Vilja háan sykurskatt og lækka verð á hollustu Stefán Ó. Jónsson skrifar 23. júní 2019 18:30 Meðal tillagna er að hækka verð á gosdrykkjum um hið minnsta 20 prósent. Auk þess verða verslanir hvattar til að hætta að vera með nammibari. Vísir Lagt er til að hækka verð á sykruðum og sykurlausum gosdrykkjum og sælgæti um hið minnsta 20 prósent í nýrri aðgerðaáætlun gegn sykurneyslu Íslendinga. Í staðinn á að lækka verð á grænmæti og ávöxtum. Að sama skapi verða verslanir hvattar til að hætta með tilboð á óhollustu, eins og að láta gos fylgja með skyndibitatilboðum, enda sé sykurneysla á Íslandi sú mesta á Norðurlöndum. Aðgerðirnar eru í 14 liðum og tæpa á fjölmörgum þáttum, enda nauðsynlegt að hrinda í framkvæmd fjölda samstilltra aðgerða með aðkomu margra, eins og það er orðað í aðgerðaáætluninni sem Embætti landlæknis vann fyrir heilbrigðisráðherra. Kannanir sýni að sykurneysla sé mikil hér á landi í norrænum samanburði, langt umfram alþjóðlegar ráðleggingar, sem hafi haft mikil áhrif á heilsufar landsmanna með tilheyrandi kostnaði og álagi á heilbrigðiskerfið. Það sé því til mikils að vinna að draga úr neyslu á sykurríkum vörum, þar með talið gos- og orkudrykkjum. Þannig byggja tillögurnar að aðgerðunum m.a. á Lýðheilsustefnu og aðgerðum sem stuðla að heilsueflandi samfélagi til 2030, Aðgerðaáætlun Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar á sviði mataræðis og næringar 2015-2020, Aðgerðaáætlun Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar vegna langvinnra sjúkdóma 2013-2020 og Aðgerðaáætlun til að draga úr tíðni offitu sem gerð var árið 2013. Efst á blaði í aðgerðaáætluninni er að hækka álögur á óhollustu og lækka verð á hollustu. Vaxandi vísindalegur grunnur sé fyrir því að skattar á sykruð matvæli séu sú aðgerð sem ber hvað mestan árangur til að draga úr sykurneyslu, ekki síst meðal barna og ungmenna.Því er það sagt forgangsmál í aðgerðaáætluninni að hækka verð á sykruðum og sykurlausum gos- og svaladrykkjum og sælgæti um a.m.k. 20% prósent. Þetta sé hægt að framkvæma strax með því að færa þessar vörur í hærra þrep virðisaukaskatts og leggja samhliða á þær vörugjöld. Fjármunina sem koma inn með þessari verðhækkun megi svo nýta til að lækka á móti verð á grænmeti og ávöxtum, jafnvel um 10 til 30%, til dæmis með því að afnema virðisaukaskatt. Þannig megi stuðla að auknu aðgengi að þessum hollustuvörum óháð efnahag og auka þannig jöfnuð til heilsu.Fyrri sykurskattur missti marks Þetta yrði ekki í fyrsta sinn sem lagður væri skattur á sykraðar vörur. Það var gert árið 2013, þegar sett voru vörugjöld á vörur sem innihéldu sykur eftir sykurinnihaldi. Landlæknir gangrýnir þær aðgerðir og segir þær ekki hafa haft lýðheilsusjónarmið í fyrirrúmi.Þá hafi sykraðir gosdrykkir „einungis“ hækkað um 5 krónur á lítra og súkkulaði lækkað í verði, þar sem vörugjöld sem fyrir voru á súkkulaði voru hærri en þau vörugjöld sem lögð voru á eftir sykurinnihaldi.Sjá einnig: Telja sykurskattinn hafa verið við lýði í of skamman tíma: Gengu á birgðir sem safnað hafði verið áður en skattheimtan hófst „Embætti landlæknis benti þá á að þessi aðgerð væri ekki líkleg til árangurs heldur væri áþreifanleg hækkun á verði gosdrykkja og sælgætis árangursríkari leið til að draga úr sykurneyslu landsmanna og virka þannig sem forvarnaraðgerð til að draga úr óheilbrigðum neysluvenjum. Það hafa því í raun aldrei verið settar álögur á sykruð matvæli á Íslandi út frá lýðheilsusjónarmiðum,“ eins og segir í aðgerðaráætluninni. Úr þessu má lesa að þessar nýju tillögur séu taldar betur til þess fallnar að ná markmiðum fyrri sykurskatts, sem afnuminn var í stjórnartíð Framsóknar og Sjálfstæðisflokks árið 2015.Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra, fól Embætti landlæknis að gera aðgerðaáætlun til að draga úr sykurneyslu landsmanna.visir/vilhelmFaglegt, ekki pólitískt Aðspurð um hvort stuðningur sé fyrir upptöku sykurskatts, sem tveir af þremur stjórnarflokkum hafa áður sett sig upp á móti, leggur Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra, áherslu á að tillögurnar séu unnar á vísindalegum grunni, ekki pólitískum. „Þetta eru faglega framsettar tillögur sem að Embætti landlæknis setur fram, sem er ráðgjafi stjórnvalda í heilbrigðismálum á hverjum tíma, og hefur á skipa sérfræðingum í þessu efni. Það er ekki pólitísk framsetning tillagna sem einkennir Embætti landlæknis,“ segir Svandís. Meðal annarra aðgerða sem embættið leggur til er að auka framboð af hollum mat í íþróttamannvirkjum og að draga úr markaðssetningu á óhollum matvælum sem beint er að börnum. Að sama skapi verður verslunum ráðlagt að selja ekki sælgæti í svokölluðum nammibörum og til að hafa hvorki sælgæti við kassa né í augnhæð barna. Auk þess verði verslanir hvattar til að hætta með tilboð á óhollustu, t.d. afslætti á sælgæti, og bjóða ekki gosdrykki frítt eða á lægra verði með skyndibitatilboðum. Samþykkt var á ríkisstjórnarfundi á föstudag að skipa starfshóp þriggja ráðuneyta sem vinna mun að innleiðingu áætlunarinnar. Heilbrigðismál Skattar og tollar Vísindi Tengdar fréttir Hagnaður ríkissjóðs fram úr áætlun þar sem sykurskattur breytti ekki neysluvenjum Markmiðin með sykurskattnum voru tvö að sögn Emils Karlssonar. Breyta neyslu fólks úr óhollustu og sykri yfir í meiri hollustu og svo auka tekjur ríkissjóðs. Hið síðara tókst. 15. apríl 2015 07:00 Telja sykurskattinn hafa verið við lýði í of skamman tíma: Gengu á birgðir sem safnað hafði verið áður en skattheimtan hófst Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra er opin fyrir því að taka upp svokallaðan sykurskatt að nýju og er embætti landlæknis og formaður lýðheilsufræðinga því sammála að hægt sé að stýra neyslu sykurs með skattlagningu. 7. desember 2017 13:32 Mikilvægt að láta reyna aftur á sykurskattinn Niðurstöður nýrrar meistararitgerðar benda til þess að sykurskattur geti haft áhrif á neyslu fólks ef hann er nógu hár. 12. júní 2017 07:00 Mest lesið Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Erlent Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Innlent Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Innlent Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Innlent Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Innlent Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Innlent Ellefu slasaðir og þrír alvarlega í Kaupmannahöfn Erlent Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Innlent Fleiri fréttir Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Mun sjá eftir árásinni alla ævi Segir lögreglumann sem njósnaði hafa gert mistök Frekari breytingar í Valhöll Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Lítur málið mjög alvarlegum augum Átta ár fyrir að bana Bryndísi Klöru Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Kristófer Breki nýr formaður Vöku Skýrsla starfshóps um lagaumgjörð hvalveiða tilbúin Gætu þurft að endurskoða aukastörf lögreglumanna Mjöll Snæsdóttir er látin Jafnréttisstofa kallar eftir svörum frá Ingu vegna skipunar í stjórn HMS Grunar að fleiri lögreglumenn hafi verið viðriðnir njósnirnar Segir Jon Øigarden Ingvar E þeirra Norðmanna Jafnréttisstofa krefur Ingu Sæland um útskýringu á vali á stjórnarmönnum „Það er ekkert til sem heitir að heita trúnaði um fundarbeiðni“ Fjölmiðlanefnd tekur fyrir umfjöllun Fréttarinnar Ráðherra vill að leigubílsstjórar tali íslensku Mál Ásthildar Lóu krufið fyrir opnum tjöldum Vill að þingflokkar vinni saman að því að stytta frí þingmanna Mikilvægt að vita hvar og hvernig réttar upplýsingar fást í krísuástandi Málið áfall fyrir embættið Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Sjá meira
Lagt er til að hækka verð á sykruðum og sykurlausum gosdrykkjum og sælgæti um hið minnsta 20 prósent í nýrri aðgerðaáætlun gegn sykurneyslu Íslendinga. Í staðinn á að lækka verð á grænmæti og ávöxtum. Að sama skapi verða verslanir hvattar til að hætta með tilboð á óhollustu, eins og að láta gos fylgja með skyndibitatilboðum, enda sé sykurneysla á Íslandi sú mesta á Norðurlöndum. Aðgerðirnar eru í 14 liðum og tæpa á fjölmörgum þáttum, enda nauðsynlegt að hrinda í framkvæmd fjölda samstilltra aðgerða með aðkomu margra, eins og það er orðað í aðgerðaáætluninni sem Embætti landlæknis vann fyrir heilbrigðisráðherra. Kannanir sýni að sykurneysla sé mikil hér á landi í norrænum samanburði, langt umfram alþjóðlegar ráðleggingar, sem hafi haft mikil áhrif á heilsufar landsmanna með tilheyrandi kostnaði og álagi á heilbrigðiskerfið. Það sé því til mikils að vinna að draga úr neyslu á sykurríkum vörum, þar með talið gos- og orkudrykkjum. Þannig byggja tillögurnar að aðgerðunum m.a. á Lýðheilsustefnu og aðgerðum sem stuðla að heilsueflandi samfélagi til 2030, Aðgerðaáætlun Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar á sviði mataræðis og næringar 2015-2020, Aðgerðaáætlun Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar vegna langvinnra sjúkdóma 2013-2020 og Aðgerðaáætlun til að draga úr tíðni offitu sem gerð var árið 2013. Efst á blaði í aðgerðaáætluninni er að hækka álögur á óhollustu og lækka verð á hollustu. Vaxandi vísindalegur grunnur sé fyrir því að skattar á sykruð matvæli séu sú aðgerð sem ber hvað mestan árangur til að draga úr sykurneyslu, ekki síst meðal barna og ungmenna.Því er það sagt forgangsmál í aðgerðaáætluninni að hækka verð á sykruðum og sykurlausum gos- og svaladrykkjum og sælgæti um a.m.k. 20% prósent. Þetta sé hægt að framkvæma strax með því að færa þessar vörur í hærra þrep virðisaukaskatts og leggja samhliða á þær vörugjöld. Fjármunina sem koma inn með þessari verðhækkun megi svo nýta til að lækka á móti verð á grænmeti og ávöxtum, jafnvel um 10 til 30%, til dæmis með því að afnema virðisaukaskatt. Þannig megi stuðla að auknu aðgengi að þessum hollustuvörum óháð efnahag og auka þannig jöfnuð til heilsu.Fyrri sykurskattur missti marks Þetta yrði ekki í fyrsta sinn sem lagður væri skattur á sykraðar vörur. Það var gert árið 2013, þegar sett voru vörugjöld á vörur sem innihéldu sykur eftir sykurinnihaldi. Landlæknir gangrýnir þær aðgerðir og segir þær ekki hafa haft lýðheilsusjónarmið í fyrirrúmi.Þá hafi sykraðir gosdrykkir „einungis“ hækkað um 5 krónur á lítra og súkkulaði lækkað í verði, þar sem vörugjöld sem fyrir voru á súkkulaði voru hærri en þau vörugjöld sem lögð voru á eftir sykurinnihaldi.Sjá einnig: Telja sykurskattinn hafa verið við lýði í of skamman tíma: Gengu á birgðir sem safnað hafði verið áður en skattheimtan hófst „Embætti landlæknis benti þá á að þessi aðgerð væri ekki líkleg til árangurs heldur væri áþreifanleg hækkun á verði gosdrykkja og sælgætis árangursríkari leið til að draga úr sykurneyslu landsmanna og virka þannig sem forvarnaraðgerð til að draga úr óheilbrigðum neysluvenjum. Það hafa því í raun aldrei verið settar álögur á sykruð matvæli á Íslandi út frá lýðheilsusjónarmiðum,“ eins og segir í aðgerðaráætluninni. Úr þessu má lesa að þessar nýju tillögur séu taldar betur til þess fallnar að ná markmiðum fyrri sykurskatts, sem afnuminn var í stjórnartíð Framsóknar og Sjálfstæðisflokks árið 2015.Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra, fól Embætti landlæknis að gera aðgerðaáætlun til að draga úr sykurneyslu landsmanna.visir/vilhelmFaglegt, ekki pólitískt Aðspurð um hvort stuðningur sé fyrir upptöku sykurskatts, sem tveir af þremur stjórnarflokkum hafa áður sett sig upp á móti, leggur Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra, áherslu á að tillögurnar séu unnar á vísindalegum grunni, ekki pólitískum. „Þetta eru faglega framsettar tillögur sem að Embætti landlæknis setur fram, sem er ráðgjafi stjórnvalda í heilbrigðismálum á hverjum tíma, og hefur á skipa sérfræðingum í þessu efni. Það er ekki pólitísk framsetning tillagna sem einkennir Embætti landlæknis,“ segir Svandís. Meðal annarra aðgerða sem embættið leggur til er að auka framboð af hollum mat í íþróttamannvirkjum og að draga úr markaðssetningu á óhollum matvælum sem beint er að börnum. Að sama skapi verður verslunum ráðlagt að selja ekki sælgæti í svokölluðum nammibörum og til að hafa hvorki sælgæti við kassa né í augnhæð barna. Auk þess verði verslanir hvattar til að hætta með tilboð á óhollustu, t.d. afslætti á sælgæti, og bjóða ekki gosdrykki frítt eða á lægra verði með skyndibitatilboðum. Samþykkt var á ríkisstjórnarfundi á föstudag að skipa starfshóp þriggja ráðuneyta sem vinna mun að innleiðingu áætlunarinnar.
Heilbrigðismál Skattar og tollar Vísindi Tengdar fréttir Hagnaður ríkissjóðs fram úr áætlun þar sem sykurskattur breytti ekki neysluvenjum Markmiðin með sykurskattnum voru tvö að sögn Emils Karlssonar. Breyta neyslu fólks úr óhollustu og sykri yfir í meiri hollustu og svo auka tekjur ríkissjóðs. Hið síðara tókst. 15. apríl 2015 07:00 Telja sykurskattinn hafa verið við lýði í of skamman tíma: Gengu á birgðir sem safnað hafði verið áður en skattheimtan hófst Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra er opin fyrir því að taka upp svokallaðan sykurskatt að nýju og er embætti landlæknis og formaður lýðheilsufræðinga því sammála að hægt sé að stýra neyslu sykurs með skattlagningu. 7. desember 2017 13:32 Mikilvægt að láta reyna aftur á sykurskattinn Niðurstöður nýrrar meistararitgerðar benda til þess að sykurskattur geti haft áhrif á neyslu fólks ef hann er nógu hár. 12. júní 2017 07:00 Mest lesið Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Erlent Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Innlent Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Innlent Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Innlent Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Innlent Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Innlent Ellefu slasaðir og þrír alvarlega í Kaupmannahöfn Erlent Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Innlent Fleiri fréttir Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Mun sjá eftir árásinni alla ævi Segir lögreglumann sem njósnaði hafa gert mistök Frekari breytingar í Valhöll Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Lítur málið mjög alvarlegum augum Átta ár fyrir að bana Bryndísi Klöru Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Kristófer Breki nýr formaður Vöku Skýrsla starfshóps um lagaumgjörð hvalveiða tilbúin Gætu þurft að endurskoða aukastörf lögreglumanna Mjöll Snæsdóttir er látin Jafnréttisstofa kallar eftir svörum frá Ingu vegna skipunar í stjórn HMS Grunar að fleiri lögreglumenn hafi verið viðriðnir njósnirnar Segir Jon Øigarden Ingvar E þeirra Norðmanna Jafnréttisstofa krefur Ingu Sæland um útskýringu á vali á stjórnarmönnum „Það er ekkert til sem heitir að heita trúnaði um fundarbeiðni“ Fjölmiðlanefnd tekur fyrir umfjöllun Fréttarinnar Ráðherra vill að leigubílsstjórar tali íslensku Mál Ásthildar Lóu krufið fyrir opnum tjöldum Vill að þingflokkar vinni saman að því að stytta frí þingmanna Mikilvægt að vita hvar og hvernig réttar upplýsingar fást í krísuástandi Málið áfall fyrir embættið Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Sjá meira
Hagnaður ríkissjóðs fram úr áætlun þar sem sykurskattur breytti ekki neysluvenjum Markmiðin með sykurskattnum voru tvö að sögn Emils Karlssonar. Breyta neyslu fólks úr óhollustu og sykri yfir í meiri hollustu og svo auka tekjur ríkissjóðs. Hið síðara tókst. 15. apríl 2015 07:00
Telja sykurskattinn hafa verið við lýði í of skamman tíma: Gengu á birgðir sem safnað hafði verið áður en skattheimtan hófst Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra er opin fyrir því að taka upp svokallaðan sykurskatt að nýju og er embætti landlæknis og formaður lýðheilsufræðinga því sammála að hægt sé að stýra neyslu sykurs með skattlagningu. 7. desember 2017 13:32
Mikilvægt að láta reyna aftur á sykurskattinn Niðurstöður nýrrar meistararitgerðar benda til þess að sykurskattur geti haft áhrif á neyslu fólks ef hann er nógu hár. 12. júní 2017 07:00