Ljóst að fyrirtæki sem áttu ekki í bráðum rekstrarvanda hafi nýtt sér hlutabótaleiðina Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifar 28. maí 2020 21:01 Vinnumálastofnun gerir ráð fyrir að útgreiðslur vegna hlutabóta geti orðið um 30,7 milljarðar á þessu ári. Vísir/Vilhelm Nauðsynlegt er að mati Ríkisendurskoðunar að Vinnumálastofnun hafi öflugt og virkt eftirlit með hlutabótaleiðinni. Hefja þarf slíkt eftirlit þegar í stað og meðal annars kanna hvort að vinnuveitendur uppfylli tiltekin skilyrði um rekstur, fjárhag og fjárhagsskuldbindingar. Ljóst sé að fyrirtæki hafi nýtt sér leiðina þrátt fyrir að eiga ekki í bráðum rekstrar- eða greiðsluvanda. Þetta er á meðal þess sem kemur fram í nýrri skýrslu Ríkisendurskoðunar um hlutabótaleiðina sem birt var á vef Alþingis í dag. Skýrslan er unnin að frumkvæði Ríkisendurskoðunar sem aflaði gagna og upplýsinga frá félagsmálaráðuneyti og Vinnumálastofnun við vinnslu hennar. Þá fengu ráðuneytið og stofnunin drög að skýrslunni til umsagnar. Tæpur milljarður í hlutabætur vegna starfsmanna Icelandair Í niðurstöðum skýrslunnar kemur fram að Vinnumálastofnun geri ráð fyrir því að útgjöld vegna hlutabóta á þessu ári geti orðið rúmir 30 milljarðar króna. Það er mun hærri upphæð en lagt var upp með þar sem í fyrstu var talið að kostnaðurinn yrði um 750 milljónir króna. Þá er vakin athygli á því í niðurstöðukaflanum að eitt fyrirtæki, Icelandair, skeri sig úr, bæði hvað varðar fjölda starfsmanna á hlutabótaleiðinni og fjárhæð greiðslna: „[…] en í mars og apríl greiddi Atvinnuleysistryggingasjóður 926 m.kr í hlutabætur vegna 2.493 starfsmanna Icelandair ehf. Heildargreiðsla vegna hlutabóta til starfsmanna móðurfélags flugfélagsins, Icelandair Group hf., nam 1.116 m.kr. vegna 3.318 starfsmanna,“ segir í skýrslunni. Að mati Ríkisendurskoðunar bendir allt til þess að hlutabótaleiðin hafi nýst til þess að tryggja framfærslu launamanna, styðja við vinnuveitendur vegna samdráttar og viðhalda ráðningarsambandi. Vekur athygli að sveitarfélög og opinberir aðilar hafi nýtt sér úrræðið Þó hafi komið í ljós, þrátt fyrir áherslur stjórnvalda um að hlutabótaleiðin væri stuðningur við lífvænleg fyrirtæki sem misst hefðu miklar tekjur, að svo virðist sem nokkuð frjálsræði hafi verið á túlkun laganna: „Í hópi þeirra aðila sem hafa nýtt sér hlutastarfaleiðina eru fyrirtæki og fyrirtækjasamstæður sem búa að öflugum rekstri og traustum efnahag en ekki verður séð af lögunum og lögskýringargögnum að slíkt hafi verið ætlunin. Nokkur fyrirtæki hafa tilkynnt um að horfið verði frá nýtingu hluta-starfaleiðar og önnur boðað endurgreiðslu á framlagi Atvinnuleysistryggingasjóðs. Ekki er þó ljóst hvort og þá hvernig sú endurgreiðsla eigi að eiga sér stað. Þá vekur athygli að sveitarfélög og opinberir aðilar hafa nýtt sér úrræðið þrátt fyrir að lögskýringargögn beri með sér að úrræðið hafi verið ætlað fyrirtækjum og starfsmönnum þeirra.“ Ríkisendurskoðun telur að fullt tilefni hafi verið fyrir stjórnvöld til að endurskoða framkvæmd hlutabótaleiðarinnar og bregðast við en nú liggur fyrir Alþingi frumvarp Ásmundar Einars Daðasonar, félagsmálaráðherra, um framhald leiðarinnar: „Í því felast m.a. hert skilyrði um fjárhag og rekstur viðkomandi vinnuveitandaásamt hlutlægum viðmiðum m.a. um tekjufall. Í frumvarpinu eru einnigákvæði sem stuðla að auknu aðhaldi og gagnsæi og renna styrkari stoðum undir eftirlit Vinnumálastofnunar. Ljóst erað fyrirtæki hafa nýttsér leiðina þrátt fyrir að eiga ekki í bráðum rekstrar-eða greiðsluvanda. Ríkisendurskoðun telur að fullt tilefni hafi verið fyrir stjórnvöld að endurskoða framkvæmd hlutastarfaleiðarinnar og bregðast við, enda sé þannig leitast við að úrræðið sé eingöngu nýtt af þeim aðilum sem því er ætlað að aðstoða,“ segir í niðurstöðukafla skýrslunnar. Birta lista yfir þau fyrirtæki sem voru með fleiri en 100 starfsmenn á hlutabótum Í 2. kafla skýrslunnar er svo birtur listi yfir þau fyrirtæki sem voru með fleiri en 100 starfsmenn á hlutabótum í mars og apríl. Icelandair sker sig úr eins og áður segir með tæplega 2.500 starfsmenn á hlutabótum sem samtals fengu greiddar um 926 milljónir króna í bætur í mars og apríl. 502 starfsmenn Flugleiðahótela voru á hlutabótum í mars og apríl og námu greiðslur til þeirra um 268 milljónum króna. Bláa lónið, sem sagði upp 403 starfsmönnum í dag og hafði áður sagt upp 164 starfsmönnum í lok mars, var með alls 441 starfsmann á hlutabótum í mars og apríl. Námu greiðslur til þeirra um 185 milljónum króna. Þá voru 365 starfsmenn Íslandshótela á hlutabótaleiðinni í mars og apríl og voru greiðslur til þeirra samtals um 122 milljónir króna. Miðbæjarhótel/Centerhotels ehf. voru með 201 starfsmann á hlutabótaleiðinni í mars og apríl. Greiðslur Vinnumálastofnunar til þeirra námu alls um 98 milljónum króna. Skýrslu Ríkisendurskoðunar má lesa í heild sinni hér. Vinnumarkaður Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Hlutabótaleiðin Mest lesið Heimferðin frá Tenerife algjör martröð Innlent Annar starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins hættir Innlent Slapp með skrekkinn við myndatöku í Reynisfjöru Innlent Eldur logar á Siglufirði Innlent „Ég er ekki sammála þessari umræðu og þessari nálgun“ Innlent „Ísland fyrst, svo allt hitt“ Innlent „Enn einn hundur dáinn“ og kallað eftir úrbótum hjá borginni Innlent Andrés við Epstein árið 2011: „Við erum saman í þessu“ Erlent Bókaþjófur herjar á íslenska rithöfunda á ný Innlent Algengast að fólk láni eða fái lánuð verkja- og róandi lyf Innlent Fleiri fréttir Hrakfarir á heimleið frá Tene: „Ferðumst innanlands á næstunni og engar jólagjafir í ár“ Eldur logar á Siglufirði Bréfin björguðu lífi hans í rússneska fangelsinu „Enn einn hundur dáinn“ og kallað eftir úrbótum hjá borginni Bókaþjófur herjar á íslenska rithöfunda á ný Martraðarkennd reynsla í fangelsi hjóm í samanburði við þjáningu Palestínumanna Magga Stína segir sögu sína í kvöldfréttum Fannst sofandi í gámi og var vísað í burtu Annar starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins hættir Myndu ekki vilja stýra sveitarfélagi sem þvingað væri til sameiningar Blaðamaður DV ekki brotlegur í umfjöllun um hæfi lögreglustjórans í Eyjum Heimferðin frá Tenerife algjör martröð Enn vesen í Vesturbæjarlaug Búið að birta umhverfismatsskýrslu fyrir Sundabraut Fámennir hópar sagðir geta skuldbundið sveitarfélög með frumvarpi ráðherra „Ég er ekki sammála þessari umræðu og þessari nálgun“ Styttist í stóra ákvörðun vegna Sundabrautar Slapp með skrekkinn við myndatöku í Reynisfjöru Gíslunum sleppt á Gasa og hin umdeilda Sundabraut Breyta eftirliti með hraða í Fáskrúðsfjarðargöngum Algengast að fólk láni eða fái lánuð verkja- og róandi lyf Skjálfti upp á 4,0 í Bárðarbungu „Ísland fyrst, svo allt hitt“ Flugnördar heims kveðja fegurstu flugvél Íslands Þakklátur og væntir góðs árangurs í kosningum í vor 430 sunnlenskir grunnskólakennarar funduðu á Flúðum Flóðgáttir þurfi að opnast í Gasa Oddvitinn ætlar ekki aftur fram Nýr varaformaður, bílalestir á Gasa og síðasta flugferðin Vinnuslys í bakaríi Sjá meira
Nauðsynlegt er að mati Ríkisendurskoðunar að Vinnumálastofnun hafi öflugt og virkt eftirlit með hlutabótaleiðinni. Hefja þarf slíkt eftirlit þegar í stað og meðal annars kanna hvort að vinnuveitendur uppfylli tiltekin skilyrði um rekstur, fjárhag og fjárhagsskuldbindingar. Ljóst sé að fyrirtæki hafi nýtt sér leiðina þrátt fyrir að eiga ekki í bráðum rekstrar- eða greiðsluvanda. Þetta er á meðal þess sem kemur fram í nýrri skýrslu Ríkisendurskoðunar um hlutabótaleiðina sem birt var á vef Alþingis í dag. Skýrslan er unnin að frumkvæði Ríkisendurskoðunar sem aflaði gagna og upplýsinga frá félagsmálaráðuneyti og Vinnumálastofnun við vinnslu hennar. Þá fengu ráðuneytið og stofnunin drög að skýrslunni til umsagnar. Tæpur milljarður í hlutabætur vegna starfsmanna Icelandair Í niðurstöðum skýrslunnar kemur fram að Vinnumálastofnun geri ráð fyrir því að útgjöld vegna hlutabóta á þessu ári geti orðið rúmir 30 milljarðar króna. Það er mun hærri upphæð en lagt var upp með þar sem í fyrstu var talið að kostnaðurinn yrði um 750 milljónir króna. Þá er vakin athygli á því í niðurstöðukaflanum að eitt fyrirtæki, Icelandair, skeri sig úr, bæði hvað varðar fjölda starfsmanna á hlutabótaleiðinni og fjárhæð greiðslna: „[…] en í mars og apríl greiddi Atvinnuleysistryggingasjóður 926 m.kr í hlutabætur vegna 2.493 starfsmanna Icelandair ehf. Heildargreiðsla vegna hlutabóta til starfsmanna móðurfélags flugfélagsins, Icelandair Group hf., nam 1.116 m.kr. vegna 3.318 starfsmanna,“ segir í skýrslunni. Að mati Ríkisendurskoðunar bendir allt til þess að hlutabótaleiðin hafi nýst til þess að tryggja framfærslu launamanna, styðja við vinnuveitendur vegna samdráttar og viðhalda ráðningarsambandi. Vekur athygli að sveitarfélög og opinberir aðilar hafi nýtt sér úrræðið Þó hafi komið í ljós, þrátt fyrir áherslur stjórnvalda um að hlutabótaleiðin væri stuðningur við lífvænleg fyrirtæki sem misst hefðu miklar tekjur, að svo virðist sem nokkuð frjálsræði hafi verið á túlkun laganna: „Í hópi þeirra aðila sem hafa nýtt sér hlutastarfaleiðina eru fyrirtæki og fyrirtækjasamstæður sem búa að öflugum rekstri og traustum efnahag en ekki verður séð af lögunum og lögskýringargögnum að slíkt hafi verið ætlunin. Nokkur fyrirtæki hafa tilkynnt um að horfið verði frá nýtingu hluta-starfaleiðar og önnur boðað endurgreiðslu á framlagi Atvinnuleysistryggingasjóðs. Ekki er þó ljóst hvort og þá hvernig sú endurgreiðsla eigi að eiga sér stað. Þá vekur athygli að sveitarfélög og opinberir aðilar hafa nýtt sér úrræðið þrátt fyrir að lögskýringargögn beri með sér að úrræðið hafi verið ætlað fyrirtækjum og starfsmönnum þeirra.“ Ríkisendurskoðun telur að fullt tilefni hafi verið fyrir stjórnvöld til að endurskoða framkvæmd hlutabótaleiðarinnar og bregðast við en nú liggur fyrir Alþingi frumvarp Ásmundar Einars Daðasonar, félagsmálaráðherra, um framhald leiðarinnar: „Í því felast m.a. hert skilyrði um fjárhag og rekstur viðkomandi vinnuveitandaásamt hlutlægum viðmiðum m.a. um tekjufall. Í frumvarpinu eru einnigákvæði sem stuðla að auknu aðhaldi og gagnsæi og renna styrkari stoðum undir eftirlit Vinnumálastofnunar. Ljóst erað fyrirtæki hafa nýttsér leiðina þrátt fyrir að eiga ekki í bráðum rekstrar-eða greiðsluvanda. Ríkisendurskoðun telur að fullt tilefni hafi verið fyrir stjórnvöld að endurskoða framkvæmd hlutastarfaleiðarinnar og bregðast við, enda sé þannig leitast við að úrræðið sé eingöngu nýtt af þeim aðilum sem því er ætlað að aðstoða,“ segir í niðurstöðukafla skýrslunnar. Birta lista yfir þau fyrirtæki sem voru með fleiri en 100 starfsmenn á hlutabótum Í 2. kafla skýrslunnar er svo birtur listi yfir þau fyrirtæki sem voru með fleiri en 100 starfsmenn á hlutabótum í mars og apríl. Icelandair sker sig úr eins og áður segir með tæplega 2.500 starfsmenn á hlutabótum sem samtals fengu greiddar um 926 milljónir króna í bætur í mars og apríl. 502 starfsmenn Flugleiðahótela voru á hlutabótum í mars og apríl og námu greiðslur til þeirra um 268 milljónum króna. Bláa lónið, sem sagði upp 403 starfsmönnum í dag og hafði áður sagt upp 164 starfsmönnum í lok mars, var með alls 441 starfsmann á hlutabótum í mars og apríl. Námu greiðslur til þeirra um 185 milljónum króna. Þá voru 365 starfsmenn Íslandshótela á hlutabótaleiðinni í mars og apríl og voru greiðslur til þeirra samtals um 122 milljónir króna. Miðbæjarhótel/Centerhotels ehf. voru með 201 starfsmann á hlutabótaleiðinni í mars og apríl. Greiðslur Vinnumálastofnunar til þeirra námu alls um 98 milljónum króna. Skýrslu Ríkisendurskoðunar má lesa í heild sinni hér.
Vinnumarkaður Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Hlutabótaleiðin Mest lesið Heimferðin frá Tenerife algjör martröð Innlent Annar starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins hættir Innlent Slapp með skrekkinn við myndatöku í Reynisfjöru Innlent Eldur logar á Siglufirði Innlent „Ég er ekki sammála þessari umræðu og þessari nálgun“ Innlent „Ísland fyrst, svo allt hitt“ Innlent „Enn einn hundur dáinn“ og kallað eftir úrbótum hjá borginni Innlent Andrés við Epstein árið 2011: „Við erum saman í þessu“ Erlent Bókaþjófur herjar á íslenska rithöfunda á ný Innlent Algengast að fólk láni eða fái lánuð verkja- og róandi lyf Innlent Fleiri fréttir Hrakfarir á heimleið frá Tene: „Ferðumst innanlands á næstunni og engar jólagjafir í ár“ Eldur logar á Siglufirði Bréfin björguðu lífi hans í rússneska fangelsinu „Enn einn hundur dáinn“ og kallað eftir úrbótum hjá borginni Bókaþjófur herjar á íslenska rithöfunda á ný Martraðarkennd reynsla í fangelsi hjóm í samanburði við þjáningu Palestínumanna Magga Stína segir sögu sína í kvöldfréttum Fannst sofandi í gámi og var vísað í burtu Annar starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins hættir Myndu ekki vilja stýra sveitarfélagi sem þvingað væri til sameiningar Blaðamaður DV ekki brotlegur í umfjöllun um hæfi lögreglustjórans í Eyjum Heimferðin frá Tenerife algjör martröð Enn vesen í Vesturbæjarlaug Búið að birta umhverfismatsskýrslu fyrir Sundabraut Fámennir hópar sagðir geta skuldbundið sveitarfélög með frumvarpi ráðherra „Ég er ekki sammála þessari umræðu og þessari nálgun“ Styttist í stóra ákvörðun vegna Sundabrautar Slapp með skrekkinn við myndatöku í Reynisfjöru Gíslunum sleppt á Gasa og hin umdeilda Sundabraut Breyta eftirliti með hraða í Fáskrúðsfjarðargöngum Algengast að fólk láni eða fái lánuð verkja- og róandi lyf Skjálfti upp á 4,0 í Bárðarbungu „Ísland fyrst, svo allt hitt“ Flugnördar heims kveðja fegurstu flugvél Íslands Þakklátur og væntir góðs árangurs í kosningum í vor 430 sunnlenskir grunnskólakennarar funduðu á Flúðum Flóðgáttir þurfi að opnast í Gasa Oddvitinn ætlar ekki aftur fram Nýr varaformaður, bílalestir á Gasa og síðasta flugferðin Vinnuslys í bakaríi Sjá meira