Listaverkin sem þjóðin á - kannski 10. júlí 2009 06:30 Halldór Björn innan um þjóðargersemar Fréttablaðið/stefán Þjóðin á verkin en spurt er hvort þjóðin þurfi að greiða fyrir þau dýrum dómum án þess að hafa nokkru sinni fengið greitt fyrir þau þegar þau gleymdust við einkavæðingu bankanna. „Eignarhald núna? Já. Það er enginn í vafa um, það er alveg viðurkennt, að þetta eru verk í þjóðareign. Vandamálið er að skilanefndirnar eru ekki reiðubúnar að viðurkenna alfarið rétt þjóðarinnar til að eiga þessi verk án þess að borga fyrir þau,“ segir Halldór Björn Runólfsson listasafnsstjóri í Listasafni Íslands – en þar verður í dag opnuð gríðarlega spennandi sýning á verkum í eigu ríkisbankanna þriggja. Eitt af mörgu undarlegu í tengslum við einkavæðingu bankanna er hvernig staðið var að mati á listaverkum sem í þeirra eigu voru (og eru). Þau voru sem sagt ekki metin. Þeir sem stjórnuðu sölu bankanna á sínum tíma stóðu svo „vel að verki“ og voru að flýta sér svo mjög að koma bönkunum í einkaeign, að það gleymdist gersamlega að taka með í reikninginn ómetanlega listaverkaeign þeirra þegar bankarnir voru verðlagðir. Einhverjir helstu dýrgripir íslenskrar listasögu – þjóðargersemar – fóru þar fyrir ekkert og einkennilegt að enginn hafi nokkru sinni fengið að súpa seyðið af því. En það er með hina meintu ábyrgð í þessu eins og öðru „hér á landi á“. Safneign bankanna þriggja er um fimm þúsund verk en slá má á að bankarnir hafi bætt við um fimm hundruð verkum frá einkavæðingu. Halldór Björn segir það augljóslega skandal hvernig var staðið að málum – en segja má þeim til hróss sem héldu utan um listaverkaeignina meðan bankarnir voru í ríkiseigu að þeir stóðu sig. Landsbankinn lagði upp úr að kaupa verk eftir gömlu meistarana en Kaupþing nútímamyndlist. Og Halldór Björn er þeirrar skoðunar að sérkennilegt sé ef skilanefndirnar halda því til streitu að þjóðin greiði dýrum dómum fyrir þau verk sem voru í hennar eigu en voru gefin í ógáti við einkavæðingu – verk sem kannski eru um 4.500. „Það væri ósanngjarnt.“ Þá er erfitt að verðmeta verkin vegna ástandsins sem er á íslensku krónunni. „En þetta er sýningin sem almenningur hefur verið að bíða eftir,“ segir Halldór. Á sýninguna hafa verið valin um 90 verk í eigu ríkisbankanna og um 40 úr safni Listasafns Íslands eða alls um 130 verk. Þeirra á meðal Hvítasunnudagur eftir Jóhannes Sveinsson Kjarval, Gullfjöll eftir Svavar Guðnason og Fjall eftir Sigurð Guðmundsson. Mest lesið Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Lífið Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Lífið Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Lífið Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Lífið Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Lífið Próteinbollur að hætti Gumma kíró Lífið „Best að vera allsber úti í náttúrunni“ Tíska og hönnun Barbie dúkka með sykursýki týpu eitt Lífið „Pabbi minn vakir yfir mér“ Lífið Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Lífið Fleiri fréttir Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Barbie dúkka með sykursýki týpu eitt Próteinbollur að hætti Gumma kíró Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Hanna Katrín heiðursgrillari á Kótelettunni „Pabbi minn vakir yfir mér“ Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Skákborðsréttir nýjasta matartískan Tímalausar og fallegar brúðargjafir Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Aðalsteinn og Elísabet selja íbúðina Sumarsalat sem lætur bragðlaukana dansa Bjössi og Dísa í carnival stemningu í miðbænum Samdi CIA lag Scorpions, Wind of Change, til að fella Sovétríkin? Stjörnulífið: „Grín sem gekk allt of langt“ „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ „Það segir eitthvað að þetta sé fjórtánda sumarið“ Varð mjög hræddur en fann huggun í húmornum Krakkatían: Tölur, mýs og tónlist Julian McMahon látinn Var orðið að spurningu um líf og dauða Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Aron Kristinn orðinn pabbi Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Sjá meira
Þjóðin á verkin en spurt er hvort þjóðin þurfi að greiða fyrir þau dýrum dómum án þess að hafa nokkru sinni fengið greitt fyrir þau þegar þau gleymdust við einkavæðingu bankanna. „Eignarhald núna? Já. Það er enginn í vafa um, það er alveg viðurkennt, að þetta eru verk í þjóðareign. Vandamálið er að skilanefndirnar eru ekki reiðubúnar að viðurkenna alfarið rétt þjóðarinnar til að eiga þessi verk án þess að borga fyrir þau,“ segir Halldór Björn Runólfsson listasafnsstjóri í Listasafni Íslands – en þar verður í dag opnuð gríðarlega spennandi sýning á verkum í eigu ríkisbankanna þriggja. Eitt af mörgu undarlegu í tengslum við einkavæðingu bankanna er hvernig staðið var að mati á listaverkum sem í þeirra eigu voru (og eru). Þau voru sem sagt ekki metin. Þeir sem stjórnuðu sölu bankanna á sínum tíma stóðu svo „vel að verki“ og voru að flýta sér svo mjög að koma bönkunum í einkaeign, að það gleymdist gersamlega að taka með í reikninginn ómetanlega listaverkaeign þeirra þegar bankarnir voru verðlagðir. Einhverjir helstu dýrgripir íslenskrar listasögu – þjóðargersemar – fóru þar fyrir ekkert og einkennilegt að enginn hafi nokkru sinni fengið að súpa seyðið af því. En það er með hina meintu ábyrgð í þessu eins og öðru „hér á landi á“. Safneign bankanna þriggja er um fimm þúsund verk en slá má á að bankarnir hafi bætt við um fimm hundruð verkum frá einkavæðingu. Halldór Björn segir það augljóslega skandal hvernig var staðið að málum – en segja má þeim til hróss sem héldu utan um listaverkaeignina meðan bankarnir voru í ríkiseigu að þeir stóðu sig. Landsbankinn lagði upp úr að kaupa verk eftir gömlu meistarana en Kaupþing nútímamyndlist. Og Halldór Björn er þeirrar skoðunar að sérkennilegt sé ef skilanefndirnar halda því til streitu að þjóðin greiði dýrum dómum fyrir þau verk sem voru í hennar eigu en voru gefin í ógáti við einkavæðingu – verk sem kannski eru um 4.500. „Það væri ósanngjarnt.“ Þá er erfitt að verðmeta verkin vegna ástandsins sem er á íslensku krónunni. „En þetta er sýningin sem almenningur hefur verið að bíða eftir,“ segir Halldór. Á sýninguna hafa verið valin um 90 verk í eigu ríkisbankanna og um 40 úr safni Listasafns Íslands eða alls um 130 verk. Þeirra á meðal Hvítasunnudagur eftir Jóhannes Sveinsson Kjarval, Gullfjöll eftir Svavar Guðnason og Fjall eftir Sigurð Guðmundsson.
Mest lesið Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Lífið Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Lífið Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Lífið Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Lífið Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Lífið Próteinbollur að hætti Gumma kíró Lífið „Best að vera allsber úti í náttúrunni“ Tíska og hönnun Barbie dúkka með sykursýki týpu eitt Lífið „Pabbi minn vakir yfir mér“ Lífið Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Lífið Fleiri fréttir Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Barbie dúkka með sykursýki týpu eitt Próteinbollur að hætti Gumma kíró Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Hanna Katrín heiðursgrillari á Kótelettunni „Pabbi minn vakir yfir mér“ Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Skákborðsréttir nýjasta matartískan Tímalausar og fallegar brúðargjafir Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Aðalsteinn og Elísabet selja íbúðina Sumarsalat sem lætur bragðlaukana dansa Bjössi og Dísa í carnival stemningu í miðbænum Samdi CIA lag Scorpions, Wind of Change, til að fella Sovétríkin? Stjörnulífið: „Grín sem gekk allt of langt“ „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ „Það segir eitthvað að þetta sé fjórtánda sumarið“ Varð mjög hræddur en fann huggun í húmornum Krakkatían: Tölur, mýs og tónlist Julian McMahon látinn Var orðið að spurningu um líf og dauða Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Aron Kristinn orðinn pabbi Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Sjá meira