Sverrir sagnfræðingur datt í heimildaleysi á rass sinn

Sverrir Jakobsson leggur til mála sem póst-módernískur sagnfræðingur og sósíalisti á breiðsíðum Fréttablaðsins. Í grein sem birtist í þessu blaði í gær "Íslensk stjórnsýsla og fangaflugið" fjallar hann fyrst um lélegar heimildir úr bandaríska sendiráðinu, notar síðan þær sömu heimildir ef þær geðjast honum sem rök í pólítík og fjallar loks um hræðilega atburði sem höfðu ævarandi sár áhrif á fjölskyldur bæði hér á landi og í fjarlægri heimsálfu án þess að virða nýrri atburði því tengda viðlits. Er sagnfræði undirlægja stjórnmálabaráttu Sverrir?

Upplýst er af skjölum Wikileaks að 2 starfsmenn utanríkisþjónustunnar, sem báðir voru þekktir af starfi í stjórnmálum fyrir Framsóknarflokkinn, gerðu lítið úr fréttatilkynningu utanríkisráðuneytisins um rannsókn á fangaflugi í júní 2007 í einkasamtali við bandarískan diplómat. Hvorugur þessara manna starfaði að málinu né hafði nokkra þekkingu á því frá fyrstu hendi.

Þann 23. júní 2007 tilkynnti utanríkisráðuneytið um sérstaka skoðun á meintu fangaflugi í kjölfar útkomu seinni skýrslu Martys til þings Evrópuráðsins í Strasbourg. Tilefnið var að sú sem þetta ritar hafði við lestur skýrslunnar á útkomudegi séð Íslands getið í 3. fylgiskjali sem lendingarstaðar í flutningum Þjóðverjans El-Masri sem var alsaklausum rænt af CIA og fluttur í fangabúðir í Afganistan. Utanríkisráðherra ákvað tvennt: Rannsókn byggða á gagnagrunni Evrópuráðsins, upplýsingum frá Amnesty International og öllu sem fannst í fjölmiðlum um lendingar hér á landi frá september 2001 til júní 2007.

Í öðru lagi í samstarfi við tollayfirvöld, flugmálastjórnir, lögreglu ofl. var tilkynnt um inngöngu og leit í öllum flugvélum. Á það reyndi síðan í nóvember þegar Sjónvarpið flutti fyrstu frétt um fangaflug á Reykjavíkurflugvelli. Í ljós kom að leitað hafði verið eins og vera bar og vélin flutti enga fanga. Aðferðafræði Íslands í þessu máli fylgdi tilmælum Amnesty og Evrópuráðsins vandlega og ytri skilaboð Íslands voru skýr, að landið tæki mannréttindi og varnir gegn pyntingum alvarlega og myndi ekki líða flug með fanga sem væri brot á alþjóðlegum mannréttindalögum.

21 Söndag fréttaþáttur dansks sjónvarpsins kom hingað sérstaklega í febrúar 2008 til að fjalla um þessar aðgerðir sem fyrirmynd fyrir eigin ríkisstjórn. Skýrslan sýndi að vélar með flugnúmer úr gagnrunnunum höfðu ítrekað lent hér á landi í fortíðnni en fangaflug verður ekki staðfest með óyggjandi hætti fyrr en Bandaríkjamenn eru reiðubúnir til að samstarfs um að upplýsa það eða einhverjum tekst að leka óyggjandi heimild þar um.

Ríkisstjórn Íslands var hins vegar sannarlega aðili að hörmulegum atburði í Kjúklingastræti í Kabúl 2004 sem Sverrir víkur að. Árið 2008 ákvað utanríkisráðherra að fela tveimur fv. hæstaréttardómurum að vera ytri rannsakendur atvika og atburðarásar sem þarna var og fara yfir viðbrögð íslenskra stjórnvalda vegna þeirra og hvort gera mætti betur. Fjölskyldur áttu um sárt að binda, málið var opið sár og skuggi þessi gein yfir starfi íslensku friðargæslunnar. Hæstaréttardómararnir fyrrverandi ræddu við alla hlutaðeigandi sem fengu þarna margir hverjir í fyrsta skipti raunverulega áheyrn. Niðurstöður fólu í sér nokkur ámæli fyrir stjórnvöld en einnig stuðning við einstaklinga sem leita vildu réttar síns og loks þá pólitísku ákvörðun að íslenskir friðargæslar skyldu framvegis ekki bera herbúninga til marks um stöðu innan herskipulags. Þjálfun Íslendinga til að starfa innan slíks skipulags væri ekki næg og fölsk ásýnd gæfi falskt öryggi.

Skýrsla um meint fangaflug og skýrsla hæstarréttardómarana um Kjúklingastræti voru báðar afhentar fjölmiðlum og hafa fengið ítarlega umfjöllun t.d. í Kastljósi. Grein Sverris Jakobssonar bar það með sér að hann hefði aldrei lesið þær þó það sé auðsótt mál og sennilega var hann búinn að gleyma þeim báðum. Áburður hans um yfirhylmingar er þannig innistæðulaus með öllu. Þarna datt Sverrir sagnfræðingur í heimildaleysi á rass sinn.

Sverrir er kunnur hernaðarandstæðingur. Flokkur hans hefur verið í ríkisstjórn í bráðum 2 ár. Á þeim tíma hefur natovæðing íslensku lögreglunnar hafist gegn eindregnum mótmælum Landssambands lögreglumanna, ríkislögreglustjóra verið afhent þjóðaröryggismál svonefnd með einu handtaki og lofthelgisgæsla með ratsjám fyrirsjáanlega einkavædd. Sverrir er kunnur áhugamaður um alþjóðamál en flokkur hans hefur enga utanríkisstefnu. Afhverju gerir hann engar kröfur til eigin valdaflokks?