Óvíst hvort afsögn May breyti nokkru Þórgnýr Einar Albertsson skrifar 8. júní 2019 10:00 Theresa May mun stíga til hliðar sem forsætisráðherra Bretlands í næsta mánuði og nýr leiðtogi tekur við eftir þriggja ára starf May. Nordicphotos/AFP Theresa May steig til hliðar sem leiðtogi breska Íhaldsflokksins í gær er hún afhenti svokallaðri 1922-nefnd flokksins, er sér meðal annars um leiðtogakjör, afsagnarbréf sitt. May heldur þó enn forsætisráðuneytinu þar til Íhaldsmenn hafa valið sér nýjan leiðtoga. Ekki er um nein óvænt tíðindi að ræða. May tilkynnti um þessa ákvörðun sína fyrir um tveimur vikum. Það hafði raunar lengi litið út fyrir að dagar hennar í embætti væru taldir vegna vandræðagangs við útgöngu Breta úr Evrópusambandinu. Þótt May hafi staðið af sér vantrauststillögur á þingi og innan flokksins, þurft að kljást við margklofinn Íhaldsflokk og erfið mál á borð við bruna Grenfell-turns náði hún að halda sæti sínu í um þrjú ár. Það var vitaskuld útgöngumálið, Brexit, sem kostaði May sæti sitt og mun kosta hana forsætisráðuneytið í náinni framtíð. Stefna hennar um svokallaða mjúka útgöngu, það er að segja nokkuð náin tengsl við ESB eftir útgöngu, vakti reiði ýmissra samflokksmanna og sagði utanríkisráðherrann Boris Johnson til að mynda af sér eftir samþykkt þeirrar stefnu í ríkisstjórn. Samningurinn sem ríkisstjórn May náði við ESB um framtíðarsamband eftir útgöngu vakti heldur enga stormandi lukku á Bretlandi. Meirihluti þjóðar er andvígur samþykkt samningsins samkvæmt könnunum og þá hefur þingið fellt plaggið í þrígang. Fyrst með sögulegum mun. Andstaðan byggist að miklu leyti á óvinsælu bráðabirgðaákvæði um hvernig koma skuli í veg fyrir landamæragæslu á milli Írlands og Norður-Írlands með því að Norður-Írar skuli halda stærri hluta regluverks ESB en aðrir Bretar. Nú þarf Íhaldsflokkurinn að velja sér nýjan leiðtoga og þar með forsætisráðherra. Ellefu gefa kost á sér. Það eru Michael Gove, Sam Gyimah, Matt Hancock, Mark Harper, Jeremy Hunt, Sajid Javid, Boris Johnson, Andrea Leadsom, Esther McVey, Dominic Raab og Rory Stewart. Hluti þeirra hefur aflað sér stuðnings átta þingmanna, sem er skilyrði svo framboð viðkomandi teljist gilt. Þann 10. júní verður tilkynnt um hvaða framboð teljast gild og þremur dögum síðar hefst fyrsta umferð atkvæðagreiðslu. Þar þurfa frambjóðendur að fá atkvæði sautján þingmanna flokksins, ellegar detta út. Í annarri umferð, 18. til 20. júní, þarf svo atkvæði 33 þingmanna og er sá þröskuldur hækkaður þangað til einungis tveir standa eftir. Allsherjaratkvæðagreiðsla flokksmanna hefst svo 22. júní þar sem næsti leiðtogi verður valinn. Niðurstöður munu liggja fyrir mánuði síðar. Einkar líklegt verður að teljast að Johnson verði fyrir valinu. Hann hefur nú þegar tryggt sér stuðning að minnsta kosti 42 þingmanna, meira en nokkur annar, og hefur mælst vinsælastur í skoðanakönnunum til þessa, sama hvort þátttakendur eru spurðir um alla frambjóðendur eða Johnson sé stillt upp sérstaklega gegn öðrum frambjóðanda. Eini frambjóðandinn sem virðast hafa roð við Johnson, samkvæmt tölum breska ríkisútvarpsins um stuðning þingmanna við frambjóðendur, er umhverfismálaráðherrann Michael Gove með 29 þingmenn á bak við sig. Johnson er með stuðning 33,5 prósenta samkvæmt ConservativeHome, Gove 12,4 prósent. Pattstaðan í Brexit-málinu er hins vegar svo erfið að það er ekki hægt að slá því föstu að það eitt að skipta um mann í brúnni leiði til þess að hægt sé að leysa málið. Brexit hefur nú þegar verið frestað í tvígang vegna þess að þingið nær ekki samkomulagi um neitt nema að það vilji ekki samningslausa útgöngu. Jafnvel þótt Johnson, Gove eða einhver annar Íhaldsmaður næði að sameina Íhaldsflokkinn, sem gæti reynst erfitt verkefni sökum þess hve langt er á milli stórra hluta flokksins í útgöngumálinu, myndi það líklegast ekki duga til. Íhaldsflokkurinn er nefnilega í minnihlutastjórn og þarfnast stuðnings norðurírska DUP-flokksins sem getur ómögulega hugsað sér að styðja útgöngusamning nema Norður-Írlandsákvæðinu verði breytt. Í því samhengi er vert að nefna að toppar Evrópusambandsins og aðildarríkja hafa ítrekað sagt það ekki í boði að semja upp á nýtt. Bretland Brexit Evrópusambandið Mest lesið Trans kærasta Robinsons hafi verið „skelfingu lostin“ Erlent Lögreglumenn með brotnar tennur og harðorður Elon Musk Erlent Þrír handteknir á samkvæmi Vítisengla Innlent Jóhannes Valgeir er látinn Innlent Þrír horfnir ferðamenn í Færeyjum Erlent Halla mun funda með Xi Jinping Innlent Rússnesk flygildi rufu lofthelgi NATO Erlent Í fangaklefa grunaðir um ólöglega dvöl Innlent Umfangsmikil lögregluaðgerð í Hamraborg Innlent Breiðhyltingar bíði í hálftíma eftir lögreglu: „Verður þetta þá ekki bara búið?“ Innlent Fleiri fréttir Fordæmir notkun fánans í þágu ótta og rasisma Trans kærasta Robinsons hafi verið „skelfingu lostin“ Lögreglumenn með brotnar tennur og harðorður Elon Musk Þrír horfnir ferðamenn í Færeyjum Rússnesk flygildi rufu lofthelgi NATO Drónaárás á eina stærstu olíuvinnslu Rússlands Skipar NATO-ríkjum að hætta að kaupa olíu af Rússum Á þriðja tug slasaðir eftir gassprengingu í Madríd Hundrað þúsund mótmæla hælisleitendum í Lundúnum „Ég hélt að hann yrði forstjóri“ Útnefnd forsætisráðherra Nepal fyrst kvenna Ekkja Kirk tjáir sig eftir morðið Öllum sem geri lítið úr morðinu „verði refsað“ Hefja frumkvæðisathugun á dauðsföllum tengdum bóluefnum Allsherjarþingið ályktar um palestínskt ríki NATO eflir varnir í austri Erna Solberg hættir Hinn 22 ára Tyler Robinson grunaður um morðið á Kirk Trump segist nokkuð viss um að grunaður morðingi hafi verið handsamaður Bandaríkjastjórn fargar getnaðarvörnum fyrir 9,7 milljónir dala Stjórnvöld höfða mál á hendur Uber vegna mismununar gegn fötluðum Alríkislögreglan birtir myndskeið af morðingjanum Dæmdur í tuttugu og sjö ára fangelsi fyrir valdaránstilraun Rándýrar herþotur og flugskeyti gegn ódýrum drónum Breskur sendiherra rekinn vegna tengsla við Epstein Hver var Charlie Kirk? Vaktin: Vopnið fundið og FBI dreifir myndum Neyðarfundur verði boðaður í Öryggisráði SÞ Vill draga Netanyahu fyrir dóm vegna árásarinnar í Doha Trump segir öfga-vinstrið bera ábyrgð á morðinu Sjá meira
Theresa May steig til hliðar sem leiðtogi breska Íhaldsflokksins í gær er hún afhenti svokallaðri 1922-nefnd flokksins, er sér meðal annars um leiðtogakjör, afsagnarbréf sitt. May heldur þó enn forsætisráðuneytinu þar til Íhaldsmenn hafa valið sér nýjan leiðtoga. Ekki er um nein óvænt tíðindi að ræða. May tilkynnti um þessa ákvörðun sína fyrir um tveimur vikum. Það hafði raunar lengi litið út fyrir að dagar hennar í embætti væru taldir vegna vandræðagangs við útgöngu Breta úr Evrópusambandinu. Þótt May hafi staðið af sér vantrauststillögur á þingi og innan flokksins, þurft að kljást við margklofinn Íhaldsflokk og erfið mál á borð við bruna Grenfell-turns náði hún að halda sæti sínu í um þrjú ár. Það var vitaskuld útgöngumálið, Brexit, sem kostaði May sæti sitt og mun kosta hana forsætisráðuneytið í náinni framtíð. Stefna hennar um svokallaða mjúka útgöngu, það er að segja nokkuð náin tengsl við ESB eftir útgöngu, vakti reiði ýmissra samflokksmanna og sagði utanríkisráðherrann Boris Johnson til að mynda af sér eftir samþykkt þeirrar stefnu í ríkisstjórn. Samningurinn sem ríkisstjórn May náði við ESB um framtíðarsamband eftir útgöngu vakti heldur enga stormandi lukku á Bretlandi. Meirihluti þjóðar er andvígur samþykkt samningsins samkvæmt könnunum og þá hefur þingið fellt plaggið í þrígang. Fyrst með sögulegum mun. Andstaðan byggist að miklu leyti á óvinsælu bráðabirgðaákvæði um hvernig koma skuli í veg fyrir landamæragæslu á milli Írlands og Norður-Írlands með því að Norður-Írar skuli halda stærri hluta regluverks ESB en aðrir Bretar. Nú þarf Íhaldsflokkurinn að velja sér nýjan leiðtoga og þar með forsætisráðherra. Ellefu gefa kost á sér. Það eru Michael Gove, Sam Gyimah, Matt Hancock, Mark Harper, Jeremy Hunt, Sajid Javid, Boris Johnson, Andrea Leadsom, Esther McVey, Dominic Raab og Rory Stewart. Hluti þeirra hefur aflað sér stuðnings átta þingmanna, sem er skilyrði svo framboð viðkomandi teljist gilt. Þann 10. júní verður tilkynnt um hvaða framboð teljast gild og þremur dögum síðar hefst fyrsta umferð atkvæðagreiðslu. Þar þurfa frambjóðendur að fá atkvæði sautján þingmanna flokksins, ellegar detta út. Í annarri umferð, 18. til 20. júní, þarf svo atkvæði 33 þingmanna og er sá þröskuldur hækkaður þangað til einungis tveir standa eftir. Allsherjaratkvæðagreiðsla flokksmanna hefst svo 22. júní þar sem næsti leiðtogi verður valinn. Niðurstöður munu liggja fyrir mánuði síðar. Einkar líklegt verður að teljast að Johnson verði fyrir valinu. Hann hefur nú þegar tryggt sér stuðning að minnsta kosti 42 þingmanna, meira en nokkur annar, og hefur mælst vinsælastur í skoðanakönnunum til þessa, sama hvort þátttakendur eru spurðir um alla frambjóðendur eða Johnson sé stillt upp sérstaklega gegn öðrum frambjóðanda. Eini frambjóðandinn sem virðast hafa roð við Johnson, samkvæmt tölum breska ríkisútvarpsins um stuðning þingmanna við frambjóðendur, er umhverfismálaráðherrann Michael Gove með 29 þingmenn á bak við sig. Johnson er með stuðning 33,5 prósenta samkvæmt ConservativeHome, Gove 12,4 prósent. Pattstaðan í Brexit-málinu er hins vegar svo erfið að það er ekki hægt að slá því föstu að það eitt að skipta um mann í brúnni leiði til þess að hægt sé að leysa málið. Brexit hefur nú þegar verið frestað í tvígang vegna þess að þingið nær ekki samkomulagi um neitt nema að það vilji ekki samningslausa útgöngu. Jafnvel þótt Johnson, Gove eða einhver annar Íhaldsmaður næði að sameina Íhaldsflokkinn, sem gæti reynst erfitt verkefni sökum þess hve langt er á milli stórra hluta flokksins í útgöngumálinu, myndi það líklegast ekki duga til. Íhaldsflokkurinn er nefnilega í minnihlutastjórn og þarfnast stuðnings norðurírska DUP-flokksins sem getur ómögulega hugsað sér að styðja útgöngusamning nema Norður-Írlandsákvæðinu verði breytt. Í því samhengi er vert að nefna að toppar Evrópusambandsins og aðildarríkja hafa ítrekað sagt það ekki í boði að semja upp á nýtt.
Bretland Brexit Evrópusambandið Mest lesið Trans kærasta Robinsons hafi verið „skelfingu lostin“ Erlent Lögreglumenn með brotnar tennur og harðorður Elon Musk Erlent Þrír handteknir á samkvæmi Vítisengla Innlent Jóhannes Valgeir er látinn Innlent Þrír horfnir ferðamenn í Færeyjum Erlent Halla mun funda með Xi Jinping Innlent Rússnesk flygildi rufu lofthelgi NATO Erlent Í fangaklefa grunaðir um ólöglega dvöl Innlent Umfangsmikil lögregluaðgerð í Hamraborg Innlent Breiðhyltingar bíði í hálftíma eftir lögreglu: „Verður þetta þá ekki bara búið?“ Innlent Fleiri fréttir Fordæmir notkun fánans í þágu ótta og rasisma Trans kærasta Robinsons hafi verið „skelfingu lostin“ Lögreglumenn með brotnar tennur og harðorður Elon Musk Þrír horfnir ferðamenn í Færeyjum Rússnesk flygildi rufu lofthelgi NATO Drónaárás á eina stærstu olíuvinnslu Rússlands Skipar NATO-ríkjum að hætta að kaupa olíu af Rússum Á þriðja tug slasaðir eftir gassprengingu í Madríd Hundrað þúsund mótmæla hælisleitendum í Lundúnum „Ég hélt að hann yrði forstjóri“ Útnefnd forsætisráðherra Nepal fyrst kvenna Ekkja Kirk tjáir sig eftir morðið Öllum sem geri lítið úr morðinu „verði refsað“ Hefja frumkvæðisathugun á dauðsföllum tengdum bóluefnum Allsherjarþingið ályktar um palestínskt ríki NATO eflir varnir í austri Erna Solberg hættir Hinn 22 ára Tyler Robinson grunaður um morðið á Kirk Trump segist nokkuð viss um að grunaður morðingi hafi verið handsamaður Bandaríkjastjórn fargar getnaðarvörnum fyrir 9,7 milljónir dala Stjórnvöld höfða mál á hendur Uber vegna mismununar gegn fötluðum Alríkislögreglan birtir myndskeið af morðingjanum Dæmdur í tuttugu og sjö ára fangelsi fyrir valdaránstilraun Rándýrar herþotur og flugskeyti gegn ódýrum drónum Breskur sendiherra rekinn vegna tengsla við Epstein Hver var Charlie Kirk? Vaktin: Vopnið fundið og FBI dreifir myndum Neyðarfundur verði boðaður í Öryggisráði SÞ Vill draga Netanyahu fyrir dóm vegna árásarinnar í Doha Trump segir öfga-vinstrið bera ábyrgð á morðinu Sjá meira