Gleymdir þolendur Hans Jónsson skrifar 4. desember 2017 18:08 Þegar við heyrum talað um heimilisofbeldi, eða sambandsofbeldi, þá sjáum við flest fyrir okkur sömu myndina, þá mynd sem að mestöll umræða tekur mynd af og málar. Þá skiptir litlu máli hvort við tölum um líkamlegt ofbeldi, andlegt, eða aðrar tegundir af ofbeldi í nánu sambandi fólks á milli. Þessi mynd er af konu sem að er kúguð á einn eða annann máta af karlmanni. Stundum fylgir þó með neðanmálsgrein þar sem það er bent á og viðurkennt að konur geti einnig verið gerendur og karlmenn þolendur. Það er svosem eðlilegt að áherslurnar séu þær sem þær eru, enda eru í flestum tilvika sambandsofbeldis um að ræða gagnkynhneigt samband þar sem gerandi er karlmaður og taka úrræði og umræður augljóslega mið af því. En sjaldan fylgir það með neðanmálsgreininni sú staðreynd að heimilisofbeldi er ekki eingöngu sértækt vandamál gagnkynhneigðra, heldur er það vandamál sem að finnst í öllum sambandsformum og geta gerendur og þolendur verið af hvaða kyni, hvaða kynvitund og hvaða kynhneigð sem er. Hinsegin gerendur og þolendur virðast hafa gleymst. Það er engin illska sem veldur þessu. Það er erfitt að hafa í huga alla þá mismunandi minnihlutahópa sem að fyrirfinnast í samfélaginu og ef maður er ekki hinsegin þá viljum við oft einfaldlega gleymast nema að við minnum á okkur. En þegar umræða og úrræði miða svo sterkt við gagnkynhneigt getur það virkað útilokandi á hinsegin fólk, að tilvist okkar sé ekki tekin með í reikninginn sendir ákveðin skilaboð, þó svo að þau séu óviljandi send og engin illska fylgi. Vissulega er það að minnsta kosti að einhverju leiti á ábyrgð hinsegin fólks að láta heyra í sér, að hafa hátt sjálft, en það er verulega erfitt að byrja, að vera fyrstur. Það er erfitt að hefja umræðuna. En ég er að reyna. Ég er hinsegin og ég hef verið þolandi, meðal annars í ofbeldissambandi. Það sem gerir erfitt að hefja þessa umræðu er ekki bara það að sá sem er fyrstur hefur ekki sjálfkrafa stuðning af öðrum röddum, heldur líka það að ég hef orðið vitni að því þegar að svona játningar eru notaðar gegn hinsegin fólki. Frá því að vera sagt að þetta sé rangur tími og að maður sé að taka pláss frá öðrum, yfir í að vera sagt að maður sé að koma óorði á hinsegin fólk. Verstu viðbrögðin eru þó þegar að ofbeldið er notað til að útskýra hinseginleikann. Þolendur þá aðra umferð andlegs ofbeldis þegar að sjálfsskilgreiningaréttur þeirra er tekinn af þeim og þeir stimplaðir skemmdir, eða geðsjúkir. Við þurfum að opna fyrir breiðari umræðu um heimilisofbeldi ef að hinsegin þolendur eiga að vita að þeir eigi rétt á hjálp og hvert þeir geti leitað eftir henni. Allir þolendur eiga skilið viðurkenningu á tilvist sinni, úrræði við hæfi, og virðingu. Fyrsta skrefið til að standa vörð um hinsegin þolendur er því að viðurkenna tilvist þeirra, koma fram við þá af virðingu, og koma til móts við þá í þeim úrræðum sem hægt væri að opna fyrir þeim.Höfundur er Hans Jónsson, upplýsingafulltrúi og formaður fræðslunefndar Hinsegin Norðurlands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Forsetinn minn 2024 Ágústa Árnadóttir Skoðun Baldur Þórhallsson er minn forseti! Sara Dögg Svanhildardóttir Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Vonbrigði fyrir þá verst settu Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Vanefndir Flugakademíu Íslands Gunnar Hjörtur Hagbarðsson Skoðun Kveikur brennur út Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vonbrigði fyrir þá verst settu Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Fögnum unnum sigrum og aðlögumst nýjum tímum Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er minn forseti! Sara Dögg Svanhildardóttir skrifar Skoðun Baráttan heldur áfram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Forsetinn minn 2024 Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Vanefndir Flugakademíu Íslands Gunnar Hjörtur Hagbarðsson skrifar Skoðun Hippókratesareiðurinn þarf að verða að veruleika Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ólafur og Katrín á RÚV Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Úthvíld ríkisstjórn? Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Raforkan er auðlind þjóðarinnar Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Að velja forseta Stefán Bogi Sveinsson skrifar Skoðun Biskupskjör: Stuðningsyfirlýsing Hákon Leifsson,Sigrid Rolof skrifar Skoðun Kennslustund í „selfies“ Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Synjunarvald gegn virkjunum Jón Steinar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Bóndi hvað! Sigríður Ævarsdóttir skrifar Skoðun Dagsbirtan lyftir andanum Hólmfríður Ósmann Jónsdóttir,Hrefna Björg Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Kveikur brennur út Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Gætir þú lifað af örorkubótum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Spurt og svarað um útlendingamál Indriði Stefánsson skrifar Skoðun Jafnaðarmannastefnan – stefna velferðar Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Sjá meira
Þegar við heyrum talað um heimilisofbeldi, eða sambandsofbeldi, þá sjáum við flest fyrir okkur sömu myndina, þá mynd sem að mestöll umræða tekur mynd af og málar. Þá skiptir litlu máli hvort við tölum um líkamlegt ofbeldi, andlegt, eða aðrar tegundir af ofbeldi í nánu sambandi fólks á milli. Þessi mynd er af konu sem að er kúguð á einn eða annann máta af karlmanni. Stundum fylgir þó með neðanmálsgrein þar sem það er bent á og viðurkennt að konur geti einnig verið gerendur og karlmenn þolendur. Það er svosem eðlilegt að áherslurnar séu þær sem þær eru, enda eru í flestum tilvika sambandsofbeldis um að ræða gagnkynhneigt samband þar sem gerandi er karlmaður og taka úrræði og umræður augljóslega mið af því. En sjaldan fylgir það með neðanmálsgreininni sú staðreynd að heimilisofbeldi er ekki eingöngu sértækt vandamál gagnkynhneigðra, heldur er það vandamál sem að finnst í öllum sambandsformum og geta gerendur og þolendur verið af hvaða kyni, hvaða kynvitund og hvaða kynhneigð sem er. Hinsegin gerendur og þolendur virðast hafa gleymst. Það er engin illska sem veldur þessu. Það er erfitt að hafa í huga alla þá mismunandi minnihlutahópa sem að fyrirfinnast í samfélaginu og ef maður er ekki hinsegin þá viljum við oft einfaldlega gleymast nema að við minnum á okkur. En þegar umræða og úrræði miða svo sterkt við gagnkynhneigt getur það virkað útilokandi á hinsegin fólk, að tilvist okkar sé ekki tekin með í reikninginn sendir ákveðin skilaboð, þó svo að þau séu óviljandi send og engin illska fylgi. Vissulega er það að minnsta kosti að einhverju leiti á ábyrgð hinsegin fólks að láta heyra í sér, að hafa hátt sjálft, en það er verulega erfitt að byrja, að vera fyrstur. Það er erfitt að hefja umræðuna. En ég er að reyna. Ég er hinsegin og ég hef verið þolandi, meðal annars í ofbeldissambandi. Það sem gerir erfitt að hefja þessa umræðu er ekki bara það að sá sem er fyrstur hefur ekki sjálfkrafa stuðning af öðrum röddum, heldur líka það að ég hef orðið vitni að því þegar að svona játningar eru notaðar gegn hinsegin fólki. Frá því að vera sagt að þetta sé rangur tími og að maður sé að taka pláss frá öðrum, yfir í að vera sagt að maður sé að koma óorði á hinsegin fólk. Verstu viðbrögðin eru þó þegar að ofbeldið er notað til að útskýra hinseginleikann. Þolendur þá aðra umferð andlegs ofbeldis þegar að sjálfsskilgreiningaréttur þeirra er tekinn af þeim og þeir stimplaðir skemmdir, eða geðsjúkir. Við þurfum að opna fyrir breiðari umræðu um heimilisofbeldi ef að hinsegin þolendur eiga að vita að þeir eigi rétt á hjálp og hvert þeir geti leitað eftir henni. Allir þolendur eiga skilið viðurkenningu á tilvist sinni, úrræði við hæfi, og virðingu. Fyrsta skrefið til að standa vörð um hinsegin þolendur er því að viðurkenna tilvist þeirra, koma fram við þá af virðingu, og koma til móts við þá í þeim úrræðum sem hægt væri að opna fyrir þeim.Höfundur er Hans Jónsson, upplýsingafulltrúi og formaður fræðslunefndar Hinsegin Norðurlands.