Stormasamur fyrsti mánuður Donald Trump í embætti forseta Bandaríkjanna atli ísleifsson skrifar 20. febrúar 2017 12:45 Donald Trump er 45. forseti Bandaríkjanna. Vísir/AFP Mánuður er í dag liðinn frá því að Donald Trump sór embættiseið og tók þar með við embætti forseta Bandaríkjanna af Barack Obama. Óhætt er að segja að mikið hefur gustað um Trump, starfslið hans og embættisverk þessar fyrstu vikurnar. Þessi mál hafa einna helst einkennt fyrsta mánuð valdatíðar þessa 45. forseta Bandaríkjanna:Fyrsta vikanFyrsta verkið í embætti: Ræðst gegn ObamacareEinungis nokkrum tímum eftir að Donald Trump sór embættiseið undirritaði hann tilskipun sem felur í sér að takmarka áhrif og útgjöld Bandaríkjastjórnar vegna sjúkratryggingakerfis Bandaríkjastjórnar sem hefur gengið undir nafninu Obamacare. Sagði Trump þetta fyrsta skrefið í þá átt að afnema kerfið í heild sinni.Hvað mættu margir á innsetningarathöfnina? Ljóst var að mun færri sóttu innsetningarathöfn Donald Trump í Washington DC þann 20. janúar síðastliðinn, borið saman við innsetningarathöfn Obama átta árum fyrr.The crowd size comparison, from 2009 and today. pic.twitter.com/iMYZy9PRK8— Matt Viser (@mviser) January 20, 2017 Ljósmyndir sönnuðu þetta en Trump sjálfur og fjölmiðlafulltrúinn Sean Spicer sökuðu fjölmiðla um að draga úr fjöldanum í umfjöllun sinni og fullyrtu að aldrei höfðu fleiri fylgst með slíkri athöfn. Kellyanne Conway, ráðgjafi Trump, varði fullyrðingar Spicer og sagði hann einungis hafa varpað fram „öðrum mögulegum -staðreyndum“ (e. alternative facts).Árásir á fjölmiðla Fyrstu vikur forsetatíðar Trump hafa annars einkennst mjög af árásum á fjölmiðla, þar sem Trump hefur sakað ákveðna fjölmiðla, meðal annars CNN og MSNBC, um að flytja falsaðar fréttir (e. fake news). Fox virðist vera sú stöð sem einna helst nýtur velvildar Trump af þeim stærstu, en síðustu daga hafa einstakir fréttamenn Fox einnig gagnrýnt Trump fyrir árásir hans á fjölmiðla.Trump ræðst gegn fóstureyðingum Trump undirritaði tilskipun sem kemur í veg fyrir að fjármagn frá alríkisstjórninni þar í landi fari til alþjóðlegra hópa, sem framkvæma eða styðji með einhverjum hætti fóstureyðingar.Trump ræðst gegn fríverslun Trump skrifaði hann undir tilskipun þess efnis að Bandaríkin dragi sig út úr fríverslunarsamstarfi Kyrrahafsríkja (Trans-Pacific Partnership (TPP)). Áður höfðu tólf ríki skrifað undir samninginn, en Obama var hlynntur samningnum. Trump hefur einnig sagt vilja endursemja um NAFTA, fríverslunarsamtarf Norður-Ameríkuríkja.Múrinn á landamærum Bandaríkjanna og Mexíkó Trump greindi frá því að framkvæmdir við byggingu múrs á landamærum Mexíkó og Bandaríkjanna myndu hefjast við fyrsta tækifæri. Þá sagði hann að hann myndi sjá til þess að Mexíkó myndi borga reikninginn, meðal annars með því að koma á 20 prósenta skatti á innflutning á mexíkóskum vörum til Bandaríkjanna. Enrique Pena Nieto Mexíkóforseti aflýsti fyrirhuguðum fundi sínum með Trump vegna gjörða og orða Trump.Theresa May og Donald Trump.Vísir/AFPMay fyrst erlendra leiðtoga til að heimsækja Trump Theresa May, forsætisráðherra Bretlands, var fyrst erlendra þjóðarleiðtoga til að heimsækja Trump í Washington. Að fundi loknum lagði May áherslu á að Trump studdi vel við bakið á NATO, þrátt fyrir að hann hafi áður sagt bandalagið vera úrelt.Trump og ferðabannið Trump undirritaði tilskipun um að tímabundið banna komu ríkisborgara frá sjö múslimaríkjum – Írans, Íraks, Líbíu, Sómalíu, Súdan, Sýrlands og Jemen – til Bandaríkjanna, þrátt fyrir að búa yfir gildri vegabréfsáritun. Tilskipun Trump olli mikilli ringulreið á flugvöllum víða um heim. Í kosningabaráttunni hafði Trump sagst vilja banna komu allra múslima til landsins.Önnur vikanFerðabannið gagnrýnt Önnur vika Trump í embætti einkenndist af harðri gagnrýni á ferðabannið. Mikill fjöldi fólks mótmælti á götum og flugvöllum. Dómari í Washington-ríki dæmdi bannið ólöglegt og að það skyldi afnumið. Áfrýjunardómstóll í San Francisco ákvað síðar að lögbannið sem sett var á tilskipuninaskyldi standa. Trump var allt annað en sáttur.SEE YOU IN COURT, THE SECURITY OF OUR NATION IS AT STAKE!— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) February 9, 2017 Varaði við byggingu nýrra landnemabyggðaÞað kom nokkuð á óvart þegar Trump varaði Ísraelsstjórn við byggingu nýrra landtökubyggða. Sagði hann að slíkar byggðist væru ekki til þess fallandi að stuðla að friði.Tilnefnir Gorsuch sem nýjan hæstaréttardómara Trump tilnefndi hinn 49 ára Neil Gorsuch sem nýjan dómara við hæstarétt Bandaríkjanna.Þriðja vikanFundaði með AbeTrump fundaði með Shinzo Abe, forsætisráðherra Japan, í Washington. Leiðtogarnir ræddu aðallega þau mál þar sem ríkin hafa sameiginlegra hagsmuna að gæta en mesta athygli vakti þó vandræðalegt og langt handaband þeirra.Yfirheyrslur öldungadeildarinnar Bandaríkjaþing þarf að staðfesta skipun fjölda þeirra sem forseti tilnefnir til að gegna ákveðnum embættum í stjórn sinni. Hafa viðkomandi mætt yfir þingnefnd til að svara spurningum, en margir þeirra sem Trump tilnefndi eru umdeildir mjög, svo sem dómsmálaráðherrann Jeff Sessions og menntamálaráðherrann Betsy DeVos. Þingið samþykkti skipun DeVos með 51 greiddi atkvæði gegn 50 greiddu en varaforsetinn Mike Pence þurfti þar að greiða úrslitaatkvæðið þar sem jafnt var á munum. Afar fátítt er að varaforsetinn þurfi að greiða atkvæði.Vörulína Ivönku og Nordstrom Trump sakaði verslunakeðjuna Nordstrom um að fara illa með dóttur sína Ivönku Trump, eftir að ákveðið var að hætta sölu á vörulínu hennar í verslunum Nordstrom. Conway þótti feta mjög vafasamar slóðir þegar hún hvatti fólk sérstaklega til að kaupa vörur úr fata- og skartgripalínu Ivönku.My daughter Ivanka has been treated so unfairly by @Nordstrom. She is a great person -- always pushing me to do the right thing! Terrible!— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) February 8, 2017 Flynn og samskiptin við RússlandFréttir eru sagðar af samskiptum þjóðaröryggisráðgjafans Michael Flynn við sendiherra Rússlands, áður en Trump tók við embætti forseta. Málið hefur reynst Trump-stjórninni afar erfitt og leiddi að lokum til afsagnar Flynn, eftir einungis 24 daga í embætti.Fjórða vikanTrump hitter Trudeau Þriðji fundur Trump með leiðtoga erlends ríkis var fundur hans og Justin Trudeau, forsætisráðherra Kanada. Líkt og á fundi Trump og Abe vakti handaband þeirra sérstaka athygli.Vandræði með vinnumálaráðherrannTrump tilnefndi Alexander Acosta í embætti vinnumálaráðherra eftir að Andrew Puzder, sem Trump hafði upphaflega tilnefnt í embættið, dró sig í hlé eftir að hann missti stuðning þingmanna Repúblikana.Einstakur fréttamannafundur Trump réðst harkalega gegn fjölmiðlum á einstökum 75 mínútna fréttamannafundi. Sagði hann fjölmiðla stjórnlausa. Donald Trump Forsetakosningar í Bandaríkjunum Mest lesið Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Leggur viðskiptaþvinganir á rússneska olíurisa Erlent Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Innlent Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play Innlent Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Innlent Fasteignamarkaðurinn „kaupendamarkaður“ að mati fasteignasala Viðskipti innlent „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Innlent Mikill hiti í síðustu kappræðunum fyrir kosningar Erlent Klukkustunda bið eftir dekkjaskiptum í vetrarparadísinni Veður Fleiri fréttir Mikill hiti í síðustu kappræðunum fyrir kosningar Leggur viðskiptaþvinganir á rússneska olíurisa Hafa drepið 34 í árásum á meinta smyglara Myndavélar sneru í ranga átt er gripunum var stolið Rannsaka jákvæð áhrif covid-bóluefnis á krabbameinssjúklinga Gerðu árás á leikskóla í Karkív Hegseth bannar nú samskipti við þingið Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Vísindamenn segja mikilvægt að vanda valið á þunglyndislyfjum Sextíu og þrír látnir eftir umferðarslys í Úganda Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Óttast að senda hermenn til Gasa Rífa hluta Hvíta hússins fyrir veislusal Trumps Ólíklegt að Trump og Pútín muni funda í bráð Serbneskur stríðsglæpamaður farinn yfir móðuna miklu 21 árs fangelsi fyrir banatilræðið gegn Fico Gagnrýndur fyrir ummæli um ógn af hálfu innflytjenda Refsidómi Diddy verði áfrýjað Fyrsta konan til að verða forsætisráðherra Japans Selja neyðargetnaðarvörn sem lausasölulyf í fyrsta skipti Opnar á að útvista loftslagsmarkmiðum Evrópu enn frekar Neitar enn að hleypa nýrri þingkonu að Enginn arftaki í augsýn hjá Xi Hafna aftur tillögu Trumps Frekari uppljóstranir vekja reiði og áköll um viðbrögð Fá heimild til að skjóta niður dróna yfir herstöðvum Tuttugu ára stjórn sósíalista í Bólivíu á enda Trump sagður hafa þrýst á Selenskí að gefa eftir land Segir vopnahlé enn í gildi á Gasa Komust á brott með átta ómetanlega skartgripi Sjá meira
Mánuður er í dag liðinn frá því að Donald Trump sór embættiseið og tók þar með við embætti forseta Bandaríkjanna af Barack Obama. Óhætt er að segja að mikið hefur gustað um Trump, starfslið hans og embættisverk þessar fyrstu vikurnar. Þessi mál hafa einna helst einkennt fyrsta mánuð valdatíðar þessa 45. forseta Bandaríkjanna:Fyrsta vikanFyrsta verkið í embætti: Ræðst gegn ObamacareEinungis nokkrum tímum eftir að Donald Trump sór embættiseið undirritaði hann tilskipun sem felur í sér að takmarka áhrif og útgjöld Bandaríkjastjórnar vegna sjúkratryggingakerfis Bandaríkjastjórnar sem hefur gengið undir nafninu Obamacare. Sagði Trump þetta fyrsta skrefið í þá átt að afnema kerfið í heild sinni.Hvað mættu margir á innsetningarathöfnina? Ljóst var að mun færri sóttu innsetningarathöfn Donald Trump í Washington DC þann 20. janúar síðastliðinn, borið saman við innsetningarathöfn Obama átta árum fyrr.The crowd size comparison, from 2009 and today. pic.twitter.com/iMYZy9PRK8— Matt Viser (@mviser) January 20, 2017 Ljósmyndir sönnuðu þetta en Trump sjálfur og fjölmiðlafulltrúinn Sean Spicer sökuðu fjölmiðla um að draga úr fjöldanum í umfjöllun sinni og fullyrtu að aldrei höfðu fleiri fylgst með slíkri athöfn. Kellyanne Conway, ráðgjafi Trump, varði fullyrðingar Spicer og sagði hann einungis hafa varpað fram „öðrum mögulegum -staðreyndum“ (e. alternative facts).Árásir á fjölmiðla Fyrstu vikur forsetatíðar Trump hafa annars einkennst mjög af árásum á fjölmiðla, þar sem Trump hefur sakað ákveðna fjölmiðla, meðal annars CNN og MSNBC, um að flytja falsaðar fréttir (e. fake news). Fox virðist vera sú stöð sem einna helst nýtur velvildar Trump af þeim stærstu, en síðustu daga hafa einstakir fréttamenn Fox einnig gagnrýnt Trump fyrir árásir hans á fjölmiðla.Trump ræðst gegn fóstureyðingum Trump undirritaði tilskipun sem kemur í veg fyrir að fjármagn frá alríkisstjórninni þar í landi fari til alþjóðlegra hópa, sem framkvæma eða styðji með einhverjum hætti fóstureyðingar.Trump ræðst gegn fríverslun Trump skrifaði hann undir tilskipun þess efnis að Bandaríkin dragi sig út úr fríverslunarsamstarfi Kyrrahafsríkja (Trans-Pacific Partnership (TPP)). Áður höfðu tólf ríki skrifað undir samninginn, en Obama var hlynntur samningnum. Trump hefur einnig sagt vilja endursemja um NAFTA, fríverslunarsamtarf Norður-Ameríkuríkja.Múrinn á landamærum Bandaríkjanna og Mexíkó Trump greindi frá því að framkvæmdir við byggingu múrs á landamærum Mexíkó og Bandaríkjanna myndu hefjast við fyrsta tækifæri. Þá sagði hann að hann myndi sjá til þess að Mexíkó myndi borga reikninginn, meðal annars með því að koma á 20 prósenta skatti á innflutning á mexíkóskum vörum til Bandaríkjanna. Enrique Pena Nieto Mexíkóforseti aflýsti fyrirhuguðum fundi sínum með Trump vegna gjörða og orða Trump.Theresa May og Donald Trump.Vísir/AFPMay fyrst erlendra leiðtoga til að heimsækja Trump Theresa May, forsætisráðherra Bretlands, var fyrst erlendra þjóðarleiðtoga til að heimsækja Trump í Washington. Að fundi loknum lagði May áherslu á að Trump studdi vel við bakið á NATO, þrátt fyrir að hann hafi áður sagt bandalagið vera úrelt.Trump og ferðabannið Trump undirritaði tilskipun um að tímabundið banna komu ríkisborgara frá sjö múslimaríkjum – Írans, Íraks, Líbíu, Sómalíu, Súdan, Sýrlands og Jemen – til Bandaríkjanna, þrátt fyrir að búa yfir gildri vegabréfsáritun. Tilskipun Trump olli mikilli ringulreið á flugvöllum víða um heim. Í kosningabaráttunni hafði Trump sagst vilja banna komu allra múslima til landsins.Önnur vikanFerðabannið gagnrýnt Önnur vika Trump í embætti einkenndist af harðri gagnrýni á ferðabannið. Mikill fjöldi fólks mótmælti á götum og flugvöllum. Dómari í Washington-ríki dæmdi bannið ólöglegt og að það skyldi afnumið. Áfrýjunardómstóll í San Francisco ákvað síðar að lögbannið sem sett var á tilskipuninaskyldi standa. Trump var allt annað en sáttur.SEE YOU IN COURT, THE SECURITY OF OUR NATION IS AT STAKE!— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) February 9, 2017 Varaði við byggingu nýrra landnemabyggðaÞað kom nokkuð á óvart þegar Trump varaði Ísraelsstjórn við byggingu nýrra landtökubyggða. Sagði hann að slíkar byggðist væru ekki til þess fallandi að stuðla að friði.Tilnefnir Gorsuch sem nýjan hæstaréttardómara Trump tilnefndi hinn 49 ára Neil Gorsuch sem nýjan dómara við hæstarétt Bandaríkjanna.Þriðja vikanFundaði með AbeTrump fundaði með Shinzo Abe, forsætisráðherra Japan, í Washington. Leiðtogarnir ræddu aðallega þau mál þar sem ríkin hafa sameiginlegra hagsmuna að gæta en mesta athygli vakti þó vandræðalegt og langt handaband þeirra.Yfirheyrslur öldungadeildarinnar Bandaríkjaþing þarf að staðfesta skipun fjölda þeirra sem forseti tilnefnir til að gegna ákveðnum embættum í stjórn sinni. Hafa viðkomandi mætt yfir þingnefnd til að svara spurningum, en margir þeirra sem Trump tilnefndi eru umdeildir mjög, svo sem dómsmálaráðherrann Jeff Sessions og menntamálaráðherrann Betsy DeVos. Þingið samþykkti skipun DeVos með 51 greiddi atkvæði gegn 50 greiddu en varaforsetinn Mike Pence þurfti þar að greiða úrslitaatkvæðið þar sem jafnt var á munum. Afar fátítt er að varaforsetinn þurfi að greiða atkvæði.Vörulína Ivönku og Nordstrom Trump sakaði verslunakeðjuna Nordstrom um að fara illa með dóttur sína Ivönku Trump, eftir að ákveðið var að hætta sölu á vörulínu hennar í verslunum Nordstrom. Conway þótti feta mjög vafasamar slóðir þegar hún hvatti fólk sérstaklega til að kaupa vörur úr fata- og skartgripalínu Ivönku.My daughter Ivanka has been treated so unfairly by @Nordstrom. She is a great person -- always pushing me to do the right thing! Terrible!— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) February 8, 2017 Flynn og samskiptin við RússlandFréttir eru sagðar af samskiptum þjóðaröryggisráðgjafans Michael Flynn við sendiherra Rússlands, áður en Trump tók við embætti forseta. Málið hefur reynst Trump-stjórninni afar erfitt og leiddi að lokum til afsagnar Flynn, eftir einungis 24 daga í embætti.Fjórða vikanTrump hitter Trudeau Þriðji fundur Trump með leiðtoga erlends ríkis var fundur hans og Justin Trudeau, forsætisráðherra Kanada. Líkt og á fundi Trump og Abe vakti handaband þeirra sérstaka athygli.Vandræði með vinnumálaráðherrannTrump tilnefndi Alexander Acosta í embætti vinnumálaráðherra eftir að Andrew Puzder, sem Trump hafði upphaflega tilnefnt í embættið, dró sig í hlé eftir að hann missti stuðning þingmanna Repúblikana.Einstakur fréttamannafundur Trump réðst harkalega gegn fjölmiðlum á einstökum 75 mínútna fréttamannafundi. Sagði hann fjölmiðla stjórnlausa.
Donald Trump Forsetakosningar í Bandaríkjunum Mest lesið Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Leggur viðskiptaþvinganir á rússneska olíurisa Erlent Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Innlent Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play Innlent Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Innlent Fasteignamarkaðurinn „kaupendamarkaður“ að mati fasteignasala Viðskipti innlent „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Innlent Mikill hiti í síðustu kappræðunum fyrir kosningar Erlent Klukkustunda bið eftir dekkjaskiptum í vetrarparadísinni Veður Fleiri fréttir Mikill hiti í síðustu kappræðunum fyrir kosningar Leggur viðskiptaþvinganir á rússneska olíurisa Hafa drepið 34 í árásum á meinta smyglara Myndavélar sneru í ranga átt er gripunum var stolið Rannsaka jákvæð áhrif covid-bóluefnis á krabbameinssjúklinga Gerðu árás á leikskóla í Karkív Hegseth bannar nú samskipti við þingið Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Vísindamenn segja mikilvægt að vanda valið á þunglyndislyfjum Sextíu og þrír látnir eftir umferðarslys í Úganda Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Óttast að senda hermenn til Gasa Rífa hluta Hvíta hússins fyrir veislusal Trumps Ólíklegt að Trump og Pútín muni funda í bráð Serbneskur stríðsglæpamaður farinn yfir móðuna miklu 21 árs fangelsi fyrir banatilræðið gegn Fico Gagnrýndur fyrir ummæli um ógn af hálfu innflytjenda Refsidómi Diddy verði áfrýjað Fyrsta konan til að verða forsætisráðherra Japans Selja neyðargetnaðarvörn sem lausasölulyf í fyrsta skipti Opnar á að útvista loftslagsmarkmiðum Evrópu enn frekar Neitar enn að hleypa nýrri þingkonu að Enginn arftaki í augsýn hjá Xi Hafna aftur tillögu Trumps Frekari uppljóstranir vekja reiði og áköll um viðbrögð Fá heimild til að skjóta niður dróna yfir herstöðvum Tuttugu ára stjórn sósíalista í Bólivíu á enda Trump sagður hafa þrýst á Selenskí að gefa eftir land Segir vopnahlé enn í gildi á Gasa Komust á brott með átta ómetanlega skartgripi Sjá meira