Geitaostur fyrir heilbrigð vistkerfi? Snorri Baldursson skrifar 26. ágúst 2016 07:00 Samkvæmt fyrirsögn Fréttablaðsins 10. ágúst sl. gæti aukið frelsi til að flytja inn osta liðkað fyrir afgreiðslu nýrra búvörusamninga frá Alþingi. Um samningana ríkir engin sátt en kapp er lagt á að ljúka setningu nauðsynlegra laga svo þeir geti tekið gildi.Enn ofbeit Margir hafa gagnrýnt búvörusamningana undanfarið á efnahagslegum forsendum sem von er. Færri hafa haldið til haga þeirri staðreynd að sá hluti þeirra sem fjallar um starfsskilyrði sauðfjárræktar festir í sessi algerlega ósjálfbæra landnýtingu á þeim svæðum landsins þar sem afréttir eru verst farnir. Þessi svæði eru einkum á gosbeltinu á Mið-Suðurlandi og í Þingeyjarsýslum. Þar er gróðurhulan aðeins brot af því sem hún gæti verið miðað við ríkjandi loftslagsskilyrði, víða langt innan við 10%. Þar eru vistkerfi landsins í raun hrunin vegna langvarandi ofbeitar, vissulega samfara ýmissi óáran í gegn um tíðina. Því er oft viðbrugðið að ofbeit á Íslandi heyri sögunni til vegna hlýnunar loftslags og fækkunar sauðfjár í landinu. Rétt er að sauðfé er færra nú en þegar algerum toppi var náð á 8. og 9. áratug síðustu aldar en fjöldi þess er þó svipaður og var lengstum á síðustu öld. Það er líka rétt að hlýnun loftslags hefur leitt til aukinnar sprettu og útbreiðslu gróðurs á landinu. Aftur á móti er alrangt að ofbeit sé liðin tíð. Öll beit á landi með verulega rofna gróðurhulu er ofbeit í þeim skilningi að hún viðheldur óásættanlegu ástandi eða, í besta falli, hægir á framvindu gróðurs – sauðfé sækir í nýgræðing eins og allir vita. Þar að auki hafa fræðimenn á borð við dr. Ólaf Arnalds bent á að samningurinn sé framleiðsluhvetjandi vegna svokallaðra gripagreiðslna og að sauðfé muni fjölga verði hann samþykktur óbreyttur. Í forsíðufrétt Fréttablaðsins 11. ágúst sl. kemur fram að vægi gripagreiðslna sé jafnvel aukið í þeim breytingartillögum sem liggja fyrir Alþingi!Laga þarf sauðfjárrækt að landkostum Í þeim sveitum þar sem ástand afrétta er verst er víða mjög gott atvinnuástand og sauðfjárbúskapur orðinn aukabúgrein. Ríkisstyrkjum til ósjálfbærrar sauðfjárræktar í þeim tilvikum verður að linna. Nú er tækifæri til að stokka kerfið upp, fækka sauðfé um þann fjórðung kjötframleiðslunnar sem niðurgreiddur er til útflutnings, friða verst förnu afréttina á gosbeltinu og beina styrkjum í greininni til svæða þar sem ástand afrétta er gott, einkum á vestan- og austanverðu landinu. Sjálfsagt er að hafa góðan aðdraganda að þessum breytingum og styðja við þá bændur sem þurfa að skera niður eða a.m.k. hætta upprekstri sauðfjár. Í febrúar sl. sendu Landvernd, Náttúruverndarsamtök Íslands og Skógræktarfélag Íslands frá sér ályktun varðandi þessi grundvallaratriði – að ríkisstuðningur við bændur í nýjum búvörusamningum verði skilyrtur við sjálfbæra nýtingu náttúruauðlinda og að komið verði í veg fyrir beit á örfoka landi (sjá hér). Ágætu alþingismenn, gleymið ekki náttúruverndarþættinum í þeim viðræðum sem fram undan eru varðandi búvörusamningana. Látið ekki gróður landsins líða fyrir innfluttan geitaost þótt góður sé.http://landvernd.is/Sidur/Aherslur-um-natturuvernd-komi-i-buvorusamningaÞessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 27.04.2024 Halldór Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík Skoðun Skoðun Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Sjá meira
Samkvæmt fyrirsögn Fréttablaðsins 10. ágúst sl. gæti aukið frelsi til að flytja inn osta liðkað fyrir afgreiðslu nýrra búvörusamninga frá Alþingi. Um samningana ríkir engin sátt en kapp er lagt á að ljúka setningu nauðsynlegra laga svo þeir geti tekið gildi.Enn ofbeit Margir hafa gagnrýnt búvörusamningana undanfarið á efnahagslegum forsendum sem von er. Færri hafa haldið til haga þeirri staðreynd að sá hluti þeirra sem fjallar um starfsskilyrði sauðfjárræktar festir í sessi algerlega ósjálfbæra landnýtingu á þeim svæðum landsins þar sem afréttir eru verst farnir. Þessi svæði eru einkum á gosbeltinu á Mið-Suðurlandi og í Þingeyjarsýslum. Þar er gróðurhulan aðeins brot af því sem hún gæti verið miðað við ríkjandi loftslagsskilyrði, víða langt innan við 10%. Þar eru vistkerfi landsins í raun hrunin vegna langvarandi ofbeitar, vissulega samfara ýmissi óáran í gegn um tíðina. Því er oft viðbrugðið að ofbeit á Íslandi heyri sögunni til vegna hlýnunar loftslags og fækkunar sauðfjár í landinu. Rétt er að sauðfé er færra nú en þegar algerum toppi var náð á 8. og 9. áratug síðustu aldar en fjöldi þess er þó svipaður og var lengstum á síðustu öld. Það er líka rétt að hlýnun loftslags hefur leitt til aukinnar sprettu og útbreiðslu gróðurs á landinu. Aftur á móti er alrangt að ofbeit sé liðin tíð. Öll beit á landi með verulega rofna gróðurhulu er ofbeit í þeim skilningi að hún viðheldur óásættanlegu ástandi eða, í besta falli, hægir á framvindu gróðurs – sauðfé sækir í nýgræðing eins og allir vita. Þar að auki hafa fræðimenn á borð við dr. Ólaf Arnalds bent á að samningurinn sé framleiðsluhvetjandi vegna svokallaðra gripagreiðslna og að sauðfé muni fjölga verði hann samþykktur óbreyttur. Í forsíðufrétt Fréttablaðsins 11. ágúst sl. kemur fram að vægi gripagreiðslna sé jafnvel aukið í þeim breytingartillögum sem liggja fyrir Alþingi!Laga þarf sauðfjárrækt að landkostum Í þeim sveitum þar sem ástand afrétta er verst er víða mjög gott atvinnuástand og sauðfjárbúskapur orðinn aukabúgrein. Ríkisstyrkjum til ósjálfbærrar sauðfjárræktar í þeim tilvikum verður að linna. Nú er tækifæri til að stokka kerfið upp, fækka sauðfé um þann fjórðung kjötframleiðslunnar sem niðurgreiddur er til útflutnings, friða verst förnu afréttina á gosbeltinu og beina styrkjum í greininni til svæða þar sem ástand afrétta er gott, einkum á vestan- og austanverðu landinu. Sjálfsagt er að hafa góðan aðdraganda að þessum breytingum og styðja við þá bændur sem þurfa að skera niður eða a.m.k. hætta upprekstri sauðfjár. Í febrúar sl. sendu Landvernd, Náttúruverndarsamtök Íslands og Skógræktarfélag Íslands frá sér ályktun varðandi þessi grundvallaratriði – að ríkisstuðningur við bændur í nýjum búvörusamningum verði skilyrtur við sjálfbæra nýtingu náttúruauðlinda og að komið verði í veg fyrir beit á örfoka landi (sjá hér). Ágætu alþingismenn, gleymið ekki náttúruverndarþættinum í þeim viðræðum sem fram undan eru varðandi búvörusamningana. Látið ekki gróður landsins líða fyrir innfluttan geitaost þótt góður sé.http://landvernd.is/Sidur/Aherslur-um-natturuvernd-komi-i-buvorusamningaÞessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu.