Samkvæmt opinni og órekjanlegri könnun á meðal leigjenda á höfuðborgarsvæðinu á mikill meirihluti þeirra erfitt með að ná endum saman hver mánaðamót.

Spurt var hvort viðkomandi ætti auðvelt með að ná endum saman. Ríflega helmingur, eða 54%, svaraði spurningunni neitandi og 15% sögðu sjaldan. Einungis 35 af 345 sögðust eiga auðvelt með að ná endum saman.

Alls 500 leigjendur svöruðu netkönnuninni um leiguverð, ráðstöfunartekjur, fjölskyldustærð, húsaleigubætur og fjárhagsstöðu.Svör 345 leigjenda voru tekin gild og samkvæmt þeim fara að meðaltali 45% af ráðstöfunartekjum allra heimilismanna í leigu. Ef tekið er tillit til húsaleigubóta fara að meðaltali 38% af ráðstöfunartekjum heimilismanna í leigu.

Haukur Hilmarsson, ráðgjafi í fjármálahegðun, gerði könnunina á síðunni skuldlaus.is. Þar sem könnunin er opin eru tölur ekki sannreyndar. Hann segir þó að á heildina litið gefi könnunin ákveðna mynd og rími við reynslu hans í starfi.

„Ég hef mælt með því við fólk sem ég veiti ráðgjöf að halda húsnæðiskostnaði undir 35% af ráðstöfunartekjum. Svo fann ég að það voru óraunhæfar kröfur og ákvað að gera þessa könnun. Niðurstöður hennar eru góð vísbending um raunveruleikann að mínu mati,“ segir Haukur, sem hefur í starfi sínu orðið vitni að því að fólk borgi yfir helming af tekjum sínum í húsnæðiskostnað.

Þjóðskrá Íslands birtir á síðu sinni upplýsingar um leiguverð og ráðstöfunartekjur en þar er eingöngu um þinglýsta leigusamninga að ræða. Neytendastofa hefur einnig gert kannanir en þær hafa haft ýmsa vankanta. Hildigunnur Hafsteinsdóttir, lögfræðingur hjá Neytendasamtökunum, segir erfitt að kortleggja leigumarkaðinn því það skorti skráningu, sem sé einnig forsenda eftirlits.

„Það er mikilvægt að auka eftirlit til að vita hvað raunverulegt leiguverð er, líka upp á réttindi leigutaka. Við vitum ekki einu sinni hvað það eru margir á leigumarkaði, hvaða eignir eru í leigu eða hverjir eru leigusalar. Þar af leiðandi hefur verið erfitt að gera kannanir sem við getum treyst á að gefi raunsanna mynd,“ segir Hildigunnur.



Spurt var í könnuninni: 

Átt þú auðvelt með að ná endum saman um hver mánaðamót?

345 svöruðu

188 svara nei

50 svara sjaldan

72 svara oftast

35 svara já



38% af ráðstöfunartekjum fara að meðaltali í leigu eftir húsaleigubætur

45% af ráðstöfunartekjum fara að meðaltali í leigu fyrir húsaleigubætur

10% þeirra sem svöruðu könnuninni borga yfir 60% af ráðstöfunartekjum sínum í húsaleigu.