Í sumum sveitum er hrun í fjölda barna sveinn arnarsson skrifar 27. janúar 2015 07:00 Í hagvísi fyrir Vesturland með yfirskriftina "Börn í sveitum á Vesturlandi“ er varpað ljósi á byggðaþróun og barnafjölda í sveitum á Vesturlandi og gögnin borin saman við önnur svæði á landinu. Nordicphotos/Getty Börnum fækkar um 42 prósent í sveitum á Vesturlandi á tímabilinu frá 1998 til 2014 á meðan fullorðnum fækkaði aðeins um 6,6 prósent. Í öðrum landshlutum fækkar börnum í sveitum um 25 til 50 prósent, mest á Vestfjörðum. „Þetta er þróun sem við erum að sjá og erfitt er að sjá hvernig við getum spyrnt við fótum,“ segir Vífill Karlsson, dósent við Háskólann á Akureyri og ráðgjafi Samtaka sveitarfélaga á Vesturlandi.Vífill KarlssonÍ hagvísi fyrir Vesturland sem ber yfirskriftina „Börn í sveitum á Vesturlandi“, er varpað ljósi á byggðaþróun í sveitum á Vesturlandi með tilliti til barna og borið saman við önnur svæði. Þar kemur fram að á meðan börnum fækkar til sveita alls staðar á landinu um allt að helming á sumum svæðum fjölgar börnum um þrjú prósent á landinu öllu. „Það sem við erum einnig að sjá er að Ísland kemur einna verst út hvað varðar fækkun barna þegar þróunin er borin saman við önnur Norðurlandanna. Þar erum við miklir eftirbátar,“ segir Vífill. Hér á landi hefur þróunin verið á þá leið að þéttbýli á suðvesturhorni landsins vex hratt og þróunin þar er hröð á meðan samfélag sveitanna þróast mun hægar. Langflestir þéttbýlisstaðir landsins búa við fólksfjölgun og fjölgaði íbúum landsbyggðanna um 0,7 prósent á síðasta ári. Hins vegar hafa sveitir landsins átt undir högg að sækja síðustu áratugi og á meðan nýliðun er lítil í bændastétt og meðalaldur íslenskra bænda hækkar er sagt líklegt að þessi þróun haldi eitthvað áfram. „Þróunin felur í sér miklar áskoranir fyrir íslenskt samfélag. Þróunin er ískyggileg víða til sveita. Um leið tekur hlutverk sveitanna miklum stakkaskiptum í íslensku atvinnulífi og jafnvel útlit fyrir tækifæri í framtíðinni. Enn fremur eru sveitirnar félagslega mikilvægar til að viðhalda ákveðinni fjölbreytni í landinu. Það er því mikilvægt að huga að því hvort slá megi á þessa þróun eða snúa henni jafnvel við,“ segir Vífill. Mest lesið Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Innlent „Við munum vinna þennan slag“ Erlent „Það er svo ótrúlega erfitt að vera synjað um að hitta börnin sín” Innlent Enginn kemst sjálfkrafa í könnunarhóp Prósents Innlent Rútuslys á Suðurlandi Innlent Sagður hafa slegið eiginkonu sína ítrekað með steikarpönnu Innlent Fjölda saknað eftir loftárás á byggingavöruverslun Erlent Yrði stærsta lýðheilsuslys Íslandssögunnar Innlent „Þetta er bara strangheiðarleg jarðskjálftahrina“ Innlent Bjarkey kemur starfsfólki matvælaráðuneytisins til varnar Innlent Fleiri fréttir Bregst við áhyggjum af áfengissölu og áhyggjur brimbrettakappa Rútuslys á Suðurlandi Lögreglan náði lausum grís Enginn kemst sjálfkrafa í könnunarhóp Prósents Afmælisstemming hjá Eldstó á Hvolsvelli Líst illa á áfengissölu Hagkaups: „Ég tel bara að það þurfi að fara að lögum“ Þrjátíu og fimm kílómetrar í kjörstað Enginn einn frambjóðandi augljós keppinautur Katrínar „Þetta er bara strangheiðarleg jarðskjálftahrina“ Segir fyrirhugaða áfengissölu Hagkaups lögbrot og jarðskjálftahrina í Hengli Bjarkey kemur starfsfólki matvælaráðuneytisins til varnar Málþing um stöðluð greiningar- og meðferðarferli Spá goslokum á Sundhnúksgígaröð í lok júlí Sagður hafa slegið eiginkonu sína ítrekað með steikarpönnu „Það er svo ótrúlega erfitt að vera synjað um að hitta börnin sín” Sex handteknir í átaki gegn ólöglegri atvinnustarfsemi Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Svipað og frekar róleg haustlægð Yrði stærsta lýðheilsuslys Íslandssögunnar Veita viðtal um Hamraborgarmálið í fyrsta sinn: Viðvörunarkerfi í bílnum hefði getað gert illt verra Rúta brann til kaldra kola við Sóltún Mikill harmleikur en skýrir farvegir Tamningakona sýknuð af bótakröfu vegna reiðslyss Aukinn viðbúnaður í verðmætaflutningum og óveður í beinni Stöðvaði innbrotsþjóf sem var hálfur inni í bílnum Katrín að taka afgerandi forystu Albert Guðmundsson verður ákærður fyrir kynferðisbrot Fyrirvari á eldgosi gæti orðið mjög stuttur Telur víst að sala á Landsvirkjun komi á borð næsta forseta Segja miður að móðir hafi upplifað að ekki væri hlustað á hana Sjá meira
