Elíta skal það vera! Sigurjón Þorbergsson skrifar 21. desember 2017 07:00 Nokkur orð alþingismönnum til umþenkingar. Athuganir stjórnmálafræðinga hafa sýnt að 70% borgaranna í lýðræðisríkjum hafa svo til engin áhrif á ákvarðanatöku stjórnvalda, ákvarðanir sem þó skipta meginmáli fyrir allan almenning. Auðvitað er hér um að ræða hina tekjulægri. Vera má að þetta eigi ekki með öllu við á Íslandi eftir hrun, þar sem almenningur hefur lært að láta vel til sín heyra – milli kosninga. Óumdeilt er að hærri tekjur og eignir leiða til meiri áhrifa, jafnvel yfirráða, meira er tekið tillit til skoðana hinna efnameiri og þeir í efsta 0,1 prósentinu ráða nokkurn veginn því sem þeir vilja ráða, þar með talið hve miklu þeir sjálfir skila til samfélagsins af auði sínum. Fyrir næstsíðustu kosningar áttu sér stað stórfelldustu atkvæðakaup í Íslandssögunni. Millistéttinni, eignamönnum sem vissulega höfðu orðið fyrir búsifjum í hruninu, var heitið bótum af almannafé. Niðurstaðan varð yfir 70 milljarða fjárframlög til stéttarinnar. Þótt Íslendingar eigi að heita stéttlaus þjóð er það samt staðreynd að eignafólki var bættur skaði sem það hafði orðið fyrir – og bar öðrum fremur ábyrgð á – þegar hinum snauðari sem gjarna skulduðu yfirdráttarskuldir í bönkunum, var á engan hátt umbunað. Almannafé ætti nú samt að vera það – almannafé. En greinilega er ekki sama hver úthlutar. Sjötíu milljarða aðgerðin rauf að mínu viti þá samfélagssátt sem þessari þjóð er nauðsynleg – eins og öllum þjóðum hvar sem er í veröldinni. Aðgerðin sýndi með afgerandi hætti að þeim sem valist hafa til valda með þjóðinni er skítsama þótt almenningur upplifi að í raun séu tvær þjóðir í landinu, annars vegar þeir sem eiga og mega, og hins vegar þeir sem mega og eiga að eta það sem úti frýs. Samfélagssáttmáli er mikilvægari en svo að stjórnvöld megi komast upp með að vinna vísvitandi að niðurrifi hans.Sérgæskulýður Það nýjasta af þeim toga eru ákvarðanir um laun alþingismanna, ráðherra og ýmissa embættismanna þar sem laun voru hækkuð um allt að 45% með einu pennastriki kjararáðs. Ekki var talin nein þörf á að birta rökstuðning fyrir ákvörðuninni og þingmönnum jafnvel sagt að þeim komi ekkert við hvaða launum þeim sé úthlutað. Við sauðsvartir kjósendur héldum hins vegar að við hefðum kosið þingmenn sem síðan stýrðu fjárveitingavaldinu í okkar umboði. Elíta (elite á ensku) er hugtak yfir úrvalshóp, heldra fólk í samfélögum, sem gjarna er betur launað og nýtur virðingar og valda. Mér er nær að þýða orðið með sérgæskulýður, og byggi það á hvernig elítan starfar oftar en ekki. Með órökstuddri 45% launahækkun þingmanna – á kjördegi af öllum dögum – var öllum þingmönnum, nýgræðingum jafnt sem rótgrónum, skyndilega lyft upp í elítu nýfrjálshyggjunnar sem mesta ábyrgð ber á fjármálahruninu. Þeir voru allir klipptir og skornir, ekki niður við trog, nei, öðru nær, heldur sviptir sínum hugsjónum, hafi þær annars verið að vefjast eitthvað fyrir þeim. Þeir eiga svo bara eftir að kvitta fyrir með stuðningi við óbreytt ástand sem elítunni er að skapi – stöðugleika hinna ríku. Þessi dýra hjörð (fyrir virðingar sakir ritað hér í tveimur orðum!) er svo kjarninn í stjórn landsins sem við verðum að treysta á, líka sá þriðjungur þjóðarinnar sem er eignalaus, já, líka ef við skoðum 70 prósentin sem eru áhrifalaus á botninum. Þetta er veruleikinn sem m. a. aldraðir og öryrkjar flestir búa við. En það kemur elítunni ekkert við, hún er jú skipuð eintómum ofurmennum! Um sama leyti og þingmannahjörðin hækkaði um sín litlu 45% voru ellilaun undirritaðs hækkuð um heilar 13 þúsund krónur, úr 185 í 198 þúsundir, hækkun um 7%. Við svo rausnarlega hækkun fer maður hjá sér og hryggist yfir að vera slíkur baggi á þjóðinni. En að öllu gamni slepptu: Virðing Alþingis mun aldrei hjarna við ef 45 prósentunum verður ekki hrundið og þingmenn deila nokkurn veginn kjörum með – allri – þjóðinni. Höfundur er ellilífeyrisþegi og fyrrverandi formaður Leigjendasamtakanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun Aukið við sóun með einhverjum ráðum Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Sanngirni að brenna 230 milljarða króna? Björn Leví Gunnarsson Skoðun Hvar er hjálpin sem okkur var lofað? Dagmar Valsdóttir Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Slítum stjórnmálasambandi við Ísrael! Ólafur Ingólfsson Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson Skoðun Áform um fleiri strandveiðidaga: Áhættusöm ákvörðun Svanur Guðmundsson Skoðun Strandveiðar eru ekki sóun Jón Þór Stefánsson Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Sanngirni að brenna 230 milljarða króna? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Strandveiðar eru ekki sóun Jón Þór Stefánsson skrifar Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Hvar er hjálpin sem okkur var lofað? Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Áform um fleiri strandveiðidaga: Áhættusöm ákvörðun Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson skrifar Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Slítum stjórnmálasambandi við Ísrael! Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Aukið við sóun með einhverjum ráðum Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Nokkur orð alþingismönnum til umþenkingar. Athuganir stjórnmálafræðinga hafa sýnt að 70% borgaranna í lýðræðisríkjum hafa svo til engin áhrif á ákvarðanatöku stjórnvalda, ákvarðanir sem þó skipta meginmáli fyrir allan almenning. Auðvitað er hér um að ræða hina tekjulægri. Vera má að þetta eigi ekki með öllu við á Íslandi eftir hrun, þar sem almenningur hefur lært að láta vel til sín heyra – milli kosninga. Óumdeilt er að hærri tekjur og eignir leiða til meiri áhrifa, jafnvel yfirráða, meira er tekið tillit til skoðana hinna efnameiri og þeir í efsta 0,1 prósentinu ráða nokkurn veginn því sem þeir vilja ráða, þar með talið hve miklu þeir sjálfir skila til samfélagsins af auði sínum. Fyrir næstsíðustu kosningar áttu sér stað stórfelldustu atkvæðakaup í Íslandssögunni. Millistéttinni, eignamönnum sem vissulega höfðu orðið fyrir búsifjum í hruninu, var heitið bótum af almannafé. Niðurstaðan varð yfir 70 milljarða fjárframlög til stéttarinnar. Þótt Íslendingar eigi að heita stéttlaus þjóð er það samt staðreynd að eignafólki var bættur skaði sem það hafði orðið fyrir – og bar öðrum fremur ábyrgð á – þegar hinum snauðari sem gjarna skulduðu yfirdráttarskuldir í bönkunum, var á engan hátt umbunað. Almannafé ætti nú samt að vera það – almannafé. En greinilega er ekki sama hver úthlutar. Sjötíu milljarða aðgerðin rauf að mínu viti þá samfélagssátt sem þessari þjóð er nauðsynleg – eins og öllum þjóðum hvar sem er í veröldinni. Aðgerðin sýndi með afgerandi hætti að þeim sem valist hafa til valda með þjóðinni er skítsama þótt almenningur upplifi að í raun séu tvær þjóðir í landinu, annars vegar þeir sem eiga og mega, og hins vegar þeir sem mega og eiga að eta það sem úti frýs. Samfélagssáttmáli er mikilvægari en svo að stjórnvöld megi komast upp með að vinna vísvitandi að niðurrifi hans.Sérgæskulýður Það nýjasta af þeim toga eru ákvarðanir um laun alþingismanna, ráðherra og ýmissa embættismanna þar sem laun voru hækkuð um allt að 45% með einu pennastriki kjararáðs. Ekki var talin nein þörf á að birta rökstuðning fyrir ákvörðuninni og þingmönnum jafnvel sagt að þeim komi ekkert við hvaða launum þeim sé úthlutað. Við sauðsvartir kjósendur héldum hins vegar að við hefðum kosið þingmenn sem síðan stýrðu fjárveitingavaldinu í okkar umboði. Elíta (elite á ensku) er hugtak yfir úrvalshóp, heldra fólk í samfélögum, sem gjarna er betur launað og nýtur virðingar og valda. Mér er nær að þýða orðið með sérgæskulýður, og byggi það á hvernig elítan starfar oftar en ekki. Með órökstuddri 45% launahækkun þingmanna – á kjördegi af öllum dögum – var öllum þingmönnum, nýgræðingum jafnt sem rótgrónum, skyndilega lyft upp í elítu nýfrjálshyggjunnar sem mesta ábyrgð ber á fjármálahruninu. Þeir voru allir klipptir og skornir, ekki niður við trog, nei, öðru nær, heldur sviptir sínum hugsjónum, hafi þær annars verið að vefjast eitthvað fyrir þeim. Þeir eiga svo bara eftir að kvitta fyrir með stuðningi við óbreytt ástand sem elítunni er að skapi – stöðugleika hinna ríku. Þessi dýra hjörð (fyrir virðingar sakir ritað hér í tveimur orðum!) er svo kjarninn í stjórn landsins sem við verðum að treysta á, líka sá þriðjungur þjóðarinnar sem er eignalaus, já, líka ef við skoðum 70 prósentin sem eru áhrifalaus á botninum. Þetta er veruleikinn sem m. a. aldraðir og öryrkjar flestir búa við. En það kemur elítunni ekkert við, hún er jú skipuð eintómum ofurmennum! Um sama leyti og þingmannahjörðin hækkaði um sín litlu 45% voru ellilaun undirritaðs hækkuð um heilar 13 þúsund krónur, úr 185 í 198 þúsundir, hækkun um 7%. Við svo rausnarlega hækkun fer maður hjá sér og hryggist yfir að vera slíkur baggi á þjóðinni. En að öllu gamni slepptu: Virðing Alþingis mun aldrei hjarna við ef 45 prósentunum verður ekki hrundið og þingmenn deila nokkurn veginn kjörum með – allri – þjóðinni. Höfundur er ellilífeyrisþegi og fyrrverandi formaður Leigjendasamtakanna.
Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun
Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson skrifar
Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun