Stóll frá afa og ömmu í öndvegi á heimilinu gun@frettabladid.is skrifar 20. nóvember 2012 06:00 sagnfræðingurinn "Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg,” segir dr. Sigurður Gylfi.fréttablaðið/gva „Mig langar að varpa ljósi á ýmsa þætti í hversdagslífi fólks á síðustu öld, til dæmis hvaða munir voru fólki kærir og eftirminnilegir á uppvaxtarheimilinu. Líka hvort eitthvað af þeim hlutum hafi fylgt fólki inn í samtímann," segir dr. Sigurður Gylfi um rannsókn sína á samspili efnis og tilfinningalífs fólks. Spurningalistar sem Þjóðminjasafnið hefur sent út nýlega undir yfirskriftinni Híbýli, húsbúnaður og hversdagslíf eru eitt af því sem hann notar við þá rannsókn. „Við erum að fá fólk til að lýsa æskuheimili sínu í almennum orðum, jafnvel rissa það upp og færa inn húsgögn og helstu kennileiti í íbúðinni. Spurt er um ýmis heimilisáhöld, til dæmis í eldhúsi, og um salerni. Það hljómar kannski undarlega fyrir nútímamanninn að spá í það hvort rennandi vatn hafi verið í húsinu, en það var ekki alveg borðleggjandi á fyrri hluta 20. aldar. Svo er óskað eftir því í síðasta hlutanum að fólk búi til ímyndaðan dag í lífi fjölskyldunnar á æskuheimilinu þar sem lýst er bæði vinnu og tómstundum, sem sagt hversdagslegum athöfnum fólks." Hóparnir sem fá spurningalistana eru fastir heimildarmenn þjóðháttadeildar sem eru 240 talsins, að sögn Sigurðar Gylfa. „Síðan sendum við 300 manns yfir sjötugu og 300 manns á aldrinum 50-55 ára, sem valdir eru með slembiúrtaki, svona lista. Þótt þetta séu viðmiðunarhóparnir bjóðum við öllum sem vilja, á hvaða aldri sem er, að taka þátt. Fólk getur sótt sér spurningalista inn á heimasíðu Þjóðminjasafnsins," tekur hann fram. Listinn er þrjár síður með spurningum, að sögn Sigurðar Gylfa, sem á von á góðum heimtum. „Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg," segir hann og er sannfærður um að hlutir sem gengið hafi mann fram af manni skipti máli. „Við þekkjum það að stóll frá afa og ömmu er hafður í öndvegi á heimilum í dag því nútímafólk er farið að sækjast eftir gripum úr fortíðinni." Fréttir Menning Mest lesið Fann fíkniefnin strax Lífið Falleg tónlist GDRN hljómaði ekki nógu vel Gagnrýni Jón og Hafdís festu kaup á einbýli með bátaskýli Lífið Þátttaka Ísraela hafi skemmt mikið Lífið Statham og Baltasar sameina krafta sína í væntanlegri hasarmynd Bíó og sjónvarp Þessi lönd gáfu Íslandi stigin þrjú Lífið Þessi skipuðu íslensku dómnefndina í Eurovision Lífið Neyslusaga móður: „Það var rítalínið sem rústaði mér alveg“ Áskorun Ráðist á Steve Buscemi og hann fluttur á sjúkrahús Lífið Táraflóð í útgáfuteiti Bjarna Lífið Fleiri fréttir Fjögurra ára rússíbanareið að baki Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein Sjá meira
„Mig langar að varpa ljósi á ýmsa þætti í hversdagslífi fólks á síðustu öld, til dæmis hvaða munir voru fólki kærir og eftirminnilegir á uppvaxtarheimilinu. Líka hvort eitthvað af þeim hlutum hafi fylgt fólki inn í samtímann," segir dr. Sigurður Gylfi um rannsókn sína á samspili efnis og tilfinningalífs fólks. Spurningalistar sem Þjóðminjasafnið hefur sent út nýlega undir yfirskriftinni Híbýli, húsbúnaður og hversdagslíf eru eitt af því sem hann notar við þá rannsókn. „Við erum að fá fólk til að lýsa æskuheimili sínu í almennum orðum, jafnvel rissa það upp og færa inn húsgögn og helstu kennileiti í íbúðinni. Spurt er um ýmis heimilisáhöld, til dæmis í eldhúsi, og um salerni. Það hljómar kannski undarlega fyrir nútímamanninn að spá í það hvort rennandi vatn hafi verið í húsinu, en það var ekki alveg borðleggjandi á fyrri hluta 20. aldar. Svo er óskað eftir því í síðasta hlutanum að fólk búi til ímyndaðan dag í lífi fjölskyldunnar á æskuheimilinu þar sem lýst er bæði vinnu og tómstundum, sem sagt hversdagslegum athöfnum fólks." Hóparnir sem fá spurningalistana eru fastir heimildarmenn þjóðháttadeildar sem eru 240 talsins, að sögn Sigurðar Gylfa. „Síðan sendum við 300 manns yfir sjötugu og 300 manns á aldrinum 50-55 ára, sem valdir eru með slembiúrtaki, svona lista. Þótt þetta séu viðmiðunarhóparnir bjóðum við öllum sem vilja, á hvaða aldri sem er, að taka þátt. Fólk getur sótt sér spurningalista inn á heimasíðu Þjóðminjasafnsins," tekur hann fram. Listinn er þrjár síður með spurningum, að sögn Sigurðar Gylfa, sem á von á góðum heimtum. „Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg," segir hann og er sannfærður um að hlutir sem gengið hafi mann fram af manni skipti máli. „Við þekkjum það að stóll frá afa og ömmu er hafður í öndvegi á heimilum í dag því nútímafólk er farið að sækjast eftir gripum úr fortíðinni."
Fréttir Menning Mest lesið Fann fíkniefnin strax Lífið Falleg tónlist GDRN hljómaði ekki nógu vel Gagnrýni Jón og Hafdís festu kaup á einbýli með bátaskýli Lífið Þátttaka Ísraela hafi skemmt mikið Lífið Statham og Baltasar sameina krafta sína í væntanlegri hasarmynd Bíó og sjónvarp Þessi lönd gáfu Íslandi stigin þrjú Lífið Þessi skipuðu íslensku dómnefndina í Eurovision Lífið Neyslusaga móður: „Það var rítalínið sem rústaði mér alveg“ Áskorun Ráðist á Steve Buscemi og hann fluttur á sjúkrahús Lífið Táraflóð í útgáfuteiti Bjarna Lífið Fleiri fréttir Fjögurra ára rússíbanareið að baki Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein Sjá meira