Börnum fækkar um 42 prósent í sveitum á Vesturlandi á tímabilinu frá 1998 til 2014 á meðan fullorðnum fækkaði aðeins um 6,6 prósent. Í öðrum landshlutum fækkar börnum í sveitum um 25 til 50 prósent, mest á Vestfjörðum. „Þetta er þróun sem við erum að sjá og erfitt er að sjá hvernig við getum spyrnt við fótum,“ segir Vífill Karlsson, dósent við Háskólann á Akureyri og ráðgjafi Samtaka sveitarfélaga á Vesturlandi.Vífill KarlssonÍ hagvísi fyrir Vesturland sem ber yfirskriftina „Börn í sveitum á Vesturlandi“, er varpað ljósi á byggðaþróun í sveitum á Vesturlandi með tilliti til barna og borið saman við önnur svæði. Þar kemur fram að á meðan börnum fækkar til sveita alls staðar á landinu um allt að helming á sumum svæðum fjölgar börnum um þrjú prósent á landinu öllu. „Það sem við erum einnig að sjá er að Ísland kemur einna verst út hvað varðar fækkun barna þegar þróunin er borin saman við önnur Norðurlandanna. Þar erum við miklir eftirbátar,“ segir Vífill. Hér á landi hefur þróunin verið á þá leið að þéttbýli á suðvesturhorni landsins vex hratt og þróunin þar er hröð á meðan samfélag sveitanna þróast mun hægar. Langflestir þéttbýlisstaðir landsins búa við fólksfjölgun og fjölgaði íbúum landsbyggðanna um 0,7 prósent á síðasta ári. Hins vegar hafa sveitir landsins átt undir högg að sækja síðustu áratugi og á meðan nýliðun er lítil í bændastétt og meðalaldur íslenskra bænda hækkar er sagt líklegt að þessi þróun haldi eitthvað áfram. „Þróunin felur í sér miklar áskoranir fyrir íslenskt samfélag. Þróunin er ískyggileg víða til sveita. Um leið tekur hlutverk sveitanna miklum stakkaskiptum í íslensku atvinnulífi og jafnvel útlit fyrir tækifæri í framtíðinni. Enn fremur eru sveitirnar félagslega mikilvægar til að viðhalda ákveðinni fjölbreytni í landinu. Það er því mikilvægt að huga að því hvort slá megi á þessa þróun eða snúa henni jafnvel við,“ segir Vífill.
Mest lesið Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Innlent „Við munum vinna þennan slag“ Erlent „Það er svo ótrúlega erfitt að vera synjað um að hitta börnin sín” Innlent Enginn kemst sjálfkrafa í könnunarhóp Prósents Innlent Rútuslys á Suðurlandi Innlent Sagður hafa slegið eiginkonu sína ítrekað með steikarpönnu Innlent Fjölda saknað eftir loftárás á byggingavöruverslun Erlent Yrði stærsta lýðheilsuslys Íslandssögunnar Innlent „Þetta er bara strangheiðarleg jarðskjálftahrina“ Innlent Bjarkey kemur starfsfólki matvælaráðuneytisins til varnar Innlent Fleiri fréttir Bregst við áhyggjum af áfengissölu og áhyggjur brimbrettakappa Rútuslys á Suðurlandi Lögreglan náði lausum grís Enginn kemst sjálfkrafa í könnunarhóp Prósents Afmælisstemming hjá Eldstó á Hvolsvelli Líst illa á áfengissölu Hagkaups: „Ég tel bara að það þurfi að fara að lögum“ Þrjátíu og fimm kílómetrar í kjörstað Enginn einn frambjóðandi augljós keppinautur Katrínar „Þetta er bara strangheiðarleg jarðskjálftahrina“ Segir fyrirhugaða áfengissölu Hagkaups lögbrot og jarðskjálftahrina í Hengli Bjarkey kemur starfsfólki matvælaráðuneytisins til varnar Málþing um stöðluð greiningar- og meðferðarferli Spá goslokum á Sundhnúksgígaröð í lok júlí Sagður hafa slegið eiginkonu sína ítrekað með steikarpönnu „Það er svo ótrúlega erfitt að vera synjað um að hitta börnin sín” Sex handteknir í átaki gegn ólöglegri atvinnustarfsemi Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Svipað og frekar róleg haustlægð Yrði stærsta lýðheilsuslys Íslandssögunnar Veita viðtal um Hamraborgarmálið í fyrsta sinn: Viðvörunarkerfi í bílnum hefði getað gert illt verra Rúta brann til kaldra kola við Sóltún Mikill harmleikur en skýrir farvegir Tamningakona sýknuð af bótakröfu vegna reiðslyss Aukinn viðbúnaður í verðmætaflutningum og óveður í beinni Stöðvaði innbrotsþjóf sem var hálfur inni í bílnum Katrín að taka afgerandi forystu Albert Guðmundsson verður ákærður fyrir kynferðisbrot Fyrirvari á eldgosi gæti orðið mjög stuttur Telur víst að sala á Landsvirkjun komi á borð næsta forseta Segja miður að móðir hafi upplifað að ekki væri hlustað á hana Sjá meira
Veita viðtal um Hamraborgarmálið í fyrsta sinn: Viðvörunarkerfi í bílnum hefði getað gert illt verra