Brjóst sem drepa Þórhildur Ída Þórarinsdóttir skrifar 7. desember 2016 09:00 Ef þú gætir fengið að vita með einfaldri blóðprufu hvort þú hefðir krabbameinsgen, myndirðu gera það? Já, af því að þú myndir vilja taka málin í þínar hendur til að aftengja þessa tímasprengju, til dæmis fara í eftirlit tvisvar á ári eða fyrirbyggjandi aðgerðir til að lifa lengur eða nei, ég gæti ekki afborið svoleiðis fréttir. Hér er átt við þekkt stökkbreytt krabbameinsgen, BRCA1 og BRCA2. BR merkir „breast“ og CA er „cancer“. Á heimasíðu Memorial Sloan Kettering Cancer Center má sjá tölfræði um að konur með BRCA2 hafa til dæmis 50-85% líkur á brjóstakrabbameini og 16-27% líkur á eggjastokkakrabbameini en karlar auknar líkur á brjósta- og á blöðruhálskrabbameini. Áhætta á þessum krabbameinum er talin mismikil í íslenskum fjölskyldum en bæði kyn hafa aukna hættu á briskrabbameini (sjaldgæft). Ísland er í þeirri sérstöðu að þessi genabreyting er algengari hér á landi en hjá mörgum nágrannaþjóðum okkar og talið er að 2.400 Íslendinga hafi þessar stökkbreytingar. Það er kominn tími til að við sem „viljum vita“ fáum að nýta okkur vísindin og þeir sem „vilja ekki vita“ fái að vera í friði. Að sjónarmið beggja séu virt. Við getum nú þegar heimilað líffæragjöf af heimasíðu Landlæknis og við getum líka ákveðið að heimila ekki líffæragjöf. Þannig ætti það að vera með BRCA1 og BRCA2. Ef heilbrigðiskerfið beinir sjónum sínum að forvörnum í stað þess að bíða eftir að fólk greinist mætti fækka ótímabærum dauðsföllum, krabbameinstilfellum, draga úr kostnaði og auka lífsgæði, svo ekki sé minnst á sársauka og sorg. Fólk getur verið of önnum kafið, of ódauðlegt eða bara treystir sér ekki til að fá upplýsingar en mitt sjónarmið er að þekking skipti sköpum og ég hvet alla sem hugrekki hafa til að skoða erfðaefnin sín. Við höfum tækifæri til að stjórna krabbameinslíkum á þann hátt sem sumir ættingjar okkar fengu aldrei tækifæri til. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Sjá meira
Ef þú gætir fengið að vita með einfaldri blóðprufu hvort þú hefðir krabbameinsgen, myndirðu gera það? Já, af því að þú myndir vilja taka málin í þínar hendur til að aftengja þessa tímasprengju, til dæmis fara í eftirlit tvisvar á ári eða fyrirbyggjandi aðgerðir til að lifa lengur eða nei, ég gæti ekki afborið svoleiðis fréttir. Hér er átt við þekkt stökkbreytt krabbameinsgen, BRCA1 og BRCA2. BR merkir „breast“ og CA er „cancer“. Á heimasíðu Memorial Sloan Kettering Cancer Center má sjá tölfræði um að konur með BRCA2 hafa til dæmis 50-85% líkur á brjóstakrabbameini og 16-27% líkur á eggjastokkakrabbameini en karlar auknar líkur á brjósta- og á blöðruhálskrabbameini. Áhætta á þessum krabbameinum er talin mismikil í íslenskum fjölskyldum en bæði kyn hafa aukna hættu á briskrabbameini (sjaldgæft). Ísland er í þeirri sérstöðu að þessi genabreyting er algengari hér á landi en hjá mörgum nágrannaþjóðum okkar og talið er að 2.400 Íslendinga hafi þessar stökkbreytingar. Það er kominn tími til að við sem „viljum vita“ fáum að nýta okkur vísindin og þeir sem „vilja ekki vita“ fái að vera í friði. Að sjónarmið beggja séu virt. Við getum nú þegar heimilað líffæragjöf af heimasíðu Landlæknis og við getum líka ákveðið að heimila ekki líffæragjöf. Þannig ætti það að vera með BRCA1 og BRCA2. Ef heilbrigðiskerfið beinir sjónum sínum að forvörnum í stað þess að bíða eftir að fólk greinist mætti fækka ótímabærum dauðsföllum, krabbameinstilfellum, draga úr kostnaði og auka lífsgæði, svo ekki sé minnst á sársauka og sorg. Fólk getur verið of önnum kafið, of ódauðlegt eða bara treystir sér ekki til að fá upplýsingar en mitt sjónarmið er að þekking skipti sköpum og ég hvet alla sem hugrekki hafa til að skoða erfðaefnin sín. Við höfum tækifæri til að stjórna krabbameinslíkum á þann hátt sem sumir ættingjar okkar fengu aldrei tækifæri til.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar