Vont veður skemmdi fyrir hvalatalningu Svavar Hávarðsson skrifar 18. ágúst 2015 06:00 Gísli Víkingsson Aldrei hefur veður verið eins óhagstætt vísindamönnum við hvalatalningar frá því að þær hófust árið 1987. Þess vegna er þegar fyrirséð að ekki næst marktæk talning á hrefnu við landið og mælst er til þess að framhaldsrannsókn verði gerð. Víðtækum hvalatalningum á vegum Hafrannsóknastofnunar er nýlokið, en þær fóru fram í samstarfi við nágrannaþjóðir við Norður-Atlantshaf og var skipulagning þeirra á vettvangi Norður-Atlantshafssjávarspendýraráðsins (NAMMCO). Talningar sem þessar fóru fyrst fram árið 1987 og voru síðan endurteknar árin 1989, 1995, 2001 og 2007. Þær hafa sýnt talsverðar breytingar í fjölda og útbreiðslu hvala við landið síðastliðin 20 ár. Gísli A. Víkingsson, hvalasérfræðingur hjá Hafrannsóknastofnun, segir að niðurstöðu talninganna sé ekki að vænta fyrr en eftir nokkra mánuði; gögnin séu að koma í hús og úrvinnsla þeirra að hefjast. Gísli segir að í síðustu talningu, árið 2007, hafi komið fram að hrefnu hafði fækkað mjög á landgrunninu við Ísland, úr um 40.000 dýrum í 20.000 dýr. Þó sé landgrunnið við Ísland aðeins lítill hluti af stofnsvæði hrefnunnar og fjöldi þeirra hér við land segi aðeins hluta sögunnar. Ástæður þessarar fækkunar við Ísland í talningunni 2007 telja sérfræðingar Hafrannsóknastofnunar tengjast hinum miklu breytingum í hafinu með þeirri miklu hlýnun sem orðið hefur frá því fyrir aldamót. „Hlýnunin hefur haft áhrif á mikilvægar fæðutegundir hrefnu, einkum sandsíli og loðnu. Sandsílið hrundi um 2005 eins og afleiðingar á sjófuglastofna bera með sér. Sandsílið var ein aðalfæðutegund hrefnu fyrir sunnan og vestan land – og var um 80% af fæðu hrefnunnar árið 2003 en var aðeins lítill hluti ætis hennar fjórum árum síðar,“ segir Gísli og bætir við að þess vegna hafi hrefnan fært sig yfir í að éta þorskfiska og síld. Hitt er að hún gæti hafa elt loðnu til Grænlands en það hefur það ekki verið staðfest með talningum. Hins vegar hefur hnúfubak og langreyði fjölgað. „Við erum því mjög spennt fyrir að sjá niðurstöður talninganna. Hins vegar var veður afar óhagstætt í talningunum núna – sérstaklega á landgrunninu þar sem flugtalningin fór fram. Við náðum ekkert að telja fyrir Norður- og Austurlandi og því þegar ljóst að við munum ekki fá raunhæft mat á hrefnustofninum fyrir allt landgrunnið. Það er mjög miður og við náðum aðeins að telja á 38% af því svæði sem við ætluðum að skoða,“ segir Gísli en nefnir að lagt verði til að gerð verði lofttalning aftur sem fyrst. Það sé hins vegar háð því að fjárveiting fáist í það verkefni hvort af verður. Gísli segir ljóst að hvalveiðar Íslendinga hafi engin áhrif á stofnstærð þeirra hvala sem veiddir eru; hrefnu og langreyði. Hrefnuveiðar hafi í fyrra t.d. aðeins verið lítill hluti þess kvóta sem gefinn var út. Mest lesið Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Innlent Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Innlent Rok og rigning sama hvert er litið Veður Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Innlent Eldur í yfirgefnu húsi í Borgartúni Innlent Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Innlent Segir nýjan viðskiptasamning þann „stærsta í sögunni“ Erlent Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Innlent Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Innlent Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Innlent Fleiri fréttir Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Eldur í yfirgefnu húsi í Borgartúni Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Fulltrúar minnihlutans á einu um að tollarnir hafi ekki verið ræddir Gervigreind leggur Íslendingum orð í munn, bátabruni og veðrið um versló Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár „Ökum slóðann” – Átaksverkefni gegn utanvegaakstri Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Bátar brenna í Bolungarvík Utanríkisráðherra segir stjórnarandstöðuna fara rangt með mál „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Tekist á um Evrópumálin Merkúr Máni sótti brons í Ólympíukeppninni í líffræði Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Virknin minnkað þó áfram gjósi Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Sjá meira
