Fréttaflutningur á tímum almannahættu Þórir Guðmundsson skrifar 26. mars 2020 12:30 Á tímum óvissu, kvíða og almannahættu þurfa fjölmiðlar að sinna því klassíska hlutverki sínu að upplýsa og fræða, spyrja og gagnrýna, sem aldrei fyrr. Þeir þurfa að sinna því hlutverki betur og við flóknari aðstæður en venjulega. Fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar kveður á um það í sinni ritstjórnarstefnu að upplýsa almenning, hafa sannleikann að leiðarljósi og vera sjálfstæð í sínum störfum. Þessari stefnu höfum við fylgt síðan hún var sett og hún er undirstaða fréttaflutnings okkar af kórónuveirufaraldrinum sem nú skekur Ísland og heimsbyggðina. Af þessum ástæðum höfum við frá upphafi lagt ofuráherslu á fræðslugildi okkar fréttaflutnings af kórónuveirunni allt frá því fyrstu upplýsingar um hana fóru að berast frá Wuhan um síðustu áramót. Við höfum sýnt daglega upplýsingafundi Almannavarna í beinni útsendingu frá upphafi bæði á Vísi og í sjónvarpi. Við héldum borgarafund á Stöð 2 þar sem almenningur fékk tækifæri til að spyrja fólkið sem hefur haft orð fyrir því sérfræðingateymi sem tekst á við faraldurinn hér á landi. Á Vísi höldum við úti vefsíðu um faraldurinn, þar sem búið er að safna saman ýmiss konar fróðleik, ráðleggingum og öðru upplýsingaefni auk allra frétta og greina sem við birtum um málið. Við höfum komið upp sérstakri síðu á pólsku til þess að þjóna tugþúsundum Íslendinga sem geta betur meðtekið fréttir á því tungumáli. Fréttaskýringaþátturinn Kompás skoðaði nýlega aðstæður einstaklinga sem Covid-19 sjúkdómurinn herjaði á. Þetta gerum við til að fræða og upplýsa almenning á viðsjárverðum tímum. Fréttamenn þurfa líka að spyrja gagnrýninna og ágengra spurninga. Það höfum við gert og ætlum að halda því áfram. Það er ánægjuefni að slíkum spurningum hefur almennt verið vel tekið og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn tók á nýlegum blaðamannafundi sérstaklega fram að hann fagnaði gagnrýni því þannig gætu viðbragðsaðilar bætt sig. Á samfélagsmiðlum og víðar er auðvelt að finna upphrópanir, órökstuddar aðdróttanir og villtar samsæriskenningar. Það væri auðvelt fyrir fjölmiðil að velta sér upp úr slíku og fá með því lestur, hlustun eða áhorf. Það er ekki okkar tebolli. Á sama tíma er mikilvægt að spurningar séu settar fram til að fá svör sem upplýsa almenning og skýra málið sem fjallað er um. Ef ekki fást svör við brýnum spurningum þá munum við spyrja aftur. Og aftur ef nauðsyn krefur. Þessa vinnu stundum við á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar við afar óvenjulegar starfsaðstæður. Mikill meirihluti fréttamanna vinnur nú heima. Þeim sem vinna kvöldfréttir Stöðvar 2 hefur verið skipt upp í þrjú teymi; eitt sem mætir á vettvang en vinnur fréttir sínar án þess að fara nokkurn tíma á fréttastofuna við Suðurlandsbraut og svo tvö teymi sem mæta á fréttastofuna en vinna mismunandi vaktir og hittast aldrei. Birgir Olgeirsson fréttamaður heldur tveggja metra bili milli sín og viðmælanda, Eyþórs Arnalds borgarfulltrúa, og notar stefnuvirkan hljóðnema.Einar Árnason/Vísir Áhorfendur frétta á Stöð 2 hafa ef til vill tekið eftir því að við erum farin að nota stefnuvirkan hljóðnema sem hefur verið festur á langt skaft til að halda fjarlægð við viðmælendur. Unnið er við annað hvert skrifborð á fréttastofunni. Þulir og viðmælendur farða sig sjálfir og á milli þeirra eiga að vera tveir metrar. Með þessu móti vonumst við til að halda heilsu og getu til að miðla fréttum á meðan faraldurinn geisar. Það hefur komið okkur á óvart að þessar skrítnu vinnuaðstæður hafa í raun ekki virkað takmarkandi fyrir fréttaflutninginn. Jú, við söknum sannarlega samneytisins í vinnunni og andans á fréttastofunni þegar hópurinn vinnur saman að mikilvægu fréttamáli. En ég efast um að lesandi Vísis, hlustandi Bylgjunnar eða áhorfandi kvöldfrétta á Stöð 2 verði mjög var við muninn. Við á fréttastofunni ætlum á næstunni eins og hingað til að leggja áherslu á vandaðan, ábyrgan og innihaldsríkan fréttaflutning. Við viljum fá fram ólíkar skoðanir en við ætlum að tala við faraldursfræðinga um faraldursfræðina, svo dæmi sé tekið, og heyra fyrstu hendi frá einstaklingum sem verða fyrir margvíslegum áhrifum af völdum kórónuveirunnar og Covid-19 sjúkdómsins. Við ætlum áfram að fræða fólk svo það geti betur varið sig gegn veirunni og betur brugðist við öllum þeim breytingum á lífsmynstri okkar sem faraldurinn veldur. Við ætlum að leggja okkur fram um að fá bestu upplýsingar og tryggja að fréttaflutningur okkar byggist á staðreyndum en ekki getgátum. Það gerum við alltaf en það er mikilvægara nú en nokkru sinni. Við viljum segja frá reynslu annarra þjóða af baráttunni gegn kórónuvágestinum; það er áhugavert í sjálfu sér og gefur okkur samanburð. Sömuleiðis viljum við forðast að fréttaflutningurinn sjálfur valdi kvíða og þunglyndi; við sjáum líka björtu hliðarnar, hið mannlega og, já, jafnvel það skemmtilega. Við ætlum líka að fylgja eftir öðrum fréttum eins og okkur er unnt. Það er okkar loforð til lesenda Vísis, hlustenda Bylgjunnar og áhorfenda Stöðvar 2. Höfundur er ritstjóri frétta á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Guðmundsson Fjölmiðlar Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Sjá meira
Á tímum óvissu, kvíða og almannahættu þurfa fjölmiðlar að sinna því klassíska hlutverki sínu að upplýsa og fræða, spyrja og gagnrýna, sem aldrei fyrr. Þeir þurfa að sinna því hlutverki betur og við flóknari aðstæður en venjulega. Fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar kveður á um það í sinni ritstjórnarstefnu að upplýsa almenning, hafa sannleikann að leiðarljósi og vera sjálfstæð í sínum störfum. Þessari stefnu höfum við fylgt síðan hún var sett og hún er undirstaða fréttaflutnings okkar af kórónuveirufaraldrinum sem nú skekur Ísland og heimsbyggðina. Af þessum ástæðum höfum við frá upphafi lagt ofuráherslu á fræðslugildi okkar fréttaflutnings af kórónuveirunni allt frá því fyrstu upplýsingar um hana fóru að berast frá Wuhan um síðustu áramót. Við höfum sýnt daglega upplýsingafundi Almannavarna í beinni útsendingu frá upphafi bæði á Vísi og í sjónvarpi. Við héldum borgarafund á Stöð 2 þar sem almenningur fékk tækifæri til að spyrja fólkið sem hefur haft orð fyrir því sérfræðingateymi sem tekst á við faraldurinn hér á landi. Á Vísi höldum við úti vefsíðu um faraldurinn, þar sem búið er að safna saman ýmiss konar fróðleik, ráðleggingum og öðru upplýsingaefni auk allra frétta og greina sem við birtum um málið. Við höfum komið upp sérstakri síðu á pólsku til þess að þjóna tugþúsundum Íslendinga sem geta betur meðtekið fréttir á því tungumáli. Fréttaskýringaþátturinn Kompás skoðaði nýlega aðstæður einstaklinga sem Covid-19 sjúkdómurinn herjaði á. Þetta gerum við til að fræða og upplýsa almenning á viðsjárverðum tímum. Fréttamenn þurfa líka að spyrja gagnrýninna og ágengra spurninga. Það höfum við gert og ætlum að halda því áfram. Það er ánægjuefni að slíkum spurningum hefur almennt verið vel tekið og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn tók á nýlegum blaðamannafundi sérstaklega fram að hann fagnaði gagnrýni því þannig gætu viðbragðsaðilar bætt sig. Á samfélagsmiðlum og víðar er auðvelt að finna upphrópanir, órökstuddar aðdróttanir og villtar samsæriskenningar. Það væri auðvelt fyrir fjölmiðil að velta sér upp úr slíku og fá með því lestur, hlustun eða áhorf. Það er ekki okkar tebolli. Á sama tíma er mikilvægt að spurningar séu settar fram til að fá svör sem upplýsa almenning og skýra málið sem fjallað er um. Ef ekki fást svör við brýnum spurningum þá munum við spyrja aftur. Og aftur ef nauðsyn krefur. Þessa vinnu stundum við á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar við afar óvenjulegar starfsaðstæður. Mikill meirihluti fréttamanna vinnur nú heima. Þeim sem vinna kvöldfréttir Stöðvar 2 hefur verið skipt upp í þrjú teymi; eitt sem mætir á vettvang en vinnur fréttir sínar án þess að fara nokkurn tíma á fréttastofuna við Suðurlandsbraut og svo tvö teymi sem mæta á fréttastofuna en vinna mismunandi vaktir og hittast aldrei. Birgir Olgeirsson fréttamaður heldur tveggja metra bili milli sín og viðmælanda, Eyþórs Arnalds borgarfulltrúa, og notar stefnuvirkan hljóðnema.Einar Árnason/Vísir Áhorfendur frétta á Stöð 2 hafa ef til vill tekið eftir því að við erum farin að nota stefnuvirkan hljóðnema sem hefur verið festur á langt skaft til að halda fjarlægð við viðmælendur. Unnið er við annað hvert skrifborð á fréttastofunni. Þulir og viðmælendur farða sig sjálfir og á milli þeirra eiga að vera tveir metrar. Með þessu móti vonumst við til að halda heilsu og getu til að miðla fréttum á meðan faraldurinn geisar. Það hefur komið okkur á óvart að þessar skrítnu vinnuaðstæður hafa í raun ekki virkað takmarkandi fyrir fréttaflutninginn. Jú, við söknum sannarlega samneytisins í vinnunni og andans á fréttastofunni þegar hópurinn vinnur saman að mikilvægu fréttamáli. En ég efast um að lesandi Vísis, hlustandi Bylgjunnar eða áhorfandi kvöldfrétta á Stöð 2 verði mjög var við muninn. Við á fréttastofunni ætlum á næstunni eins og hingað til að leggja áherslu á vandaðan, ábyrgan og innihaldsríkan fréttaflutning. Við viljum fá fram ólíkar skoðanir en við ætlum að tala við faraldursfræðinga um faraldursfræðina, svo dæmi sé tekið, og heyra fyrstu hendi frá einstaklingum sem verða fyrir margvíslegum áhrifum af völdum kórónuveirunnar og Covid-19 sjúkdómsins. Við ætlum áfram að fræða fólk svo það geti betur varið sig gegn veirunni og betur brugðist við öllum þeim breytingum á lífsmynstri okkar sem faraldurinn veldur. Við ætlum að leggja okkur fram um að fá bestu upplýsingar og tryggja að fréttaflutningur okkar byggist á staðreyndum en ekki getgátum. Það gerum við alltaf en það er mikilvægara nú en nokkru sinni. Við viljum segja frá reynslu annarra þjóða af baráttunni gegn kórónuvágestinum; það er áhugavert í sjálfu sér og gefur okkur samanburð. Sömuleiðis viljum við forðast að fréttaflutningurinn sjálfur valdi kvíða og þunglyndi; við sjáum líka björtu hliðarnar, hið mannlega og, já, jafnvel það skemmtilega. Við ætlum líka að fylgja eftir öðrum fréttum eins og okkur er unnt. Það er okkar loforð til lesenda Vísis, hlustenda Bylgjunnar og áhorfenda Stöðvar 2. Höfundur er ritstjóri frétta á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni.
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar