Einn reyndasti vatnafiskifræðingur landsins, Jón Kristjánsson, leggur til að regnbogasilungi verði sleppt í Mývatn. Hann telur enga áhættu felast í slíkri aðgerð og sýnt hafi verið fram á það með rannsóknum í Skandinavíu að þetta sé besta leiðin til að kljást við þörungablóma. 

Skolpi frá byggðinni í Mývatnssveit og áburðardreifingu bænda er meðal annars kennt um vanda Mývatns og kröfur heyrast um að ríkið taki þátt í mörghundruð milljóna króna framkvæmdum við nýja fráveitu. Jón Kristjánsson fiskifræðingur telur að slíkar aðgerðir muni engu breyta þar sem áburðaruppsöfnunin í vatninu sé langmest af náttúrunnar hendi.

„Það er álitið að það sem komi frá manninum sé 1-2% af heildinni. Ef menn skrúfa fyrir það mun sennilega ekki gerast neitt,“ segir Jón í viðtali í fréttum Stöðvar 2. Það hafi ekki gagnast erlendis. 

„Það hefur verið reynt erlendis að taka burt áburðinn og loka öllu skolpi og það hefur ekkert gerst.“ 

Jón segir þörungablóma hafa komið með reglulegu millibili í vatnið um áratugi og sennilega um aldir og varar við því að menn blandi pólitík í umræðuna, eins og þegar Kísiliðjunni var kennt um. 

„Þetta var hrein og klár pólitík þegar Kisiliðjan var hérna, - það skyldi vera hennar sök. Síðan fer hún og það breytir engu.“ 

Hann segir að með erlendum rannsóknum hafi verið sýnt fram á að þörungablóminn myndist þegar jafnvægi raskist á milli tegunda í vatninu. Grænþörungar séu undirstaðan og fóður fyrir krabbaflær. Á þeim lifi fiskur og á þeim fiski lifi svo kannski annar fiskur. Meðan þetta sé í jafnvægi sé vatnið tiltölulega tært. 

„Ef það nú gerist að fiski fjölgar af einhverjum ástæðum þá étur hann upp allar þessar krabbaflær, sem eiga að halda niðri grænþörungunum." 

Þörungarnir fái þá frítt spil, auk þess sem fiskurinn fjarlægi ekki aðeins krabbadýrin heldur breyti þeim strax í áburð. 

Í Mývatni sé hornsílið vandinn, að mati Jóns. Því hafi fjölgað þar sem menn veiði einkum stærsta fiskinn í vatninu, þann sem helst éti sílið. Ráð Jóns er þetta: 

„Setja í vatnið fisk sem étur hornsílið. Þar höfum við til dæmis regnbogasilung sem er mjög öflug hornsílaæta.“

Í Evrópu sé þetta viðurkennd aðferð sem virki. Hérlendis sé regnbogasilungur ekki ógn við náttúruna þar sem hann tímgist ekki á Íslandi. Það hafi sýnt sig þegar regnbogasilungur slapp í Ölfusá úr eldisstöð. 

„Hann fór í Varmá og veiddist þar og menn voru bara ánægðir. En hann hefur aldrei tímgast þar.“ 

Og jafnvel þótt regnbogasilungur myndi sleppa niður í Laxá í Mývatnssveit myndi hann bara bætast við veiðina þar, segir Jón. 

„Hann myndi ekki hafa áhrif á urriðann. Þannig að það er eiginlegu engu að tapa. Nema, eigum við að segja, heilagri trú á því að gera aldrei neitt sem er öðruvísi en áður var.“ 

Jón lýsir hugmynd sinni nánar í þessari grein.