir,“ segir Gauti. Helstu einkenni rhabdomyolysis eru mikil eymsli og bólga í vöðvum sem verða mjög stífir. Meðal einkenna eru einnig hiti og ógleði. Mest lesið Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Innlent Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Innlent Misstu allt samband við Internetið Erlent Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Erlent Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Innlent Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Erlent Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Innlent Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Innlent Mafíósar dæmdir til dauða Erlent Fleiri fréttir Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Fall Play frá öllum hliðum Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Fara yfir stöðuna vegna Play og skipuleggja sig Bílstjórinn þrettán ára Vísað burtu af hóteli og svo handtekinn í sameign 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Sjá meira
Æ algengara er að einstaklingar færist of mikið í fang í heilsurækt og verði fyrir varanlegum skaða. Þetta segir Gauti Grétarsson, sjúkraþjálfari hjá Sjúkraþjálfun Reykjavíkur. Fyrir nokkrum árum greindi Gauti frá áhyggjum sínum af því að meiðslum, áverkum og álagseinkennum sem rekja mætti til allt of mikillar þjálfunar hefði fjölgað mikið. Hann segir ástandið nú vera orðið enn verra. „Það er fullt af fólki að ofkeyra sig í því sem á að vera heilsurækt. Skammtímaárangur af svokallaðri ofurþjálfun getur verið svakalega mikill en skemmdirnar á líkamanum geta orðið varanlegar. Það kom kona til mín um daginn í sjúkraþjálfun vegna skaða sem hún hlaut í bílslysi fyrir 40 árum. Eftir 40 ár munu kannski einstaklingar koma til sjúkraþjálfara vegna skaða sem þeir hlutu núna í crossfit eða bootcamp,“ segir Gauti.@kvót fréttasíður nafnogtitill:gauti GrétarssonHann tekur fram að margir setji sér alltof háleit markmið. „Í stað þess að miða að því að ná ákveðnum árangri á fjórum árum, eins og íþróttamenn gera til dæmis fyrir Ólympíuleika, ætlar fólk að ná þeim árangri á fjórum mánuðum. Þegar fólk fer af stað í líkamsrækt á það ekki að vera með nein læti. Fólk þarf jafnframt að kanna hvort sá sem þjálfar það hafi til þess einhverja þekkingu. En hver og einn ber ábyrgð á eigin heilsu. Það á ekki að láta djöfla sér út við æfingar og kenna svo bara þjálfaranum um. Fólk er alltaf að ofmeta eigin getu og það þarf ekki að æfa svona svakalega mikið.“ Gauti bendir á að lágmarkshreyfing til þess að koma í veg fyrir sjúkdóma sé 30 mínútna hreyfing á dag með hóflegri áreynslu. Um geti verið að ræða röska göngu, sund, hjólreiðar, margvíslega leiki eða dans, vinnu í garðinum og inni á heimilinu. Að sögn Gauta gerir hreyfingin sama gagn þótt 30 mínútum sé skipt í nokkrar styttri lotur yfir daginn. Þjálfaðir íþróttamenn fara ekkert síður yfir strikið í æfingum en aðrir, að því er Gauti greinir frá. „Það er alltof mikil þjálfun í mörgum greinum íþrótta og einnig hjá krökkum. Margt efnilegt íþróttafólk er eyðilagt með of miklum æfingum. Krakkar sem æfa eðlilega fá næga þjálfun en þeir sem æfa ekki fá of litla þjálfun.“ Sjúkraþjálfarar fást við meiðslin, álagseinkennin og áverkana sem einstaklingar verða fyrir vegna of mikillar þjálfunar. En í alvarlegustu tilfellum þurfa einstaklingar að leita á bráðamóttöku, eins og þegar um rhabdomyolysis eða rákvöðvalýsu er að ræða. „Vöðvafrumur skemmast eða eyðileggjast og innihald þeirra fer út í blóðið. Nýrun hafa ekki undan við að hreinsa blóðið og ástandið getur orðið lífshættulegt. Það er talsvert um að fólk þurfi að fara inn á spítala vegna slíks ástands og miklu algengara en almenningur gerir sér grein fyrir,“ segir Gauti. Helstu einkenni rhabdomyolysis eru mikil eymsli og bólga í vöðvum sem verða mjög stífir. Meðal einkenna eru einnig hiti og ógleði.
Mest lesið Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Innlent Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Innlent Misstu allt samband við Internetið Erlent Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Erlent Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Innlent Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Erlent Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Innlent Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Innlent Mafíósar dæmdir til dauða Erlent Fleiri fréttir Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Fall Play frá öllum hliðum Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Fara yfir stöðuna vegna Play og skipuleggja sig Bílstjórinn þrettán ára Vísað burtu af hóteli og svo handtekinn í sameign 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Sjá meira