Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar 23. desember 2024 08:30 Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Sjá meira
Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun