Gula spjaldið á lofti Jón Helgi Björnsson skrifar 27. júní 2017 07:00 Það er fagnaðarefni fyrir alla unnendur íslenskrar náttúru að Úrskurðarnefnd umhverfis og auðlindamála hefur nú fellt úr gildi starfsleyfi Umhverfisstofnunar fyrir eldi regnboga í Ísafjarðardjúpi. Fyrir liggja áform um að breyta starfsleyfinu til eldis á regnboga í laxeldi. Ekki verður séð að haldið verði áfram með áform um sjókvíaeldi í innanverðu Ísafjarðardjúpi eftir úrskurð nefndarinnar. Þá er það ekki rétt hjá forsvarsmönnum eldisiðnaðarins að einungis sé um gagnrýni á vinnubrögð og verkferla að ræða. Úrskurðurinn fjallar einnig um mikilvæg efnisatriði en svona hljóðar hann varðandi fjarlægðarmörk eldisins frá ánum í Djúpinu. „Loks athugist að veiðitala er skilgreind sem tala veiddra fiska skv. 58. tl. 3. gr. laga nr. 61/2006 um lax- og silungsveiði. Skilgreining á því að veiddum fiski sé sleppt eða áhrif þess á veiðitölur koma ekki fram í þeim lögum, en eðli máls samkvæmt telst sá fiskur veiddur sem sleppt er. Í viðbrögðum Umhverfisstofnunar við athugasemd vegna fjarlægðar fyrirhugaðs eldis frá ósum laxveiðiáa kemur fram að samkvæmt nánar tilgreindum heimildum sé samanlögð veiði tveggja tilgreindra laxveiðiáa 503 fiskar að meðaltali síðastliðin 10 ár. Þar sem veiðimenn sleppi a.m.k. 0-160 fiskum á ári í hvorri á fyrir sig sé meðalfjöldinn hins vegar undir 500 fiskum síðastliðin 10 ár. Verður ekki séð að þessi staðhæfing sé rökrétt miðað við gefnar forsendur. Eins og hér háttar er það álit úrskurðarnefndarinnar, að gættum þeim markmiðum laga nr. 71/2008 um fiskeldi að vernda beri villta nytjastofna, og að í því sambandi skuli m.a. gæta fjarlægðar eldisstöðva frá veiðiám, að miða skuli við samtölu veiddra laxa úr þeim ám sem sameiginlegan ós hafa fremur en tölu veiddra laxa úr hverri á fyrir sig.“Nýtt starfsleyfi ómögulegt Það er því ómögulegt að nýtt starfsleyfi geti tekið gildi að fengnum þessum úrskurði. Hér þurfa því leyfisveitendur að staldra við og átta sig á því að ákvæði laganna eru sett til verndar villtum stofnum fyrir áhrifum eldis sem þessa, og úrskurðurinn skýr skilaboð um að engan afslátt má veita með staðhæfingum sem afbaka orðalag laga eða reglugerða. Það vakti furðu Landssambands veiðifélaga að Umhverfisstofnun skyldi færa niður fjölda veiddra laxa vegna þess að hluta veiðinnar var sleppt aftur, þegar gefið var út starfsleyfi fyrir starfseminni. Landssambandið undraðist það að Umhverfisstofnun tók ekki málstað umhverfisins og veitti þessum viðkvæmu laxastofnum í Djúpinu þá vernd sem löggjafinn mælir fyrir um. En í stefnu Umhverfisstofnunar stendur: „Við verndum lífríki og jarðminjar fyrir komandi kynslóðir.“ Túlkun stofnunarinnar á hvað telst veiði er tæplega samrýmanleg stefnu hennar. Þessa túlkun kærði Landssamband veiðifélaga og er alfarið tekið undir kæruna í úrskurði Úrskurðarnefndarinnar. En hvers vegna fór Umhverfisstofnun þá fram með þessa túlkun? Það kemur fram í tilkynningu stofnunarinnar en þar segir: „Ljóst er að ábending úrskurðarnefndarinnar varðandi hvaða regla gildi um fjarlægðarmörk byggir á veiðihagsmunum fremur en lífrænu álagi. Umhverfisstofnun leitaði leiðbeininga Matvælastofnunar þegar tekin var afstaða til þessa atriðis til að gæta samræmis við lög um fiskeldi.“ Þarna sannast enn að sjaldan bregst Matvælastofnun þegar ganga þarf erinda fiskeldisins. Með úrskurði Úrskurðarnefndarinnar er þessari fráleitu túlkun snúið við og náttúran látin njóta vafans. Úrskurðarnefndin hefur í það minnsta sýnt leyfisveitendum gula spjaldið. Höfundur er formaður Landssambands veiðifélaga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þú getur leyft þér það Rannveig Borg Skoðun Sameiningartákn? Vilborg Ása Guðjónsdóttir Skoðun Meðmælabréf með forsetaefni Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Meðmælabréf með forsetaefni Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Sameiningartákn? Vilborg Ása Guðjónsdóttir skrifar Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon skrifar Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir skrifar Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir í mansalsmálum Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Holan í kerfinu Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Í dag er alþjóðlegi Lupusdagurinn Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Sjá meira
Það er fagnaðarefni fyrir alla unnendur íslenskrar náttúru að Úrskurðarnefnd umhverfis og auðlindamála hefur nú fellt úr gildi starfsleyfi Umhverfisstofnunar fyrir eldi regnboga í Ísafjarðardjúpi. Fyrir liggja áform um að breyta starfsleyfinu til eldis á regnboga í laxeldi. Ekki verður séð að haldið verði áfram með áform um sjókvíaeldi í innanverðu Ísafjarðardjúpi eftir úrskurð nefndarinnar. Þá er það ekki rétt hjá forsvarsmönnum eldisiðnaðarins að einungis sé um gagnrýni á vinnubrögð og verkferla að ræða. Úrskurðurinn fjallar einnig um mikilvæg efnisatriði en svona hljóðar hann varðandi fjarlægðarmörk eldisins frá ánum í Djúpinu. „Loks athugist að veiðitala er skilgreind sem tala veiddra fiska skv. 58. tl. 3. gr. laga nr. 61/2006 um lax- og silungsveiði. Skilgreining á því að veiddum fiski sé sleppt eða áhrif þess á veiðitölur koma ekki fram í þeim lögum, en eðli máls samkvæmt telst sá fiskur veiddur sem sleppt er. Í viðbrögðum Umhverfisstofnunar við athugasemd vegna fjarlægðar fyrirhugaðs eldis frá ósum laxveiðiáa kemur fram að samkvæmt nánar tilgreindum heimildum sé samanlögð veiði tveggja tilgreindra laxveiðiáa 503 fiskar að meðaltali síðastliðin 10 ár. Þar sem veiðimenn sleppi a.m.k. 0-160 fiskum á ári í hvorri á fyrir sig sé meðalfjöldinn hins vegar undir 500 fiskum síðastliðin 10 ár. Verður ekki séð að þessi staðhæfing sé rökrétt miðað við gefnar forsendur. Eins og hér háttar er það álit úrskurðarnefndarinnar, að gættum þeim markmiðum laga nr. 71/2008 um fiskeldi að vernda beri villta nytjastofna, og að í því sambandi skuli m.a. gæta fjarlægðar eldisstöðva frá veiðiám, að miða skuli við samtölu veiddra laxa úr þeim ám sem sameiginlegan ós hafa fremur en tölu veiddra laxa úr hverri á fyrir sig.“Nýtt starfsleyfi ómögulegt Það er því ómögulegt að nýtt starfsleyfi geti tekið gildi að fengnum þessum úrskurði. Hér þurfa því leyfisveitendur að staldra við og átta sig á því að ákvæði laganna eru sett til verndar villtum stofnum fyrir áhrifum eldis sem þessa, og úrskurðurinn skýr skilaboð um að engan afslátt má veita með staðhæfingum sem afbaka orðalag laga eða reglugerða. Það vakti furðu Landssambands veiðifélaga að Umhverfisstofnun skyldi færa niður fjölda veiddra laxa vegna þess að hluta veiðinnar var sleppt aftur, þegar gefið var út starfsleyfi fyrir starfseminni. Landssambandið undraðist það að Umhverfisstofnun tók ekki málstað umhverfisins og veitti þessum viðkvæmu laxastofnum í Djúpinu þá vernd sem löggjafinn mælir fyrir um. En í stefnu Umhverfisstofnunar stendur: „Við verndum lífríki og jarðminjar fyrir komandi kynslóðir.“ Túlkun stofnunarinnar á hvað telst veiði er tæplega samrýmanleg stefnu hennar. Þessa túlkun kærði Landssamband veiðifélaga og er alfarið tekið undir kæruna í úrskurði Úrskurðarnefndarinnar. En hvers vegna fór Umhverfisstofnun þá fram með þessa túlkun? Það kemur fram í tilkynningu stofnunarinnar en þar segir: „Ljóst er að ábending úrskurðarnefndarinnar varðandi hvaða regla gildi um fjarlægðarmörk byggir á veiðihagsmunum fremur en lífrænu álagi. Umhverfisstofnun leitaði leiðbeininga Matvælastofnunar þegar tekin var afstaða til þessa atriðis til að gæta samræmis við lög um fiskeldi.“ Þarna sannast enn að sjaldan bregst Matvælastofnun þegar ganga þarf erinda fiskeldisins. Með úrskurði Úrskurðarnefndarinnar er þessari fráleitu túlkun snúið við og náttúran látin njóta vafans. Úrskurðarnefndin hefur í það minnsta sýnt leyfisveitendum gula spjaldið. Höfundur er formaður Landssambands veiðifélaga.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun