Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar 22. nóvember 2024 17:03 Það var heiður himinn yfir litla bænum þeirra Siggu og Palla. Þar gekk lífið sinn hæga, ótrauða gang, eins og fagnandi lækur sem sækir niður brekku, og fuglasöngurinn bar með sér aldagamla tónlist náttúrunnar. Hér bjuggu þau, þar sem himinn og jörð mættust í sífelldu samspili, og draumar þeirra teygðu sig út fyrir sjóndeildarhringinn. Í Reykjavík, þar sem Gunni og Jónína héldu til, var annars konar heimur; þar virtust tækifærin dreifast um á hverju strái, og lífið virtist vera líkt auðugri hendingu. Sigga, þessi hraustlega stúlka með brennandi vilja og drauma stærri en himininn, stóð þó í sínum litla heimi, þar sem íþróttamiðstöðin, sem var ætluð gömlum tíma, gat aðeins boðið upp á fáeinar stundir og skerta möguleika. Palli, sem átti í sinni ævilöngu glímu við líkamann, bjó við þau örlög að þurfa að sækja hjálp handan fjalla og fjarða, þar sem sérfræðingarnir hans áttu þess sjaldnast kost að koma og hitta hann í hans heimabæ á landsbyggðinni. Foreldrar hans drógu hann um vegleysur og bröltu yfir ófærur til að veita honum það sem nauðsynlegt var, en oft var förin þyngri en þeir máttu bera.Hann bjó við þau sannindi að á milli drauma hans og raunveruleika var vegur, oft langur, stundum ófær. Í höfuðborginni virtust hlutirnir liggja betur við fæti. Gunni, sem sveif með sínum metnaði eins og veiðifálki í vindinum, hafði allt fyrir hendi. Hann æfði í aðstöðu sem var sköpuð til sigra, og draumar hans voru ekki fjarlægir heldur innan seilingar. Jónína, sem hreyfði sig á hjólastól sínum með sama léttleika og rafhjól rennur, naut sérfræðiþjónustu og hlýlegs stuðnings, og foreldrar hennar þurftu ekki að fórna hvorki tíma né tekjum fyrir þau lífsgæði, þar sem þau voru í Reykjavík. En þó standa þau öll, þessi fjögur, með sína spurningu á vörum: „Hvert liggur vegurinn?“ Sigga stóð frammi fyrir því að velja á milli drauma sinna og bæjarins sem hún hafði alist upp í. Palli og fjölskylda hans mættu hinni eilífu spurningu: Hversu lengi má draga slíka byrði? Gunni og Jónína, þó betur stödd, þurftu samt að velja og hafna, því enginn gengur veg lífsins án fórna. Þá rís upp spurningin: Er þetta réttlæti? Að sumir eigi heiminn að gjöf, á meðan aðrir berjist við að þræða sjálfan jarðveginn? Að í þessu landi, sem við köllum okkar, þurfi einhverjir að fórna ævistörfum, heimilum og heilu lífinu til að tryggja það sem ætti að vera sjálfsagt, réttur allra til að njóta jafnræðis? Í Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks er þetta skýrt. Þeir sem búa við fötlun skulu eiga rétt á fullu og jafnu lífi. Hvorki staður né kringumstæður mega verða til hindrunar. Í litlum sveitarfélögum ætti enginn að þurfa að velja milli atvinnu og þess að hlúa að barni sínu. Í borgum landsins ætti enginn að þurfa að snúa sér frá landsbyggðinni með hroka og spyrja: „Hvað veldur, að jafnrétti verður heppni?“ Og nú þegar við lítum fram á veginn, þar sem stjórnarherrarnir okkar ræða stefnur og úrræði, ættum við að krefjast þess að sagan breytist. Það er engin vegferð nema við jöfnum hana. Ísland, það Ísland sem sögurnar okkar ortu um, er ekki það Ísland sem mismunar, heldur það sem lyftir öllum jafnt, svo enginn þurfi að leita handan sjóndeildarhringsins eftir réttlæti. Þar býr sannleikurinn, og þar finnum við Íslandið sem okkur dreymir um. Höfundur er náms- og starfsráðgjafi og fötluð kona sem býr svo vel að búa í borginni nálægt nauðsynlegri þjónustu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Málefni fatlaðs fólks Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Sjá meira
Það var heiður himinn yfir litla bænum þeirra Siggu og Palla. Þar gekk lífið sinn hæga, ótrauða gang, eins og fagnandi lækur sem sækir niður brekku, og fuglasöngurinn bar með sér aldagamla tónlist náttúrunnar. Hér bjuggu þau, þar sem himinn og jörð mættust í sífelldu samspili, og draumar þeirra teygðu sig út fyrir sjóndeildarhringinn. Í Reykjavík, þar sem Gunni og Jónína héldu til, var annars konar heimur; þar virtust tækifærin dreifast um á hverju strái, og lífið virtist vera líkt auðugri hendingu. Sigga, þessi hraustlega stúlka með brennandi vilja og drauma stærri en himininn, stóð þó í sínum litla heimi, þar sem íþróttamiðstöðin, sem var ætluð gömlum tíma, gat aðeins boðið upp á fáeinar stundir og skerta möguleika. Palli, sem átti í sinni ævilöngu glímu við líkamann, bjó við þau örlög að þurfa að sækja hjálp handan fjalla og fjarða, þar sem sérfræðingarnir hans áttu þess sjaldnast kost að koma og hitta hann í hans heimabæ á landsbyggðinni. Foreldrar hans drógu hann um vegleysur og bröltu yfir ófærur til að veita honum það sem nauðsynlegt var, en oft var förin þyngri en þeir máttu bera.Hann bjó við þau sannindi að á milli drauma hans og raunveruleika var vegur, oft langur, stundum ófær. Í höfuðborginni virtust hlutirnir liggja betur við fæti. Gunni, sem sveif með sínum metnaði eins og veiðifálki í vindinum, hafði allt fyrir hendi. Hann æfði í aðstöðu sem var sköpuð til sigra, og draumar hans voru ekki fjarlægir heldur innan seilingar. Jónína, sem hreyfði sig á hjólastól sínum með sama léttleika og rafhjól rennur, naut sérfræðiþjónustu og hlýlegs stuðnings, og foreldrar hennar þurftu ekki að fórna hvorki tíma né tekjum fyrir þau lífsgæði, þar sem þau voru í Reykjavík. En þó standa þau öll, þessi fjögur, með sína spurningu á vörum: „Hvert liggur vegurinn?“ Sigga stóð frammi fyrir því að velja á milli drauma sinna og bæjarins sem hún hafði alist upp í. Palli og fjölskylda hans mættu hinni eilífu spurningu: Hversu lengi má draga slíka byrði? Gunni og Jónína, þó betur stödd, þurftu samt að velja og hafna, því enginn gengur veg lífsins án fórna. Þá rís upp spurningin: Er þetta réttlæti? Að sumir eigi heiminn að gjöf, á meðan aðrir berjist við að þræða sjálfan jarðveginn? Að í þessu landi, sem við köllum okkar, þurfi einhverjir að fórna ævistörfum, heimilum og heilu lífinu til að tryggja það sem ætti að vera sjálfsagt, réttur allra til að njóta jafnræðis? Í Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks er þetta skýrt. Þeir sem búa við fötlun skulu eiga rétt á fullu og jafnu lífi. Hvorki staður né kringumstæður mega verða til hindrunar. Í litlum sveitarfélögum ætti enginn að þurfa að velja milli atvinnu og þess að hlúa að barni sínu. Í borgum landsins ætti enginn að þurfa að snúa sér frá landsbyggðinni með hroka og spyrja: „Hvað veldur, að jafnrétti verður heppni?“ Og nú þegar við lítum fram á veginn, þar sem stjórnarherrarnir okkar ræða stefnur og úrræði, ættum við að krefjast þess að sagan breytist. Það er engin vegferð nema við jöfnum hana. Ísland, það Ísland sem sögurnar okkar ortu um, er ekki það Ísland sem mismunar, heldur það sem lyftir öllum jafnt, svo enginn þurfi að leita handan sjóndeildarhringsins eftir réttlæti. Þar býr sannleikurinn, og þar finnum við Íslandið sem okkur dreymir um. Höfundur er náms- og starfsráðgjafi og fötluð kona sem býr svo vel að búa í borginni nálægt nauðsynlegri þjónustu.
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun