Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar 23. desember 2024 08:30 Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson Skoðun Drengir á jaðrinum Margrét Kristín Sigurðardóttir Skoðun Er vínandinn orðinn hinn sanni andi íþrótta? Þráinn Farestveit Skoðun Skoðun Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þing í þágu kvenna Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Drengir á jaðrinum Margrét Kristín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er vínandinn orðinn hinn sanni andi íþrótta? Þráinn Farestveit skrifar Skoðun Mikilvægi tjáningar erfiðrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný sýn á almenningssjónvarp í almannaþágu, eða hvað? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hjúkrunarheimili eða heimaþjónusta? –horfa verður á heildarmyndina Halldór S. Guðmundsson,Sigurveig H. Sigurðardóttir,Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Nú þurfa foreldrar að vera hugrakkir Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Að vera manneskja Svava Arnardóttir skrifar Sjá meira
Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti.
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar
Skoðun Hjúkrunarheimili eða heimaþjónusta? –horfa verður á heildarmyndina Halldór S. Guðmundsson,Sigurveig H. Sigurðardóttir,Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar