Púkinn á fjósbitanum - Reynslusaga af OCD Árný Jóhannesdóttir skrifar 9. október 2016 11:00 Ég á vin. Vin sem er alltaf til staðar fyrir mig. Vin sem talar oftar en ekki fyrir mína hönd, svo oft að ég þekki raddirnar okkar ekki lengur í sundur. Hann minnir mig á að gera hluti, hversu oft ég á að gera þá og hvers vegna. Hann fræðir mig og sýnir mér hve hættulegur og erfiður heimurinn getur verið. Til að byrja með hjálpaði hann mér í skóla, hjálpaði mér að vera skipulögð. Hann var líka duglegur að fá mig til að taka til í herberginu, þvo á mér hendurnar, slökkva ljósin, stíga ekki á línurnar á gangstéttinni. En þessi vinur er í raun alls ekki vinur minn, hann er skugginn sem fylgir mér og segir mér að telja hvert einasta skref, snerta hluti ákveðið oft, þvo mér um hendurnar þar til mér er illt. Hann minnir mig á að ég sé ekki fullkomin, segir að ég sé feit, ljót, heimsk og ætti helst ekki að vera til, leiðréttir mál mitt, hlær að mér og sýnir mér allra ógeðslegustu hluti sem ég gæti hugsað mér en dulbýr það sem hugsanir, hugsanir sem ég tel sjálfa mig vera að hugsa. Ég tel mig mynda þessar hugsanir, hvers konar manneskja er ég? Gæti ég stolið úr búð, gæti ég drepið mann, ef ég fer út, gæti mér verið nauðgað? Ég reyni að hrista þessar hugsanir af mér, þetta gæti ekki gerst, mun ekki gerast, eða hvað? En þessi vinur sem er alls ekki vinur minn hættir ekki að tala, hugurinn fyllist af endalausum hugsunum sem ég sé mér ekki fært að losna við. Ég kvíði fyrir því að fara að sofa því þá er ekkert sem getur dempað raddirnar í höfðinu á mér, raddir sem eru í raun hugsanir mínar. Ég ligg í angist meðan vinurinn sem er ekki vinur minn hlær og heldur áfram að þylja upp það sem ég hræðist mest og þegar ég loks sofna dreymir mig oft það sem vinur minn talar um. Ég get ekki einbeitt mér í skólanum, hugsanirnar eru svo miklar en það eru líka svo margir hlutir sem ég þarf að gera, telja skrefin, 9x9x9x9, byrja á vinstri fæti, alls ekki stíga á línur, öll skref jafnlöng í sama takt. Ef ég kem við eitthvað með einum fingri verða allir fingurnir að snerta hlutinn líka og þá 9 sinnum, annars gerist eitthvað hræðilegt. Var slökkt á hellunni, slökkti ég ljósin í húsinu, gæti ég verið að eyða öllu rafmagninu á heimilinu og sett foreldra mína á hausinn með því? Peningarnir sem ég held á núna eru svo óhreinir, ég kasta þeim frá mér, fer inn á bað, þvæ á mér hendurnar sem ná ekki að hreinsast, eru nú orðnar rauðar og þurrar en vinurinn segir að ég sé ekki hrein. Þessi vinur minn sem er í raun alls enginn vinur er eins og púkinn á fjósbitanum, hann fitnar og styrkist þegar honum tekst að láta mér líða illa, hugsanirnar verða verri og erfiðari að leiða hjá sér en ef mér tekst að berjast gegn honum, annað hvort með því að leiða hugsanirnar hjá mér eða að hlýða ekki, þá grennist hann, verður magur og veikburða. Þessi púki er í mínu tilviki sjúkdómur sem ég hef þurft að glíma við síðan ég var lítil, sjúkdómur sem skilgreinir mig ekki sem manneskju en er þó mjög stór hluti af mér og mínu lífi. Sjúkdómurinn kallast Obsessive Compulsive Disorder eða OCD og veldur miklum þráhyggjuhugsunum og áráttuhegðun. Í mínu tilviki hefur sjúkdómurinn valdið því að ég hef einnig orðið þunglynd og átt í miklum vandamálum með heilbrigðar matarvenjur. Þessum sjúkdómi fylgir fyrst og fremst mikill kvíði, kvíði sem verður smám saman lamandi. Með því að skrifa um reynslu mína vil ég reyna að hjálpa þeim sem eru í sömu sporum, leitaðu þér hjálpar og stattu með sjálfum þér, ekki hlusta á púkann á fjósbitanum, leyfðu honum að finna fyrir því. Vertu sterk/ur!Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, nýstofnaðs geðfræðslufélags við Háskóla Íslands, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Ég vil óumdeildan forseta Guðrún Jónsdóttir Skoðun Þess vegna er Halla Hrund efst Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Orkan hjá Höllu Hrund Sara Oskarsson Skoðun Vopnið gegn hatri Kristín Sigrún Áss Sigurðardóttir Skoðun Hver á að vera minn forseti? Auður Aþena Einarsdóttir Skoðun Þjóðhöfðinginn Katrín Sigríður Gísladóttir Skoðun Mér finnst á mig hlustað Tinna Martinsdóttir Skoðun Brjótum heimsblað! Hallgrímur Helgason Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Halla Hrund fyrir framtíðina Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir skrifar Skoðun Ferðamálastefna til framtíðar Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir öryggi okkar allra Ragnheiður Hergeirsdóttir skrifar Skoðun Fótbolti og forseti Tómas Ingi Tómasson skrifar Skoðun Taktík. - Fyrir fegurðina og lýðræðið Gunnlaugur Ólafsson skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir öryggi okkar allra Ragnheiður Hergeirsdóttir skrifar Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Þess vegna er Halla Hrund efst Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Forsetakosning, auðlindir í þágu almennings Gunnar Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir lætur verkin tala Sigurborg Arnarsdóttir skrifar Skoðun Forsetakosningar: Menningarlegt forræði fjórða valdsins Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hver á að vera minn forseti? Auður Aþena Einarsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund – með víðtæka þekkingu á áskorunum samtímans Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri til listnáms í Myndlistaskólanum í Reykjavík fyrir einstaklinga með þroskaskerðingu Björg Jóna Birgisdóttir skrifar Skoðun Vélakaup valdaelítunnar skal að vettugi hafa Ívar Hauksson skrifar Skoðun Báðar eru þær góður kostur, Katrín og Halla Hrund. Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Orkan hjá Höllu Hrund Sara Oskarsson skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir unga fólkið Brynja Kristín Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Mér finnst á mig hlustað Tinna Martinsdóttir skrifar Skoðun Vopnið gegn hatri Kristín Sigrún Áss Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þjóðhöfðinginn Katrín Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Ég vil óumdeildan forseta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jón Þór Stefánsson skrifar Skoðun Kvenskörung á Bessastaði Þorbergur Þórsson skrifar Skoðun Traustir skulu hornsteinar Jakob Bragi Hannesson skrifar Skoðun Ég treysti Katrínu Guðný Hildur Magnúsdóttir skrifar Skoðun ALDIN kallar eftir loftslagsaðgerðum Árni Bragason,Halldór Reynisson,Heiðrun Guðmundsdóttir,Dagný Halldórsdóttir,Tryggvi Felixson skrifar Skoðun Gallar frambjóðandans - hjálparhönd til óákveðinna Gunnar Helgason skrifar Sjá meira
Ég á vin. Vin sem er alltaf til staðar fyrir mig. Vin sem talar oftar en ekki fyrir mína hönd, svo oft að ég þekki raddirnar okkar ekki lengur í sundur. Hann minnir mig á að gera hluti, hversu oft ég á að gera þá og hvers vegna. Hann fræðir mig og sýnir mér hve hættulegur og erfiður heimurinn getur verið. Til að byrja með hjálpaði hann mér í skóla, hjálpaði mér að vera skipulögð. Hann var líka duglegur að fá mig til að taka til í herberginu, þvo á mér hendurnar, slökkva ljósin, stíga ekki á línurnar á gangstéttinni. En þessi vinur er í raun alls ekki vinur minn, hann er skugginn sem fylgir mér og segir mér að telja hvert einasta skref, snerta hluti ákveðið oft, þvo mér um hendurnar þar til mér er illt. Hann minnir mig á að ég sé ekki fullkomin, segir að ég sé feit, ljót, heimsk og ætti helst ekki að vera til, leiðréttir mál mitt, hlær að mér og sýnir mér allra ógeðslegustu hluti sem ég gæti hugsað mér en dulbýr það sem hugsanir, hugsanir sem ég tel sjálfa mig vera að hugsa. Ég tel mig mynda þessar hugsanir, hvers konar manneskja er ég? Gæti ég stolið úr búð, gæti ég drepið mann, ef ég fer út, gæti mér verið nauðgað? Ég reyni að hrista þessar hugsanir af mér, þetta gæti ekki gerst, mun ekki gerast, eða hvað? En þessi vinur sem er alls ekki vinur minn hættir ekki að tala, hugurinn fyllist af endalausum hugsunum sem ég sé mér ekki fært að losna við. Ég kvíði fyrir því að fara að sofa því þá er ekkert sem getur dempað raddirnar í höfðinu á mér, raddir sem eru í raun hugsanir mínar. Ég ligg í angist meðan vinurinn sem er ekki vinur minn hlær og heldur áfram að þylja upp það sem ég hræðist mest og þegar ég loks sofna dreymir mig oft það sem vinur minn talar um. Ég get ekki einbeitt mér í skólanum, hugsanirnar eru svo miklar en það eru líka svo margir hlutir sem ég þarf að gera, telja skrefin, 9x9x9x9, byrja á vinstri fæti, alls ekki stíga á línur, öll skref jafnlöng í sama takt. Ef ég kem við eitthvað með einum fingri verða allir fingurnir að snerta hlutinn líka og þá 9 sinnum, annars gerist eitthvað hræðilegt. Var slökkt á hellunni, slökkti ég ljósin í húsinu, gæti ég verið að eyða öllu rafmagninu á heimilinu og sett foreldra mína á hausinn með því? Peningarnir sem ég held á núna eru svo óhreinir, ég kasta þeim frá mér, fer inn á bað, þvæ á mér hendurnar sem ná ekki að hreinsast, eru nú orðnar rauðar og þurrar en vinurinn segir að ég sé ekki hrein. Þessi vinur minn sem er í raun alls enginn vinur er eins og púkinn á fjósbitanum, hann fitnar og styrkist þegar honum tekst að láta mér líða illa, hugsanirnar verða verri og erfiðari að leiða hjá sér en ef mér tekst að berjast gegn honum, annað hvort með því að leiða hugsanirnar hjá mér eða að hlýða ekki, þá grennist hann, verður magur og veikburða. Þessi púki er í mínu tilviki sjúkdómur sem ég hef þurft að glíma við síðan ég var lítil, sjúkdómur sem skilgreinir mig ekki sem manneskju en er þó mjög stór hluti af mér og mínu lífi. Sjúkdómurinn kallast Obsessive Compulsive Disorder eða OCD og veldur miklum þráhyggjuhugsunum og áráttuhegðun. Í mínu tilviki hefur sjúkdómurinn valdið því að ég hef einnig orðið þunglynd og átt í miklum vandamálum með heilbrigðar matarvenjur. Þessum sjúkdómi fylgir fyrst og fremst mikill kvíði, kvíði sem verður smám saman lamandi. Með því að skrifa um reynslu mína vil ég reyna að hjálpa þeim sem eru í sömu sporum, leitaðu þér hjálpar og stattu með sjálfum þér, ekki hlusta á púkann á fjósbitanum, leyfðu honum að finna fyrir því. Vertu sterk/ur!Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, nýstofnaðs geðfræðslufélags við Háskóla Íslands, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október.
Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir Skoðun
Skoðun Halla Hrund – með víðtæka þekkingu á áskorunum samtímans Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Einstakt tækifæri til listnáms í Myndlistaskólanum í Reykjavík fyrir einstaklinga með þroskaskerðingu Björg Jóna Birgisdóttir skrifar
Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar
Skoðun ALDIN kallar eftir loftslagsaðgerðum Árni Bragason,Halldór Reynisson,Heiðrun Guðmundsdóttir,Dagný Halldórsdóttir,Tryggvi Felixson skrifar
Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir Skoðun