Millivegurinn vandrataði Dóra Magnúsdóttir skrifar 27. ágúst 2017 14:00 Fjölmargir foreldrar kannast við neikvæðar afleiðingar of mikillar tölvunotkunar. Börn á öllum aldri geta orðið háð tækjunum; tækjafíklar sem láta illa að stjórn ef þau fá ekki sitt daglega tölvufix. Vísir/Getty Sífellt fleiri foreldrar standa ráðþrota frammi fyrir börnum sínum vegna tölvunotkunar, og ásóknar þeirra í tækin. Hér er einnig átt við snjallsíma, spjald- og leikjatölvur. Sífellt yngri börn virðast sækja í tækin og foreldrar klóra sér í höfðinu gagnvart ungviði á öllum aldri; allt frá smábörnum upp í harðfullorðið fólk. Enda engin ein lausn í boði, nema helst sú að vera vakandi yfir vandanum, vakandi yfir hverju barni sem er líklegt til að vera of lengi í tölvum og muna eftir þeirri einföldu reglu að börnin hvorki ala sig sjálf upp né aga. Það er hlutverk foreldranna. Hins vegar kannast flestir við hversu ljúft það er að heyra ekki í börnunum þegar ljúka þarf mikilvægum verkefnum inn á heimilinu eða þegar orkan er á þrotum, sem gerist ekki ósjaldan í landi þar sem meðalvinnustundir eru töluvert fleiri en á hinum Norðurlöndunum. Fjölmargir foreldrar kannast við neikvæðar afleiðingar of mikillar tölvunotkunar. Börn á öllum aldri geta orðið háð tækjunum; tækjafíklar sem láta illa að stjórn ef þau fá ekki sitt daglega tölvufix. Tölvur eru taldar draga úr getu barna til að fara í ímyndunarleiki, til að dunda sér og finna upp á allskyns leikjum. Sömuleiðis er of mikil tölvunotkun talin geta dregið úr félags- og tilfinningaþroska barna og getu barna til að hemja sig. Fleiri þættir hafa verið tíndir til svo sem erfitt skap og pirringur hjá börnum þegar þau eru of lengi í tækjunum og skert geta til að hugsa óhlutbundið (e. abstract).Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra.Vísir/GettyEn fátt er svo með öllu illt að ei boði gott. Tölvur og snjalltæki hafa verið notuð með góðum árangri í kennslu af ýmsu tagi og nýtast oft vel til að ná til fólks með fötlun af ýmsu tagi; bæði barna og fullorðinna. Það er hægt að eiga gæðastundir með börnunum í tölvum og sumir foreldrar kannast við að geta hjálpað börnum sínum með lestur og ýmsa afkima stærðfræðinnar með aðstoð smáforrita sem gera lærdóminn skemmtilegri en ella. Svo má ekki gleyma að þegar unglingar „hanga“ í tölvunum eru þau í mörgum tilfellum að lesa greinar á netinu. Ég nefndi einhvern tíma þær áhyggjur mínar við son minn þá á menntaskólaaldri að hann læsi aldrei bækur. Hann dæsti bara og sagði: „Mamma, ég les alveg helling. En allt sem ég les er online“. Í kjölfarið fór ég að veita því athygli að hann deildi oft greinum um vísindi og fleira sem var honum hugleikið, greinum sem hann hafði augljóslega lesið á netinu. Fólk hefur alltaf býsnast yfir nýjungum. Sá snjalli penni Sif Sigmarsdóttir rifjaði upp nýlega að á 19. öld var ungt fólk varað við skáldsagnarlestri. Það hefur verið varað við nánast öllum nýjungum gegnum tíðina; lestum, rafmagni, bílum, tölvum, interneti og nú snjalltækjum. Þau eru vissulega böl í óhófi en ágæt til síns brúks í hófi. Foreldrarnir hafa valdið til að velja en verða að vera vakandi yfir notkuninni. Nokkrar leiðir eru færar til að draga úr notkun snjalltækja; svo sem að takmarka heildartímafjölda barna í tölvum yfir vikuna, banna símanotkun við borðhald, bjóða eingöngu upp á tölvunotkun í vinnuvikunni eftir að heimalærdómi og heimilistörfum er lokið, geyma tækin í læstri geymslu, hafa þau eingöngu aðgengileg samkvæmt fyrir fram gefinni forskrift og hafa einn dag tölvulausan í miðri viku – fyrir bæði börn og foreldra – til að minna á allt það skemmtilega sem hægt er að gera án tækjanna. Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra. Mest lesið Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Lífið Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Lífið „Gerum allt fyrir konurnar í okkar lífi“ Tónlist Girnileg pizzaloka sem þú verður að prófa! Lífið samstarf „Töluvert álag á líkama sem nálgast sextugt“ Lífið samstarf Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Lífið Próteinbollur að hætti Gumma kíró Lífið Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Lífið Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Lífið „Best að vera allsber úti í náttúrunni“ Tíska og hönnun Fleiri fréttir Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Barbie dúkka með sykursýki týpu eitt Próteinbollur að hætti Gumma kíró Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Hanna Katrín heiðursgrillari á Kótelettunni „Pabbi minn vakir yfir mér“ Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Skákborðsréttir nýjasta matartískan Tímalausar og fallegar brúðargjafir Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Aðalsteinn og Elísabet selja íbúðina Sumarsalat sem lætur bragðlaukana dansa Bjössi og Dísa í carnival stemningu í miðbænum Samdi CIA lag Scorpions, Wind of Change, til að fella Sovétríkin? Stjörnulífið: „Grín sem gekk allt of langt“ „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ „Það segir eitthvað að þetta sé fjórtánda sumarið“ Varð mjög hræddur en fann huggun í húmornum Krakkatían: Tölur, mýs og tónlist Julian McMahon látinn Var orðið að spurningu um líf og dauða Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Aron Kristinn orðinn pabbi Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Sjá meira
Sífellt fleiri foreldrar standa ráðþrota frammi fyrir börnum sínum vegna tölvunotkunar, og ásóknar þeirra í tækin. Hér er einnig átt við snjallsíma, spjald- og leikjatölvur. Sífellt yngri börn virðast sækja í tækin og foreldrar klóra sér í höfðinu gagnvart ungviði á öllum aldri; allt frá smábörnum upp í harðfullorðið fólk. Enda engin ein lausn í boði, nema helst sú að vera vakandi yfir vandanum, vakandi yfir hverju barni sem er líklegt til að vera of lengi í tölvum og muna eftir þeirri einföldu reglu að börnin hvorki ala sig sjálf upp né aga. Það er hlutverk foreldranna. Hins vegar kannast flestir við hversu ljúft það er að heyra ekki í börnunum þegar ljúka þarf mikilvægum verkefnum inn á heimilinu eða þegar orkan er á þrotum, sem gerist ekki ósjaldan í landi þar sem meðalvinnustundir eru töluvert fleiri en á hinum Norðurlöndunum. Fjölmargir foreldrar kannast við neikvæðar afleiðingar of mikillar tölvunotkunar. Börn á öllum aldri geta orðið háð tækjunum; tækjafíklar sem láta illa að stjórn ef þau fá ekki sitt daglega tölvufix. Tölvur eru taldar draga úr getu barna til að fara í ímyndunarleiki, til að dunda sér og finna upp á allskyns leikjum. Sömuleiðis er of mikil tölvunotkun talin geta dregið úr félags- og tilfinningaþroska barna og getu barna til að hemja sig. Fleiri þættir hafa verið tíndir til svo sem erfitt skap og pirringur hjá börnum þegar þau eru of lengi í tækjunum og skert geta til að hugsa óhlutbundið (e. abstract).Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra.Vísir/GettyEn fátt er svo með öllu illt að ei boði gott. Tölvur og snjalltæki hafa verið notuð með góðum árangri í kennslu af ýmsu tagi og nýtast oft vel til að ná til fólks með fötlun af ýmsu tagi; bæði barna og fullorðinna. Það er hægt að eiga gæðastundir með börnunum í tölvum og sumir foreldrar kannast við að geta hjálpað börnum sínum með lestur og ýmsa afkima stærðfræðinnar með aðstoð smáforrita sem gera lærdóminn skemmtilegri en ella. Svo má ekki gleyma að þegar unglingar „hanga“ í tölvunum eru þau í mörgum tilfellum að lesa greinar á netinu. Ég nefndi einhvern tíma þær áhyggjur mínar við son minn þá á menntaskólaaldri að hann læsi aldrei bækur. Hann dæsti bara og sagði: „Mamma, ég les alveg helling. En allt sem ég les er online“. Í kjölfarið fór ég að veita því athygli að hann deildi oft greinum um vísindi og fleira sem var honum hugleikið, greinum sem hann hafði augljóslega lesið á netinu. Fólk hefur alltaf býsnast yfir nýjungum. Sá snjalli penni Sif Sigmarsdóttir rifjaði upp nýlega að á 19. öld var ungt fólk varað við skáldsagnarlestri. Það hefur verið varað við nánast öllum nýjungum gegnum tíðina; lestum, rafmagni, bílum, tölvum, interneti og nú snjalltækjum. Þau eru vissulega böl í óhófi en ágæt til síns brúks í hófi. Foreldrarnir hafa valdið til að velja en verða að vera vakandi yfir notkuninni. Nokkrar leiðir eru færar til að draga úr notkun snjalltækja; svo sem að takmarka heildartímafjölda barna í tölvum yfir vikuna, banna símanotkun við borðhald, bjóða eingöngu upp á tölvunotkun í vinnuvikunni eftir að heimalærdómi og heimilistörfum er lokið, geyma tækin í læstri geymslu, hafa þau eingöngu aðgengileg samkvæmt fyrir fram gefinni forskrift og hafa einn dag tölvulausan í miðri viku – fyrir bæði börn og foreldra – til að minna á allt það skemmtilega sem hægt er að gera án tækjanna. Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra.
Mest lesið Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Lífið Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Lífið „Gerum allt fyrir konurnar í okkar lífi“ Tónlist Girnileg pizzaloka sem þú verður að prófa! Lífið samstarf „Töluvert álag á líkama sem nálgast sextugt“ Lífið samstarf Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Lífið Próteinbollur að hætti Gumma kíró Lífið Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Lífið Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Lífið „Best að vera allsber úti í náttúrunni“ Tíska og hönnun Fleiri fréttir Einn frægasti köttur landsins sló í gegn á dögunum Aðeins þrír dagar liðnir og Bergur biður um hjálp Emúinn í dyragættinni reyndist eiga heima á Drunk Rabbit Barbie dúkka með sykursýki týpu eitt Próteinbollur að hætti Gumma kíró Katrín og Þorgerður gáfu syninum nafn Hanna Katrín heiðursgrillari á Kótelettunni „Pabbi minn vakir yfir mér“ Heitustu skvísur landsins fögnuðu íslenskri húðvöru Áslaug Arna kom sér fyrir á innan við viku Skákborðsréttir nýjasta matartískan Tímalausar og fallegar brúðargjafir Þórdís Elva fann ástina í örmum poppstjörnu Eins og ef Laddi hefði hvatt krakka til að reykja krakk eða sígarettur Perry og Bloom saman á snekkju Bezos Vissu fyrir löngu að þau vildu verja ævinni saman Aðalsteinn og Elísabet selja íbúðina Sumarsalat sem lætur bragðlaukana dansa Bjössi og Dísa í carnival stemningu í miðbænum Samdi CIA lag Scorpions, Wind of Change, til að fella Sovétríkin? Stjörnulífið: „Grín sem gekk allt of langt“ „Síðustu tíu árin hafa verið erfið“ „Það segir eitthvað að þetta sé fjórtánda sumarið“ Varð mjög hræddur en fann huggun í húmornum Krakkatían: Tölur, mýs og tónlist Julian McMahon látinn Var orðið að spurningu um líf og dauða Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Aron Kristinn orðinn pabbi Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Sjá meira