Efast um lögmæti tillögu um virkjanakosti Svavar Hávarðsson skrifar 29. nóvember 2014 07:00 Grafík/GarðarSvavar Vegna fjárskorts gat verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar ekki skipað faghópa í haust til að hefja vinnu við mat á nokkrum virkjunarkostum í biðflokki. Meirihluti atvinnuveganefndar samþykkti á fimmtudag að fimm þessara kosta verði nú færðir úr bið- í nýtingarflokk rammaáætlunar, þrátt fyrir að verkefnisstjórn 2. og 3. áfanga hafi ekki haft forsendur til að meta virkjunarkostina samkvæmt lögum þar um. Vilji meirihluta atvinnuveganefndar er að færa átta virkjunarkosti úr biðflokki í nýtingarflokk án aðkomu verkefnisstjórnar. Stefán Gíslason, formaður verkefnisstjórnarinnar, segir að umræddir virkjunarkostir hafi mjög ólíka stöðu, og greina megi þá í fernt eftir því hvar þeir eru staddir í meðförum verkefnisstjórnarinnar.Grænt ljós Verkefnisstjórnin hefur lagt til að Hvammsvirkjun í neðri hluta Þjórsár verði færð í nýtingarflokk, og tillaga nefndarinnar lýtur aðeins að því að það mat verði staðfest. Tvær aðrar virkjanir í margumtalaðri virkjanaþrennu í neðri hluta Þjórsár, Holtavirkjun og Urriðafossvirkjun, hefur verkefnisstjórnin fjallað um, en gat ekki tekið afstöðu til þeirra á grundvelli fyrirliggjandi gagna um áhrif þeirra á stofna laxfiska í Þjórsá.Engin svör um greiðslur Hinir virkjanakostirnir fimm eru á allt öðrum stað í meðförum verkefnisstjórnarinnar en fyrrnefndar virkjanir í Þjórsá. Skrokkölduvirkjun og Hágönguvirkjanir I og II fóru í nýtingu í 2. áfanga rammaáætlunar, en voru síðar færðar í biðflokk vegna athugasemda sem fram komu í lögbundnu umsagnarferli. Verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar hefur ekki fjallað um þessa virkjunarkosti. „Ætlunin var að taka þá fyrir síðastliðið haust en það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif virkjananna á víðerni og verndarsvæði Vatnajökulsþjóðgarðs, svo og samlegðaráhrif virkjananna og flutningskerfa raforku,“ segir Stefán. Verkefnisstjórn taldi sig ekki hafa forsendur til að meta þessa þætti án aðkomu fullskipaðra faghópa, enda óljóst hvort slíkt vinnuferli stæðist ákvæði laga. Faghópa var hins vegar ekki hægt að skipa á þessum tíma, þar sem ekki lágu fyrir svör frá umhverfis- og auðlindaráðuneytinu um greiðslur til fulltrúa í faghópum, að sögn Stefáns, og því er tillaga atvinnuveganefndar um nýtingu tilkomin þrátt fyrir að faglegri umfjöllun um virkjanakostina sé ekki lokið.Lög brotin? Síðustu tveir virkjanakostirnir, Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley, eru alveg sér á parti. Verkefnisstjórn 2. áfanga rammaáætlunar lauk aldrei við flokkun þeirra, m.a. vegna mistaka sem gerð voru í meðhöndlun gagna á þeim tíma. Stefán segir að verkefnisstjórn 3. áfanga hafi stefnt á að taka kostina tvo fyrir síðastliðið haust. Það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif á sandfok, náttúrulega landmótun, útivist og ferðaþjónustu, auk þess sem óljóst var hvernig tengingu Hagavatnsvirkjunar við flutningskerfið yrði háttað. Að vel athuguðu máli taldi verkefnisstjórn sig ekki hafa forsendur til að meta virkjunarkostina. Til þess hefði þurft að skipa sérstaka faghópa, sem var ekki hægt vegna óvissu um greiðslur frá ráðuneytinu. Því felur tillaga meirihluta atvinnuveganefndar í sér að Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley verði færðar í nýtingarflokk þrátt fyrir að hvorki fyrrverandi né núverandi verkefnisstjórn hafi lokið faglegri umfjöllum um þær. „Fljótt á litið virðist þessi tillaga meirihlutans á skjön við lög um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun],“ segir Stefán. Faghópar leggja grunninn Þann 14. janúar 2013 var samþykkt á Alþingi tillaga til þingsályktunar um áætlun um vernd og orkunýtingu landsvæða. Þar með öðlaðist rammaáætlun í fyrsta sinn lögformlegt gildi. Með þingsályktuninni lauk 2. áfanga rammaáætlunar, sem staðið hafði með hléum frá árinu 2003. Þar eru virkjunarkostir flokkaðir í orkunýtingar-, bið- og verndarflokk á grundvelli laga um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun]. Flokkunin tekur til alls 67 virkjunarkosta en þar af eru 16 í orkunýtingarflokki, 31 í biðflokki en 20 í verndarflokki. Alþingi er ekki bundið af niðurstöðum verkefnisstjórnar rammaáætlunar. Hins vegar er Alþingi bundið af lögum nr. 48/2011 um verndar- og orkunýtingaráætlun. „Verkefnisstjórn annast upplýsingasöfnun, faglegt mat […] og gerð tillagna til ráðherra vegna verndar- og orkunýtingaráætlunar og er samráðsvettvangur vegna hennar. Verkefnisstjórn skal skipa faghópa með sérfræðingum á viðeigandi sviðum sem fari yfir virkjunaráform hver frá sínum sjónarhóli, meti þá með stigagjöf og geri tillögur til verkefnisstjórnar. Fjöldi faghópa og skipan þeirra verður ákveðin af verkefnisstjórninni.“Lög nr. 48/2011 um verndar-og orkunýtingaráætlun. Mest lesið „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Innlent Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Innlent Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Innlent Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Innlent „Þeir verða að geta varið sig“: Hættir við að hætta vopnasendingum Erlent Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Innlent Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent Vill safna íbúum Gasa í lokaðar búðir og flytja síðan á brott Erlent Bandamenn fá hótunarbréf um 25 til 40 prósent toll Erlent Einu verslun Þingeyringa lokað Innlent Fleiri fréttir Leggur til þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Óskar viðbragða ráðherra við löngum afgreiðslutíma Lögregla lýsir eftir heilabilaðri konu á Akureyri „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Vilja taka fjármálaáætlun til umræðu Einu verslun Þingeyringa lokað Aðsóknarmet slegið í lögreglunám Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Öll tölfræði um málþófið á einum stað: Íslandsmet á næsta sólarhring „Þetta er bara hálfkák og ekkert annað“ Skiltið hluti af stærra vandamáli sem dragi úr lífsgæðum Spyr hvort berja megi blaðamenn í ljósi sýknudómsins Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Fjársvelt geðheilbrigðisúrræði og boltaleikjabann „Kemur ekki til greina að fresta þessu máli“ Fimm grunuð um að ráðast á mann sem kom öðrum til bjargar Þrír milljarðar til viðbótar í viðhald vega Sjö ára dómur fyrir að stinga tvo: Hittu árásarmanninn í fyrsta skipti þessa nýársnótt Vill vindorkuver í Garpsdal og breytir tillögu stjórnar Tugir með magapínu eftir þríþraut við Laugarvatn „Við erum með háskólakerfi sem er fjármagnað undir OECD meðaltali“ Rembihnútur á þinginu en örþrifaráð ekki til umræðu Ákvörðun saksóknara sendi undarleg skilaboð Þinglok ekki í augnsýn og háskólarnir undirfjármagnaðir Grunaðir um að stinga mann í rassinn að tilefnislausu Sjá meira
Vegna fjárskorts gat verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar ekki skipað faghópa í haust til að hefja vinnu við mat á nokkrum virkjunarkostum í biðflokki. Meirihluti atvinnuveganefndar samþykkti á fimmtudag að fimm þessara kosta verði nú færðir úr bið- í nýtingarflokk rammaáætlunar, þrátt fyrir að verkefnisstjórn 2. og 3. áfanga hafi ekki haft forsendur til að meta virkjunarkostina samkvæmt lögum þar um. Vilji meirihluta atvinnuveganefndar er að færa átta virkjunarkosti úr biðflokki í nýtingarflokk án aðkomu verkefnisstjórnar. Stefán Gíslason, formaður verkefnisstjórnarinnar, segir að umræddir virkjunarkostir hafi mjög ólíka stöðu, og greina megi þá í fernt eftir því hvar þeir eru staddir í meðförum verkefnisstjórnarinnar.Grænt ljós Verkefnisstjórnin hefur lagt til að Hvammsvirkjun í neðri hluta Þjórsár verði færð í nýtingarflokk, og tillaga nefndarinnar lýtur aðeins að því að það mat verði staðfest. Tvær aðrar virkjanir í margumtalaðri virkjanaþrennu í neðri hluta Þjórsár, Holtavirkjun og Urriðafossvirkjun, hefur verkefnisstjórnin fjallað um, en gat ekki tekið afstöðu til þeirra á grundvelli fyrirliggjandi gagna um áhrif þeirra á stofna laxfiska í Þjórsá.Engin svör um greiðslur Hinir virkjanakostirnir fimm eru á allt öðrum stað í meðförum verkefnisstjórnarinnar en fyrrnefndar virkjanir í Þjórsá. Skrokkölduvirkjun og Hágönguvirkjanir I og II fóru í nýtingu í 2. áfanga rammaáætlunar, en voru síðar færðar í biðflokk vegna athugasemda sem fram komu í lögbundnu umsagnarferli. Verkefnisstjórn 3. áfanga rammaáætlunar hefur ekki fjallað um þessa virkjunarkosti. „Ætlunin var að taka þá fyrir síðastliðið haust en það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif virkjananna á víðerni og verndarsvæði Vatnajökulsþjóðgarðs, svo og samlegðaráhrif virkjananna og flutningskerfa raforku,“ segir Stefán. Verkefnisstjórn taldi sig ekki hafa forsendur til að meta þessa þætti án aðkomu fullskipaðra faghópa, enda óljóst hvort slíkt vinnuferli stæðist ákvæði laga. Faghópa var hins vegar ekki hægt að skipa á þessum tíma, þar sem ekki lágu fyrir svör frá umhverfis- og auðlindaráðuneytinu um greiðslur til fulltrúa í faghópum, að sögn Stefáns, og því er tillaga atvinnuveganefndar um nýtingu tilkomin þrátt fyrir að faglegri umfjöllun um virkjanakostina sé ekki lokið.Lög brotin? Síðustu tveir virkjanakostirnir, Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley, eru alveg sér á parti. Verkefnisstjórn 2. áfanga rammaáætlunar lauk aldrei við flokkun þeirra, m.a. vegna mistaka sem gerð voru í meðhöndlun gagna á þeim tíma. Stefán segir að verkefnisstjórn 3. áfanga hafi stefnt á að taka kostina tvo fyrir síðastliðið haust. Það reyndist ekki mögulegt þar sem ljóst var að endurmeta þyrfti m.a. áhrif á sandfok, náttúrulega landmótun, útivist og ferðaþjónustu, auk þess sem óljóst var hvernig tengingu Hagavatnsvirkjunar við flutningskerfið yrði háttað. Að vel athuguðu máli taldi verkefnisstjórn sig ekki hafa forsendur til að meta virkjunarkostina. Til þess hefði þurft að skipa sérstaka faghópa, sem var ekki hægt vegna óvissu um greiðslur frá ráðuneytinu. Því felur tillaga meirihluta atvinnuveganefndar í sér að Hagavatnsvirkjun og Hólmsárvirkjun við Atley verði færðar í nýtingarflokk þrátt fyrir að hvorki fyrrverandi né núverandi verkefnisstjórn hafi lokið faglegri umfjöllum um þær. „Fljótt á litið virðist þessi tillaga meirihlutans á skjön við lög um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun],“ segir Stefán. Faghópar leggja grunninn Þann 14. janúar 2013 var samþykkt á Alþingi tillaga til þingsályktunar um áætlun um vernd og orkunýtingu landsvæða. Þar með öðlaðist rammaáætlun í fyrsta sinn lögformlegt gildi. Með þingsályktuninni lauk 2. áfanga rammaáætlunar, sem staðið hafði með hléum frá árinu 2003. Þar eru virkjunarkostir flokkaðir í orkunýtingar-, bið- og verndarflokk á grundvelli laga um verndar- og orkunýtingaráætlun [rammaáætlun]. Flokkunin tekur til alls 67 virkjunarkosta en þar af eru 16 í orkunýtingarflokki, 31 í biðflokki en 20 í verndarflokki. Alþingi er ekki bundið af niðurstöðum verkefnisstjórnar rammaáætlunar. Hins vegar er Alþingi bundið af lögum nr. 48/2011 um verndar- og orkunýtingaráætlun. „Verkefnisstjórn annast upplýsingasöfnun, faglegt mat […] og gerð tillagna til ráðherra vegna verndar- og orkunýtingaráætlunar og er samráðsvettvangur vegna hennar. Verkefnisstjórn skal skipa faghópa með sérfræðingum á viðeigandi sviðum sem fari yfir virkjunaráform hver frá sínum sjónarhóli, meti þá með stigagjöf og geri tillögur til verkefnisstjórnar. Fjöldi faghópa og skipan þeirra verður ákveðin af verkefnisstjórninni.“Lög nr. 48/2011 um verndar-og orkunýtingaráætlun.
Mest lesið „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Innlent Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Innlent Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Innlent Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Innlent „Þeir verða að geta varið sig“: Hættir við að hætta vopnasendingum Erlent Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Innlent Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent Vill safna íbúum Gasa í lokaðar búðir og flytja síðan á brott Erlent Bandamenn fá hótunarbréf um 25 til 40 prósent toll Erlent Einu verslun Þingeyringa lokað Innlent Fleiri fréttir Leggur til þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Óskar viðbragða ráðherra við löngum afgreiðslutíma Lögregla lýsir eftir heilabilaðri konu á Akureyri „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Vilja taka fjármálaáætlun til umræðu Einu verslun Þingeyringa lokað Aðsóknarmet slegið í lögreglunám Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Öll tölfræði um málþófið á einum stað: Íslandsmet á næsta sólarhring „Þetta er bara hálfkák og ekkert annað“ Skiltið hluti af stærra vandamáli sem dragi úr lífsgæðum Spyr hvort berja megi blaðamenn í ljósi sýknudómsins Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Fjársvelt geðheilbrigðisúrræði og boltaleikjabann „Kemur ekki til greina að fresta þessu máli“ Fimm grunuð um að ráðast á mann sem kom öðrum til bjargar Þrír milljarðar til viðbótar í viðhald vega Sjö ára dómur fyrir að stinga tvo: Hittu árásarmanninn í fyrsta skipti þessa nýársnótt Vill vindorkuver í Garpsdal og breytir tillögu stjórnar Tugir með magapínu eftir þríþraut við Laugarvatn „Við erum með háskólakerfi sem er fjármagnað undir OECD meðaltali“ Rembihnútur á þinginu en örþrifaráð ekki til umræðu Ákvörðun saksóknara sendi undarleg skilaboð Þinglok ekki í augnsýn og háskólarnir undirfjármagnaðir Grunaðir um að stinga mann í rassinn að tilefnislausu Sjá meira
Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent
Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent