Stuðningur við Úkraínu og Palestínu fer dvínandi Árni Sæberg skrifar 23. apríl 2025 14:41 Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir er utanríkisráðherra. Könnunin var framkvæmd fyrir ráðuneyti hennar. Vísir/Anton Brink Þrátt fyrir að meirihluti þjóðarinnar sé hlynntur því að Ísland styðji Úkraínu í stríðinu við Rússland fer stuðningurinn minnkandi á milli ára. Stuðningur við Palestínu minnkar töluvert milli ára. Þetta er meðal þess sem kemur fram í árlegri skoðanakönnun sem Maskína gerir fyrir utanríkisráðuneytið. Í umfjöllun um könnunina á vef ráðuneytisins er útgangspunkturinn sá að yfirgnæfandi meirihluti Íslendinga, eða áttatíu prósent, telji hagsæld Íslands byggja á alþjóðlegum viðskiptum. Þá segi 81 prósent skipta miklu máli að Ísland hafi gott orðspor í alþjóðasamfélaginu og sjötíu prósent segi að þátttaka Íslands í alþjóðasamvinnu styrki fullveldi landsins. Íslendingar séu sem fyrr afar jákvæðir gagnvart norrænu samstarfi en alls segist 87 prósent landsmanna jákvæðir gagnvart því að Ísland taki virkan þátt í því. Þá séu 82,2 prósent landsmanna jákvæðir gagnvart vestnorrænu samstarfi, það er samstarfi með Færeyjum og Grænlandi. Hafa áhyggjur af þróun alþjóðamála Þegar spurt er um mikilvægi þess að Ísland styðji fullveldi og friðhelgi landamæra Konungsríkisins Danmerkur og sjálfsákvörðunarrétt Grænlendinga segi 81,4 prósent það vera mikilvægt en einungis 5,3 prósent segi það lítilvægt. Í könnuninni komi einnig fram að ansi hátt hlutfall landsmanna segist hafa miklar áhyggjur af þróun alþjóðamála, eða 72 prósent. Það sé hækkun um sjö prósentustig á milli ára. Þess megi geta að árið 2023 hafi 56 prósent sagst hafa áhyggjur af þróun alþjóðamála og aukningin sé því talsverð síðustu tvö ár. Innan við þriðjungur hlynntur beinum hernaðarstuðningi Líkt og undanfarin ár hafi sérstaklega verið spurt um stuðning Íslands við Úkraínu. Þrátt fyrir að meirihluti landsmanna, 71 prósent, sé hlynntur því að Ísland styðji við Úkraínu í stríðinu við Rússland fari stuðningurinn minnkandi á milli ára. Hann hafi verið 75 prósent árið 2024 og 82 prósent 2023. Alls segist 57 prósent hlynnt því að Ísland veiti Úkraínu efnahagslegan stuðning en 29 prósent séu hlynnt því að Ísland veiti Úkraínu beinan hernaðarlegan stuðning, til dæmis með því að greiða fyrir hergögn, flutning á þeim eða þjálfun hermanna. 48 prósent séu því andvíg. Stuðningur við mannúðaraðstoð til Úkraínu lækki einnig örlítið á milli ára og sé kominn í áttatíu prósent samanborið við 86 prósent í fyrra. Við þetta megi bæta að 76 prósent landsmanna séu andvíg því að Ísland eigi í samstarfi við Rússland á alþjóðavettvangi og þegar spurt er með hvaða ríkjum fólk telur að Ísland eigi síst að starfa með á alþjóðavettvangi nefni flest Rússland, 73,9 prósent. Þar á eftir séu Bandaríkin, 36,8 prósent, Kína, 29,9 prósent, Norður-Kórea, 33,2 prósent, og Ísrael, 32,1 prósent. Aðspurð með hvaða ríkjum fólk telur að Ísland eigi helst samleið með á alþjóðavettvangi nefni flestir sem fyrr Norðurlöndin, Noreg, Danmörku, Svíþjóð og Finnland. Stuðningur við Palestínu minnkar um tíu prósentustig Eins og í fyrra hafi sérstaklega verið spurt um afstöðu fólks til átakanna fyrir botni Miðjarðarhafs. Þannig segist 49 prósent landsmanna ósammála því að Ísland styðji rétt Ísraels til sjálfsvarnar innan marka alþjóðalaga, hlutfallið hafi verið 48 prósent í fyrra, á meðan 25 prósent séu sammála, hlutfallið hafi verið 29 prósent í fyrra. Aftur á móti séu 63 prósent sammála því að Ísland styðji við sjálfstæði Palestínu, en 73 prósent hafi verið sammála því í fyrra, þar með talið aðild þeirra að Sameinuðu þjóðunum, en 13 prósent séu ósammála. Spurt hvort Ísland eigi að beita sér fyrir tveggja ríkja lausn á milli Ísraels og Palestínu segist 50,5 prósent vera sammála en 21,8 prósent ósammála. Neikvæð í garð varnarsamstarfsins við Bandaríkin Í umfjölluninni segir að alls 57 prósent telji að Ísland eigi að auka framlög til varnarmála. Þá séu 66 prósent jákvæð gagnvart aðild að Atlantshafsbandalaginu, sem sé smávægileg aukning frá því í fyrra. Á móti séu aðeins 38 prósent jákvæð í garð varnarsamstarfsins við Bandaríkin, sem sé talsverð lækkun frá því í fyrra en þá hafi 53 prósent verið jákvæð gagnvart samstarfinu. Um fjórtán prósent telji að Ísland njóti ekki fullnægjandi herverndar, en sú tala hafi verið átta prósent í fyrra. Þjóðin vill þjóðaratkvæðagreiðslu en ekki inngöngu Að þessu sinni hafi sérstaklega verið spurt um afstöðu fólks til fyrirhugaðrar þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhaldandi viðræður Íslands að Evrópusambandinu. Alls hafi 58,4 sagst hlynnt því að haldin verði þjóðaratkvæðagreiðsla en 21,9 prósent séu því andvíg. Þá hafi 44,6 prósent sagst hlynnt því að aðildarviðræður Íslands að Evrópusambandinu verði teknar upp að nýju en 33,6 prósent séu því andvíg. Þegar spurt er um afstöðu fólks til inngöngu Íslands í Evrópusambandið segist 36,5 prósent hlynnt inngöngu en 39,8 prósent séu því andvíg. Þá segist 55 prósent jákvæð gagnvart aðild Íslands að EES-samningnum. Stuðningur við þróunarsamvinnu áfram mikill en fer minnkandi Loks segir að líkt og undanfarin ár mælist stuðningur almennings við þróunarsamvinnu mikill hér á landi. Þannig segi 64 prósent mikilvægt að Ísland veiti þróunarríkjum og íbúum þeirra aðstoð, sem sé lækkun úr 78 prósent frá því í fyrra. Þá segja 52 prósent það vera siðferðislega skyldu Íslands að draga úr fátækt í þróunarríkjum, en í fyrra hafi sú tala verið 63 prósent. Nú séu 18 prósent ósammála þeirri fullyrðingu, sem sé aukning um fimm prósent frá því í fyrra. Könnunin hafi farið fram á netinu dagana 27. mars til 3. apríl 2025. Svarendur hafi verið 981 og gögnin hafi verið vigtuð með tilliti til kyns, aldurs, búsetu og menntunar í samræmi við upplýsingar úr Þjóðskrá. Utanríkismál Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Palestína Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Átök í Ísrael og Palestínu Evrópusambandið Þróunarsamvinna Bandaríkin Öryggis- og varnarmál Mest lesið Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér Innlent Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Innlent Kveður Glerártorg eftir sautján ár Innlent Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Innlent Steinn reistur við með eins konar blöðrum Innlent Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Innlent „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Innlent Dúxinn fjarri góðu gamni Innlent Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Innlent Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð Innlent Fleiri fréttir Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Steinn reistur við með eins konar blöðrum Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð „Þú hakkar ekki á tóman maga“ Kveður Glerártorg eftir sautján ár Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Dúxinn fjarri góðu gamni Brottvísun Oscars, skortur á kvenhökkurum og hundgamall hestur Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Skjálftinn reyndist 5,1 og fannst frá Skaganum að Hellu Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Skiptar skoðanir á „forljótum“ varðturnum gegn vasaþjófnaði Stór skjálfti fannst vel á suður- og vesturlandi Dráttarvéladagur er á Blikastöðum í dag Beiðni Oscars hafnað: „Það bíður hans engin birta, það er enginn þarna“ Nýr meirihluti komi ekki til greina Umsókn Oscars um landvistarleyfi hafnað og nýr meirihluti útilokaður Þrjár erlendar stúlkur með hæstu einkunn í FÁ Brennandi einbýlishús reyndist eyðibýli Tekist á um breytta ásýnd Suðurlandsbrautar með tilkomu Borgarlínunnar Ökumenn sektaðir vegna notkunar nagladekkja Fólk í fjarvinnu finni fyrir minni streitu Fólk látið vinna of hratt og fái ekki greitt fyrir alla vinnuna Sást ekki til sólar fyrir mýi Áfengi og íþróttaviðburðir geti átt samleið sé farið að lögum Bensínbrúsar inni í íbúðinni Fjögurra ára gömul hola heyrir brátt sögunni til Möguleg íkveikja til rannsóknar, snuðað á ræstingarfólki og flugnager Sjá meira