Aldrei hefur veður verið eins óhagstætt vísindamönnum við hvalatalningar frá því að þær hófust árið 1987. Þess vegna er þegar fyrirséð að ekki næst marktæk talning á hrefnu við landið og mælst er til þess að framhaldsrannsókn verði gerð. Víðtækum hvalatalningum á vegum Hafrannsóknastofnunar er nýlokið, en þær fóru fram í samstarfi við nágrannaþjóðir við Norður-Atlantshaf og var skipulagning þeirra á vettvangi Norður-Atlantshafssjávarspendýraráðsins (NAMMCO). Talningar sem þessar fóru fyrst fram árið 1987 og voru síðan endurteknar árin 1989, 1995, 2001 og 2007. Þær hafa sýnt talsverðar breytingar í fjölda og útbreiðslu hvala við landið síðastliðin 20 ár. Gísli A. Víkingsson, hvalasérfræðingur hjá Hafrannsóknastofnun, segir að niðurstöðu talninganna sé ekki að vænta fyrr en eftir nokkra mánuði; gögnin séu að koma í hús og úrvinnsla þeirra að hefjast. Gísli segir að í síðustu talningu, árið 2007, hafi komið fram að hrefnu hafði fækkað mjög á landgrunninu við Ísland, úr um 40.000 dýrum í 20.000 dýr. Þó sé landgrunnið við Ísland aðeins lítill hluti af stofnsvæði hrefnunnar og fjöldi þeirra hér við land segi aðeins hluta sögunnar. Ástæður þessarar fækkunar við Ísland í talningunni 2007 telja sérfræðingar Hafrannsóknastofnunar tengjast hinum miklu breytingum í hafinu með þeirri miklu hlýnun sem orðið hefur frá því fyrir aldamót. „Hlýnunin hefur haft áhrif á mikilvægar fæðutegundir hrefnu, einkum sandsíli og loðnu. Sandsílið hrundi um 2005 eins og afleiðingar á sjófuglastofna bera með sér. Sandsílið var ein aðalfæðutegund hrefnu fyrir sunnan og vestan land – og var um 80% af fæðu hrefnunnar árið 2003 en var aðeins lítill hluti ætis hennar fjórum árum síðar,“ segir Gísli og bætir við að þess vegna hafi hrefnan fært sig yfir í að éta þorskfiska og síld. Hitt er að hún gæti hafa elt loðnu til Grænlands en það hefur það ekki verið staðfest með talningum. Hins vegar hefur hnúfubak og langreyði fjölgað. „Við erum því mjög spennt fyrir að sjá niðurstöður talninganna. Hins vegar var veður afar óhagstætt í talningunum núna – sérstaklega á landgrunninu þar sem flugtalningin fór fram. Við náðum ekkert að telja fyrir Norður- og Austurlandi og því þegar ljóst að við munum ekki fá raunhæft mat á hrefnustofninum fyrir allt landgrunnið. Það er mjög miður og við náðum aðeins að telja á 38% af því svæði sem við ætluðum að skoða,“ segir Gísli en nefnir að lagt verði til að gerð verði lofttalning aftur sem fyrst. Það sé hins vegar háð því að fjárveiting fáist í það verkefni hvort af verður. Gísli segir ljóst að hvalveiðar Íslendinga hafi engin áhrif á stofnstærð þeirra hvala sem veiddir eru; hrefnu og langreyði. Hrefnuveiðar hafi í fyrra t.d. aðeins verið lítill hluti þess kvóta sem gefinn var út.
Mest lesið Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Innlent Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Innlent Rok og rigning sama hvert er litið Veður Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Innlent Eldur í yfirgefnu húsi í Borgartúni Innlent Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Innlent Segir nýjan viðskiptasamning þann „stærsta í sögunni“ Erlent Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Innlent Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Innlent Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Innlent Fleiri fréttir Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Eldur í yfirgefnu húsi í Borgartúni Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Fulltrúar minnihlutans á einu um að tollarnir hafi ekki verið ræddir Gervigreind leggur Íslendingum orð í munn, bátabruni og veðrið um versló Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár „Ökum slóðann” – Átaksverkefni gegn utanvegaakstri Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Bátar brenna í Bolungarvík Utanríkisráðherra segir stjórnarandstöðuna fara rangt með mál „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Tekist á um Evrópumálin Merkúr Máni sótti brons í Ólympíukeppninni í líffræði Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Virknin minnkað þó áfram gjósi Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Sjá meira