„Samstaðan er ekki sjálfgefin. Samheldnin er ekki sjálfgefin og því megum við ekki gleyma. Því má heldur ekki íslenskt atvinnulífið gleyma,“ sagði Katrín Jakobsdóttir meðal annars í ræðu sinni á Viðskiptaþingi. Hún hvatti til hófsemi í launum meðal æðstu stjórnenda. Sitthvað er stjórnendur og leiðtogar og þeir sem ekki hlusta á almenning eru ekki leiðtogar.

Vísir sendi beint út frá Viðskiptaþinginu og við grípum niður í ræðu Katrínar þar sem augljóst er að hún beinir spjótum sínum að bankastjórum Landsbanka, Íslandsbanka og Arion. Hún sagði að sem samfélag þá stæðum við frammi fyrir því verkefni að gera kjarasamninga. Þar sem ríkar kröfur eru uppi um að hækka lægstu laun. Viðbrögð atvinnurekenda hafa verið þau að benda á að efnahagslegt svigrúm sé lítið.

Og enginn gerir ágreining um það að mikilvægt er að kjarasamningar séu í takti við stöðu efnahagslífsins hverju sinni.

Við höfum lagt niður Kjararáð

„En á slíkum tímum hljóta stjórnendur, leiðtogar í atvinnulífi, að vera reiðubúnir að leggja sjálfa sig undir, sýna ábyrgð í launastefnu, taka ábyrgð á því að svigrúmið sé lítið – að hugsa um heildina fyrst og fremst. Þegar við tókum við fyrir rúmu ári settumst við niður með atvinnurekendum og verkalýðshreyfingu og þau sögðu: Þetta kjararáðsfyrirkomulag, það gengur bara ekki upp. Við erum ekki til í það að þið séuð að fá launahækkanir uppá 40 prósent, 50 prósent með reglulegu millibili sem rífa hér upp samfélagið með rótum í átökum,“ sagði Katrín og að þau í ríkisstjórninni hafi hlustað. Og sett af stað vinnu og kallað atvinnurekendur og verkalýðshreyfinguna að borðinu.

„Ók, hvað getum við gert? Við erum búin að leggja niður Kjararáð. Og það liggur frumvarp inni á Alþingi þar sem lagt er til að okkar fyrirkomulag verði algerlega gagnsætt. Við verðum aldrei leiðandi í launaþróun. Við munum fylgja launaþróun á hinum opinbera vettvangi.“ 

Efast um að erfitt reynist að fylla í lausar stöður

Við svo búið beindi Katrín tali sínu að æðstu stjórnendum en greint var frá því um helgina að mánaðarlaun bankastjóra Landsbankans, Lilju Bjarkar Einarsdóttur, hefðu hækkað um 82 prósent á tíu mánaða tímabili árin 2017 og 2018. Mánaðarlaun hennar eru nú 3,8 milljónir á mánuði, með bifreiðahlunnindum. Birna Einarsdóttir bankastjóri Íslandsbankans er með 4,2 milljónir á mánuði og Höskuldur Ólafsson bankastjóri Arion-banka launahæsti bankastjóri landsins en hann var með 6,2 milljónir króna í mánaðarlaun árið 2018 eftir 4,9 prósent hækkun frá árinu á undan.

„Og mér sýnist að það sé kannski ástæða til að við endurskoðum kannski fleiri geira, hjá hinu opinbera, með sama hætti. Reynslan sýnir að stjórnvöld verða að tala mjög skýrt hvað varðar okkar hlut í þessum málum. Því það skiptir máli að hlusta á hvað fólkið í landinu hefur að segja. Og það skiptir máli fyrir leiðtoga að sýna skilning í verki.

Það er ekki í boði að biðja fjöldann bara um að hafa sig bara hægan.

Fólkið á lægstu laununum er ekki að fara eitt að bera ábyrgð á stöðugleikanum. Það er ekki þannig. Þannig að þegar við ræðum um samkeppnishæf laun stjórnenda, leyfi ég mér að efast um að ekki sé hægt að fylla lausar stöður stjórnenda og forstjóra, bæði á almennum og opinberum  þó að hóflegri launastefnu sé fylgt í raun,“ sagði Katrín og ætti enginn að þurfa að velkjast í vafa um hvert þeim spjótum er beint; að teknu tilliti til umræðu undanfarinna daga.

Ræðu Katrínar Jakobsdóttur í heild sinni má finna í spilara í þessari frétt.