Fjármagn skortir til að fylgja eftir málum sem snúa að lyfjamisnotkun Viktoría Hermannsdóttir skrifar 14. október 2014 07:00 Á síðasta ári komu á borð embætti landlæknis 314 mál sem tengdust ávanabindandi lyfjum. Á myndinni má sjá hluta þeirra lyfjaumboða sem Markús fann heima hjá dóttur sinni en á rúmlega hálfu ári var ávísað sami læknir 2200 töflum til hennar. Embætti landlæknis skortir fjármagn til þess að fylgja eftir málum er snúa að lyfjamisnotkun. Þetta segir Ólafur Einarsson verkefnastjóri lyfjagagnagrunns hjá embættinu. Á síðasta ári komu á borð þess 314 mál sem sneru að misnotkun ávanabindandi lyfja. Bæði er varða einstaklinga sem grunur leikur á að misnoti lyf sem og læknum sem taldir eru ávísa slíkum lyfjum í of miklu magni. Sérstakt lyfjateymi er starfrækt innan embættisins sem Ólafur Einarsson líffræðingur heldur utan um. Ásamt honum starfa í því lyfjafræðingur í hálfu starfi, læknir í 30 prósenta starfi auk þess sem yfirhjúkrunarfræðingur og yfirlæknir hafa aðkomu að teyminu. Ólafur segir að það taki langan tíma að vinna úr hverju máli fyrir sig og oft sé erfitt að fá þær upplýsingar sem óskað sé eftir vegna tiltekinna mála.Embættið í fjársvelti Ólafur segir embættið vera fjársvelt og erfitt sé að sinna öllum þeim fjölda mála sem koma á borð þeirra. Í helgarblaði Fréttablaðsins var viðtal við Markús Kristjánsson, faðir konu sem lést í maí á síðasta ári. Hún hafði strítt við meltingarsjúkdóm en það var ekki það sem dró hana til dauða heldur misnotkun ávanabindandi lyfja sem læknar höfðu ávísað á hana vegna sjúkdómsins. Á rúmlega hálfs árs fresti fékk hún ávísað frá sama lækni 2200 töflum af Ketogan sem er sterkt morfínlyf. Læknirinn fékk áminngu frá landlækni en hefur enn lyfjaleyfi og starfar sem læknir. Í samtali við Fréttablaðið vegna málsins sagði Ólafur að það vantaði fleiri til þess að starfa að eftirliti við lyfjagagnagrunn sem er nú til reynslu hjá embættinu. “Í fullkomnum heimi væru fleiri starfandi við eftirlitið og við gætum þá klárað rafrænan gagnagrunn sem er enn á tilraunastigi. En embættið er í fjársvelti.”246 mál það sem af er þessu ári Embætti landlæknis hefur eftirlit með lyfjaávísunum lækna. Ólafur segir málin í málaskránni snúa bæði að læknum og sjúklingum. Á síðasta ári voru þau 314 talsins og það sem af er þessu ári eru málin orðin 246. Aðspurður hvernig þessi mál séu skoðuð segir Ólafur: „Þetta er matsatriði í hvert skipti.“ Hann segir þá allar lyfjaávísanir keyrðar út í gegnum lyfjagagnagrunninn og farið sé yfir þær. Einnig sé fylgst með gagnagrunninum og læknar spurðir út í það ef talið er að um óeðlilegt magn lyfjaávísana sé að ræða.Þarf ekki að vekja grumsemdir Sá mikli fjöldi lyfja sem dóttir Markúsar fékk ávísað þarf þó að sögn Ólafs ekki endilega að vekja grunsemdir sjáist það í kerfinu. „Á ársgrundvelli eru einstaklingar sem eru að fá meira ávísað af lyfinu, t.d sjúklingar með krabbamein á lokastigi eða þeir sem eru á líknardeild.“ Hann segir embættið gera sitt besta til þess að fylgja slíkum málum eftir en það strandi á fjármagni. Geir Gunnlaugsson landlæknir tekur undir það. „Við gerum það sem við getum. Við erum stöðugt að vinna í þessum málum.“3-4 áminntir árlega Umræddur læknir sem ávísaði lyfjunum í fyrrnefndu máli fékk áminningu. Geir segir að á liðnum árum hafi árlega um 3-4 læknar að meðaltali fengið áminningu í starfi, einhverjar þeirra séu vegna lyfjamála. „Hvert einasta mál er skoðað á grundvelli fyrirliggjandi gagna. Við tökum það mjög alvarlega og gerum allt til í að koma í veg fyrir misnotkun lyfja,” segir Geir. „Það eru nokkur dæmi um það að starfsréttindi lækna hafi verið skert t.d með því að þeir megi ekki skrifa út ákveðnar tegundir lyfja. Almennt lækningarleyfi gefur þér réttindi til þess að skrifa út lyf. Þessi starfsréttindi er hægt að skerða annað hvort að hluta eða öllu leyti en við metum hvert einasta tilvik á grunni þeirra.“ Hann segir ekki hægt að upplýsa um það að svo stöddu hversu margir læknar hafi misst leyfi vegna mála sem snúa að ávísun ávanabindandi lyfja en verið sé að vinna í því að fá nákvæmar tölur um það.Geir Gunnlaugsson landlæknir segist ekki geta tjáð sig um mál dóttur Markúsar Kristjánssonar. Hann telur þó að fylgt hafi verið reglum í því máli líkt og öðrum sem koma á borð embættisins. „Það er sannarlega þannig að við brugðumst við því algjörlega í samræmi við þær upplýsingar sem við fengum, unnum úr þeim og gerðum það eins hratt og okkur var mögulegt,” segir Geir. Aðspurður hvort að breyta þurfi verklagi í kjölfarið, mögulega til þess að koma í veg fyrir að slík mál endurtaki sig segir hann: „Við erum í stöðugum samræðum við velferðarráðuneytið um það hvaða hugsanlegu lagabreytingar kæmu til greina til að ná betri tökum á þessum málaflokki.“ Mest lesið Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Fleiri fréttir Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Sjá meira
Embætti landlæknis skortir fjármagn til þess að fylgja eftir málum er snúa að lyfjamisnotkun. Þetta segir Ólafur Einarsson verkefnastjóri lyfjagagnagrunns hjá embættinu. Á síðasta ári komu á borð þess 314 mál sem sneru að misnotkun ávanabindandi lyfja. Bæði er varða einstaklinga sem grunur leikur á að misnoti lyf sem og læknum sem taldir eru ávísa slíkum lyfjum í of miklu magni. Sérstakt lyfjateymi er starfrækt innan embættisins sem Ólafur Einarsson líffræðingur heldur utan um. Ásamt honum starfa í því lyfjafræðingur í hálfu starfi, læknir í 30 prósenta starfi auk þess sem yfirhjúkrunarfræðingur og yfirlæknir hafa aðkomu að teyminu. Ólafur segir að það taki langan tíma að vinna úr hverju máli fyrir sig og oft sé erfitt að fá þær upplýsingar sem óskað sé eftir vegna tiltekinna mála.Embættið í fjársvelti Ólafur segir embættið vera fjársvelt og erfitt sé að sinna öllum þeim fjölda mála sem koma á borð þeirra. Í helgarblaði Fréttablaðsins var viðtal við Markús Kristjánsson, faðir konu sem lést í maí á síðasta ári. Hún hafði strítt við meltingarsjúkdóm en það var ekki það sem dró hana til dauða heldur misnotkun ávanabindandi lyfja sem læknar höfðu ávísað á hana vegna sjúkdómsins. Á rúmlega hálfs árs fresti fékk hún ávísað frá sama lækni 2200 töflum af Ketogan sem er sterkt morfínlyf. Læknirinn fékk áminngu frá landlækni en hefur enn lyfjaleyfi og starfar sem læknir. Í samtali við Fréttablaðið vegna málsins sagði Ólafur að það vantaði fleiri til þess að starfa að eftirliti við lyfjagagnagrunn sem er nú til reynslu hjá embættinu. “Í fullkomnum heimi væru fleiri starfandi við eftirlitið og við gætum þá klárað rafrænan gagnagrunn sem er enn á tilraunastigi. En embættið er í fjársvelti.”246 mál það sem af er þessu ári Embætti landlæknis hefur eftirlit með lyfjaávísunum lækna. Ólafur segir málin í málaskránni snúa bæði að læknum og sjúklingum. Á síðasta ári voru þau 314 talsins og það sem af er þessu ári eru málin orðin 246. Aðspurður hvernig þessi mál séu skoðuð segir Ólafur: „Þetta er matsatriði í hvert skipti.“ Hann segir þá allar lyfjaávísanir keyrðar út í gegnum lyfjagagnagrunninn og farið sé yfir þær. Einnig sé fylgst með gagnagrunninum og læknar spurðir út í það ef talið er að um óeðlilegt magn lyfjaávísana sé að ræða.Þarf ekki að vekja grumsemdir Sá mikli fjöldi lyfja sem dóttir Markúsar fékk ávísað þarf þó að sögn Ólafs ekki endilega að vekja grunsemdir sjáist það í kerfinu. „Á ársgrundvelli eru einstaklingar sem eru að fá meira ávísað af lyfinu, t.d sjúklingar með krabbamein á lokastigi eða þeir sem eru á líknardeild.“ Hann segir embættið gera sitt besta til þess að fylgja slíkum málum eftir en það strandi á fjármagni. Geir Gunnlaugsson landlæknir tekur undir það. „Við gerum það sem við getum. Við erum stöðugt að vinna í þessum málum.“3-4 áminntir árlega Umræddur læknir sem ávísaði lyfjunum í fyrrnefndu máli fékk áminningu. Geir segir að á liðnum árum hafi árlega um 3-4 læknar að meðaltali fengið áminningu í starfi, einhverjar þeirra séu vegna lyfjamála. „Hvert einasta mál er skoðað á grundvelli fyrirliggjandi gagna. Við tökum það mjög alvarlega og gerum allt til í að koma í veg fyrir misnotkun lyfja,” segir Geir. „Það eru nokkur dæmi um það að starfsréttindi lækna hafi verið skert t.d með því að þeir megi ekki skrifa út ákveðnar tegundir lyfja. Almennt lækningarleyfi gefur þér réttindi til þess að skrifa út lyf. Þessi starfsréttindi er hægt að skerða annað hvort að hluta eða öllu leyti en við metum hvert einasta tilvik á grunni þeirra.“ Hann segir ekki hægt að upplýsa um það að svo stöddu hversu margir læknar hafi misst leyfi vegna mála sem snúa að ávísun ávanabindandi lyfja en verið sé að vinna í því að fá nákvæmar tölur um það.Geir Gunnlaugsson landlæknir segist ekki geta tjáð sig um mál dóttur Markúsar Kristjánssonar. Hann telur þó að fylgt hafi verið reglum í því máli líkt og öðrum sem koma á borð embættisins. „Það er sannarlega þannig að við brugðumst við því algjörlega í samræmi við þær upplýsingar sem við fengum, unnum úr þeim og gerðum það eins hratt og okkur var mögulegt,” segir Geir. Aðspurður hvort að breyta þurfi verklagi í kjölfarið, mögulega til þess að koma í veg fyrir að slík mál endurtaki sig segir hann: „Við erum í stöðugum samræðum við velferðarráðuneytið um það hvaða hugsanlegu lagabreytingar kæmu til greina til að ná betri tökum á þessum málaflokki.“
Mest lesið Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Fleiri fréttir Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Sjá meira