Þörf fyrir hagsmunagæslumann barna? Hrund Þórsdóttir skrifar 26. júní 2013 18:45 Nýlega kom upp mál í Danmörku þar sem ákveðið var að tvö börn, 13 og 14 ára gömul, skyldu tekin frá fósturfjölskyldu sinni án þess að tekið væri tillit til vilja barnanna. Í kjölfarið kviknaði umræða um hvort börn ættu ekki að hafa eitthvað að segja um mál sem snertu líf þeirra með afgerandi hætti og jafnvel hafa möguleika á að höfða mál fyrir dómstólum. Á Íslandi er barn sjálft aðili að barnaverndarmáli sem varðar vistun utan heimilis þegar það er orðið 15 ára og sé það ekki samþykkt vistuninni þarf barnaverndarnefnd að úrskurða um hana og barnið hefur rétt til að fara með málið fyrir dóm. Börn undir 15 ára aldri hafa ekki slíkan rétt en Heiða Björg Pálmadóttir, lögfræðingur Barnaverndarstofu, segir þau þó ekki alveg réttlaus. „Börnum er almennt skipaður talsmaður þegar kemur til álita að vista börn utan heimilis og sjónarmið barnsins eru þannig fengin fram og reynt að ná fram vilja barnsins og afstöðu inn í ákvarðanatökuna,“ segir Heiða. Hún segir að áherslan á rétt barna aukist stöðugt og að í Finnlandi hafi sú leið verið farin að skipa börnum sérstakan hagsmunagæslumann. „Hann hefur það hlutverk að fara yfir málið og gögnin og komast að því hvað hann telur barninu fyrir bestu. Ef ákvörðun barnaverndarnefndar er ekki í samræmi við þá niðurstöðu getur hann fyrir hönd barnsins kært málið til æðri stjórnvalda eða fyrir dóm eftir atvikum.“ Um er að ræða tilraunaverkefni en Heiða segir leiðina hafa reynst vel. Henni þætti eðlilegt að fara sömu leið hérlendis. „Ég held að svona hlutir þurfi alltaf að koma til skoðunar, hvernig við getum tryggt betur réttindi barna við málsmeðferð í málum sem þessum. Þetta er ágæt leið til þess.“ Mest lesið Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus Innlent Greta Thunberg á leið heim til Svíþjóðar Erlent Orri Harðarson er allur Innlent „Þetta er glórulaust rugl í ráðherra“ Innlent Níu látnir eftir skotárás í Austurríki Erlent Leitin ekki enn borið árangur Innlent Rekur bólusetningaráð stjórnvalda á einu bretti Erlent Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Innlent Sendir tvö þúsund þjóðvarðliða til viðbótar til Los Angeles Erlent Leita týnds göngumanns Innlent Fleiri fréttir Guðrún spyr um há laun æðstu ráðamanna Fullyrðing um slaufun verknámsskóla „kolröng“ Rafmagn komið á aftur VG skoðar samstarf við aðra flokka fyrir kosningar næsta vor Grunur um íkveikju á Hjarðarhaga Mættu heim til lögreglumanns og ógnuðu honum með hníf Orri Harðarson er allur Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus „Þetta er glórulaust rugl í ráðherra“ Tilkynningum um nauðganir fjölgaði milli ára „Ég trúi ekki öðru en að þetta fari í gegn“ „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Leit að göngumanni og ein harðasta árásin á Úkraínu Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Leitin ekki enn borið árangur Reyndi að stinga lögreglu af á stolnum bíl Hljóðfæraleikarar að óbreyttu á leið í verkfall Leita týnds göngumanns Leita leiða til að auðvelda framsal fanga til heimalands síns Taka húfurnar úr sölu: Harma að „misheppnað grín“ hafi komið illa við fólk Nemar á Landspítalanum klæddust „Öldrunarbúningi“ Ökumenn mótorhjóla greiða meira en landsbyggðin minna Ástand í Kaliforníu og breytt frumvarp um kílómetragjald Tveir sjúkrabílar kallaðir út vegna bílslyss við Mjódd Sóttu veikan sjómann Konan er fundin Slökktu eld á svölum á fjórðu hæð í Engihjalla Ekki hægt að nota rafræn skilríki Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Frestun fjármagns til verkmenntaskóla, mótmæli í LA og fjölmenningarhátíð Sjá meira
Nýlega kom upp mál í Danmörku þar sem ákveðið var að tvö börn, 13 og 14 ára gömul, skyldu tekin frá fósturfjölskyldu sinni án þess að tekið væri tillit til vilja barnanna. Í kjölfarið kviknaði umræða um hvort börn ættu ekki að hafa eitthvað að segja um mál sem snertu líf þeirra með afgerandi hætti og jafnvel hafa möguleika á að höfða mál fyrir dómstólum. Á Íslandi er barn sjálft aðili að barnaverndarmáli sem varðar vistun utan heimilis þegar það er orðið 15 ára og sé það ekki samþykkt vistuninni þarf barnaverndarnefnd að úrskurða um hana og barnið hefur rétt til að fara með málið fyrir dóm. Börn undir 15 ára aldri hafa ekki slíkan rétt en Heiða Björg Pálmadóttir, lögfræðingur Barnaverndarstofu, segir þau þó ekki alveg réttlaus. „Börnum er almennt skipaður talsmaður þegar kemur til álita að vista börn utan heimilis og sjónarmið barnsins eru þannig fengin fram og reynt að ná fram vilja barnsins og afstöðu inn í ákvarðanatökuna,“ segir Heiða. Hún segir að áherslan á rétt barna aukist stöðugt og að í Finnlandi hafi sú leið verið farin að skipa börnum sérstakan hagsmunagæslumann. „Hann hefur það hlutverk að fara yfir málið og gögnin og komast að því hvað hann telur barninu fyrir bestu. Ef ákvörðun barnaverndarnefndar er ekki í samræmi við þá niðurstöðu getur hann fyrir hönd barnsins kært málið til æðri stjórnvalda eða fyrir dóm eftir atvikum.“ Um er að ræða tilraunaverkefni en Heiða segir leiðina hafa reynst vel. Henni þætti eðlilegt að fara sömu leið hérlendis. „Ég held að svona hlutir þurfi alltaf að koma til skoðunar, hvernig við getum tryggt betur réttindi barna við málsmeðferð í málum sem þessum. Þetta er ágæt leið til þess.“
Mest lesið Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus Innlent Greta Thunberg á leið heim til Svíþjóðar Erlent Orri Harðarson er allur Innlent „Þetta er glórulaust rugl í ráðherra“ Innlent Níu látnir eftir skotárás í Austurríki Erlent Leitin ekki enn borið árangur Innlent Rekur bólusetningaráð stjórnvalda á einu bretti Erlent Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Innlent Sendir tvö þúsund þjóðvarðliða til viðbótar til Los Angeles Erlent Leita týnds göngumanns Innlent Fleiri fréttir Guðrún spyr um há laun æðstu ráðamanna Fullyrðing um slaufun verknámsskóla „kolröng“ Rafmagn komið á aftur VG skoðar samstarf við aðra flokka fyrir kosningar næsta vor Grunur um íkveikju á Hjarðarhaga Mættu heim til lögreglumanns og ógnuðu honum með hníf Orri Harðarson er allur Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus „Þetta er glórulaust rugl í ráðherra“ Tilkynningum um nauðganir fjölgaði milli ára „Ég trúi ekki öðru en að þetta fari í gegn“ „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Leit að göngumanni og ein harðasta árásin á Úkraínu Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Leitin ekki enn borið árangur Reyndi að stinga lögreglu af á stolnum bíl Hljóðfæraleikarar að óbreyttu á leið í verkfall Leita týnds göngumanns Leita leiða til að auðvelda framsal fanga til heimalands síns Taka húfurnar úr sölu: Harma að „misheppnað grín“ hafi komið illa við fólk Nemar á Landspítalanum klæddust „Öldrunarbúningi“ Ökumenn mótorhjóla greiða meira en landsbyggðin minna Ástand í Kaliforníu og breytt frumvarp um kílómetragjald Tveir sjúkrabílar kallaðir út vegna bílslyss við Mjódd Sóttu veikan sjómann Konan er fundin Slökktu eld á svölum á fjórðu hæð í Engihjalla Ekki hægt að nota rafræn skilríki Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Frestun fjármagns til verkmenntaskóla, mótmæli í LA og fjölmenningarhátíð Sjá meira