Ég er mjög hrifin af því að skíta hlutina soldið út Magnús Guðmundsson skrifar 26. október 2015 12:45 Kristín Svava Tómasdóttir, ljóðskald og sagnfræðingur, sendi nýverið frá sér sína þriðju ljóðabók, Stormviðvörun. Visir/Stefán Ljóðskáldið Kristín Svava Tómasdóttir sendi nýverið frá sér sína þriðju ljóðabók, Stormviðvörun, sem hefur þegar fengið ljómandi viðtökur ekki síður en fyrri bækur hennar. Stormviðvörun er ákaflega skemmtileg ljóðabók sem talar sterkt inn í samfélagið í dag, enda segir Kristín Svava að bókin hafi í sjálfu sér ekki verið lengi í smíðum. „Það hefur einhvern veginn alltaf gerst þannig að ég safna saman einhverju sem ég hef verið að vinna að og þegar ég er búin að senda það frá mér er ég aðeins búin að tæma mig. Síðan líður tíminn og ég fer að verða ótrúlega stressuð um að ég muni aldrei framar fá hugmyndir en svo gerist eitthvað og þá kemur þetta í gusum. Stormviðvörun er þannig og hún er skrifuð að langmestu leyti síðasta vetur.“Karnival og upplausn Kristín Svava er femínisti og það er forvitnilegt að skoða ljóðin hennar út frá því og þá ekki síst að skoða með hvaða hætti ljóðmælandi talar til kvenna. Um margt er þetta gjörólíkt fyrri kynslóðum íslenskra femínista sem háðu á sínum tíma harða baráttu og kváðu sterkt að út í samfélagið í heild, svo sterkt að orð á borð við reiði, þjökun og bæling voru oft höfð um þeirra orðræðu. „Ég vil nú ekki gangast við því að vera aldrei reið. Ég held að reiðin sé mjög fínt afl og eðlilegt í réttindabaráttu þegar maður upplifir eða sér misrétti. Það kemur kannski ekki fram í mínum ljóðum hins vegar. Þau eru held ég mun karnivalískari, eins og til að mynda ljóðið Böbblí í Vúlvunni sem ég samdi til vinkvenna minna sem ég deili skrifstofu með. Það er erfitt að greina eigin verk en ég held að ég hafi mun meiri tilhneigingu til þess að fókusera á upplausnina. Ég er mjög hrifin af upplausninni og er afskaplega lítið fyrir hreinar línur í skáldskap. Mér finnst það einmitt vera einn af höfuðkostum skáldskaparins og það sem gerir hann aðlaðandi. Skáldskapur rúmar upplausnina miklu fremur en textar eða verk sem eru annars eðlis, hvort sem það er ákveðinn málflutningur í réttindabaráttu, akademískir textar eða annað sambærilegt þar sem maður þarf að vera nákvæmur. Hreinu línurnar þurfa auðvitað að vera til staðar á sínum stöðum en í skáldskapnum vil ég láta upplausnina ríkja.“ Kristín Svava segir að vissulega sé ljóðið gott verkfæri til þess að taka í sundur samfélagið en bætir við að það sé auðvitað ekki það eina sem það gerir, fjarri því. „Það er óþarfi að horfa á það eins og það eigi að vera frelsunin, hún liggur í svo mörgu öðru en ljóðinu, en það er hluti af því sem ljóðið gerir og mér finnst ljóð frábær.“Skíta út og rífa niður Náttúran kemur talsvert við sögu í Stormviðvörun Kristínar Svövu en það er athyglisvert að maðurinn er þó alltaf til staðar. „Ég held að það sé hluti af því að ég er ekki hrifin af hreinum línum, en ég er hrifin af því að koma með einhvern subbuskap inn í myndina. Ég hef mikinn ímugust á öllu sem birtist sem hreint. Hugmyndinni um hið upphafna á borð við hugmyndina um hina upphöfnu náttúru. Mér finnst fólk oft nota svona upphafningu til þess að vera með óheiðarlegan málflutning svo ég er mjög hrifin af því að skíta hlutina soldið út. Nú er ég líka sagnfræðingur þannig að upphafning fortíðarinnar er fyrir mér bara fáránleg. Eins er hugmyndin um ljóðið sem slíkt oft ansi upphafin, sem maður sér oft t.d. á ljóðaþýðingum sem eru oft miklu uppskrúfaðri en aðrar þýðingar, og ég vil gjarnan mynda mótvægi við þetta. Stundum er nálgunin við ljóðið formleg, ósnertanleg og upphafin og ég vil gjarnan leitast við að rífa það niður.“Fortíð og framtíð Út frá þessu þarf ekki að koma á óvart að ljóð Kristínar Svövu leita mikið í hversdaginn og þetta smáa og venjulega þar sem hún setur oft upp senur sem allir þekkja. Slíka mynd er t.d. að finna í ljóðinu Martröð um fermingarveislu sem er birt hér á síðunni. „Já, mér finnst hversdagurinn vissulega vera nauðsynlegur í þessu en vil auðvitað að það sé með einhverju smá tvisti. Mér þykir reyndar mjög vænt um þetta fermingarveisluljóð því það fól í sér að ferðast aftur til unglingsáranna og þeirrar þjáningar sem maður upplifði þá, þannig að þetta er mjög þerapískt ljóð. Þetta er ég að segja sjálfri mér og vinum mínum, sem hafa mikið rætt þetta smurbrauðstertuumhverfi, að þetta sé allt í lagi. Þú horfir á dyrnar og hugsar að þú komist aldrei þaðan út en við erum komin þaðan út.“ Í loka- og titilljóði bókarinnar, Stormviðvörun, kveður við dekkri og þyngri tón en Kristín segir að það þurfi nú ekki endilega að þýða að næsta bók verði á þeim nótum. „Kannski verður hún dekkri en það verður bara að koma í ljós. Málið er að þetta er bara tilfinning sem ég hef fyrir samfélaginu núna og þetta litast af því sem er að gerast hverju sinni. Þannig gerist þetta þegar maður er að skrifa í gusum. En vonandi verður framtíðin og næsta bók bara blóm og kisa.“ Bókmenntir Mest lesið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búinn að senda þessa línu“ Makamál Hugsar oft til fyrstu ástarinnar vegna ástandsins í Íran Lífið Gallstasi á meðgöngu: „Ég grátbað um að ég yrði sett af stað“ Áskorun Þórdís Lóa um Júró-umfjöllun: „Hvers vegna þessi þögn?“ Lífið Fjölmennt í framboðsteiti Arnars Þórs í Iðnó Lífið Brynja og Þórhallur kveðja Nýlendugötuna Lífið Trítaði sig og fékk sér Teslu: „Hvað ertu með í laun eiginlega?“ Lífið Álfa- og jólahúsið í Laugardalnum heyrir sögunni til Lífið „Það er einmanalegt að missa móður“ Lífið Stjörnulífið: Allt á útopnu í sólinni Lífið Fleiri fréttir Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun Sjá meira
Ljóðskáldið Kristín Svava Tómasdóttir sendi nýverið frá sér sína þriðju ljóðabók, Stormviðvörun, sem hefur þegar fengið ljómandi viðtökur ekki síður en fyrri bækur hennar. Stormviðvörun er ákaflega skemmtileg ljóðabók sem talar sterkt inn í samfélagið í dag, enda segir Kristín Svava að bókin hafi í sjálfu sér ekki verið lengi í smíðum. „Það hefur einhvern veginn alltaf gerst þannig að ég safna saman einhverju sem ég hef verið að vinna að og þegar ég er búin að senda það frá mér er ég aðeins búin að tæma mig. Síðan líður tíminn og ég fer að verða ótrúlega stressuð um að ég muni aldrei framar fá hugmyndir en svo gerist eitthvað og þá kemur þetta í gusum. Stormviðvörun er þannig og hún er skrifuð að langmestu leyti síðasta vetur.“Karnival og upplausn Kristín Svava er femínisti og það er forvitnilegt að skoða ljóðin hennar út frá því og þá ekki síst að skoða með hvaða hætti ljóðmælandi talar til kvenna. Um margt er þetta gjörólíkt fyrri kynslóðum íslenskra femínista sem háðu á sínum tíma harða baráttu og kváðu sterkt að út í samfélagið í heild, svo sterkt að orð á borð við reiði, þjökun og bæling voru oft höfð um þeirra orðræðu. „Ég vil nú ekki gangast við því að vera aldrei reið. Ég held að reiðin sé mjög fínt afl og eðlilegt í réttindabaráttu þegar maður upplifir eða sér misrétti. Það kemur kannski ekki fram í mínum ljóðum hins vegar. Þau eru held ég mun karnivalískari, eins og til að mynda ljóðið Böbblí í Vúlvunni sem ég samdi til vinkvenna minna sem ég deili skrifstofu með. Það er erfitt að greina eigin verk en ég held að ég hafi mun meiri tilhneigingu til þess að fókusera á upplausnina. Ég er mjög hrifin af upplausninni og er afskaplega lítið fyrir hreinar línur í skáldskap. Mér finnst það einmitt vera einn af höfuðkostum skáldskaparins og það sem gerir hann aðlaðandi. Skáldskapur rúmar upplausnina miklu fremur en textar eða verk sem eru annars eðlis, hvort sem það er ákveðinn málflutningur í réttindabaráttu, akademískir textar eða annað sambærilegt þar sem maður þarf að vera nákvæmur. Hreinu línurnar þurfa auðvitað að vera til staðar á sínum stöðum en í skáldskapnum vil ég láta upplausnina ríkja.“ Kristín Svava segir að vissulega sé ljóðið gott verkfæri til þess að taka í sundur samfélagið en bætir við að það sé auðvitað ekki það eina sem það gerir, fjarri því. „Það er óþarfi að horfa á það eins og það eigi að vera frelsunin, hún liggur í svo mörgu öðru en ljóðinu, en það er hluti af því sem ljóðið gerir og mér finnst ljóð frábær.“Skíta út og rífa niður Náttúran kemur talsvert við sögu í Stormviðvörun Kristínar Svövu en það er athyglisvert að maðurinn er þó alltaf til staðar. „Ég held að það sé hluti af því að ég er ekki hrifin af hreinum línum, en ég er hrifin af því að koma með einhvern subbuskap inn í myndina. Ég hef mikinn ímugust á öllu sem birtist sem hreint. Hugmyndinni um hið upphafna á borð við hugmyndina um hina upphöfnu náttúru. Mér finnst fólk oft nota svona upphafningu til þess að vera með óheiðarlegan málflutning svo ég er mjög hrifin af því að skíta hlutina soldið út. Nú er ég líka sagnfræðingur þannig að upphafning fortíðarinnar er fyrir mér bara fáránleg. Eins er hugmyndin um ljóðið sem slíkt oft ansi upphafin, sem maður sér oft t.d. á ljóðaþýðingum sem eru oft miklu uppskrúfaðri en aðrar þýðingar, og ég vil gjarnan mynda mótvægi við þetta. Stundum er nálgunin við ljóðið formleg, ósnertanleg og upphafin og ég vil gjarnan leitast við að rífa það niður.“Fortíð og framtíð Út frá þessu þarf ekki að koma á óvart að ljóð Kristínar Svövu leita mikið í hversdaginn og þetta smáa og venjulega þar sem hún setur oft upp senur sem allir þekkja. Slíka mynd er t.d. að finna í ljóðinu Martröð um fermingarveislu sem er birt hér á síðunni. „Já, mér finnst hversdagurinn vissulega vera nauðsynlegur í þessu en vil auðvitað að það sé með einhverju smá tvisti. Mér þykir reyndar mjög vænt um þetta fermingarveisluljóð því það fól í sér að ferðast aftur til unglingsáranna og þeirrar þjáningar sem maður upplifði þá, þannig að þetta er mjög þerapískt ljóð. Þetta er ég að segja sjálfri mér og vinum mínum, sem hafa mikið rætt þetta smurbrauðstertuumhverfi, að þetta sé allt í lagi. Þú horfir á dyrnar og hugsar að þú komist aldrei þaðan út en við erum komin þaðan út.“ Í loka- og titilljóði bókarinnar, Stormviðvörun, kveður við dekkri og þyngri tón en Kristín segir að það þurfi nú ekki endilega að þýða að næsta bók verði á þeim nótum. „Kannski verður hún dekkri en það verður bara að koma í ljós. Málið er að þetta er bara tilfinning sem ég hef fyrir samfélaginu núna og þetta litast af því sem er að gerast hverju sinni. Þannig gerist þetta þegar maður er að skrifa í gusum. En vonandi verður framtíðin og næsta bók bara blóm og kisa.“
Bókmenntir Mest lesið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búinn að senda þessa línu“ Makamál Hugsar oft til fyrstu ástarinnar vegna ástandsins í Íran Lífið Gallstasi á meðgöngu: „Ég grátbað um að ég yrði sett af stað“ Áskorun Þórdís Lóa um Júró-umfjöllun: „Hvers vegna þessi þögn?“ Lífið Fjölmennt í framboðsteiti Arnars Þórs í Iðnó Lífið Brynja og Þórhallur kveðja Nýlendugötuna Lífið Trítaði sig og fékk sér Teslu: „Hvað ertu með í laun eiginlega?“ Lífið Álfa- og jólahúsið í Laugardalnum heyrir sögunni til Lífið „Það er einmanalegt að missa móður“ Lífið Stjörnulífið: Allt á útopnu í sólinni Lífið Fleiri fréttir Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun Sjá meira