Enduruppgötvaðir matargaldrar 24. júní 2004 00:01 Erna Kaaber er óbilandi ástríðufullur matarunnandi og hefur grúskað mikið í venjum og siðum þjóðarinnar í þeim efnum. "Íslendingar skammast sín stundum fyrir að eiga ekki matarhefðir í samanbærilegar við aðrar Evrópuþjóðir. Þetta er algengur misskilningur því hér hafa ríkt margar skemmtilegar hefðir sem eru jafn héraðsbundnar og t.d. í Frakklandi," segir Erna, sem situr nú við bókaskriftir um skilgreiningu á íslenskri matargerð. "Nú eru matarhefðir Íslands að enduruppgötvast. Landið okkar er ríkt eins og opinn náttúrulegur lyfjaskápur með fjallagrösum og jurtum sem nýttar hafa verið allt frá tímum seiðmanna og galdra. Vatnið okkar er svo gott og ég tala nú ekki um lambakjötið." Erna hefur mikið dálæti á eldamennsku og er upptekin af því að nota aðeins óspillt hráefni í pottana. "Við erum það sem við borðum og við getum ekki endalaust nærst á verksmiðjuframleiddum matvælum. Svo er lífrænt og náttúrulegt hráefni miklu bragðbetra. Lambakjötið er eins og villibráð. Bragðið er svo gott að ég ráðlegg öllum að skemma það ekki t.d. með því að setja hvítlauk í kjötið sjálft. Ég á það til að nota hvítlauk í allan mat en best er að setja hann í meðlætið svo bragðið af lambakjötinu varðveitist sem best." Erna hefur skoðun á öllu matartengdu og þjóðlegur matur er ósjaldan á hennar borðum. "Af einhverjum ástæðum dettur mér alltaf fyrst í hug að kaupa fisk og ég elda hann mjög oft. Þorskur er sérstaklega í uppáhaldi hjá mér." Þegar Erna fær til sín góða gesti lagar hún rótsterkt kaffi og býður upp á dökkt súkkulaði með. "Kaffi er líka sterk hefð á Íslandi og alltaf á boðstólum í góðum heimsóknum. Ég vildi óska þess að ég væri betri gestgjafi og byði fólki oftar til mín í mat. Ég var duglegri við það áður fyrr. Nú er fólk alltaf á þani og gefur sér varla tíma til að fara í heimsóknir lengur. En Íslendingar eru gestrisin þjóð, sem á rætur sínar að rekja langt aftur í tímann frá því svörnum óvinum var skylt að opna dyrnar hver fyrir öðrum í neyð." Fyrir jólin sendi Erna frá sér bókina Öndvegiseldhús Reykjavíkur þar sem gestrisnissaga þjóðarinnar frá upphafi landnáms er rakin og fjallar bókin um hátíðarmatreiðslu á veitingastöðum borgarinnar. Matur Mest lesið Betra að vera blankur nemi í New York Lífið „Get ekki hætt að hugsa um bragðarefinn sem hann pantaði“ Lífið Gisti hálft ár á sófum hjá bekkjarfélögum Lífið Upplifði stöðugan ótta við helvíti í samfélagi múslima í Svíþjóð Lífið Stjörnulífið: „Dagur sem mun aldrei gleymast“ Lífið Dannaðar dömur mættu með dramað Tíska og hönnun Samsæriskenningar notaðar sem stjórntæki Lífið Kynlífið innantómt með öðrum en fyrrverandi Lífið Langþráður draumur verður að veruleika Lífið Fékk lífið til baka á korteri eftir tólf ár af sársauka Lífið Fleiri fréttir Katrín og Ragnar snúa aftur með nýja bók Fullkominn vettvangur til að verja vetrarfríinu Hver er uppáhaldsbókin þín eftir Halldór Laxness? Ný gjaldfrjáls íslensk-ensk veforðabók opnuð Ryan Eyford handhafi Vigdísarverðlaunanna 2025 Víkingur Heiðar hlýtur tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs Lína orðin að „peningasjúkum TikTok-trúði“ eða sjálfsögð markaðssetning? Páll Baldvin fer fram gegn tillögu kjörnefndar Menningarvaktin: Ráðning óperustjóra jafn spennandi og þjálfara KR Trylltust við taktinn í barokkbúningum László Krasznahorkai hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Léleg“ hönnun gervigreindar reyndist mannanna verk Áhersla á hæglæti á Sequences Fögnuðu Heimsins besta degi í helvíti Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Heiður að fá að segja sögu kvennanna sem ruddu brautina „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ „Stefán er að hengja bakara fyrir að vera ekki smiður“ Sveppi, Ari Eldjárn og Valdimar minnast Róberts Arnar á tónleikum Sakar rithöfunda um að vilja forðast umræðuna Norræni skálinn á heimssýningunni í Osaka hlaut gullverðlaun Fólk vilji ekki bara sjá þetta á Instagram Með Banksy í stofunni heima Afgangsgler fær nýtt líf á sýningu í HAKK gallerý Segir strákum að hætta í bandarísku efni: „Eins og við séum í málhöltu úthverfi í Nebraska“ Innblástur frá handanheiminum Kynorkan alltumlykjandi hjá óléttu óperusöngkonunni Skortur á viðtengingarhætti hjá Laufeyju sé hluti af stærri þróun Uppselt á fimmtíu sýningar á Línu Langsokk Sjá meira
Erna Kaaber er óbilandi ástríðufullur matarunnandi og hefur grúskað mikið í venjum og siðum þjóðarinnar í þeim efnum. "Íslendingar skammast sín stundum fyrir að eiga ekki matarhefðir í samanbærilegar við aðrar Evrópuþjóðir. Þetta er algengur misskilningur því hér hafa ríkt margar skemmtilegar hefðir sem eru jafn héraðsbundnar og t.d. í Frakklandi," segir Erna, sem situr nú við bókaskriftir um skilgreiningu á íslenskri matargerð. "Nú eru matarhefðir Íslands að enduruppgötvast. Landið okkar er ríkt eins og opinn náttúrulegur lyfjaskápur með fjallagrösum og jurtum sem nýttar hafa verið allt frá tímum seiðmanna og galdra. Vatnið okkar er svo gott og ég tala nú ekki um lambakjötið." Erna hefur mikið dálæti á eldamennsku og er upptekin af því að nota aðeins óspillt hráefni í pottana. "Við erum það sem við borðum og við getum ekki endalaust nærst á verksmiðjuframleiddum matvælum. Svo er lífrænt og náttúrulegt hráefni miklu bragðbetra. Lambakjötið er eins og villibráð. Bragðið er svo gott að ég ráðlegg öllum að skemma það ekki t.d. með því að setja hvítlauk í kjötið sjálft. Ég á það til að nota hvítlauk í allan mat en best er að setja hann í meðlætið svo bragðið af lambakjötinu varðveitist sem best." Erna hefur skoðun á öllu matartengdu og þjóðlegur matur er ósjaldan á hennar borðum. "Af einhverjum ástæðum dettur mér alltaf fyrst í hug að kaupa fisk og ég elda hann mjög oft. Þorskur er sérstaklega í uppáhaldi hjá mér." Þegar Erna fær til sín góða gesti lagar hún rótsterkt kaffi og býður upp á dökkt súkkulaði með. "Kaffi er líka sterk hefð á Íslandi og alltaf á boðstólum í góðum heimsóknum. Ég vildi óska þess að ég væri betri gestgjafi og byði fólki oftar til mín í mat. Ég var duglegri við það áður fyrr. Nú er fólk alltaf á þani og gefur sér varla tíma til að fara í heimsóknir lengur. En Íslendingar eru gestrisin þjóð, sem á rætur sínar að rekja langt aftur í tímann frá því svörnum óvinum var skylt að opna dyrnar hver fyrir öðrum í neyð." Fyrir jólin sendi Erna frá sér bókina Öndvegiseldhús Reykjavíkur þar sem gestrisnissaga þjóðarinnar frá upphafi landnáms er rakin og fjallar bókin um hátíðarmatreiðslu á veitingastöðum borgarinnar.
Matur Mest lesið Betra að vera blankur nemi í New York Lífið „Get ekki hætt að hugsa um bragðarefinn sem hann pantaði“ Lífið Gisti hálft ár á sófum hjá bekkjarfélögum Lífið Upplifði stöðugan ótta við helvíti í samfélagi múslima í Svíþjóð Lífið Stjörnulífið: „Dagur sem mun aldrei gleymast“ Lífið Dannaðar dömur mættu með dramað Tíska og hönnun Samsæriskenningar notaðar sem stjórntæki Lífið Kynlífið innantómt með öðrum en fyrrverandi Lífið Langþráður draumur verður að veruleika Lífið Fékk lífið til baka á korteri eftir tólf ár af sársauka Lífið Fleiri fréttir Katrín og Ragnar snúa aftur með nýja bók Fullkominn vettvangur til að verja vetrarfríinu Hver er uppáhaldsbókin þín eftir Halldór Laxness? Ný gjaldfrjáls íslensk-ensk veforðabók opnuð Ryan Eyford handhafi Vigdísarverðlaunanna 2025 Víkingur Heiðar hlýtur tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs Lína orðin að „peningasjúkum TikTok-trúði“ eða sjálfsögð markaðssetning? Páll Baldvin fer fram gegn tillögu kjörnefndar Menningarvaktin: Ráðning óperustjóra jafn spennandi og þjálfara KR Trylltust við taktinn í barokkbúningum László Krasznahorkai hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Léleg“ hönnun gervigreindar reyndist mannanna verk Áhersla á hæglæti á Sequences Fögnuðu Heimsins besta degi í helvíti Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Heiður að fá að segja sögu kvennanna sem ruddu brautina „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ „Stefán er að hengja bakara fyrir að vera ekki smiður“ Sveppi, Ari Eldjárn og Valdimar minnast Róberts Arnar á tónleikum Sakar rithöfunda um að vilja forðast umræðuna Norræni skálinn á heimssýningunni í Osaka hlaut gullverðlaun Fólk vilji ekki bara sjá þetta á Instagram Með Banksy í stofunni heima Afgangsgler fær nýtt líf á sýningu í HAKK gallerý Segir strákum að hætta í bandarísku efni: „Eins og við séum í málhöltu úthverfi í Nebraska“ Innblástur frá handanheiminum Kynorkan alltumlykjandi hjá óléttu óperusöngkonunni Skortur á viðtengingarhætti hjá Laufeyju sé hluti af stærri þróun Uppselt á fimmtíu sýningar á Línu Langsokk Sjá meira