Skuggavaldið: Popúlískir samsærisórar nú stjórnarhættir stórveldis Boði Logason skrifar 5. mars 2025 14:32 Donald Trump forseti Bandaríkjanna hefur náðað fjölda einstaklinga sem tóku þátt í árásinni á þinghúsið 6. janúar 2021, þar á meðal leiðtoga öfgahópa eins og Oath Keepers og Proud Boys. Getty Eftir að Donald Trump sneri aftur á forsetastól hefur hann þrætt samsæriskenningar eins og perlur á bandi í orðræðu sinni. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið, rýna prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann í hvernig samsæriskenningar hafa ekki aðeins mótað orðræðu Trumps heldur einnig ríkisstjórn hans og valdbeitingu. Í þættinum kemur meðal annars fram að Trump sé ekki lengur sá óskipulagði popúlisti sem skók Bandaríkin í fyrstu forsetatíð sinni þegar allt lék á reiðiskjálfi í kringum – líkt og rætt var í síðasta þætti Skuggavaldsins. Trump 2.0 sé hættulegri – skipulagðari, herskárri og með mun dýpri rætur í hugmyndafræði samsæriskenninga. Hann hafi ekki aðeins vísað í djúpríkið í kosningabaráttu sinni heldur beini nú öllu valdakerfi Bandaríkjanna að því að „hreinsa það út“. Valdatakan: Samsæriskenningar sem stjórnarstefna Hulda og Eiríkur tala um í þættinum að eftir endurkomu Trumps til valda í janúar 2025 hafi hann skipað ráðherra og embættismenn sem ekki bara trúa á samsæriskenningar heldur hafa byggt feril sinn á þeim.Ríkisstjórn hans samanstandi af einstaklingum sem líta á hefðbundnar bandarískar stofnanir sem óvini lýðræðisins.Í þættinum nefna þau meðal annars: Robert F. Kennedy yngri, heilbrigðisráðherra – einn frægasti dreifari samsæriskenninga um bólusetningar. Hefur haldið því fram að lyfjaiðnaðurinn hafi sviðsett COVID-19 til að græða á hræðslu almennings. Kash Patel, yfirmaður FBI – trúir því að bandarísk leyniþjónusta hafi reynt að fella Trump með samsæri og telur FBI hluta af djúpríkinu. Donald Trump yngri, ráðgjafi innflytjendamála – einn helsti talsmaður „Great Replacement“-kenningarinnar, sem heldur því fram að lýðfræðileg skipting Bandaríkjanna sé skipulagt samsæri til að veikja „hina raunverulegu Bandaríkjamenn“. Tulsi Gabbard, yfirmaður leyniþjónustunnar DNI – hefur daðrað við samsæriskenningar um að Bandaríkin séu stýrt af leynilegri alþjóðlegri elítu. Banatilræðið: Tvöföld tortryggni Ótrúlegasti atburður forsetabaráttunnar í fyrra var banatilræðið gegn Trump á opnum kosningafundi. Þótt opinberar skýringar séu nokkuð skýrar, breiddust samsæriskenningar út eins og eldur í sinu.Í þættinum segja þau að stuðningsmenn Trumps halda því fram að árásarmaðurinn hafi verið tengdur Antifa-hreyfingunni, þrátt fyrir algjöran skort á sönnunargögnum. Á hinn bóginn hafa andstæðingar hans haldið því fram að Trump hafi sviðsett árásina sjálfur til að setja sig í píslavættishlutverk – „false flag“ - aðgerð sem á að skapa samúð meðal kjósenda. Ofan laga og réttar Eftir valdatökuna hefur Trump einnig sýnt að hann er tilbúinn að umbuna þeim sem fylgdu honum í gegnum storminn. Hann hefur náðað fjölda einstaklinga sem tóku þátt í árásinni á þinghúsið 6. janúar 2021, þar á meðal leiðtoga öfgahópa eins og Oath Keepers og Proud Boys. Segja Hulda og Eiríkur að með þessu hafi Trump í raun gefið skilaboð um að ofbeldi sé réttlætanlegt þegar það er framið í hans nafni. Heimsvaldastefna Trumps: Innrásir og yfirtökur Í þættinum kemur fram að Trump hafi ekki aðeins beitt sér í innanlandsmálum með samsæriskenningum heldur hafi utanríkisstefna hans einnig tekið á sig æ dramatískari mynd. Hann hafi rætt um að yfirtaka Panama-skurðinn, Gasa, Grænland og jafnvel að innlima Kanada í Bandaríkin. Útmáð mörk samsæriskenninga og opinberrar stefnumótunar Í þættinum velta Eiríkur og Hulda því fyrir sér hvort nýi Trump væri eitthvað öðruvísi en sá sem var við völd á árunum 2017-2021, sem þau ræddu í fyrri þætti. Niðurstaðan þeirra er sú að hann er nú skipulagðari, djarfari og tilbúnari að beita ríkisvaldi til að fylgja eftir hugmyndafræði sinni. Hann hefur brotið niður mörkin á milli samsæriskenninga og opinberrar stefnumótunar. Það sem áður var hróp og köll á Truth Social sé nú orðið formleg stefna Bandaríkjastjórnar. Það sem áður var kosningaslagorð er nú orðið að raunverulegum aðgerðum. Trump hefur tekið popúlískan samsærisheim og gert hann að stjórnarháttum stórveldis. Alla þætti af Skuggavaldinu má nálgast á hlaðvarpsveitunni Tal. Skuggavaldið Donald Trump Bandaríkin Árás á bandaríska þinghúsið Mest lesið Einbýlishús með möguleika á makaskiptum Lífið „Blessaður, þú ert með heilaæxli“ Lífið Berbrjósta og bleikhærðar með byltingu Lífið Frumsýning á Vísi: Stikla fyrir aðra seríu af Bannað að hlæja Lífið Stórstjörnur í mögulegum ástarþríhyrningi Lífið Leikur Elsu Lund í fatla eftir vondan skell Lífið Segir Gleðigönguna ekki vera fyrir sig en styður baráttuna Lífið Sagan þegar Villi Vill ákvað að lagið Söknuður yrði í eigin jarðarför Lífið Stiklusúpa: Eins gott að þið spöruðuð frídaga inn í haustið Leikjavísir Taylor Swift trúlofuð Lífið Fleiri fréttir Skiptir stærðin raunverulega máli? Berbrjósta og bleikhærðar með byltingu Taylor Swift trúlofuð Taumlaus gleði og stjörnum prýddir tónleikar Stórstjörnur í mögulegum ástarþríhyrningi Leikur Elsu Lund í fatla eftir vondan skell Segir Gleðigönguna ekki vera fyrir sig en styður baráttuna Einbýlishús með möguleika á makaskiptum Sagan þegar Villi Vill ákvað að lagið Söknuður yrði í eigin jarðarför Frumsýning á Vísi: Stikla fyrir aðra seríu af Bannað að hlæja Dansinn dunaði á Menningarnótt Will Smith sakaður um að falsa áhorfendur með gervigreind Lil Nas X laus gegn tryggingu „Blessaður, þú ert með heilaæxli“ Woody Allen segist enginn aðdáandi Pútíns Ein glæsilegasta leikkona landsins selur slotið Lil Nas X ákærður fyrir brot á alríkislögum Ljúffengir hafraklattar með kaffinu Þetta eru keppendur Ungfrú Ísland Teen 2025 Hegðun Benedikts kom upp um bónorðið „Hjálpar okkur í að nýta þjónustu sem er ekki til á Íslandi í dag en ætti að vera til“ Fagurkeri selur miðbæjarperlu „Ég trúði því aldrei að ég yrði þessi gaur“ Sonur Rögnu og Árna kominn með nafn Stjörnulífið: Maraþon, brúðkaup og gellugallinn Myndaveisla: Vestri fékk konunglegar móttökur á Ísafirði Kom með blóðugar tær í mark eftir heilt maraþon berfættur Tóku hlé í miðju hlaupi til að halda tónleika Skúli hannaði hof fyrir Grímu Fann nýjan tilgang í kjölfar lömunar í kraftlyftingum Sjá meira
Í þættinum kemur meðal annars fram að Trump sé ekki lengur sá óskipulagði popúlisti sem skók Bandaríkin í fyrstu forsetatíð sinni þegar allt lék á reiðiskjálfi í kringum – líkt og rætt var í síðasta þætti Skuggavaldsins. Trump 2.0 sé hættulegri – skipulagðari, herskárri og með mun dýpri rætur í hugmyndafræði samsæriskenninga. Hann hafi ekki aðeins vísað í djúpríkið í kosningabaráttu sinni heldur beini nú öllu valdakerfi Bandaríkjanna að því að „hreinsa það út“. Valdatakan: Samsæriskenningar sem stjórnarstefna Hulda og Eiríkur tala um í þættinum að eftir endurkomu Trumps til valda í janúar 2025 hafi hann skipað ráðherra og embættismenn sem ekki bara trúa á samsæriskenningar heldur hafa byggt feril sinn á þeim.Ríkisstjórn hans samanstandi af einstaklingum sem líta á hefðbundnar bandarískar stofnanir sem óvini lýðræðisins.Í þættinum nefna þau meðal annars: Robert F. Kennedy yngri, heilbrigðisráðherra – einn frægasti dreifari samsæriskenninga um bólusetningar. Hefur haldið því fram að lyfjaiðnaðurinn hafi sviðsett COVID-19 til að græða á hræðslu almennings. Kash Patel, yfirmaður FBI – trúir því að bandarísk leyniþjónusta hafi reynt að fella Trump með samsæri og telur FBI hluta af djúpríkinu. Donald Trump yngri, ráðgjafi innflytjendamála – einn helsti talsmaður „Great Replacement“-kenningarinnar, sem heldur því fram að lýðfræðileg skipting Bandaríkjanna sé skipulagt samsæri til að veikja „hina raunverulegu Bandaríkjamenn“. Tulsi Gabbard, yfirmaður leyniþjónustunnar DNI – hefur daðrað við samsæriskenningar um að Bandaríkin séu stýrt af leynilegri alþjóðlegri elítu. Banatilræðið: Tvöföld tortryggni Ótrúlegasti atburður forsetabaráttunnar í fyrra var banatilræðið gegn Trump á opnum kosningafundi. Þótt opinberar skýringar séu nokkuð skýrar, breiddust samsæriskenningar út eins og eldur í sinu.Í þættinum segja þau að stuðningsmenn Trumps halda því fram að árásarmaðurinn hafi verið tengdur Antifa-hreyfingunni, þrátt fyrir algjöran skort á sönnunargögnum. Á hinn bóginn hafa andstæðingar hans haldið því fram að Trump hafi sviðsett árásina sjálfur til að setja sig í píslavættishlutverk – „false flag“ - aðgerð sem á að skapa samúð meðal kjósenda. Ofan laga og réttar Eftir valdatökuna hefur Trump einnig sýnt að hann er tilbúinn að umbuna þeim sem fylgdu honum í gegnum storminn. Hann hefur náðað fjölda einstaklinga sem tóku þátt í árásinni á þinghúsið 6. janúar 2021, þar á meðal leiðtoga öfgahópa eins og Oath Keepers og Proud Boys. Segja Hulda og Eiríkur að með þessu hafi Trump í raun gefið skilaboð um að ofbeldi sé réttlætanlegt þegar það er framið í hans nafni. Heimsvaldastefna Trumps: Innrásir og yfirtökur Í þættinum kemur fram að Trump hafi ekki aðeins beitt sér í innanlandsmálum með samsæriskenningum heldur hafi utanríkisstefna hans einnig tekið á sig æ dramatískari mynd. Hann hafi rætt um að yfirtaka Panama-skurðinn, Gasa, Grænland og jafnvel að innlima Kanada í Bandaríkin. Útmáð mörk samsæriskenninga og opinberrar stefnumótunar Í þættinum velta Eiríkur og Hulda því fyrir sér hvort nýi Trump væri eitthvað öðruvísi en sá sem var við völd á árunum 2017-2021, sem þau ræddu í fyrri þætti. Niðurstaðan þeirra er sú að hann er nú skipulagðari, djarfari og tilbúnari að beita ríkisvaldi til að fylgja eftir hugmyndafræði sinni. Hann hefur brotið niður mörkin á milli samsæriskenninga og opinberrar stefnumótunar. Það sem áður var hróp og köll á Truth Social sé nú orðið formleg stefna Bandaríkjastjórnar. Það sem áður var kosningaslagorð er nú orðið að raunverulegum aðgerðum. Trump hefur tekið popúlískan samsærisheim og gert hann að stjórnarháttum stórveldis. Alla þætti af Skuggavaldinu má nálgast á hlaðvarpsveitunni Tal.
Skuggavaldið Donald Trump Bandaríkin Árás á bandaríska þinghúsið Mest lesið Einbýlishús með möguleika á makaskiptum Lífið „Blessaður, þú ert með heilaæxli“ Lífið Berbrjósta og bleikhærðar með byltingu Lífið Frumsýning á Vísi: Stikla fyrir aðra seríu af Bannað að hlæja Lífið Stórstjörnur í mögulegum ástarþríhyrningi Lífið Leikur Elsu Lund í fatla eftir vondan skell Lífið Segir Gleðigönguna ekki vera fyrir sig en styður baráttuna Lífið Sagan þegar Villi Vill ákvað að lagið Söknuður yrði í eigin jarðarför Lífið Stiklusúpa: Eins gott að þið spöruðuð frídaga inn í haustið Leikjavísir Taylor Swift trúlofuð Lífið Fleiri fréttir Skiptir stærðin raunverulega máli? Berbrjósta og bleikhærðar með byltingu Taylor Swift trúlofuð Taumlaus gleði og stjörnum prýddir tónleikar Stórstjörnur í mögulegum ástarþríhyrningi Leikur Elsu Lund í fatla eftir vondan skell Segir Gleðigönguna ekki vera fyrir sig en styður baráttuna Einbýlishús með möguleika á makaskiptum Sagan þegar Villi Vill ákvað að lagið Söknuður yrði í eigin jarðarför Frumsýning á Vísi: Stikla fyrir aðra seríu af Bannað að hlæja Dansinn dunaði á Menningarnótt Will Smith sakaður um að falsa áhorfendur með gervigreind Lil Nas X laus gegn tryggingu „Blessaður, þú ert með heilaæxli“ Woody Allen segist enginn aðdáandi Pútíns Ein glæsilegasta leikkona landsins selur slotið Lil Nas X ákærður fyrir brot á alríkislögum Ljúffengir hafraklattar með kaffinu Þetta eru keppendur Ungfrú Ísland Teen 2025 Hegðun Benedikts kom upp um bónorðið „Hjálpar okkur í að nýta þjónustu sem er ekki til á Íslandi í dag en ætti að vera til“ Fagurkeri selur miðbæjarperlu „Ég trúði því aldrei að ég yrði þessi gaur“ Sonur Rögnu og Árna kominn með nafn Stjörnulífið: Maraþon, brúðkaup og gellugallinn Myndaveisla: Vestri fékk konunglegar móttökur á Ísafirði Kom með blóðugar tær í mark eftir heilt maraþon berfættur Tóku hlé í miðju hlaupi til að halda tónleika Skúli hannaði hof fyrir Grímu Fann nýjan tilgang í kjölfar lömunar í kraftlyftingum Sjá meira