Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar 23. desember 2024 08:30 Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Olíufyrirtækin vissu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Bullandi hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir skrifar Sjá meira
Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti.
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun