Ísinn á Norðurpólnum bráðnar með ógnarhraða

Íshellan á Norðurpólnum hefur undanfarin tvö ár minnkað um eina milljón ferkílómetra, eða sem samsvarar flatarmáli Þýskalands og Frakklands til samans.

Á síðastliðnum árum hefur íshellan minnkað um sem samsvarar flatarmáli Vestur Evrópu. Mælingar sem danskir vísindamenn gerðu benda til þess að ísinn sé um 2,5 milljónum ferkílómetra minni nú en hann var á árunum 1978-2000.

Vísindamenn segja að þetta megi rekja til hlýnunar jarðar. Eigil Kaas, veðurfræðingur við Kaupmannahafnarháskóla segir í samtali við Jyllandsposten að óhuggulegt sé hve hröð þróunin sé. Menn hafi áður áætlað að Norðurheimskautið yrði íslaust á sumrum eftir 30-40 ár, en samkvæmt nýjustu mælingum gæti það gerst mun fyrr, eða eftir um 15-20 ár.

Hækkandi vatnsyfirborð vegna bráðnunar pólsins gæti haft mikil áhrif á mörgun stærstu borgarsvæðum heims. Þá hafa aukin hlýindi á pólsvæðunum áhrif á veðurfar annarsstaðar á jörðinni og geta meðal annars haft mikil áhrif á landbúnað, með breyttu hitastigi og nýjum meindýrum sem fylgja því.

Það eru ekki allir jafn óánægðir með þróunina. Draumurinn um að olíu og aðrar auðlindir sé að finna undir íhellunni er stór ástæða þess að Rússland, Kanada, Bandaríkin, Noregur og Danmörk keppast nú um að slá eign sinni á pólinn. Þá gæti íslaust norðurskaut opnað nýjar siglingaleiðir og þar með stytt margar algengar flutningasleiðir.