Þetta segir Ásmundur Einar Daðason, mennta-og barnamálaráðherra í samtali við fréttastofu um hin ýmsu vandamál og áskoranir sem börn standa frammi fyrir.
Hin svokölluðu farsældarlög hafa verið hugarfóstur ráðherrans en síðustu ár hafa fjölmargir komið að stefnumótuninni sem miðar að því að kerfin í lífi barna tali saman og grípi börn fyrr. Ásmundur hefur talað opinskátt um erfiða reynslu í bernsku.
Senn líður nú að innleiðingu laganna og Ásmundur segir stórar breytingar í vændum. Ráðuneytið hefur fengið Sigrúnu Daníelsdóttur sálfræðing til liðs við sig til að leiða aðgerðaráætlun um geðrækt og stuðning við börn.
„Bæði er þetta hluti af menntastefnu til 2030 en líka innleiðingu nýrra laga um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna sem miða að því að stíga fyrr inn með geðrækt almennt.“
Ásmundur segir stefnuna setta á að auka samstarf á milli kerfa skólanna, auka þekkingu og færni kennara í geðrækt og aðstoða börnin við að læra inn á tilfinninga-og sálarlíf sitt.
Talsverðir fjármunir eru eyrnamerktir innleiðingunni. Ásmundur reiknar með um 80 milljónum króna á ári.
„Þetta eru tiltölulega stórar breytingar sem þarna þarf að ráðast í sem kallar á lagabreytingar og jafnvel breytingar á aðalnámskrá og fleira. Það þarf að vinna þetta áfram í góðu samráði við alla hlutaðeigandi.“
Ásmundur segir að samfélagið verði að grípa fyrr inn í þegar börn eru í vanda stödd og veita þeim stuðning eins fljótt og hægt er til að málin þróist ekki til enn verri vegar.
„Það sem er flókið við það er að oft og tíðum verða áhrifin ljós á einum stað en það þarf að grípa inn í á öðrum. Þetta getur komið fram til dæmis í brottfalli úr skóla en það eru kannski önnur kerfi sem þurfa að koma að málum fyrr og láta vita.“
Ásmundur vill virkja sem flesta til ábyrgðar á farsæld barna. Hann telur að íslenskt samfélag sé vel og jafnvel best til þess fallið að standa vel að þessum málum því boðleiðirnar séu stuttar í fámennissamfélagi.
„Samfélagið þarf allt að koma saman þegar áskoranir verða hjá börnum. Það er enginn einn sem getur leyst þær. Það þurfa sem flestir að koma að borðinu með nýjum hugsunarhætti og aðstoða börnin við að skilja sig sjálf.“
Ásmundur segist gera sér grein fyrir að vandamálin muni ekki leysast á einni nóttu en aðgerðaráætlunin og farsældarlögin í heild sé skref í rétta átt.
„Ekkert okkar fékk [geðfræðslu]kennslu í skólakerfinu eða annars staðar þegar við vorum yngri. Og þetta er að verða meiri og meiri áskorun, ekki bara í íslensku samfélagi, heldur í hinum vestræna heimi öllum.“
Samfélagið allt þurfi að átta sig á sinni ábyrgð gagnvart börnum.
„Ég ítreka að það er mikilvægt að allir komi að þessu. Það eru svo margir í nærumhverfi barnanna. Það er enginn einn sem getur leyst vandann, það þurfa allir að koma að. Við berum öll ábyrgð og við erum öll hluti af þessu þorpi sem þarf að vera til staðar.“
