Ný sýn á almenningssjónvarp í almannaþágu, eða hvað? Hólmgeir Baldursson skrifar 19. maí 2025 15:30 Fréttir af fyrirhuguðum viðræðum menningarráðuneytisins við ljósvaka og fjarskiptafyrirtækið Sýn um aðkomu Ríkisins að því að greiða fyrir almannasjónvarp er ágætlega fyrirferðarmikið í umræðunni um sjónvarps þessa daganna, en samkvæmt núgildandi lögum er Ríkisútvarpið eitt um að fá til sín milljarða árlega úr vösum skattborgara til að halda uppi sjónvarpi í almannaþágu, hvað svo sem það nú er. En hvað felst í þessu eiginlega? Jú, að mati undirritaðs er Sýn hf eðli málsins samkvæmt að reyna fyrir sér með að fá eitthvað brot af því sem lagt er til RÚV árlega og lái ég þeim það ekki, sjálfsagt að reyna, en nýverið sendi Fjölmiðlanefnd erindi til allra ljósvakamiðla til að undirstrika eftirfarandi: Minnt er á ákvæði 30. gr. laga um fjölmiðla nr. 38/2011, um skyldur fjölmiðlaveitna sem miðla myndefni til að gera þjónustu sína aðgengilega sjón- og heyrnarskertum, auk þeirra sem búa við þroskaröskun. Jafnframt er vakin athygli á ákvæði 2. mgr. 31. gr. laganna um skyldur fjölmiðlaveitna við vissar aðstæður til að tryggja aðgengi sjón- og heyrnarskertra að miðlun tilkynninga vegna almannaheilla. Þannig að ef ljósvakamiðlum er skylt að koma upplýsingum hvort eð er til almennings hvers vegna er þá verið að sækja þetta til Ríkisins? Jú, niðurgreitt dagskrárefni, styrkt af Ríkinu þannig að hægt sé að „fara norsku leiðina“ en miðlar í löndunum í kringum okkur njóta góðs af ýmsum leiðum á kostnað Ríkis og annarra til að standa undir ljósvakarekstri. En Sýn rekur jú læstar sjónvarps rásir sem opnast með áskriftargjöldum, á meðan RÚV er opið öllum enda hvílir sú skylda á þeim að koma sjónvarpi og útvarpi til allra landsmanna. Ástæða þess að ég fylgist með svona umræðu er að ég er áhugamaður um sjónvarp. Ég „rek“ eina pínulitla sjónvarpsstöð úr bílskúrnum mínum heima sem áhugamál, því það er alveg ljóst að þó ég hefði hundrað manns í vinnu og væri á milljón að framleiða sjónvarpsefni og væri með auglýsingadeild væri ég örugglega að ströggla eins og Sýn og væri eflaust að reyna að veiða styrki hér og þar vegna fáránlegs rekstrarumhverfis við einmitt RÚV og talandi um það, ég hef reynt mikið en aldrei fengið svo mikið sem eina einustu krónu í neinskonar styrk og er ekkert mikið að væla yfir því, þó mér finnist það auðvitað skítt að allskonar bull sé að hljóta styrki út og suður, en kannski er það bara gamla góða einkavinarvæðingin hér á landi sem ávallt sér um sína. Hver veit, en allavega mitt litla bílskúrssjónvarp Skjár 1 skilgreinir sig sem sjónvarp í almannaþágu, en af mörgum er hlutverk slíkra miðla talið hafa það meginhlutverk að hafa þá skuldbindingu að leiðarljósi að forðast pólitísk og viðskiptaleg áhrif auk þess að vera án kostnaðar við almenning og öllum landsmönnum aðgengilegt. Þó opinberar útvarps og sjónvarpsstöðvar njóti fjármögnunar frá ýmsum aðilum, þar á meðal með leyfisgjöldum, þá á það sama ekki við um einkarekna miðla, eins og allir vita. Skjár 1 sem stolt sjónvarp í almannaþágu þarf að reiða sig á að standa undir sínum rekstrarkostnaði með einstaklingsframlögum og framlögum fyrirtækja, jafnvel opinberri fjármögnun og sölutryggingu fyrirtækja í formi auglýsingabirtinga, sem hefur aldrei raungerst. Skjár 1 sendir dagskrá sína út um IOS öpp fyrir Appel Tv, Iphone & Ipad, auk Android fyrir sjónvörp, síma og spjaldtölvur og um eigin stafræna CDN dreifileið um vefspilara í samstarfi við erlenda samstarfsaðila. Rekstrarkostnaður stöðvarinnar felst í kaupum á efnisrétti (sýningarréttur fyrir sjónvarp) íslenskum þýðingum, vinnslu og textun myndefnis, tækjakosti og útsendingum sjónvarpsefnis um sérhæfðar stafrænar tæknilausnir (öppum) fyrir hin ýmsu snjall tæki og Skjár 1 innheimtir hvorki gjald fyrir áhorf né „myndlyklaaðgengi“ um öppin. Þannig að ef ráðuneyti menningarmála vill styrkja innlent almannasjónvarp þá mega þeir endilega hafa samband við mig, ég er í símaskránni og skal gjarnan sýna íslenskar bíómyndir og sjónvarpsþætti með styrk frá Ríkinu. Bara bjalla á kallinn og þetta dettur frítt inn fyrir alla, á línulegum sýningartíma klukkan 5,7,9,11 og eitt eftir miðnætti. Höfundur er áhugamaður um sjónvarp. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjölmiðlar Mest lesið Halldór 26.07.2025 Halldór Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Fréttir af fyrirhuguðum viðræðum menningarráðuneytisins við ljósvaka og fjarskiptafyrirtækið Sýn um aðkomu Ríkisins að því að greiða fyrir almannasjónvarp er ágætlega fyrirferðarmikið í umræðunni um sjónvarps þessa daganna, en samkvæmt núgildandi lögum er Ríkisútvarpið eitt um að fá til sín milljarða árlega úr vösum skattborgara til að halda uppi sjónvarpi í almannaþágu, hvað svo sem það nú er. En hvað felst í þessu eiginlega? Jú, að mati undirritaðs er Sýn hf eðli málsins samkvæmt að reyna fyrir sér með að fá eitthvað brot af því sem lagt er til RÚV árlega og lái ég þeim það ekki, sjálfsagt að reyna, en nýverið sendi Fjölmiðlanefnd erindi til allra ljósvakamiðla til að undirstrika eftirfarandi: Minnt er á ákvæði 30. gr. laga um fjölmiðla nr. 38/2011, um skyldur fjölmiðlaveitna sem miðla myndefni til að gera þjónustu sína aðgengilega sjón- og heyrnarskertum, auk þeirra sem búa við þroskaröskun. Jafnframt er vakin athygli á ákvæði 2. mgr. 31. gr. laganna um skyldur fjölmiðlaveitna við vissar aðstæður til að tryggja aðgengi sjón- og heyrnarskertra að miðlun tilkynninga vegna almannaheilla. Þannig að ef ljósvakamiðlum er skylt að koma upplýsingum hvort eð er til almennings hvers vegna er þá verið að sækja þetta til Ríkisins? Jú, niðurgreitt dagskrárefni, styrkt af Ríkinu þannig að hægt sé að „fara norsku leiðina“ en miðlar í löndunum í kringum okkur njóta góðs af ýmsum leiðum á kostnað Ríkis og annarra til að standa undir ljósvakarekstri. En Sýn rekur jú læstar sjónvarps rásir sem opnast með áskriftargjöldum, á meðan RÚV er opið öllum enda hvílir sú skylda á þeim að koma sjónvarpi og útvarpi til allra landsmanna. Ástæða þess að ég fylgist með svona umræðu er að ég er áhugamaður um sjónvarp. Ég „rek“ eina pínulitla sjónvarpsstöð úr bílskúrnum mínum heima sem áhugamál, því það er alveg ljóst að þó ég hefði hundrað manns í vinnu og væri á milljón að framleiða sjónvarpsefni og væri með auglýsingadeild væri ég örugglega að ströggla eins og Sýn og væri eflaust að reyna að veiða styrki hér og þar vegna fáránlegs rekstrarumhverfis við einmitt RÚV og talandi um það, ég hef reynt mikið en aldrei fengið svo mikið sem eina einustu krónu í neinskonar styrk og er ekkert mikið að væla yfir því, þó mér finnist það auðvitað skítt að allskonar bull sé að hljóta styrki út og suður, en kannski er það bara gamla góða einkavinarvæðingin hér á landi sem ávallt sér um sína. Hver veit, en allavega mitt litla bílskúrssjónvarp Skjár 1 skilgreinir sig sem sjónvarp í almannaþágu, en af mörgum er hlutverk slíkra miðla talið hafa það meginhlutverk að hafa þá skuldbindingu að leiðarljósi að forðast pólitísk og viðskiptaleg áhrif auk þess að vera án kostnaðar við almenning og öllum landsmönnum aðgengilegt. Þó opinberar útvarps og sjónvarpsstöðvar njóti fjármögnunar frá ýmsum aðilum, þar á meðal með leyfisgjöldum, þá á það sama ekki við um einkarekna miðla, eins og allir vita. Skjár 1 sem stolt sjónvarp í almannaþágu þarf að reiða sig á að standa undir sínum rekstrarkostnaði með einstaklingsframlögum og framlögum fyrirtækja, jafnvel opinberri fjármögnun og sölutryggingu fyrirtækja í formi auglýsingabirtinga, sem hefur aldrei raungerst. Skjár 1 sendir dagskrá sína út um IOS öpp fyrir Appel Tv, Iphone & Ipad, auk Android fyrir sjónvörp, síma og spjaldtölvur og um eigin stafræna CDN dreifileið um vefspilara í samstarfi við erlenda samstarfsaðila. Rekstrarkostnaður stöðvarinnar felst í kaupum á efnisrétti (sýningarréttur fyrir sjónvarp) íslenskum þýðingum, vinnslu og textun myndefnis, tækjakosti og útsendingum sjónvarpsefnis um sérhæfðar stafrænar tæknilausnir (öppum) fyrir hin ýmsu snjall tæki og Skjár 1 innheimtir hvorki gjald fyrir áhorf né „myndlyklaaðgengi“ um öppin. Þannig að ef ráðuneyti menningarmála vill styrkja innlent almannasjónvarp þá mega þeir endilega hafa samband við mig, ég er í símaskránni og skal gjarnan sýna íslenskar bíómyndir og sjónvarpsþætti með styrk frá Ríkinu. Bara bjalla á kallinn og þetta dettur frítt inn fyrir alla, á línulegum sýningartíma klukkan 5,7,9,11 og eitt eftir miðnætti. Höfundur er áhugamaður um sjónvarp.
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun