Brot úr sögu þjóðar Sigurður Þórðarson skrifar 15. ágúst 2015 07:00 Á þessu ári eru 160 ár liðin frá því Íslendingar fengu heimild til að versla við menn af öðru þjóðerni en dönsku. Verslunarfrelsið er án efa stærsta framfaraspor Íslandssögunnar, sem engin þjóð á meira undir og því hljótum við að harma nýar hindranir á viðskiptum við Rússa, gamla vinaþjóð sem alltaf hefur reynst Íslendingum vel þegar mest hefur á reynt. Árið 1901 gerðu Danir samkomulag við Breta um að þeir síðarnefndu keyptu beikon af Dönum og fengu að launum að veiða í fjörðum og flóum Íslands allt að þremur sjómílum frá strandlengju í 50 ár og skyldi samningi þessum sagt upp með tveggja ára fyrirvara. Með því að íslenska þjóðin tók sér lýðveldisrétt í allsherjaratkvæðagreiðslu árið 1944 var rudd leið til þess að segja upp samningnum svo strax farið að vinna að því. „Flesksölusamningnum“ danska var formlega sagt upp af Íslands hálfu 1949. Frá lýðveldistökunni árið 1944 hafa Íslendingar fjórum sinnum fært út fiskveiðilögsöguna. Í fyrsta skipti 15. maí 1952 og reru smábátar með íslenska fánann við hún. Landhelgin hafði verið færð út í fjórar sjómílur frá grunnlínupunktum sem þýddi að flóum og fjörðum var lokað fyrir erlendum fiskiskipum. Bretar brugðust við þessu með viðskiptahindrunum, sem þeir reyndu að fá önnur Evrópuríki til að taka þátt í og settu löndunarbann á íslensk skip sem stóð frá 1952-1956. Í byrjun reyndist Íslendingum þetta erfitt en þá voru það Rússar, eða réttara sagt gömlu Ráðstjórnarríkin, sem réttu Íslendingum hjálparhönd með stórauknum fiskkaupum. Í kjölfarið var svokallaður vöruskiptasamningur undirritaður 1. ágúst 1953. Tryggð var sala á öllum íslenskum fiski ásamt stórfelldri uppbyggingu á frystihúsum og fiskiðjuverum um land allt, sem margfaldaði afurðaverðið. Með þessum samningum var jafnframt lagður grunnur að málningar-, niðursuðu- og skinnaiðnaði svo eitthvað sé nefnt. Ólíkt núverandi ESB-ríkjum hafa Rússar aldrei beitt Íslendinga viðskiptaþvingunum, þvert á móti losuðu þeir takið og komu okkur til bjargar þegar mest á reyndi. Evrópusambandið hótaði Íslandi viðskiptaþvingunum í tengslum við markílveiðar árið 2011. Ef Ísland færi nú að ítrustu óskum sambandsins og fórnaði áratugalöngum og farsælum viðskiptum við Rússa, kæmist Ísland í enn verri stöðu ef slíkar hótanir verða aftur settar fram. Þegar Ísland gerðist aðili að Sameinuðu þjóðunum var það gert að skilyrði að Ísland þyrfti ekki að lýsa yfir stríði á hendur Þjóðverjum og Japönum. Íslendingar, sem eru herlaus þjóð, eru í góðu færi til að leita sátta í stað þess að bera sprek á eldinn, ekki síst í ljósi þess að Ísland á að baki langvinna vináttu við Rússa sem hafa stutt Íslendinga í öllum þorskastríðum, auk þess sem við erum ekki í Evrópusambandinu. Höfundur var stýrimaður hjá Landhelgisgæslunni í þorskastríðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þið dirfist að kalla mig fasista og rasista? Davíð Bergmann Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Skoðun Skoðun Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti næst ekki með ranglæti Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Fagleg rök fjarverandi við opinbera styrkveitingu Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson skrifar Skoðun Heilbrigðistækni getur gjörbylt aðgengi og gæðum í heilbrigðisþjónustu Erla Tinna Stefánsdóttir skrifar Skoðun Ísland smíðar – köllum á hetjurnar okkar Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Yfir 90% ferðamanna eru ánægðir með dvöl sína á höfuðborgarsvæðinu Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvenær kemur að okkur? Hjördís María Karlsdóttir skrifar Skoðun Frjór jarðvegur fyrir glæpagengi til að festa rætur Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Án greiningar, engin ábyrgð Gísli Már Gíslason skrifar Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir skrifar Skoðun Verkin sem ekki tala Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Þið dirfist að kalla mig fasista og rasista? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Sjá meira
Á þessu ári eru 160 ár liðin frá því Íslendingar fengu heimild til að versla við menn af öðru þjóðerni en dönsku. Verslunarfrelsið er án efa stærsta framfaraspor Íslandssögunnar, sem engin þjóð á meira undir og því hljótum við að harma nýar hindranir á viðskiptum við Rússa, gamla vinaþjóð sem alltaf hefur reynst Íslendingum vel þegar mest hefur á reynt. Árið 1901 gerðu Danir samkomulag við Breta um að þeir síðarnefndu keyptu beikon af Dönum og fengu að launum að veiða í fjörðum og flóum Íslands allt að þremur sjómílum frá strandlengju í 50 ár og skyldi samningi þessum sagt upp með tveggja ára fyrirvara. Með því að íslenska þjóðin tók sér lýðveldisrétt í allsherjaratkvæðagreiðslu árið 1944 var rudd leið til þess að segja upp samningnum svo strax farið að vinna að því. „Flesksölusamningnum“ danska var formlega sagt upp af Íslands hálfu 1949. Frá lýðveldistökunni árið 1944 hafa Íslendingar fjórum sinnum fært út fiskveiðilögsöguna. Í fyrsta skipti 15. maí 1952 og reru smábátar með íslenska fánann við hún. Landhelgin hafði verið færð út í fjórar sjómílur frá grunnlínupunktum sem þýddi að flóum og fjörðum var lokað fyrir erlendum fiskiskipum. Bretar brugðust við þessu með viðskiptahindrunum, sem þeir reyndu að fá önnur Evrópuríki til að taka þátt í og settu löndunarbann á íslensk skip sem stóð frá 1952-1956. Í byrjun reyndist Íslendingum þetta erfitt en þá voru það Rússar, eða réttara sagt gömlu Ráðstjórnarríkin, sem réttu Íslendingum hjálparhönd með stórauknum fiskkaupum. Í kjölfarið var svokallaður vöruskiptasamningur undirritaður 1. ágúst 1953. Tryggð var sala á öllum íslenskum fiski ásamt stórfelldri uppbyggingu á frystihúsum og fiskiðjuverum um land allt, sem margfaldaði afurðaverðið. Með þessum samningum var jafnframt lagður grunnur að málningar-, niðursuðu- og skinnaiðnaði svo eitthvað sé nefnt. Ólíkt núverandi ESB-ríkjum hafa Rússar aldrei beitt Íslendinga viðskiptaþvingunum, þvert á móti losuðu þeir takið og komu okkur til bjargar þegar mest á reyndi. Evrópusambandið hótaði Íslandi viðskiptaþvingunum í tengslum við markílveiðar árið 2011. Ef Ísland færi nú að ítrustu óskum sambandsins og fórnaði áratugalöngum og farsælum viðskiptum við Rússa, kæmist Ísland í enn verri stöðu ef slíkar hótanir verða aftur settar fram. Þegar Ísland gerðist aðili að Sameinuðu þjóðunum var það gert að skilyrði að Ísland þyrfti ekki að lýsa yfir stríði á hendur Þjóðverjum og Japönum. Íslendingar, sem eru herlaus þjóð, eru í góðu færi til að leita sátta í stað þess að bera sprek á eldinn, ekki síst í ljósi þess að Ísland á að baki langvinna vináttu við Rússa sem hafa stutt Íslendinga í öllum þorskastríðum, auk þess sem við erum ekki í Evrópusambandinu. Höfundur var stýrimaður hjá Landhelgisgæslunni í þorskastríðinu.
Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun
Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir Skoðun
Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun
Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson Skoðun
Skoðun Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson skrifar
Skoðun Heilbrigðistækni getur gjörbylt aðgengi og gæðum í heilbrigðisþjónustu Erla Tinna Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Yfir 90% ferðamanna eru ánægðir með dvöl sína á höfuðborgarsvæðinu Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir skrifar
Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar
Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun
Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir Skoðun
Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun
Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson Skoðun