Þetta er meðal þess sem kemur fram í árlegri skoðanakönnun sem Maskína gerir fyrir utanríkisráðuneytið. Í umfjöllun um könnunina á vef ráðuneytisins er útgangspunkturinn sá að yfirgnæfandi meirihluti Íslendinga, eða áttatíu prósent, telji hagsæld Íslands byggja á alþjóðlegum viðskiptum. Þá segi 81 prósent skipta miklu máli að Ísland hafi gott orðspor í alþjóðasamfélaginu og sjötíu prósent segi að þátttaka Íslands í alþjóðasamvinnu styrki fullveldi landsins. Íslendingar séu sem fyrr afar jákvæðir gagnvart norrænu samstarfi en alls segist 87 prósent landsmanna jákvæðir gagnvart því að Ísland taki virkan þátt í því. Þá séu 82,2 prósent landsmanna jákvæðir gagnvart vestnorrænu samstarfi, það er samstarfi með Færeyjum og Grænlandi. Hafa áhyggjur af þróun alþjóðamála Þegar spurt er um mikilvægi þess að Ísland styðji fullveldi og friðhelgi landamæra Konungsríkisins Danmerkur og sjálfsákvörðunarrétt Grænlendinga segi 81,4 prósent það vera mikilvægt en einungis 5,3 prósent segi það lítilvægt. Í könnuninni komi einnig fram að ansi hátt hlutfall landsmanna segist hafa miklar áhyggjur af þróun alþjóðamála, eða 72 prósent. Það sé hækkun um sjö prósentustig á milli ára. Þess megi geta að árið 2023 hafi 56 prósent sagst hafa áhyggjur af þróun alþjóðamála og aukningin sé því talsverð síðustu tvö ár. Innan við þriðjungur hlynntur beinum hernaðarstuðningi Líkt og undanfarin ár hafi sérstaklega verið spurt um stuðning Íslands við Úkraínu. Þrátt fyrir að meirihluti landsmanna, 71 prósent, sé hlynntur því að Ísland styðji við Úkraínu í stríðinu við Rússland fari stuðningurinn minnkandi á milli ára. Hann hafi verið 75 prósent árið 2024 og 82 prósent 2023. Alls segist 57 prósent hlynnt því að Ísland veiti Úkraínu efnahagslegan stuðning en 29 prósent séu hlynnt því að Ísland veiti Úkraínu beinan hernaðarlegan stuðning, til dæmis með því að greiða fyrir hergögn, flutning á þeim eða þjálfun hermanna. 48 prósent séu því andvíg. Stuðningur við mannúðaraðstoð til Úkraínu lækki einnig örlítið á milli ára og sé kominn í áttatíu prósent samanborið við 86 prósent í fyrra. Við þetta megi bæta að 76 prósent landsmanna séu andvíg því að Ísland eigi í samstarfi við Rússland á alþjóðavettvangi og þegar spurt er með hvaða ríkjum fólk telur að Ísland eigi síst að starfa með á alþjóðavettvangi nefni flest Rússland, 73,9 prósent. Þar á eftir séu Bandaríkin, 36,8 prósent, Kína, 29,9 prósent, Norður-Kórea, 33,2 prósent, og Ísrael, 32,1 prósent. Aðspurð með hvaða ríkjum fólk telur að Ísland eigi helst samleið með á alþjóðavettvangi nefni flestir sem fyrr Norðurlöndin, Noreg, Danmörku, Svíþjóð og Finnland. Stuðningur við Palestínu minnkar um tíu prósentustig Eins og í fyrra hafi sérstaklega verið spurt um afstöðu fólks til átakanna fyrir botni Miðjarðarhafs. Þannig segist 49 prósent landsmanna ósammála því að Ísland styðji rétt Ísraels til sjálfsvarnar innan marka alþjóðalaga, hlutfallið hafi verið 48 prósent í fyrra, á meðan 25 prósent séu sammála, hlutfallið hafi verið 29 prósent í fyrra. Aftur á móti séu 63 prósent sammála því að Ísland styðji við sjálfstæði Palestínu, en 73 prósent hafi verið sammála því í fyrra, þar með talið aðild þeirra að Sameinuðu þjóðunum, en 13 prósent séu ósammála. Spurt hvort Ísland eigi að beita sér fyrir tveggja ríkja lausn á milli Ísraels og Palestínu segist 50,5 prósent vera sammála en 21,8 prósent ósammála. Neikvæð í garð varnarsamstarfsins við Bandaríkin Í umfjölluninni segir að alls 57 prósent telji að Ísland eigi að auka framlög til varnarmála. Þá séu 66 prósent jákvæð gagnvart aðild að Atlantshafsbandalaginu, sem sé smávægileg aukning frá því í fyrra. Á móti séu aðeins 38 prósent jákvæð í garð varnarsamstarfsins við Bandaríkin, sem sé talsverð lækkun frá því í fyrra en þá hafi 53 prósent verið jákvæð gagnvart samstarfinu. Um fjórtán prósent telji að Ísland njóti ekki fullnægjandi herverndar, en sú tala hafi verið átta prósent í fyrra. Þjóðin vill þjóðaratkvæðagreiðslu en ekki inngöngu Að þessu sinni hafi sérstaklega verið spurt um afstöðu fólks til fyrirhugaðrar þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhaldandi viðræður Íslands að Evrópusambandinu. Alls hafi 58,4 sagst hlynnt því að haldin verði þjóðaratkvæðagreiðsla en 21,9 prósent séu því andvíg. Þá hafi 44,6 prósent sagst hlynnt því að aðildarviðræður Íslands að Evrópusambandinu verði teknar upp að nýju en 33,6 prósent séu því andvíg. Þegar spurt er um afstöðu fólks til inngöngu Íslands í Evrópusambandið segist 36,5 prósent hlynnt inngöngu en 39,8 prósent séu því andvíg. Þá segist 55 prósent jákvæð gagnvart aðild Íslands að EES-samningnum. Stuðningur við þróunarsamvinnu áfram mikill en fer minnkandi Loks segir að líkt og undanfarin ár mælist stuðningur almennings við þróunarsamvinnu mikill hér á landi. Þannig segi 64 prósent mikilvægt að Ísland veiti þróunarríkjum og íbúum þeirra aðstoð, sem sé lækkun úr 78 prósent frá því í fyrra. Þá segja 52 prósent það vera siðferðislega skyldu Íslands að draga úr fátækt í þróunarríkjum, en í fyrra hafi sú tala verið 63 prósent. Nú séu 18 prósent ósammála þeirri fullyrðingu, sem sé aukning um fimm prósent frá því í fyrra. Könnunin hafi farið fram á netinu dagana 27. mars til 3. apríl 2025. Svarendur hafi verið 981 og gögnin hafi verið vigtuð með tilliti til kyns, aldurs, búsetu og menntunar í samræmi við upplýsingar úr Þjóðskrá.
Utanríkismál Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Palestína Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Átök í Ísrael og Palestínu Evrópusambandið Þróunarsamvinna Bandaríkin Öryggis- og varnarmál Mest lesið Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér Innlent Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Innlent Kveður Glerártorg eftir sautján ár Innlent Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Innlent Steinn reistur við með eins konar blöðrum Innlent Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Innlent „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Innlent Dúxinn fjarri góðu gamni Innlent Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Innlent Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð Innlent Fleiri fréttir Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Steinn reistur við með eins konar blöðrum Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð „Þú hakkar ekki á tóman maga“ Kveður Glerártorg eftir sautján ár Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Dúxinn fjarri góðu gamni Brottvísun Oscars, skortur á kvenhökkurum og hundgamall hestur Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Skjálftinn reyndist 5,1 og fannst frá Skaganum að Hellu Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Skiptar skoðanir á „forljótum“ varðturnum gegn vasaþjófnaði Stór skjálfti fannst vel á suður- og vesturlandi Dráttarvéladagur er á Blikastöðum í dag Beiðni Oscars hafnað: „Það bíður hans engin birta, það er enginn þarna“ Nýr meirihluti komi ekki til greina Umsókn Oscars um landvistarleyfi hafnað og nýr meirihluti útilokaður Þrjár erlendar stúlkur með hæstu einkunn í FÁ Brennandi einbýlishús reyndist eyðibýli Tekist á um breytta ásýnd Suðurlandsbrautar með tilkomu Borgarlínunnar Ökumenn sektaðir vegna notkunar nagladekkja Fólk í fjarvinnu finni fyrir minni streitu Fólk látið vinna of hratt og fái ekki greitt fyrir alla vinnuna Sást ekki til sólar fyrir mýi Áfengi og íþróttaviðburðir geti átt samleið sé farið að lögum Bensínbrúsar inni í íbúðinni Fjögurra ára gömul hola heyrir brátt sögunni til Möguleg íkveikja til rannsóknar, snuðað á ræstingarfólki og flugnager Sjá meira