Aðskilnaður ríkis og kirkju Jakob Gunnarsson skrifar 20. nóvember 2010 03:30 Í nútímasamfélagi er umræða um trú oft álitin forboðin. Yfirleitt er talið að ekki sé til neitt eitt rétt svar og trú og trúrækni u oftast talin vera af hinu góða en þeir sem andmæla eru oft úthrópaðir öfgamenn. Miðað við mína reynslu er það að vera trúleysingi yfirleitt talið vera nokkuð slæmt. Öfugt við það sem flestir telja er trú hins vegar ekki kjarni umræðunnar um aðskilnað ríkis og kirkju. Meira að segja eru helstu stuðningsmenn aðskilnaðar kirkjunnar frá ríkinu Sjöunda dags aðventistar. Trú og trúrækni skipta engu í umræðunni því ástæðan fyrir því að barist er gegn Þjóðkirkju er sú að ríkið á ekki að skipta sér af jafn óáþreifanlegum hlut og trúnni. Þar að auki er rekstur Þjóðkirkju hrein og klár mismunun. Hugtakið Þjóðkirkja felur í sér að ríkið styrki kirkjuna fjárhagslega, með öðrum orðum, Þjóðkirkjan er í raun ríkisrekið fyrirtæki. En hvað er það annað en mismunun gagnvart öðrum trúfélögum? Hvers vegna á íslenska ríkið að styrkja hina lútersku kirkju en ekki Votta Jehóva, Múslimafélagið eða Sjöunda dags aðventista? Hvað er það sem gerir hina lútersku kirkju svona miklu betri en öll hin trúfélögin? Þar að auki er mikilvægt að ríkið fari ekki að hafa áhrif á trúarskoðanir þegna sinna. En með Þjóðkirkju koma bersýnilega þessi áhrif í ljós; það þykir nánast óeðlilegt að vera ekki meðlimur Þjóðkirkjunnar. Börn sem ekki halda upp á jól og taka ekki þátt í kristinfræðikennslu í skólum eru álitin skrýtin. Í landi þar sem trúfrelsi er í hávegum haft er óásættanlegt að einu trúfélagi sé hyglað með fjárframlögum, heimsóknum í skóla og kristinfræðikennslu. Einnig er þörf á viðhorfsbreytingu almennings til trúfélagsskipta. Við fæðingu eru börn skráð í trúfélag móður, án þess að þau hafi myndað sér sérstaka skoðun á þeim trúarbrögðum. Þar að auki er fermingaraldurinn á Íslandi 13 ára, sem er að mínu mati allt of lágur aldur. Allt of margir fermast bara vegna þess eins að allir aðrir gera það, eða til þess að fá gjafir. Þess vegna tel ég skynsamlegast að leyfa fólki sjálfu að ráða hvaða trú höfðar til þess og að menn geti skráð sig í trúfélög, finnist fólki þau heillandi. En í dag er því öfugt farið; maður þarf að skrá sig úr trúfélagi, höfði það ekki til manns. Þar að auki eru til dæmi um að fólki hafi verið bannað að vera með svokölluð „trúfrelsisátök" þar sem trúfélagsskráningarblöðum hefur verið dreift, til að auðvelda fólki að skipta um trúfélög. Þetta er að sjálfsögðu forkastanlegt; með trúfrelsisátökum er einungis verið að leiðrétta fólk sem skráð er í trúfélag sem samræmist ekki trúarskoðunum þess og að sjálfsögðu er enginn neyddur til eins eða neins í þessum leiðréttingum. Allar trúfélagsleiðréttingar eru gerðar með vitund og vilja þess sem leiðréttir hvaða trúfélagi hann tilheyrir. Þjóðkirkjan er rándýr í rekstri. Hún kostar um 5 milljarða á ári sem er sambærilegt við fjárframlög ríkisins til Háskóla Íslands. Í árferði sem þessu er forgangsröðun algert lykilatriði og er rekstur Þjóðkirkju fáránlegur. Í Morgunblaðinu í gær kom fram að hver Íslendingur fari 4,3 sinnum í kirkju árlega. Það þýðir að hver kirkjuviðvera Íslendings er niðurgreidd um u.þ.b. 3.500 krónur. Þessi kostnaður er ekki greiddur af kirkjuförunum sjálfum, heldur af þjóðinni allri. Múslimar, Vottar, trúleysingjar og allir aðrir eru að borga fyrir rándýra kirkjuviðveru hluta þjóðarinnar. Er það svo fáránlegt að ætlast til að Þjóðkirkjan verði sjálfbær stofnun? Að þeir sem telji hana nauðsynlega og nota hana borgi brúsann? Þess má geta að þessir styrkir eru viðbót við sérstakt safnaðargjald sem allir sem eru skráðir í Þjóðkirkjuna þurfa að greiða. Það allra versta er hins vegar það að þrátt fyrir alla þessa styrki þurfum við samt að borga sérstaklega fyrir brúðkaup, fermingar og jarðarfarir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Atvinnulaus leikskólakennari, það er víst til Tinna Berg Damayanthi Rúnarsdóttir Skoðun Hrokafull afstaða utanríkisráðherra Björn B Björnsson Skoðun Kosningaáróður skrifstofu Alþingis? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Svar og opið bréf til Þórdísar Kolbrúnar varðandi vopnakaup íslensku þjóðarinnar Guðlaugur Bragason Skoðun Forseti þriðjungs eða heillar þjóðar? Starri Reynisson Skoðun Takk, Kristinn Jón Kaldal Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Óumtalaði Alkemistinn Vagn Margeir Smelt Skoðun Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar stóreykur þörfina fyrir íbúðarhúsnæði Sigurður Stefánsson Skoðun Hroki og ósvífni Magnús Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ísrael hefur ekki áhuga á vopnahléi – þjóðarmorð heldur áfram Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Sara Rós Kristinsdóttir skrifar Skoðun Þau sem hunsa helförina Birgir Rúnar Davíðsson skrifar Skoðun Meinsemdir á vinnumarkaði Bergvin Eyþórsson skrifar Skoðun Gleðilegt 2007! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Takk, Kristinn Jón Kaldal skrifar Skoðun Hroki og ósvífni Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Atvinnulaus leikskólakennari, það er víst til Tinna Berg Damayanthi Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Óumtalaði Alkemistinn Vagn Margeir Smelt skrifar Skoðun Markaðsbrestur tilfinninga Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar stóreykur þörfina fyrir íbúðarhúsnæði Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Álag í íslenskum grunnskólum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Svar og opið bréf til Þórdísar Kolbrúnar varðandi vopnakaup íslensku þjóðarinnar Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hrokafull afstaða utanríkisráðherra Björn B Björnsson skrifar Skoðun Réttindabarátta strandveiðimanna Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Kosningaáróður skrifstofu Alþingis? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrstu tvö árin okkar í Kópavogi Ásdís Kristjánsdóttir,Orri Hlöðversson skrifar Skoðun Alþjóðadagur faggildingar er 9. júní Guðrún Rögnvaldardóttir skrifar Skoðun Forseti þriðjungs eða heillar þjóðar? Starri Reynisson skrifar Skoðun Jónsósómi Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Geirfuglar og flámæli Pétur Már Sigurjónsson skrifar Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Endurskoðun í tæka tíð Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Fljótum við enn sofandi að feigðarósi? Erla Björnsdóttir skrifar Skoðun Bara engin ástæða Axel Flóvent skrifar Skoðun Á hvaða stefnu erum við? Thelma Þorbjörg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Wolt tekur hlutverk sitt á Íslandi alvarlega Elisabeth Stenersen skrifar Skoðun Margt óljóst í áætlunum Heidelberg Materials í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Hvað á ég að gera við barnið mitt? Ólöf Hugrún Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Í andstöðu við yfirlýst markmið Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Deildarstýri – deildarstýra – deildarstjóri Ellen Ýr Aðalsteinsdóttir skrifar Sjá meira
Í nútímasamfélagi er umræða um trú oft álitin forboðin. Yfirleitt er talið að ekki sé til neitt eitt rétt svar og trú og trúrækni u oftast talin vera af hinu góða en þeir sem andmæla eru oft úthrópaðir öfgamenn. Miðað við mína reynslu er það að vera trúleysingi yfirleitt talið vera nokkuð slæmt. Öfugt við það sem flestir telja er trú hins vegar ekki kjarni umræðunnar um aðskilnað ríkis og kirkju. Meira að segja eru helstu stuðningsmenn aðskilnaðar kirkjunnar frá ríkinu Sjöunda dags aðventistar. Trú og trúrækni skipta engu í umræðunni því ástæðan fyrir því að barist er gegn Þjóðkirkju er sú að ríkið á ekki að skipta sér af jafn óáþreifanlegum hlut og trúnni. Þar að auki er rekstur Þjóðkirkju hrein og klár mismunun. Hugtakið Þjóðkirkja felur í sér að ríkið styrki kirkjuna fjárhagslega, með öðrum orðum, Þjóðkirkjan er í raun ríkisrekið fyrirtæki. En hvað er það annað en mismunun gagnvart öðrum trúfélögum? Hvers vegna á íslenska ríkið að styrkja hina lútersku kirkju en ekki Votta Jehóva, Múslimafélagið eða Sjöunda dags aðventista? Hvað er það sem gerir hina lútersku kirkju svona miklu betri en öll hin trúfélögin? Þar að auki er mikilvægt að ríkið fari ekki að hafa áhrif á trúarskoðanir þegna sinna. En með Þjóðkirkju koma bersýnilega þessi áhrif í ljós; það þykir nánast óeðlilegt að vera ekki meðlimur Þjóðkirkjunnar. Börn sem ekki halda upp á jól og taka ekki þátt í kristinfræðikennslu í skólum eru álitin skrýtin. Í landi þar sem trúfrelsi er í hávegum haft er óásættanlegt að einu trúfélagi sé hyglað með fjárframlögum, heimsóknum í skóla og kristinfræðikennslu. Einnig er þörf á viðhorfsbreytingu almennings til trúfélagsskipta. Við fæðingu eru börn skráð í trúfélag móður, án þess að þau hafi myndað sér sérstaka skoðun á þeim trúarbrögðum. Þar að auki er fermingaraldurinn á Íslandi 13 ára, sem er að mínu mati allt of lágur aldur. Allt of margir fermast bara vegna þess eins að allir aðrir gera það, eða til þess að fá gjafir. Þess vegna tel ég skynsamlegast að leyfa fólki sjálfu að ráða hvaða trú höfðar til þess og að menn geti skráð sig í trúfélög, finnist fólki þau heillandi. En í dag er því öfugt farið; maður þarf að skrá sig úr trúfélagi, höfði það ekki til manns. Þar að auki eru til dæmi um að fólki hafi verið bannað að vera með svokölluð „trúfrelsisátök" þar sem trúfélagsskráningarblöðum hefur verið dreift, til að auðvelda fólki að skipta um trúfélög. Þetta er að sjálfsögðu forkastanlegt; með trúfrelsisátökum er einungis verið að leiðrétta fólk sem skráð er í trúfélag sem samræmist ekki trúarskoðunum þess og að sjálfsögðu er enginn neyddur til eins eða neins í þessum leiðréttingum. Allar trúfélagsleiðréttingar eru gerðar með vitund og vilja þess sem leiðréttir hvaða trúfélagi hann tilheyrir. Þjóðkirkjan er rándýr í rekstri. Hún kostar um 5 milljarða á ári sem er sambærilegt við fjárframlög ríkisins til Háskóla Íslands. Í árferði sem þessu er forgangsröðun algert lykilatriði og er rekstur Þjóðkirkju fáránlegur. Í Morgunblaðinu í gær kom fram að hver Íslendingur fari 4,3 sinnum í kirkju árlega. Það þýðir að hver kirkjuviðvera Íslendings er niðurgreidd um u.þ.b. 3.500 krónur. Þessi kostnaður er ekki greiddur af kirkjuförunum sjálfum, heldur af þjóðinni allri. Múslimar, Vottar, trúleysingjar og allir aðrir eru að borga fyrir rándýra kirkjuviðveru hluta þjóðarinnar. Er það svo fáránlegt að ætlast til að Þjóðkirkjan verði sjálfbær stofnun? Að þeir sem telji hana nauðsynlega og nota hana borgi brúsann? Þess má geta að þessir styrkir eru viðbót við sérstakt safnaðargjald sem allir sem eru skráðir í Þjóðkirkjuna þurfa að greiða. Það allra versta er hins vegar það að þrátt fyrir alla þessa styrki þurfum við samt að borga sérstaklega fyrir brúðkaup, fermingar og jarðarfarir.
Svar og opið bréf til Þórdísar Kolbrúnar varðandi vopnakaup íslensku þjóðarinnar Guðlaugur Bragason Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar stóreykur þörfina fyrir íbúðarhúsnæði Sigurður Stefánsson Skoðun
Skoðun Ísrael hefur ekki áhuga á vopnahléi – þjóðarmorð heldur áfram Sveinn Rúnar Hauksson skrifar
Skoðun Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar stóreykur þörfina fyrir íbúðarhúsnæði Sigurður Stefánsson skrifar
Skoðun Svar og opið bréf til Þórdísar Kolbrúnar varðandi vopnakaup íslensku þjóðarinnar Guðlaugur Bragason skrifar
Svar og opið bréf til Þórdísar Kolbrúnar varðandi vopnakaup íslensku þjóðarinnar Guðlaugur Bragason Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar stóreykur þörfina fyrir íbúðarhúsnæði Sigurður Stefánsson Skoðun