Elka Björnsdóttir hélt dagbók um erfiða fátækt í Reykjavík María Elísabet Pallé skrifar 7. september 2017 20:00 Elke fæddist árið 1881 og dó árið 1924. Þegar hún var 25 ára gömul flutti hún úr Þingvallasveit til Reykjavíkur og hóf að rita dagbækur sínar þar sem hún lýsir erfiðu lífi á þessum tíma. Lesið var upp úr dagbókum hennar á Austurvelli í dag. „Hún lýsir þessu lífi sem mjög erfiðu sem daglaunamaður í Reykjavík á þessum árum fyrir daga allra almanntrygginga og þetta er ótrúleg heimild um líf fátæks fókls á Íslandi á þessum tíma og sem slík ótrúlega merkileg,“ segir Hilma Gunnarsdóttir sem hefur kynnt sér dagbækurnar. Elka var frumkvöðull í verkalýðsbaráttunni en lengst af starfaði hún við þrif í miðbæ Reykjavíkur. „Elka var frábær manneskja, svona kona eins og maður myndi vilja hafa í sínu lífi, hún vildi reynast fólki vel og var góð við dýr og menn ásamt því að vera mikill leiðtogi í raun. Hún stofnaði verkakonufélagið Framsókn ásamt fleiri konum, sat stofnfund ASÍ og Alþýðuflokksins og beitti sér í verkalýðsmálum,“ segir Hilma. Hilma segir að dagbækurnar innihaldi bæði sorg og bjartsýni en séu lýsandi fyrir þau afrek sem verkalýðshreyfingin vann á tiltölulega stuttum tíma. „ Hún var mjög höfðingjadjörf, hún vílaði ekki fyrir sér að banka upp á hjá forráðamönnum útgerðarfyrirtækisins Kvöldúlfs og biðja um kauphækkun. Hún var líka mjög praktísk í sínum lausnum, hún sér það að hún getur ekki lifað á þessum launum sem hún er að fá og hún vill breyta því,“ segir Hilma. Mest lesið Matráður segir upp á Mánagarði Innlent Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Innlent „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Innlent Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segja „fit to fly“ vottorð brjóta gegn siðareglum lækna Innlent Byrja að rukka sérstaklega fyrir ökuskírteini á plasti Innlent „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Innlent Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Innlent Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Innlent Fleiri fréttir Stefna ríkinu vegna framgöngu lögreglu Flokkshollusta á undanhaldi Þrír fluttir á slysadeild eftir árekstur við Húnaver Mikið vinnuálag til að ná launum upp sem læknir Kristrún hefur beðið Dag afsökunar Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Tæpur helmingur grunnskóla hefur bannað síma Læknar í verkfall, ellefu framboð og hrekkjavaka í Vesturbæ Máttu ekki selja eldaðan mat Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Sigurjón leiðir í Norðausturkjördæmi „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Læknar á leið í verkfall Guðmundur Ingi leiðir og skrifstofustjórinn í öðru Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Formaður Lýðræðisflokksins sagður misbeita samsæriskenningu „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Fékk slá í höfuðið og málið fer fyrir Hæstarétt Borgarfulltrúi skipar annað sætið í kjördæmi formannsins Risastór ákvörðun íbúa í Þorlákshöfn handan við hornið Hvetja Ísland til að draga enn frekar úr losun Stórt skref stigið í átt að fullgildri aðild Færeyja, Álandseyja og Grænlands Framboðslisti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi birtur Á ekki von á að þeim fjölgi sem þurfi innlögn vegna E.coli Fækka áramótabrennum í Reykjavík um fjórar Þau skipa framboðslista Pírata í kosningunum Bein útsending: Vítt og breitt um almannavarnamál „Þegar þú liggur yfir þessu dag og nótt þá byrjar þú að þekkja þá“ Máttu ekki hvetja hlunnfarið starfsfólk til að hætta Sjá meira
Elke fæddist árið 1881 og dó árið 1924. Þegar hún var 25 ára gömul flutti hún úr Þingvallasveit til Reykjavíkur og hóf að rita dagbækur sínar þar sem hún lýsir erfiðu lífi á þessum tíma. Lesið var upp úr dagbókum hennar á Austurvelli í dag. „Hún lýsir þessu lífi sem mjög erfiðu sem daglaunamaður í Reykjavík á þessum árum fyrir daga allra almanntrygginga og þetta er ótrúleg heimild um líf fátæks fókls á Íslandi á þessum tíma og sem slík ótrúlega merkileg,“ segir Hilma Gunnarsdóttir sem hefur kynnt sér dagbækurnar. Elka var frumkvöðull í verkalýðsbaráttunni en lengst af starfaði hún við þrif í miðbæ Reykjavíkur. „Elka var frábær manneskja, svona kona eins og maður myndi vilja hafa í sínu lífi, hún vildi reynast fólki vel og var góð við dýr og menn ásamt því að vera mikill leiðtogi í raun. Hún stofnaði verkakonufélagið Framsókn ásamt fleiri konum, sat stofnfund ASÍ og Alþýðuflokksins og beitti sér í verkalýðsmálum,“ segir Hilma. Hilma segir að dagbækurnar innihaldi bæði sorg og bjartsýni en séu lýsandi fyrir þau afrek sem verkalýðshreyfingin vann á tiltölulega stuttum tíma. „ Hún var mjög höfðingjadjörf, hún vílaði ekki fyrir sér að banka upp á hjá forráðamönnum útgerðarfyrirtækisins Kvöldúlfs og biðja um kauphækkun. Hún var líka mjög praktísk í sínum lausnum, hún sér það að hún getur ekki lifað á þessum launum sem hún er að fá og hún vill breyta því,“ segir Hilma.
Mest lesið Matráður segir upp á Mánagarði Innlent Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Innlent „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Innlent Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segja „fit to fly“ vottorð brjóta gegn siðareglum lækna Innlent Byrja að rukka sérstaklega fyrir ökuskírteini á plasti Innlent „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Innlent Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Innlent Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Innlent Fleiri fréttir Stefna ríkinu vegna framgöngu lögreglu Flokkshollusta á undanhaldi Þrír fluttir á slysadeild eftir árekstur við Húnaver Mikið vinnuálag til að ná launum upp sem læknir Kristrún hefur beðið Dag afsökunar Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Tæpur helmingur grunnskóla hefur bannað síma Læknar í verkfall, ellefu framboð og hrekkjavaka í Vesturbæ Máttu ekki selja eldaðan mat Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Sigurjón leiðir í Norðausturkjördæmi „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Læknar á leið í verkfall Guðmundur Ingi leiðir og skrifstofustjórinn í öðru Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Formaður Lýðræðisflokksins sagður misbeita samsæriskenningu „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Fékk slá í höfuðið og málið fer fyrir Hæstarétt Borgarfulltrúi skipar annað sætið í kjördæmi formannsins Risastór ákvörðun íbúa í Þorlákshöfn handan við hornið Hvetja Ísland til að draga enn frekar úr losun Stórt skref stigið í átt að fullgildri aðild Færeyja, Álandseyja og Grænlands Framboðslisti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi birtur Á ekki von á að þeim fjölgi sem þurfi innlögn vegna E.coli Fækka áramótabrennum í Reykjavík um fjórar Þau skipa framboðslista Pírata í kosningunum Bein útsending: Vítt og breitt um almannavarnamál „Þegar þú liggur yfir þessu dag og nótt þá byrjar þú að þekkja þá“ Máttu ekki hvetja hlunnfarið starfsfólk til að hætta Sjá meira