Fréttaflutningur á tímum almannahættu Þórir Guðmundsson skrifar 26. mars 2020 12:30 Á tímum óvissu, kvíða og almannahættu þurfa fjölmiðlar að sinna því klassíska hlutverki sínu að upplýsa og fræða, spyrja og gagnrýna, sem aldrei fyrr. Þeir þurfa að sinna því hlutverki betur og við flóknari aðstæður en venjulega. Fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar kveður á um það í sinni ritstjórnarstefnu að upplýsa almenning, hafa sannleikann að leiðarljósi og vera sjálfstæð í sínum störfum. Þessari stefnu höfum við fylgt síðan hún var sett og hún er undirstaða fréttaflutnings okkar af kórónuveirufaraldrinum sem nú skekur Ísland og heimsbyggðina. Af þessum ástæðum höfum við frá upphafi lagt ofuráherslu á fræðslugildi okkar fréttaflutnings af kórónuveirunni allt frá því fyrstu upplýsingar um hana fóru að berast frá Wuhan um síðustu áramót. Við höfum sýnt daglega upplýsingafundi Almannavarna í beinni útsendingu frá upphafi bæði á Vísi og í sjónvarpi. Við héldum borgarafund á Stöð 2 þar sem almenningur fékk tækifæri til að spyrja fólkið sem hefur haft orð fyrir því sérfræðingateymi sem tekst á við faraldurinn hér á landi. Á Vísi höldum við úti vefsíðu um faraldurinn, þar sem búið er að safna saman ýmiss konar fróðleik, ráðleggingum og öðru upplýsingaefni auk allra frétta og greina sem við birtum um málið. Við höfum komið upp sérstakri síðu á pólsku til þess að þjóna tugþúsundum Íslendinga sem geta betur meðtekið fréttir á því tungumáli. Fréttaskýringaþátturinn Kompás skoðaði nýlega aðstæður einstaklinga sem Covid-19 sjúkdómurinn herjaði á. Þetta gerum við til að fræða og upplýsa almenning á viðsjárverðum tímum. Fréttamenn þurfa líka að spyrja gagnrýninna og ágengra spurninga. Það höfum við gert og ætlum að halda því áfram. Það er ánægjuefni að slíkum spurningum hefur almennt verið vel tekið og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn tók á nýlegum blaðamannafundi sérstaklega fram að hann fagnaði gagnrýni því þannig gætu viðbragðsaðilar bætt sig. Á samfélagsmiðlum og víðar er auðvelt að finna upphrópanir, órökstuddar aðdróttanir og villtar samsæriskenningar. Það væri auðvelt fyrir fjölmiðil að velta sér upp úr slíku og fá með því lestur, hlustun eða áhorf. Það er ekki okkar tebolli. Á sama tíma er mikilvægt að spurningar séu settar fram til að fá svör sem upplýsa almenning og skýra málið sem fjallað er um. Ef ekki fást svör við brýnum spurningum þá munum við spyrja aftur. Og aftur ef nauðsyn krefur. Þessa vinnu stundum við á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar við afar óvenjulegar starfsaðstæður. Mikill meirihluti fréttamanna vinnur nú heima. Þeim sem vinna kvöldfréttir Stöðvar 2 hefur verið skipt upp í þrjú teymi; eitt sem mætir á vettvang en vinnur fréttir sínar án þess að fara nokkurn tíma á fréttastofuna við Suðurlandsbraut og svo tvö teymi sem mæta á fréttastofuna en vinna mismunandi vaktir og hittast aldrei. Birgir Olgeirsson fréttamaður heldur tveggja metra bili milli sín og viðmælanda, Eyþórs Arnalds borgarfulltrúa, og notar stefnuvirkan hljóðnema.Einar Árnason/Vísir Áhorfendur frétta á Stöð 2 hafa ef til vill tekið eftir því að við erum farin að nota stefnuvirkan hljóðnema sem hefur verið festur á langt skaft til að halda fjarlægð við viðmælendur. Unnið er við annað hvert skrifborð á fréttastofunni. Þulir og viðmælendur farða sig sjálfir og á milli þeirra eiga að vera tveir metrar. Með þessu móti vonumst við til að halda heilsu og getu til að miðla fréttum á meðan faraldurinn geisar. Það hefur komið okkur á óvart að þessar skrítnu vinnuaðstæður hafa í raun ekki virkað takmarkandi fyrir fréttaflutninginn. Jú, við söknum sannarlega samneytisins í vinnunni og andans á fréttastofunni þegar hópurinn vinnur saman að mikilvægu fréttamáli. En ég efast um að lesandi Vísis, hlustandi Bylgjunnar eða áhorfandi kvöldfrétta á Stöð 2 verði mjög var við muninn. Við á fréttastofunni ætlum á næstunni eins og hingað til að leggja áherslu á vandaðan, ábyrgan og innihaldsríkan fréttaflutning. Við viljum fá fram ólíkar skoðanir en við ætlum að tala við faraldursfræðinga um faraldursfræðina, svo dæmi sé tekið, og heyra fyrstu hendi frá einstaklingum sem verða fyrir margvíslegum áhrifum af völdum kórónuveirunnar og Covid-19 sjúkdómsins. Við ætlum áfram að fræða fólk svo það geti betur varið sig gegn veirunni og betur brugðist við öllum þeim breytingum á lífsmynstri okkar sem faraldurinn veldur. Við ætlum að leggja okkur fram um að fá bestu upplýsingar og tryggja að fréttaflutningur okkar byggist á staðreyndum en ekki getgátum. Það gerum við alltaf en það er mikilvægara nú en nokkru sinni. Við viljum segja frá reynslu annarra þjóða af baráttunni gegn kórónuvágestinum; það er áhugavert í sjálfu sér og gefur okkur samanburð. Sömuleiðis viljum við forðast að fréttaflutningurinn sjálfur valdi kvíða og þunglyndi; við sjáum líka björtu hliðarnar, hið mannlega og, já, jafnvel það skemmtilega. Við ætlum líka að fylgja eftir öðrum fréttum eins og okkur er unnt. Það er okkar loforð til lesenda Vísis, hlustenda Bylgjunnar og áhorfenda Stöðvar 2. Höfundur er ritstjóri frétta á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Guðmundsson Fjölmiðlar Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Halldór 12.07.25 Halldór Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Flugnám - Annar hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Sjá meira
Á tímum óvissu, kvíða og almannahættu þurfa fjölmiðlar að sinna því klassíska hlutverki sínu að upplýsa og fræða, spyrja og gagnrýna, sem aldrei fyrr. Þeir þurfa að sinna því hlutverki betur og við flóknari aðstæður en venjulega. Fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar kveður á um það í sinni ritstjórnarstefnu að upplýsa almenning, hafa sannleikann að leiðarljósi og vera sjálfstæð í sínum störfum. Þessari stefnu höfum við fylgt síðan hún var sett og hún er undirstaða fréttaflutnings okkar af kórónuveirufaraldrinum sem nú skekur Ísland og heimsbyggðina. Af þessum ástæðum höfum við frá upphafi lagt ofuráherslu á fræðslugildi okkar fréttaflutnings af kórónuveirunni allt frá því fyrstu upplýsingar um hana fóru að berast frá Wuhan um síðustu áramót. Við höfum sýnt daglega upplýsingafundi Almannavarna í beinni útsendingu frá upphafi bæði á Vísi og í sjónvarpi. Við héldum borgarafund á Stöð 2 þar sem almenningur fékk tækifæri til að spyrja fólkið sem hefur haft orð fyrir því sérfræðingateymi sem tekst á við faraldurinn hér á landi. Á Vísi höldum við úti vefsíðu um faraldurinn, þar sem búið er að safna saman ýmiss konar fróðleik, ráðleggingum og öðru upplýsingaefni auk allra frétta og greina sem við birtum um málið. Við höfum komið upp sérstakri síðu á pólsku til þess að þjóna tugþúsundum Íslendinga sem geta betur meðtekið fréttir á því tungumáli. Fréttaskýringaþátturinn Kompás skoðaði nýlega aðstæður einstaklinga sem Covid-19 sjúkdómurinn herjaði á. Þetta gerum við til að fræða og upplýsa almenning á viðsjárverðum tímum. Fréttamenn þurfa líka að spyrja gagnrýninna og ágengra spurninga. Það höfum við gert og ætlum að halda því áfram. Það er ánægjuefni að slíkum spurningum hefur almennt verið vel tekið og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn tók á nýlegum blaðamannafundi sérstaklega fram að hann fagnaði gagnrýni því þannig gætu viðbragðsaðilar bætt sig. Á samfélagsmiðlum og víðar er auðvelt að finna upphrópanir, órökstuddar aðdróttanir og villtar samsæriskenningar. Það væri auðvelt fyrir fjölmiðil að velta sér upp úr slíku og fá með því lestur, hlustun eða áhorf. Það er ekki okkar tebolli. Á sama tíma er mikilvægt að spurningar séu settar fram til að fá svör sem upplýsa almenning og skýra málið sem fjallað er um. Ef ekki fást svör við brýnum spurningum þá munum við spyrja aftur. Og aftur ef nauðsyn krefur. Þessa vinnu stundum við á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar við afar óvenjulegar starfsaðstæður. Mikill meirihluti fréttamanna vinnur nú heima. Þeim sem vinna kvöldfréttir Stöðvar 2 hefur verið skipt upp í þrjú teymi; eitt sem mætir á vettvang en vinnur fréttir sínar án þess að fara nokkurn tíma á fréttastofuna við Suðurlandsbraut og svo tvö teymi sem mæta á fréttastofuna en vinna mismunandi vaktir og hittast aldrei. Birgir Olgeirsson fréttamaður heldur tveggja metra bili milli sín og viðmælanda, Eyþórs Arnalds borgarfulltrúa, og notar stefnuvirkan hljóðnema.Einar Árnason/Vísir Áhorfendur frétta á Stöð 2 hafa ef til vill tekið eftir því að við erum farin að nota stefnuvirkan hljóðnema sem hefur verið festur á langt skaft til að halda fjarlægð við viðmælendur. Unnið er við annað hvert skrifborð á fréttastofunni. Þulir og viðmælendur farða sig sjálfir og á milli þeirra eiga að vera tveir metrar. Með þessu móti vonumst við til að halda heilsu og getu til að miðla fréttum á meðan faraldurinn geisar. Það hefur komið okkur á óvart að þessar skrítnu vinnuaðstæður hafa í raun ekki virkað takmarkandi fyrir fréttaflutninginn. Jú, við söknum sannarlega samneytisins í vinnunni og andans á fréttastofunni þegar hópurinn vinnur saman að mikilvægu fréttamáli. En ég efast um að lesandi Vísis, hlustandi Bylgjunnar eða áhorfandi kvöldfrétta á Stöð 2 verði mjög var við muninn. Við á fréttastofunni ætlum á næstunni eins og hingað til að leggja áherslu á vandaðan, ábyrgan og innihaldsríkan fréttaflutning. Við viljum fá fram ólíkar skoðanir en við ætlum að tala við faraldursfræðinga um faraldursfræðina, svo dæmi sé tekið, og heyra fyrstu hendi frá einstaklingum sem verða fyrir margvíslegum áhrifum af völdum kórónuveirunnar og Covid-19 sjúkdómsins. Við ætlum áfram að fræða fólk svo það geti betur varið sig gegn veirunni og betur brugðist við öllum þeim breytingum á lífsmynstri okkar sem faraldurinn veldur. Við ætlum að leggja okkur fram um að fá bestu upplýsingar og tryggja að fréttaflutningur okkar byggist á staðreyndum en ekki getgátum. Það gerum við alltaf en það er mikilvægara nú en nokkru sinni. Við viljum segja frá reynslu annarra þjóða af baráttunni gegn kórónuvágestinum; það er áhugavert í sjálfu sér og gefur okkur samanburð. Sömuleiðis viljum við forðast að fréttaflutningurinn sjálfur valdi kvíða og þunglyndi; við sjáum líka björtu hliðarnar, hið mannlega og, já, jafnvel það skemmtilega. Við ætlum líka að fylgja eftir öðrum fréttum eins og okkur er unnt. Það er okkar loforð til lesenda Vísis, hlustenda Bylgjunnar og áhorfenda Stöðvar 2. Höfundur er ritstjóri frétta á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni.
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar