Nýju rökin áróðursmeistarans Jón Þór Ólason skrifar 9. apríl 2018 07:00 Einar K. Guðfinnsson, formaður stjórnar Landssambands fiskeldisstöðva, viðheldur enn þrályndi sínu í grein er hann ritar í Fréttablaðið þann 23. mars sl. og telur mig stritast við að halda uppi andófi gegn uppbyggingu atvinnutækifæra og verðmætasköpunar í fiskeldi. Ekki er nú málefnaleg byrjunin hjá honum Einari, en lengi skal manninn reyna. Rétt er að halda því til haga að ég er í engu afhuga fiskeldi í lokuðum kerfum. „Þrákelkni“ mín snýr einvörðungu að eldi í sjókvíum og þá sérstaklega þeirri ótrúlegu staðreynd að notast sé við kynbættan lax af norskum stofni í eldinu. Það er hins vegar gömul saga og ný að ef einhver gerist svo djarfur að vilja vernda náttúru Íslands fyrir náttúruspjöllum fær viðkomandi slíka einkunn frá þeim sem rekur áróðursmaskínuna. Í þeirri grein er Einar kveðst vera að svara fór ég skilmerkilega yfir þá miklu fjárhagslegu hagsmuni sem eru í húfi í hinum dreifðu byggðum landsins. Eins og við var að búast svaraði Einar því hins vegar í engu enda stendur hann þétt að baki hinum erlendu aflandsfélögum sem ætla að fénýta íslenska náttúru. Einar lætur sannleikann ekki þvælast fyrir sér er hann síterar til áhættumats Hafrannsóknastofnunar þar sem hann heldur því ranglega fram að áhætta af erfðablöndun sé bundin við þrjár ár aukinheldur sem hann heldur því fram að sú erfðablöndun sem tilkynnt var af framangreindri stofnun í sex vatnsföllum á Vestfjörðum ágústmánuði í fyrra, sé ekki marktæk þar sem árnar eigi það sammerkt að vera ekki með eiginlega laxastofna! Er það nema von að mér verði orða vant að lesa svona rangfærslur. Einari er vel kunnugt um það að margir þættir í hinu tilvitnaða áhættumati eru mjög umdeildir, m.a. það dreifingarlíkan sem mat þetta byggir á. Í skýrslunni kemur vissulega fram að gert sé ráð fyrir að fjórar ár séu í hvað mestri hættu, þ.e. af þeim ám er féllu undir þau viðmið er skýrsluhöfundar miðuðu við. Í þessu sambandi má m.a. vísa til nýlegs viðtals við Leó Alexander Guðmundsson líffræðing þar sem hann lýsir þeirri skoðun sinni að laxeldi ógni villta laxastofninum og vísar sérstaklega til þess að ýmsar ár sem séu á eldissvæðum séu ekki inni í áhættumatinu. Þá vísar Leó einnig til þess að erfðasamsetning stofna á Vestfjörðum gefi til kynna að þeir myndi sérstakan erfðahóp, m.a. þær ár sem Einar kveður ekki vera með eiginlega laxastofna. Sjókvíaeldi er vissulega stundað í nálægð við veiðiár og árósa í Noregi, sem skýrir m.a. hið skelfilega ástand laxastofna í Noregi þar sem erfðamengun hefur verið greind í tveimur þriðja hluta laxastofnana. Einar skautar hins vegar í öllu fram hjá að svara því er fram kemur í skýrslu norsku vísindanefndarinnar þar sem staðfest var að mestu ógnina við villta laxastofninn þar í landi megi rekja til laxeldis í sjókvíum og að laxalúsin frá sjókvíaeldinu nái til allra stofna í Noregi, líka þeirra sem eru ekki í nálægð við veiðiár og árósa. Norskar rannsóknir hafa líka sýnt að strokulaxar hafa ferðast í allt að 2.000 km áður en þeir hafa gengið upp í ár. Hér má t.a.m. taka ána Tista í Noregi sem dæmi en hún er í um 500 km fjarlægð frá næstu eldisstöð en er samt sem áður uppfull af eldislaxi. Þessar staðreyndir byggja á vísindum og þekkingu. Þá vísar Einar til þess að á sama tíma og laxeldi hafi margfaldast í Noregi séu villilaxastofnarnir þeir sterkustu í Norður-Atlantshafi. Það mætti hafa gaman af þessari nálgun Einars að staðreyndum ef málefnið væri ekki svona alvarlegt. Staðreyndin er einfaldlega sú að umræddur erfðamengaður villilaxastofn hefur ávallt verið sá sterkasti á umræddu svæði en hefur engu að síður minnkað um rúmlega helming. Til að setja þetta í rökfræðilegt samhengi að hætti áróðursmeistarans mætti líkja þessu við það að gefið hefði verið út sérstakt leyfi á Íslandi í lok maí 1844 til veiða á geirfugli þar sem sá stofn væri sá sterkasti í Norður-Atlantshafi, en eins og sagan segir okkur voru þeir tveir síðustu veiddir í Eldey í júní 1844. Að lokum varðandi tilvísun Einars til niðurstaðna Kevins Glover, prófessors í Bergen. Glover hefur sjálfur staðfest að umrætt líkan eigi ekki við Ísland þar sem eldi á norskum ræktuðum laxi feli í sér aukaáhættu vegna viðbótar erfðafræðilegra þátta sem ekki er tekið tillit til í líkaninu. Glover hefur einnig í ræðu og riti lýst þeirri skoðun sinni að full ástæða sé til að óttast erfðablöndun villtra laxa og eldislaxa hér á landi og að viðbúið yrði að sambærileg þróun mundi eiga sér stað á Íslandi og í Noregi með auknu laxeldi. Þar með eru öll „rök“ Einars K. Guðfinnssonar, sem hann skrýddi sig með, fallin. Það þarf ekkert lítið barn til að hrópa „En áróðursmeistarinn er allsber“ til að opna augu almennings hér um.Höfundur er formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur og lögmaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Breytum reiði í gleði Natan Kolbeinsson Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Skoðun Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Sjá meira
Einar K. Guðfinnsson, formaður stjórnar Landssambands fiskeldisstöðva, viðheldur enn þrályndi sínu í grein er hann ritar í Fréttablaðið þann 23. mars sl. og telur mig stritast við að halda uppi andófi gegn uppbyggingu atvinnutækifæra og verðmætasköpunar í fiskeldi. Ekki er nú málefnaleg byrjunin hjá honum Einari, en lengi skal manninn reyna. Rétt er að halda því til haga að ég er í engu afhuga fiskeldi í lokuðum kerfum. „Þrákelkni“ mín snýr einvörðungu að eldi í sjókvíum og þá sérstaklega þeirri ótrúlegu staðreynd að notast sé við kynbættan lax af norskum stofni í eldinu. Það er hins vegar gömul saga og ný að ef einhver gerist svo djarfur að vilja vernda náttúru Íslands fyrir náttúruspjöllum fær viðkomandi slíka einkunn frá þeim sem rekur áróðursmaskínuna. Í þeirri grein er Einar kveðst vera að svara fór ég skilmerkilega yfir þá miklu fjárhagslegu hagsmuni sem eru í húfi í hinum dreifðu byggðum landsins. Eins og við var að búast svaraði Einar því hins vegar í engu enda stendur hann þétt að baki hinum erlendu aflandsfélögum sem ætla að fénýta íslenska náttúru. Einar lætur sannleikann ekki þvælast fyrir sér er hann síterar til áhættumats Hafrannsóknastofnunar þar sem hann heldur því ranglega fram að áhætta af erfðablöndun sé bundin við þrjár ár aukinheldur sem hann heldur því fram að sú erfðablöndun sem tilkynnt var af framangreindri stofnun í sex vatnsföllum á Vestfjörðum ágústmánuði í fyrra, sé ekki marktæk þar sem árnar eigi það sammerkt að vera ekki með eiginlega laxastofna! Er það nema von að mér verði orða vant að lesa svona rangfærslur. Einari er vel kunnugt um það að margir þættir í hinu tilvitnaða áhættumati eru mjög umdeildir, m.a. það dreifingarlíkan sem mat þetta byggir á. Í skýrslunni kemur vissulega fram að gert sé ráð fyrir að fjórar ár séu í hvað mestri hættu, þ.e. af þeim ám er féllu undir þau viðmið er skýrsluhöfundar miðuðu við. Í þessu sambandi má m.a. vísa til nýlegs viðtals við Leó Alexander Guðmundsson líffræðing þar sem hann lýsir þeirri skoðun sinni að laxeldi ógni villta laxastofninum og vísar sérstaklega til þess að ýmsar ár sem séu á eldissvæðum séu ekki inni í áhættumatinu. Þá vísar Leó einnig til þess að erfðasamsetning stofna á Vestfjörðum gefi til kynna að þeir myndi sérstakan erfðahóp, m.a. þær ár sem Einar kveður ekki vera með eiginlega laxastofna. Sjókvíaeldi er vissulega stundað í nálægð við veiðiár og árósa í Noregi, sem skýrir m.a. hið skelfilega ástand laxastofna í Noregi þar sem erfðamengun hefur verið greind í tveimur þriðja hluta laxastofnana. Einar skautar hins vegar í öllu fram hjá að svara því er fram kemur í skýrslu norsku vísindanefndarinnar þar sem staðfest var að mestu ógnina við villta laxastofninn þar í landi megi rekja til laxeldis í sjókvíum og að laxalúsin frá sjókvíaeldinu nái til allra stofna í Noregi, líka þeirra sem eru ekki í nálægð við veiðiár og árósa. Norskar rannsóknir hafa líka sýnt að strokulaxar hafa ferðast í allt að 2.000 km áður en þeir hafa gengið upp í ár. Hér má t.a.m. taka ána Tista í Noregi sem dæmi en hún er í um 500 km fjarlægð frá næstu eldisstöð en er samt sem áður uppfull af eldislaxi. Þessar staðreyndir byggja á vísindum og þekkingu. Þá vísar Einar til þess að á sama tíma og laxeldi hafi margfaldast í Noregi séu villilaxastofnarnir þeir sterkustu í Norður-Atlantshafi. Það mætti hafa gaman af þessari nálgun Einars að staðreyndum ef málefnið væri ekki svona alvarlegt. Staðreyndin er einfaldlega sú að umræddur erfðamengaður villilaxastofn hefur ávallt verið sá sterkasti á umræddu svæði en hefur engu að síður minnkað um rúmlega helming. Til að setja þetta í rökfræðilegt samhengi að hætti áróðursmeistarans mætti líkja þessu við það að gefið hefði verið út sérstakt leyfi á Íslandi í lok maí 1844 til veiða á geirfugli þar sem sá stofn væri sá sterkasti í Norður-Atlantshafi, en eins og sagan segir okkur voru þeir tveir síðustu veiddir í Eldey í júní 1844. Að lokum varðandi tilvísun Einars til niðurstaðna Kevins Glover, prófessors í Bergen. Glover hefur sjálfur staðfest að umrætt líkan eigi ekki við Ísland þar sem eldi á norskum ræktuðum laxi feli í sér aukaáhættu vegna viðbótar erfðafræðilegra þátta sem ekki er tekið tillit til í líkaninu. Glover hefur einnig í ræðu og riti lýst þeirri skoðun sinni að full ástæða sé til að óttast erfðablöndun villtra laxa og eldislaxa hér á landi og að viðbúið yrði að sambærileg þróun mundi eiga sér stað á Íslandi og í Noregi með auknu laxeldi. Þar með eru öll „rök“ Einars K. Guðfinnssonar, sem hann skrýddi sig með, fallin. Það þarf ekkert lítið barn til að hrópa „En áróðursmeistarinn er allsber“ til að opna augu almennings hér um.Höfundur er formaður Stangaveiðifélags Reykjavíkur og lögmaður
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar