Skýrslu Hagfræðistofnunar verulega ábótavant Skúli Sveinsson skrifar 6. febrúar 2012 06:00 Nýverið birti Hagfræðistofnun Háskólans skýrslu sína um tillögur Hagsmunasamtaka heimilanna varðandi almenna niðurfærslu lána sem nefnd er: „Greinargerð um afföll íbúðalána við stofnun nýju bankanna og kostnað við niðurfærslu lána". Strax er ljóst af lestri skýrslunnar að gríðarleg mistök voru gerð þegar lánasöfn föllnu bankanna voru flutt yfir í nýju bankana. Augljóst er að lánasöfnin voru verulega ofmetin og allt of dýru verði keypt. Forsætisráðherra, Jóhanna Sigurðardóttir, gerði samkomulag við skýrsluhöfunda sem bundu hendur þeirra við að leggja heilstætt mat á kostnað og ábata af tillögum Hagsmunasamtaka heimilanna. Undrun sætir að fræðimenn taki að sér slíkt verkefni í ljósi þeirra takmarkana sem Jóhanna Sigurðardóttir hefur á þá sett. Tilgangur þess að setja slíka hlekki á skýrsluhöfunda er augljóslega sá að koma í veg fyrir að þeir leggi heilstætt mat á væntanleg jákvæð áhrif tillagnanna sem afsetja hinn beina kostnað. Ótrúlegt er að sjá hvernig þessi skýrsla er unnin, hroðvirknisleg og með bæði staðreynda- og ályktanavillum. Höfundar skýrslunnar gefa sér t.d. meira pláss í að fjalla um eigin vangaveltur um hvernig hafa má hendur í hári skattsvikara heldur en tillögur Hagsmunasamtaka heimilanna í heild sinni. Einnig virðist Hagfræðistofnun vera farin að leggja mat á lögfræðileg álitaefni sem stofnunin ætti að eftirláta öðrum að fást við enda er ekki annað að sjá en lögfræðiþekkingu skýrsluhöfunda sé verulega ábótavant. Til dæmis er nefnt í skýrslunni að ef gengið er á rétt kröfuhafa þá væri slíkt brot á jafnræðisreglu. Það er rangt, hið rétta er að slíkt gæti hugsanlega verið brot á eignarréttarákvæðum stjórnarskrárinnar. Viðurkennt er að löggjafinn hefur heimild til að hnika til réttindum manna með ákveðnum hætti ef það er gert á málefnalegan hátt og látið jafnt yfir alla ganga, sérstaklega ef aðstæður kalla á brýnar aðgerðir. Þetta er staðfest m.a. í nýlegum dómi Hæstaréttar í Neyðarlagamálinu svokallaða. Einnig má benda á að Mannréttindadómstóll Evrópu hefur komist að þeirri niðurstöðu að eftirláta eigi aðildarríkjum verulegt svigrúm þegar kemur að eignarétti þó menn geti hver haft sína skoðun á því hve mikið svigrúmið á að vera. Ályktun skýrsluhöfunda um að ekki sé heimilt að ganga á hlut kröfuhafa er því einfaldlega ekki rétt. Við slíka óvissu hefði verið faglegt af skýrsluhöfundum að setja upp tvær sviðsmyndir, annars vegar þar sem heimilt væri að ganga á rétt kröfuhafa og hins vegar þar sem slíkt væri ekki talið heimilt og kostnaðurinn félli á ríkissjóð. Það var hins vegar ekki gert. Hagfræðistofnun horfir svo alfarið fram hjá þeirri staðreynd að lánasöfn bankanna eru ekki í góðu ástandi í dag vegna mikilla vanskila. Niðurfærslu lánanna fylgir aukin greiðslugeta sem einnig örvar hagkerfið í heild og er því til þess fallin að hafa jákvæð áhrif á það sem eftir stæði af eignum bankanna og gera þær verðmætari. Einnig er í skýrslunni horft framhjá því að hluti og jafnvel verulegur hluti hinnar hugsanlegu niðurfærslu er sennilega hvort eð er tapað fé. Í ljósi þessara vankanta á skýrslunni verður hún ekki lögð til grundvallar. Nauðsynlegt er því að gera heilstæða rannsókn á tillögum Hagsmunasamtaka heimilanna sem taka alla þætti málsins til skoðunar áður en að niðurstöðu er hrapað. Annað væri óvirðing við þær þúsundir sem skrifað hafa undir áskorum samtakanna til stjórnvalda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Nýverið birti Hagfræðistofnun Háskólans skýrslu sína um tillögur Hagsmunasamtaka heimilanna varðandi almenna niðurfærslu lána sem nefnd er: „Greinargerð um afföll íbúðalána við stofnun nýju bankanna og kostnað við niðurfærslu lána". Strax er ljóst af lestri skýrslunnar að gríðarleg mistök voru gerð þegar lánasöfn föllnu bankanna voru flutt yfir í nýju bankana. Augljóst er að lánasöfnin voru verulega ofmetin og allt of dýru verði keypt. Forsætisráðherra, Jóhanna Sigurðardóttir, gerði samkomulag við skýrsluhöfunda sem bundu hendur þeirra við að leggja heilstætt mat á kostnað og ábata af tillögum Hagsmunasamtaka heimilanna. Undrun sætir að fræðimenn taki að sér slíkt verkefni í ljósi þeirra takmarkana sem Jóhanna Sigurðardóttir hefur á þá sett. Tilgangur þess að setja slíka hlekki á skýrsluhöfunda er augljóslega sá að koma í veg fyrir að þeir leggi heilstætt mat á væntanleg jákvæð áhrif tillagnanna sem afsetja hinn beina kostnað. Ótrúlegt er að sjá hvernig þessi skýrsla er unnin, hroðvirknisleg og með bæði staðreynda- og ályktanavillum. Höfundar skýrslunnar gefa sér t.d. meira pláss í að fjalla um eigin vangaveltur um hvernig hafa má hendur í hári skattsvikara heldur en tillögur Hagsmunasamtaka heimilanna í heild sinni. Einnig virðist Hagfræðistofnun vera farin að leggja mat á lögfræðileg álitaefni sem stofnunin ætti að eftirláta öðrum að fást við enda er ekki annað að sjá en lögfræðiþekkingu skýrsluhöfunda sé verulega ábótavant. Til dæmis er nefnt í skýrslunni að ef gengið er á rétt kröfuhafa þá væri slíkt brot á jafnræðisreglu. Það er rangt, hið rétta er að slíkt gæti hugsanlega verið brot á eignarréttarákvæðum stjórnarskrárinnar. Viðurkennt er að löggjafinn hefur heimild til að hnika til réttindum manna með ákveðnum hætti ef það er gert á málefnalegan hátt og látið jafnt yfir alla ganga, sérstaklega ef aðstæður kalla á brýnar aðgerðir. Þetta er staðfest m.a. í nýlegum dómi Hæstaréttar í Neyðarlagamálinu svokallaða. Einnig má benda á að Mannréttindadómstóll Evrópu hefur komist að þeirri niðurstöðu að eftirláta eigi aðildarríkjum verulegt svigrúm þegar kemur að eignarétti þó menn geti hver haft sína skoðun á því hve mikið svigrúmið á að vera. Ályktun skýrsluhöfunda um að ekki sé heimilt að ganga á hlut kröfuhafa er því einfaldlega ekki rétt. Við slíka óvissu hefði verið faglegt af skýrsluhöfundum að setja upp tvær sviðsmyndir, annars vegar þar sem heimilt væri að ganga á rétt kröfuhafa og hins vegar þar sem slíkt væri ekki talið heimilt og kostnaðurinn félli á ríkissjóð. Það var hins vegar ekki gert. Hagfræðistofnun horfir svo alfarið fram hjá þeirri staðreynd að lánasöfn bankanna eru ekki í góðu ástandi í dag vegna mikilla vanskila. Niðurfærslu lánanna fylgir aukin greiðslugeta sem einnig örvar hagkerfið í heild og er því til þess fallin að hafa jákvæð áhrif á það sem eftir stæði af eignum bankanna og gera þær verðmætari. Einnig er í skýrslunni horft framhjá því að hluti og jafnvel verulegur hluti hinnar hugsanlegu niðurfærslu er sennilega hvort eð er tapað fé. Í ljósi þessara vankanta á skýrslunni verður hún ekki lögð til grundvallar. Nauðsynlegt er því að gera heilstæða rannsókn á tillögum Hagsmunasamtaka heimilanna sem taka alla þætti málsins til skoðunar áður en að niðurstöðu er hrapað. Annað væri óvirðing við þær þúsundir sem skrifað hafa undir áskorum samtakanna til stjórnvalda.
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar