Óheimilislegt á heimili 2. ágúst 2012 11:45 Á sýningunni eru verk eftir 37 listamenn, íslenska og útlenska, en sum verkin voru gerð sérstaklega fyrir sýninguna. Fréttablaðið/stefán Í ensk-íslenskri orðabók á vefbókasafninu Snöru eru eftirfarandi skýringar gefnar á orðinu Uncanny : furðulegur, kynlegur, yfirnáttúrulegur. Ekkert þessara orða þótti samt nógu viðeigandi þegar kom að því að búa til íslenska þýðingu á sýningunni Uncanny í Gallerý Gangi við Rekagranda í Reykjavík, sem sýningarstjórinn Julia Wirxel hefur sett saman. Orðið sem var valið sem íslenskt heiti var því nýyrðið óheimilislegt. Það er þó ekki endilega tilfinningin sem maður fær við að ganga inn á sýninguna, enda er Gallerý Gangur staðsett inni á heimili Helga Þorgils Friðjónssonar myndlistarmanns og fjölskyldu hans að Rekagranda í Reykjavík. Íslenski titillinn býr yfir ákveðnum galdri og spyr spurninga ekki bara um innihald hvers verks heldur líka um heildina, það hvað er heimilislegt og hvað ekki, þegar kemur að sambandi myndlistar og umhverfis. Verkin, 42 að tölu, falla vel að umhverfinu í Galleríinu, eins og gamlir heimilisvinir. Þeim er komið fyrir með mjög hversdagslegum hætti úti í glugga, framan á skáphurð, framan við bókahillur, uppi á skrifborði og við hliðina á baðspeglinum, svo dæmi séu nefnd. Á sýningunni kennir ýmissa grasa, enda listamennirnir 37 talsins, íslenskir og útlenskir. Sum verk eru gerð sérstaklega fyrir sýninguna, og eru þar af leiðandi ferskari. Höggmyndir, teikningar, málverk, innsetningar, hljóðverk og ljósmyndir eru meðal þeirra miðla sem listamennirnir nota. Stíllinn er allt frá því að vera nútímalegur yfir í að vera sígildur. Verk Michaels Zheng er af nútímalega taginu og heitir einfaldlega Uncanny, en þar hefur hann sett hvíta grímu ofan á lyklaborð fartölvu og hallað svo skjánum niður þannig að skjábirtan leikur um hana. Úr hátalara tölvunnar heyrist svo andardráttur. Eldri stílbrögð, í ætt við Rembrandt og samtímamenn, eru hins vegar á ferð í flottu portrettmálverki Andrea Lehman af eldri manni sem er blindur á öðru auga, sem gefur verkinu kynlegan blæ. Kolbeinn Tumi notar krónur úr heimilisbókhaldinu og staflar upp á borði eftir útgáfuári, og út kemur heimilislegt (eða hrollvekjandi) súlurit og viti menn; 2007 krónurnar mynda stærsta staflann, en 2012 þann lægsta. Álíka yfirbragð er yfir ljósmyndum Christina Chirulescu af yfirgefnum húsum í Detroit í Bandaríkjunum. Þar bjó líklega einhver árið 2007, en enginn nú. Tilvistarkennd verk eru einnig á sýningunni, þar sem áhorfandinn er ávarpaður með einhverjum hætti. Hekla Dögg Jónsdóttir sýnir speglakúlu á gólfi og á hana er skrifað: You Are Here og svo kemur rauður punktur þar á eftir. Með þessu notar hún speglunina til að innlima áhorfandann inn í rýmið sem saman hverfast inn í kúluna. Anna Guðjónsdóttir notar einnig spegil, sem hún hefur hulið að mestu með hvítri málningu, og skrifar svo me? í miðjuna. Er sjálfsmyndin óskýr, falin eða týnd? Í stigaganginum hangir nagli sem hefur verið bræddur saman við reipi með hugvitssamlegum hætti sem svo aftur hangir á öðrum nagla. Hang nail heitir verkið. Karllægt verk að vissu leyti, og kallast á við fínlegra verk Andrea Winkler inni á baði, Untitled frá árinu 2012, en verkið er eitt af þessum ofboðslega látlausu nær ósýnilegu verkum sem geta ruglað mann svo ánægjulega í rýminu. Verkið er einfaldlega fremur dauflegur rauður úði á veggnum. Sami tónn er svo í verki Stefanie Meyer, Takeover. Gipsklessur á gólfi fyrir framan bókahillur sem enda svo ofan í bréfpoka með dóti eins og glerauga, gervihári o.fl. Furðulegt verk þar á ferð. Þóroddur Bjarnason Niðurstaða: Myndlistin flæðir með hversdagslegum hætti um hólf og gólf. Heimilisleg furðuveröld sem gaman er að skoða. Mest lesið Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Lífið Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Lífið Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Lífið Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Lífið Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Lífið „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ Lífið Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Lífið Tímalausar og fallegar brúðargjafir Lífið Risastór menningarhátíð á Flateyri Menning Skákborðsréttir nýjasta matartískan Lífið Fleiri fréttir Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Skákborðsréttir nýjasta matartískan Tímalausar og fallegar brúðargjafir Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Aðalsteinn og Elísabet selja íbúðina Sumarsalat sem lætur bragðlaukana dansa Bjössi og Dísa í carnival stemningu í miðbænum Samdi CIA lag Scorpions, Wind of Change, til að fella Sovétríkin? Stjörnulífið: „Grín sem gekk allt of langt“ „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ „Það segir eitthvað að þetta sé fjórtánda sumarið“ Varð mjög hræddur en fann huggun í húmornum Krakkatían: Tölur, mýs og tónlist Julian McMahon látinn Var orðið að spurningu um líf og dauða Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Aron Kristinn orðinn pabbi Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Sumarlegt grillsalat að hætti Hildar Rutar Umboðsmaður Jenner lést af slysförum „Þvílíkur fílingur bara“ „Ég fæ alltaf gæsahúð af góðum texta“ Rósa og Hersir orðin foreldrar Einbýli í Breiðholti úr smiðju Rutar Kára „Fólk sleppur ekkert auðveldlega frá mér“ Staðfesta sambandsslitin Sjá meira
Í ensk-íslenskri orðabók á vefbókasafninu Snöru eru eftirfarandi skýringar gefnar á orðinu Uncanny : furðulegur, kynlegur, yfirnáttúrulegur. Ekkert þessara orða þótti samt nógu viðeigandi þegar kom að því að búa til íslenska þýðingu á sýningunni Uncanny í Gallerý Gangi við Rekagranda í Reykjavík, sem sýningarstjórinn Julia Wirxel hefur sett saman. Orðið sem var valið sem íslenskt heiti var því nýyrðið óheimilislegt. Það er þó ekki endilega tilfinningin sem maður fær við að ganga inn á sýninguna, enda er Gallerý Gangur staðsett inni á heimili Helga Þorgils Friðjónssonar myndlistarmanns og fjölskyldu hans að Rekagranda í Reykjavík. Íslenski titillinn býr yfir ákveðnum galdri og spyr spurninga ekki bara um innihald hvers verks heldur líka um heildina, það hvað er heimilislegt og hvað ekki, þegar kemur að sambandi myndlistar og umhverfis. Verkin, 42 að tölu, falla vel að umhverfinu í Galleríinu, eins og gamlir heimilisvinir. Þeim er komið fyrir með mjög hversdagslegum hætti úti í glugga, framan á skáphurð, framan við bókahillur, uppi á skrifborði og við hliðina á baðspeglinum, svo dæmi séu nefnd. Á sýningunni kennir ýmissa grasa, enda listamennirnir 37 talsins, íslenskir og útlenskir. Sum verk eru gerð sérstaklega fyrir sýninguna, og eru þar af leiðandi ferskari. Höggmyndir, teikningar, málverk, innsetningar, hljóðverk og ljósmyndir eru meðal þeirra miðla sem listamennirnir nota. Stíllinn er allt frá því að vera nútímalegur yfir í að vera sígildur. Verk Michaels Zheng er af nútímalega taginu og heitir einfaldlega Uncanny, en þar hefur hann sett hvíta grímu ofan á lyklaborð fartölvu og hallað svo skjánum niður þannig að skjábirtan leikur um hana. Úr hátalara tölvunnar heyrist svo andardráttur. Eldri stílbrögð, í ætt við Rembrandt og samtímamenn, eru hins vegar á ferð í flottu portrettmálverki Andrea Lehman af eldri manni sem er blindur á öðru auga, sem gefur verkinu kynlegan blæ. Kolbeinn Tumi notar krónur úr heimilisbókhaldinu og staflar upp á borði eftir útgáfuári, og út kemur heimilislegt (eða hrollvekjandi) súlurit og viti menn; 2007 krónurnar mynda stærsta staflann, en 2012 þann lægsta. Álíka yfirbragð er yfir ljósmyndum Christina Chirulescu af yfirgefnum húsum í Detroit í Bandaríkjunum. Þar bjó líklega einhver árið 2007, en enginn nú. Tilvistarkennd verk eru einnig á sýningunni, þar sem áhorfandinn er ávarpaður með einhverjum hætti. Hekla Dögg Jónsdóttir sýnir speglakúlu á gólfi og á hana er skrifað: You Are Here og svo kemur rauður punktur þar á eftir. Með þessu notar hún speglunina til að innlima áhorfandann inn í rýmið sem saman hverfast inn í kúluna. Anna Guðjónsdóttir notar einnig spegil, sem hún hefur hulið að mestu með hvítri málningu, og skrifar svo me? í miðjuna. Er sjálfsmyndin óskýr, falin eða týnd? Í stigaganginum hangir nagli sem hefur verið bræddur saman við reipi með hugvitssamlegum hætti sem svo aftur hangir á öðrum nagla. Hang nail heitir verkið. Karllægt verk að vissu leyti, og kallast á við fínlegra verk Andrea Winkler inni á baði, Untitled frá árinu 2012, en verkið er eitt af þessum ofboðslega látlausu nær ósýnilegu verkum sem geta ruglað mann svo ánægjulega í rýminu. Verkið er einfaldlega fremur dauflegur rauður úði á veggnum. Sami tónn er svo í verki Stefanie Meyer, Takeover. Gipsklessur á gólfi fyrir framan bókahillur sem enda svo ofan í bréfpoka með dóti eins og glerauga, gervihári o.fl. Furðulegt verk þar á ferð. Þóroddur Bjarnason Niðurstaða: Myndlistin flæðir með hversdagslegum hætti um hólf og gólf. Heimilisleg furðuveröld sem gaman er að skoða.
Mest lesið Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Lífið Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Lífið Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Lífið Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Lífið Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Lífið „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ Lífið Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Lífið Tímalausar og fallegar brúðargjafir Lífið Risastór menningarhátíð á Flateyri Menning Skákborðsréttir nýjasta matartískan Lífið Fleiri fréttir Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Skákborðsréttir nýjasta matartískan Tímalausar og fallegar brúðargjafir Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Aðalsteinn og Elísabet selja íbúðina Sumarsalat sem lætur bragðlaukana dansa Bjössi og Dísa í carnival stemningu í miðbænum Samdi CIA lag Scorpions, Wind of Change, til að fella Sovétríkin? Stjörnulífið: „Grín sem gekk allt of langt“ „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ „Það segir eitthvað að þetta sé fjórtánda sumarið“ Varð mjög hræddur en fann huggun í húmornum Krakkatían: Tölur, mýs og tónlist Julian McMahon látinn Var orðið að spurningu um líf og dauða Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Aron Kristinn orðinn pabbi Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Sumarlegt grillsalat að hætti Hildar Rutar Umboðsmaður Jenner lést af slysförum „Þvílíkur fílingur bara“ „Ég fæ alltaf gæsahúð af góðum texta“ Rósa og Hersir orðin foreldrar Einbýli í Breiðholti úr smiðju Rutar Kára „Fólk sleppur ekkert auðveldlega frá mér“ Staðfesta sambandsslitin Sjá meira