Innlent

Spá gos­lokum á Sund­hnúks­gíga­röð í lok júlí

Lovísa Arnardóttir skrifar
Síðasta eldgosi lauk fyrir nokkrum vikum en enn safnast kvika saman undir Svartsengi.
Síðasta eldgosi lauk fyrir nokkrum vikum en enn safnast kvika saman undir Svartsengi. Vísir/Vilhelm

Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur og Grímur Björnsson jarðeðlisfræðingur telja líklegt að öll virkni undir Sundhnúksgígaröðinni muni stöðvast í lok júlí á þessu ári. Þetta kemur fram á bloggi Haraldar en þar fer hann yfir þróun kvikugangsins frá því í nóvember 2023 þegar fyrsta eldgosið hófst.

Í umfjöllun hans segir að ljóst sé að kvikugangur sé undirSundhnúksgígaröðinni og fjallar um það hvernig slíkir gangar líti út og þróast þegar gos verður. Umfjöllun hans er hér. 

„ Í Sundhnúksgígaröðinni hafa orðið sex gos síðan í nóvember 2023, og gangurinn sem liggur þar undir er eflaust með slíkar skánir eins og myndin sýnir. Við þetta þrengist gangurinn smátt og smátt og þar með dregur óhjákvæmilega úr rennsli upp á yfirborðið. Það er einmitt það sem við sjáum í gögnum Veðurstofunnar,“ segir Haraldur og vísar til þess að verulega hafi hægt á rennsli inn í ganginn frá því í nóvember. Það hafi þá verið um 750 þúsund rúmmetrar á dag, en síðan hafi dregið stöðugt úr því, niður í 250 þúsund rúmmetra á dag í síðasta kvikuhlaupi, í maí 2024.

„Kólnun og storknun kviku á jöðrum gangsins er stöðugt að þrengja aðfærsluæðina og mun að lokum stöðva virknina undir Sundhnúksgígaröðinni. Út frá slíkum gögnum höfum við Grímur Björnsson því spáð goslokum í byrjun júlí í ár,“ segir í umfjöllun hans.

Almannavarnir taki ekki undir

Hann segir almannavarnir gefa lítið fyrir slíkar spár og þar séu slíkar spár kallaðar „tölfræðileiðir*.

„Aðrir kynnu að kalla slíka starfsemi vísindi. Það er leitt og reyndar töluvert áhyggjuefni að Almannavarnir hafi slík neikvæð viðhorf gagnvart vísindunum,“ segir Haraldur.

Hann segir að þetta velti allt á því hversu hratt kvikan í ganginum kólnar og storknar. Kólnun sé háð þykkt gangsins og það sé óþekkt stærð undir Sundhnúk.

„En líkön sýna að gangur sem er um meter á þykkt kólnar á nokkrum klukkustundum. Gangur sem er um 10 metrar á þykkt tekur vikur að kólna. Um leið og ný kvika streymir upp í miðjan ganginn þá stöðvast frekari storknun, en storknuð rönd hefur myndast á jaðrinum. Þannig þrengist kvikugangurinn stöðugt og hindrar að lokum allt kvikuflæði í Sundhnúksgígaröðinni. En hvað tekur við næst og hvar á Reykjanesi er auðvitað algjör óvissa.“


Tengdar fréttir

Fyrir­vari á eld­gosi gæti orðið mjög stuttur

Það hafa mælst um 140 skjálftar í kringum kvikuganginn síðustu tvo sólahringa, allir undir 2,0 að stærð. Skjálftarnir voru flestir á svæðunum milli Stóra-Skógfells og Hagafells annars vegar og sunnan Þorbjarnar hins vegar.

Endurnýja spá um lok umbrota við Grindavík

Jarðvísindamennirnir Haraldur Sigurðsson og Grímur Björnsson segja nýjustu gögn Veðurstofu Íslands um hraunflæði frá Sundhnúksgígaröðinni styðja við fyrri spá þeirra um lok eldvirkni í gígaröðinni; að kvikuflæði verði lokið í eldstöðinni seinni part sumars 2024, eða nánar tiltekið um 5. júlí. Jafnframt telja þeir að landris geti haldið áfram að vissu marki án þess að nýtt gos brjótist fram og vísa til reynslunnar frá Kröflueldum.

Segja umbrotum við Grindavík geta lokið innan eins til tveggja mánaða

Hópur jarðvísindamanna við Háskóla Íslands, með prófessorana Þorvald Þórðarson og Ármann Höskuldsson í fararbroddi, segir kvikuinnflæði inn undir Svartsengi hafa helmingast frá því í seinni hluta desember. Þeir segja að haldi þessi þróun áfram með sama hraða gætu umbrotin á Sundhnúksgígaröðinni norðan Grindavíkur tekið enda innan eins til tveggja mánaða.

Á allt eins von á gosi um helgina

Framhald jarðhræringa á Reykjanesskaga er þrungið mun meiri óvissu nú en áður. Eldfjallafræðingur segir að tregða gæti verið komin í kerfið og kvika gæti þannig mögulega leitað upp á öðrum slóðum en áður. Þá sé spá tveggja vísindamanna um möguleg lok jarðhræringanna síðsumars athyglisverð.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×